Þjóðviljinn - 21.03.1976, Qupperneq 2

2 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 21. mars 1976
Umsjón: Vilborg Haröardóttir.

©
Kvennaverkvalliö á Akranesi:
Eiga og mega
almennir félagar
vera VIRKIR?
Nú þegar lokiö er verkfalli
verkakvenna á Akranesi verður
Ársfjóröu ngsf u nd u r
rauösokka í kvöld
Ársfjóröungsfundur rauösokka
veröur haidinn i kvöld kl. 8, i
Sokkhoiti, Skólavöröustig 12.
Veröa þar ma. ræddir nýjustu at-
buröir á sviöi verklýösm ála,
kjarasamningarnir, kvennaverk-
fallið á Akranesi og fleira, aö þvi
er Hlin Agnarsdóttir úr miöstöö
Rauösokkahreyfingarinnar sagöi
jafnréttisslöunni.
Aö venju veröur skipt um einn I
miöstöö, sem er tengihópur
hreyfingarinnar, en i henni sitja
4, áriö í senn og er sk ipt um einn á
hverjum ársfjóröungsfundi, sem
haldnir eru um jafndægri á vori
og hausti, vetrarsólhvörf og sól-
stööur & sumri.
Starfshópar gefa skýrslur og
rætt veröur um ráöstefnuhald
framundan, ráöstefnu
hreyfingarinnar i sumar og
möguleika á annarri láglauna-
ráöstefnu i framhaldi þeirrar sem
haldin var í janúar I fyrra. Þá
veröur rætt um undirbúningsstarf
fyrir 1. mai og aö lokum annaö
þaö sem upp kemur á fundinum.
— vh
mörgum spurn, hversvegna
harka atvinnurekenda hafi veriö
jafn mikil og raun var á, þegar
þaö sem deilt var um var þeim
jafn útlátalltið og viröist. Hvaö
var þaöf raun sem konurnar sóttu
svo fast og hvaö voru þeir aö
verja? — eöa var það kannski
öfugt, voru það konurnar sem
stóöu vörð?
Þeir sem fylgst hafa meö
málinu vita, að hér var ekki deilt
um kaup, heldur sjálfan réttinn til
vinnunnar, atvinnuöryggið, sjálf-
sögð mannréttindi. Kaup-
tryggingarsamningur fisk-
vinnslufólks frá 1974, sem það
vænti sér svo mikils af, hafði i
framkvæmd reynst hafa þær
gloppur sem óvægnir atvinnurek-
endur gátu misnotað með að
segja verkafólki sifellt upp,
jafnvel vikulega, og þannig
komist hjá að borga kaup-
tryggingu ef til vinnslustöðvunar
kæmi vegna hráefnisskorts.
Þannig reyndist framkvæmd
kauptryggingarsamningsins á
Akranesi og einstaka stað öðrum,
en annarsstaðar reyndust at-
r

ORÐ
í
BELG
Njósnað um okkur
„Einstætt foreldri” hringdi
og sagðist vilja þakka Þuriði
Magnúsdóttur fyrir að vekja
máls á þvi á siðustu jafnréttis-
siðu, hvernig komið er fram
við einstæðar mæður sem
leyfa sér að lifa eðlilegu lifi,
þar með talið að sofa hjá karl-
manni einstaka sinnum eða að
staðaldri.
— Ég þekki mörg dæmi
þess, sagði viðkomandi, og er
óhættað segja, að stundum sé
hreint og beint njósnað um
okkur, sem erum i þessum
sporum. Sjálf hef ég orðið
fyrir þvi, að barnið mitt var
spurt spjörunum úr á dag-
heimilinu um samband mitt
við ákveðinn mann og vinkona
min, sem leigði hjá bænum
komst að þvi, að nágrannar
hennar njósnuðu um hana,
amk. vissi embættismaður á
skrifstofu borgarinnar allt um
hennar hagi að þessu leyti.
Þetta með að spyrja barn á
dagheimili um svona hluti
hugsa ég eða vona amk. að
heyri til undantekninga, en ég
veit samt um fleiri dæmi þess
að spurst hafi verið fyrir um
samband mæðra við karlmenn
vegna dagheimilisvistar
barna þeirra, þótt ekki hafi
börnin sjálf verið spurð.
En hver hefur nokkurntima
vitað til þess, að (þeir fáu)
karlmenn, sem einir sjá um
börn sin, séu látnir gera grein
fyrir sambandi sinu við konur
vegna feðralauna, húsnæðis-
mála eða dagheimilisvistar?
,/Norðanstúlku" svarað
Eftirfarandi svargrein við
skrifum „Norðanstúlku” um
Junior Chamber, 7. mars sl.
hefur borist jafnréttissiðunni:
, Þann 7. mars s.l. birtist i
Þjóðviljanum, i þættinum
„Orð i belg”, grein eftir
„Norðanstúlku”, sem ekki
lætur nafn sins getið, greinin
bera yfirskriftina Ungt fólk,—
karlmenn?”, tilefni þessara
skrifa eru kynningargreinar á
Junior Chamber hreyfingunni,
sem birtust i blöðum hér á
Akureyri nú fyrir skömmu. 1
skrifum þessarar stúlku, hver
sm húner, segir m.a.: „Konur
teljast nefnilega ekki til fólks
hjá Junior Chamber. Þessi
ofsalega opna hreyfing er lok-
uð helmingi landsmanna.
Harðlokuð.”
Þar sem skrif þessi eru
byggð á algjörlega röngum
forsendum, þykir mér rétt að
taka fram að innan Junior
Chamber hreyfingarinar hafa
starfað og starfa i dag konur,
bæði hér á landi og erlendis,
og hafa þær viða verið kjörnar
til helstu forustuhlutverka
innan landssamtaka sinna.
T.d. var kona kjörin forseti
Finnsku samtakanna fyrir fá-
um árum, og á siðastliðnu ári
varð dönsk kona fyrir valinu i
sinu heimalandi, og kom hún
einmitt hingað til lands s.l.
haust sem einn af kennurum á
alþjóðlegu Stjórnþjálfunar-
námskeiði, er haldið er árlega
i einhverju af hinum ýmsu
löndum hreyfingarinnar.
Mörg svipuð dæmi mætti taka
til viðbótar, en þetta ætti að
nægja.
Annan skæting i garð Junior
Chamber, i skrifum norðan-
stúlku tel ég ekki svara-
verðan, en vil þó að lokum
benda bæði henni og hennar
likum á það, að það væri jafn-
réttis baráttu kynjanna hér á
landi til meiri framdráttar ef
þeir sem ryðjast vilja fram á
ritvöllinn, málinu til stuðn-
ings, létu ekki stjórnast af
glórulausu ofstæki og þekk-
ingarskorti á þeim málum, er
þeir skrifa um i það og það
skiptið, og kynntu sér sann-
leiksgildi þess er þeir bera á
borð fyrir lesendur áður en
þeir láta það frá sér fara.
Reynir Jónsson
forseti J.C.A.”
Eftir að bréf þetta barst frá
Reyni Jónssyni mátti ég til
með að lesa aftur bréf norðan-
stúlkunnar og lét reyndar ekki
þar við sitja, heldur útvegaði
mér eintak af Akureyrar-
blaðinu „Degi” með um-
ræddri kynningargrein um
Junior Chamber hreyfinguna.
Eftir þann lestur og saman-
burð get ég ómögulega tekið
undir orð bréfritara um
„glórulaust ofstæki”, nema
hann telji það þá til ofstækis
hjá stúlkunni að vilja bendla
J . C .-h r e y f i n g u n a við
viðskiptalifið og verslunar-
valdið. En vissulega gefur
kynningargreinin tilefni til
siikra hugrenninga.
Hitt skal ég taka undir aðsé
þekkingarskortur að hafa ekki
vitað, að Junior Chamber sé
opiðkonum: —en hefði Reynir
nú ekki bætt um betur og
skrifað greinina hér að ofan
þar sem sagt er frá þessu,
hvernig átti fólk þá að renna
grun I það? Ekki hef ég fyrr
vitað, að konur væru i islensku
J.C.-hreyfingunni (hvað
skyldu þær vera margar og
hvar?) og hvergi kemur það
fram i kynningunni i „Degi”.
Þvertámóti. Þar er einmitt
sérstaklega getið „eigin-
kvenna félagsmanna og starf-
semi sem þeim er ætluð. Og ég
veit, að það er rétt hjá
Norðanstúlku að amk. i sum-
um bæjum td. Keílavik, eru
starfandi sérstök eigin-
kvennasamtök J.C.-manna.
Hversvegna?
Flugbjörgunarsveitin
sér sig um hönd
Og fyrst minnst er á eigin-
kvennasamtök kemur mér i
hug nokkuð, sem ég frétti ný-
lega. Fyrirnokkrum árum
voru stofnuð kvennasamtök i
sambandi við Flugbjörgunar-
sveitina, mjög i sama dúr og
vinnurekendur ýmist heiðarlegri
eða ekki reyndi á framkvæmdina
að marki þar sem sjaldan eða
aldrei skorti hráefni.
Verkakonur á Akranesi ætluðu í
kjarasamningunum nú að reyna
að koma í veg fyrir að hægt væri
að misbeita kauptryggingar-
samningum, en fengu i staðinn
ennþá verri samning að þeirra
dómi, samþykktan af verka-
mannasambandinu og
atvinnurekendum. Uppsögn
skyldi ekki bundin við vikulok,
enheimil hvaða dag sem væri, og
afturvirkni er ekki i samningn-
um, þannig að atvinnuleysis-
dagar fyrri hlutann I viku fást
ekki greiddir þótt kallað sé i
vinnu siðari hlutann og er þarmeð
hætt að miða við almanaks-
vikuna. Ekki var von að konurnar
vildu bæta þannig gráu oná svart,
enda höfnuðu þær þessum samn-
ingi og héldu áfram verkfalli
einsogfrægterorðiðum allt land.
Oþarfi er að rekja atburða-
rásina hér frekar, svo mikið sem
sagt hefur verið frá málinu 1 fjöl-
miðlum, en vist er, að sjaldan á
eiginkvennasamtök ýmissa
félaga, nema hér einskorðuðu
menn sig ekki við eigin-
konurnar heldur máttu vera
með allir fjölskyldumeðlimir
flugbjörgunarsveitarinnar af
kvenkyni, — eiginkonur, syst-
ur, mæður og dætur. Verk-
efnin? Jú, náttúrlega að safna
peningum, halda basar og
kaffisölu og annað slikt og gott
ef ekki lika að prjóna flikur á
hetjurnar. Konur sem áhuga
höfðu á að ganga i Flugbjörg-
unarsveitina sjálfa og starfa
þar við það sama og karlarnir
fengu hinsvegar ekki inn-
göngu, jafnvel ekki konur sem
tekið höfðu þátt i gönguæfing-
um með sveitinni.
En nú hefur Flugbjörgunar-
sveitin séð sig um hönd og á
siðasta aðalfundi var sam-
þykkt inntaka kvenna og þar
með opnuð leiðin fyrir þær
sem hafa áhuga, þrek og þol.
Svona þokast þetta allt að lok-
um, fet fyrir fet. — Kannski
komi svo að þvi að makar
þessara kvenna og aðrir fjöl-
skyldumeðlimir af karlkyni
fari að vinna með konunum
sem standa fyrir basar, kaffi-
sölu og prjónaskap.
Hversvegna, úþ?
Halldóra G. segist stundum
furða sig á skrifum Þjóðvilj-
ans. Td. sagðist hún um dag-
inn hafa lesið frásögn af
borgarstjórnarfundi, þar sem
rakið var hvað ýmsir höfðu að
segja um ákveðið mál, sem til
urriræðu var. Nálægt lokunum
segir siðan á þessa leið: Næst
talaði kona varaborgarfulltrúi
Sjálfstæisflokksins, M.E.,og
sagði það sama og aðrir höfðu
sagt.
— Nú langar mig að spyrja
sagði Halldóra:
— Ef manneskjan sagði nú
ekkert annað en það sem
aðrir höfðu þegar sagt og
blaðamaður þegar rakið, var
þá ekki nóg að geta þess, að
hún hefði tekið þátt i um-
ræðunum eða mátti ekki bara
alveg sleppa henni úr frásögn-
inni? Ég held að það sé mjög
algengt i stjórnmálaumræð-
Styöjum
Akraness-
konurnar
Enn stendur yfir söfnun til
stuðnings verkf allss jóði
kvenna á Akranesi, en henni
lýkur á þriðjudagskvöld. Þótt
vinna sé nú hafin að nýju fá
konurnar ekki útborgað fyrr
en eftir þessa viku, en þær
hafa nú verið kaupiausar
vegna verkfallsins I 5 vikur.
Einungis þær verst stöddu
hafa getað fengið einhvern
styrk úr verkfallssjóði félag-
sins.
Það eru nokkrar reykviskar
konur sem standa fyrir söfn-
uninni og tekið er á móti fram-
lögum á skrifstofu rauðsokka,
Skólavörðustig 12, 4. hæð.
undanförnum árum hefur harkan
verið meiri á báða bóga og var þó
óliku saman að jafna:
Annarsvegar atvinnurekendur á
Akranesi með Vinnuveitenda-
sambandið allt að baki sér. Hins-
vegar frystihúsakonurnar, ekki
einu sinni öll kvennadeild verk-
lýðsfélagsins á Akranesi, einar,
óstuddar af sinum lands-
samböndum, áttu ekki einu sinni
samúð karlanna i sama félagi
óskipta. Vissulega fengu þær
stu ðningsyfirlýsingar og
Framhald á bls. 22
um hvort sem er á þingi eða
bæjarstjórnum og jafnvel á
flokksfundum, að margir segi
nokkurnveginn það sama,
stundum af þvi að þeir vilja
að skoðanir sinar eða sins
flokks komi fram (og verði
bókaðar)!, þótt þær fari
saman við skoðanir annarra,
— og stundum sjálfsagt af þvi
að fólkið hefur hreinlega
gaman af að tala og fer það
sannarlega ekki eftir kynferði.
En mest furða ég mig á,
hversvegna úþ., sem skrifar
undir fréttina, tekur sérstak-
lega fram, að kona hafi gert
þetta. Ef hann vildi vera and-
styggilegur var hann það
þegar með að skrifa, að hún
hefði sagt það sama og aðrir,
en hvað átti þetta að þýða?
Vildi*hann endilega vera and-
styggilegur við konur upp til
hópa? Þetta stakk mig á mjög
likan hátt og þegar ég les i
umferðarfréttum frásagnir á
þessa leið: ökumaður, sem
var kona, gerði þessa og þessa
vitleysuna... Hafa aðrir les-
endur nokkurntima lesið um
ökumann, „sem var karl” og
virti ekki aðalbrautarréttinn
eða eitthvað álika?
Gift i verkfallinu
Og að lokum teikning frá
lesanda á tsafirði, send i til-
efni nýafstaðins verkfalls.
Bless i bili!
— Viltu giftast mér, Jóhanna
inin? Það stendur i verkfalls-
lögunum, að maður inegi
starfa við fyrirtækið með eig-
inkonu sinni.