Þjóðviljinn - 21.03.1976, Blaðsíða 22

22 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 21. mars 1976
STJÓRNUNARFÉLAG ISLANDS
▲
Um þjóðarbúskapinn
Stjórnunarfélagið hefur
ákveðið að gangast fyrir nýju
námskeiði sem hlotið hefur
nafnið
„Um þjóðarbúskapinn”.
Námskeiöiö stendur yfir mánudaginn 5.
apríl til föstudagsins 9. aprll kl.
15.00—18.30 dag hvern.
Tilgangur námskeiösins er aö kynna
ýmis þjóöhagfræðihugtök sem oft er
gerið i opinberri umræðu. Ætlast er til,
að þátttakendur geti, að námskeiöinu
loknu, hagnýtt sér betur en áöur ýmsar
upplýsingar, sem eru birtar um þjóðar-
búskapinn. Þá er vænst, að námskeiðið
auðveldi þátttakendum að meta umræð-
ur um efnahagsmál.
Fjallað verður um helstu hugtök og
stærðir þjóðhagsreikninga og -áætlana
svo sem þjðarframleiðslu, þjóðarút-
gjöld og utanrikisviðskipti. Dæmi verða
tekin úr hagtölum llðandi stundar og
slöustu ára.
Ennfremur verður drepiö á skýrslur um
afkomu atvinnuvega og ríkisbúskapar.
Þá verður gripið á áhrifum efnahagsað-
gerða, svo sem I fjármálum, peninga-
málum, gengismálum og launa- og
verðlagsmálum.
Námskeiðið er ætlað öllum þeim, sem hafa
áhuga á þjóðmálum.
Leiðbeinendur eru: Jón Sigurðsson, hagrann-
sóknarstjóri, ólafur Daviðsson, hagfræðingur
og Hallgrimur Snorrason, hagfræðingur.
A
Bókavörður
Starf forstöðumanns Bæjarbókasafns
Kópavogskaupstaðar er laust til umsókn-
ar. Laun skv. 25. launaflokki. Umsóknar-
frestur til 21. april. Upplýsingar gefa:
Bókafulitrúi rikisins simi 25000
Formaður bókasafnsstjórnar simi 42725
og undirritaður í sima 41570
Kópavogi 18. mars 1976
Bæjarritarinn i Kópavogi.
Kinnig getiö þér haft samband viö söluaðila okkar i
Heykjavik:
IÐNVAL
Holholti 4. Simar 83105—83354.
Blómabúðin MÍRA
Suðurveri við Stigahlið 45—47, simi 82430
Miðbæ við Háaleitisbraut simi 83590
Blóm og gjafavörur i úrvali
Húsbyggjendur
Einangrunarplast
Getum afgreitt einangrunarplast á
Stór-Reykjavikursvæðið með stuttum-
fyrirvara.
Afhending á byggingarstaö.
IIAGKVÆMT VEKÐ.
G KEIOSI.USKI I.M .Vl.AK
Borgarplast hf.
Rorgarnesi sinii: »3-7370
Kvöldsími »3-7355.
Aö berjast
Framhald af bls 8.
veigamiklum kafla eftir að
James Ahmed hefur gjörsamlega
misst stjórn á atburðum i skæru-
liðaáhlaupi. Hann bendir Roche
á, að með athöfnum sinum hafi
siðarnefndur aðeins verið að
fullnægja eigin þörf fyrir siðferði-
lega uppreisn. Eyjan,
stjórnmálamenn hennar og ibúar
hefðu verið betur sett ef hann
hafði hvergi nærri komið. Mere-
dith hafnar með allri vinsemd á
ytra borði framlagi Roches, og
bendir á ábyrgð þá, sem hann og
svo Evrópa ber á þeirri ringulreið
sem rikir i Vestur-Indium. Og
hann fordæmir með enn sterkari
orðum James Ahmed sem hann
telur gervivarning Vestur-
Evrópu. Sökinni er m.ö.o. ann-
arsvegar snúið á hendur þvi ný-
lenduskipulagi sem skildi eftir sig
ótalóleystvandamál,hinsvegar á
hendur þeirra afla sem ætluðu að
„leiðrétta” málin úr fjarska og
sköpuðu tákniö James Ahmed til
að fá með honum útrás fyrir eigin
vonbrigði.
Persönurnar eru I umhverfi,
sem að þvi er hvita menn varðar,
mótast af ótta við áður fjötruð öfl
sem eru að losna úr viðjum, vit-
und um að fyrri gildi og mat eru
aö molna i sundur. Meðal þel-
dökkra ibúa rikir óvissa og flótti
annarsvegar til ýmiskonar dular-
fullra sértrúarsafnaða, hinsveg-
ar til skæruliðahópa, sem enn
magna ótta og óvissu meöal hinna
hvitu. Hitinn, rakinn,
reggamúsikin, sivaxandi sjálfs-
traust lágstetta, flóttahugleiðing-
ar hins hvita minnihluta, áhlaup
borgarskæruliðanna, trúarat-
hafnir blökkumannanna — allt
tengist þetta saman i magnaða,
litsterka mynd. Einn gagn-
rýnandi segir sem svo: „Yfir-
burðatök Naipauls á skáldsög-
unni, nákvæmni i meðferð máls-
ins, siðgæðisvitund hans, hæfni
hans til frumlegra persónulýs-
inga og sköpunar seiðsterks and-
rúmslofts — aldrei hefur þetta
komið fram með kraftmeiri hætti
en hér”.
A.B. tók saman.
Kvenlæknir
Framhald af 17. slðu.
við skemmdar tennur heldur voru
þær dregnar úr. Og það kemur að
þvi að eitt skarð i viðbót er betra
en stöðug tannpina.
ollu var
skipt jafnt
Fæðið sem fangelsið útbýtir er
einkum brauð og súpa, einu
eggjahvituefnin fást úr baunum
sem skammtaðar eru einu sinni i
viku. Engir ávextir, ekkert græn-
meti, engin egg, enginn fiskur,
enginn ostur — og svo um það bil
ferþumlungur af kjöti einu sinni i
viku. Fjölskyldur fanganna koma
einu sinni i viku með vikubirgðir
af ávöxtum, grænmeti og niður-
soðnum fiski. Allt er lagt i einn
sjóð og hópur stúlkna skipuleggur
matseðil vikunnar fyrir alla, og
þær konur sem sjúkar eru eða
óléttar fá aukaskammt. Það er
dálitið erfitt að venjast þessu
kerfi, sem er einmitt það sama og
lýst er i Postulasögunni, og ég
skammast min fyrir það hve
erfitt ég átti með að afhenda i
sameiginlegan sjóð ávexti og
súkkulaði sem fékk frá breska
konsúlnum og vinum minum. En
ég skyldi fljótt nauðsyn þessarar
samhjálpar, þegar ég gerði mér
Pípulagnir
Nýlagnir. brevtingar,
liitavtMtutengingar.
Simi :{(i929 (milli kl.
l- og I og eítir kl.
7 á kvöldin).
Áskriftasíminn
er17505
ÞJÓÐVILJINN
grein fyrir þvi, að nokkrir fang-
anna fengu engar heimsóknir,
eða þá að fjölskyldur þeirra voru
of fátækar til að geta sent þeim
eitt eöa neitt. Þessir fangar hefðu
dáið úr næringarskorti ef að fæð-
unni hefði ekki verið skipt jafnt.
20 — 40 ára dómar
Allar konurnar i Tres Alamos
sátu þar inni án þess að ákæra
hefði verið borin fram gegn þeim.
Margar þeirra höfðu fengið vega-
bréfsáritun til að fara úr landi, en
stjórnin vill ekki að þær komist á
brott frá Chile — liklega vegna
þess, að hún vill ekki, að þær geti
sagt frá pyntingum sem þær hafa
sætt, eða þá vegna „andspyrnu-
hreyfingar utan frá”. Þaö er hægt
að halda fólki inni um óákveðinn
tima i krafti „umsáturslaga”, og
þeir sem ákærðir eru eða dæmdir
eru engu betur settir. Um allt
Chiie eru fangelsin full af fólki
sem hafa hlotið 20-40 ára dóm og
þeir sem látnir eru lausir skv.
lögum eru oft handteknir um leið
aftur (eins og ég) af leynilögregl-
unni DINA, og þeim er haidið inni
með tilvisun til „umsáturs-
ástands”.
En þaö kom
fyrir mig
1 lok greinar sinnar segir Sheila
Cassidy, að hún telji það óliklegt
að Chilestjórn hætti við pyntingar
á föngum. Samt telur hún aö við-
leitni Rauða krossins og Amnesty
International og mannréttinda-
nefndar Sameinuðu þjóöanna til
að létta hlutskipti fanganna hafi
borið nokkurn árangur. Jafnvel
þótt hún taki það einnig fram, að
mikiðaf fötum og matvælum sem
sen't er til fanganna komist aldrei
alla leið. Sheila Cassidy hafði
nokkrar áhyggjur af þvi að hún
hafðiheyrtorðróm um það, þegar
henni var að lokum sleppt vegna
mótmæla breskra stjórnvalda, að
i bigerð væri að setja á svið
„flóttatilraun” frá Tres Alamos.
Siðan átti að nota tækifærið til að
skjóta „við tilraun til flótta” þá
fanga sem stjórnvöldin vildu
hels.t losna við. Að lokum segir
hún: „Þetta er mikil furðusaga,
ótrúleg mundu menn segja, en ég
hefði aldrei trúað þvi að bresk
kona yrði pyntuð i Chile — þar til
að ég sjálf var pyntuð.
(áb tók saman eftir Guardian)
Verkfallið
Framhald af bls. 2.
hvatningu frá einstökum félögum
og einstaklingum viða að, en i
verkfallinu og samningum stóðu
þær einar og unnu með samheldni
og styrk sinn áfangasigur og þarf
enginn eftir þetta að efast um, að
þær munu halda áfram á sömu
braut og ná öllu sinu næst.
Bjarnfriður Leósdóttir
varaform. verklýðsfélagsins
segir i grein i Þjóðviljanum 18.
mars um baráttu kvennanna
ma.: „Nei, styrkurinn i þessu
verkfalli, hann var hjá konunum
sjálfum, þær ætluðu að leiðrétta
sin mál sjálfar, og þó að það hafi
ekki tekist að öllu leyti i þetta
skipti, munu þær halda áfram,
þær eru fullkomlega vaknaðar og
ég hygg að atvinnurekendur á
Akranesi munihugsa sig um tvis-
var áður en þeir beita upp-
sögnum á konurnar, eins og þeir
hafa gert fram að þessu.
....Það getur enginn sigrað
verkafólk sem stendur saman, og
þetta verkfall á Akranesi hefur
tengt okkur konurnar saman:
aldrei æðruorð, allar hressar og
samtaka þrátt fyrir alla erfið-
leika, þvi maðurinn lifir ekki á
brauði einu saman: og nú þegar
þær ganga aftur til starfa hver á
sinum stað, eru þær öruggari og
vissari um að þær vilji og muni
ráða meiru hér eftir en hingaö til
um sin mál.”
Þessi orð Bjarnfriðar leiða
einmitt að spurningunni hér í
upphafi, hvað var verið að verja,
um hvað var tekist á?
Astæöan til hinnar miklu hörku
atvinnurekenda var nefnilega
ekki að þeir gætu ekki útaffyrir
sig gengið að kröfu kvennanna
um uppsögn miðaða við vikulok
eða jafnvel afturvirkni. Hörkunni
var beitt vegna þess að það átti
ekki að gera verkafólk, sist
konur, öruggt og visst ummátt
samtaka sinna. Atvinnurekendur
eru á móti sjálístæðu, lifandi
starfi einstakra verklýðsfélaga
og enn meira á móti að hver
félagi sé virkur og geri sér grein
fyrir hverju má fá áorkað með
samstöðu og stéttarvitund. Það
var þetta sem þeir fundu hjá
verkakonum á Akranesi og vildu
lemja niður hvað sem það
kostaði. Og það var ekki sist þessi
réttur til sjálfstæðs starfs hópsins
og virkni einstaklingsins, þessi
mannréttindi, sem konurnar
vörðu með samstöðunni. Fyrir
það þökkum við hin.
—vh
Friðrik
Framhald af 12 siðu
Margeir Pétursson, sem báðir
eru mjög efnilegir og standa
sennilega fremst yngri skák-
manna okkar. Slikum mönnum
verður að skapa verkefni með
sterkum mótum hér heima. Ef
það er ekki gert staðna menn.
Það er alveg staðreynd að þegar
menn eru komnir að vissu marki
staðna þeir ef þeir ekki komast á
sterk mót
— Stundum hefur maður heyrt
sagt að sumir skákmenn noti
ýmsar aðferðir til að taka and-
stæðinga sina á taugum meöan á
keppni stendur, er það algengt?
— Þetta er til. I þessu efni eins
og varðandi aðbúnað á keppnis-
stað vantar ákveðnar reglur. Það
eru engar reglur til um hvernig
menn eigi að hegða sér i keppni
en þær vantar nauðsynlega. Hitt
er svo annað mál að þeir eru fáir
sem haga sér þannig að reyna að
ergja andstæðinginn. Sumir gera
það þó reyndar ósjálfrátt, eins og
til að mynda Tal, sem stendur
upp eftir að hafa leikið og gengur
hringinn i kringum borðið og
mænir á skákina. En ég veit að
hann meinar ekkert illt með
þessu, hann er bara svona
spenntur. Þetta var þó meira á-
berandi hjá honum meðan hann
var yngri. Svo eru þeir til sem
gera þetta af ásettu ráði, og það
er miklu alvarlegra. Það má
spyrja sem svo, er ekki hægt að
kvarta til skákstjóra? En hver á
að segja til um það hvenær menn
mega standa upp og hvenær ekki,
þarna vantar ákveðnar reglur um
hegðan manna i keppni, eins og
ég sagði áðan. Og það er auðvitað
FIDE, sem á aðsetja þær, en mér
finnst FIDE hafa þróast frá sjálf-
um skákmönnunum. Skákmenn
hafa orðið litið sem ekkert að
segja um það sem gerist hjá
FIDE. Það er kannski verið að
setja reglur um eitt og annað en
það er enginn skákmaður hafður
með i ráðum. Það er sem betur
fer verið að ráða bót á þessu
núna. Það er búið að skipa ráð-
gefandi nefnd stórmeistara til að
gera tillögur um ýmsar úrbætur.
Ég var kosinn i þessa nefnd, á-
samt Lombardy, Portisch, Smys-
lov og Timman. Við erum ekki
enn farnir að halda fund, enda er
þetta alveg á byrjunarstigi, en
maður bindur vonir við þessa
nefnd og störf hennar. Ég vil taka
það fram, að dr. Euve, forseti
FIDE, setti það á oddinn að þessi
nefnd yrði sett á laggirnar og
bindur miklar vonir við hana. Það
vantar reglur um svo margt, eins
og ég nefndi áðan, aðbúnað á
keppnisstað, hvernig menn eiga
að haga sér o.s.frv. Þetta verður
að koma. Nefndin á hinsvegar á
hættu að ráðamenn FIDE snúist
gegn tillögum nefndarinnar, haldi
að það sé verið að taka völdin af
sér. Þannig að við verðum senni-
lega að vinna sem mest ráðgef-
andi fyrst i stað, en þrýsta svo á.
Annars á nú alveg eftir að reyna á
þetta, þvi eins og ég sagði áðan er
nefndin ekki byrjuð að starfa enn-
þá.
— Þetta viðtal okkar Friðrik er
nú orðið æði langt og ég farinn að
tefja þig, en að lokum langar mig
að spyrja þig aðeins um næsta
mót sem þú tekur þátt i, það er
4ra manna mótið i Hollandi, ekki
satt?
— Jú, það er næsta verkefnið.
Vissulega verður gaman að taka
þátt i þvi, en það verður erfitt,
þetta verða aðeins 6 skákir á
mann og maður má ekki misstiga
sig i neinni þeirra ef maður á ekki
að vera úr leik. En það er gott að
vita um alla sina andstæðinga
með nokkrum fyrirvara, slikt er
til mikilla bóta. Vanalega er það
þannig að maður veit ekki hverjir
tefla á þeim mótum sem maður
er að fara i fyrr en rétt fyrir mót-
ið. Já, ég hlakka vissulega til
þessa móts.
—S.dór