Þjóðviljinn - 21.03.1976, Blaðsíða 21

Sunnudagur 21. mars 1976 ÞJÖÐVILJINN — StÐA 21
Sköpun
vatnanna
i vatnsfræði gerum viö undanteknmgu og
bvrjum á efri endanum.
— Vatnsberarnir
TJAKNIRNAR
Fyrsta dáleiöslan
— Litiu bjánar! Það er ekki liægt að kalla öll fjöll
llelgafell og allar ár Laxár!
Áfengi og
kyngeta
Viðvarandi neysla áfengis gerir
menn getulausa. Oft hafa komið
fram fullyrðingar i þessum stil,
en fyrst nú hefur þetta verið
sannað með tilraunum. Hópur
bandariskra lækna hafði i 11 ár
unnið að rannsóknum á áhrifum
áfengis á mannslikamann. beir
létu 5 karlmenn drekka einn litra
af viski á dag 4 vikur samfleytt.
Áfengið fengu þeir i smáum
skömmtum á 3ja stunda fresti,
blandað i ávaxtasafa. bannig var
fyrir það girt að fimmmenning-
arnir yrðu nokkru sinni ölvaðir.
Samt lét árangurinn ekki á sér
standa: Lifrin gaf frá sér allt að 5-
falt magn ákveðins hvata sem
sundrar karlmennskuhormón-
inum testeron. Læknarnir full-
yrða að menn þurfi ekki að vera
drykkjusjúklingar til að þessi
áhrif komi i ljós.
Ekkert
hundalíf í
tukthúsinu
Niels Kjær-Larsen heitir einn
sérdeilis frómur dani á fertugs-
aldri sem aldrei sést öðru visi en
með hundinn sinn i bandi, hann
Löve ( = 1 jön). Einu sinni i fyrra
ætlaði hann að stiga upp i strætis-
vagn sem ekki væri i frásögur
færandi ef hann hefði ekki gleymt
að festa tauminn við hálsbandið á
Löve. Hundkvikindið hafðr nefni-
lega verið að gera þarfir sinar og
kom nú hlaupandi á eftir hús-
bónda sinum og tróð sér inn um
vagndyrnar. Vagnstjóranum
þótti þetta óboðinn gestur og ýtti
hvutta út áður en haiin lokaði dyr-
unum og bjóst til að aka af stað.
En þá var Niels nóg boðið og rak
vagnstjóranum rokna löðrung i
launaskyni fyrir þann sem úti
fyrir ýlfraði.
Or þessu varð náttúrlega dóms-
mál og endirinn varð sá að hr.
Kjær-Larsen var dæmdur i 20
daga varðhald.
I janúar i vetur kom svo fyrir-
skipun frá yfirvöldunum að söku-
dólgurinn ætti að gefa sig fram i
ákveðnu fangelsi á ákveðnum
degi. Niels Kjær-Larsen gerði það
og hafði Löve með sér. Minnstu
munaði að hann kæmist i sams-
konar kast við verðina og áður við
vagnstjórann, en þó tók steininn
úr þegar Niels krafðist þess að fá
að hafa Löve með sér inn i
afplánunarklefann.
1 Danmörku eru það lög að
varðhaldsdómar fyrir minni-
háttar afbrot skulú afplánaðir
með gagnkvæmu samkomulagi
yfirvalda og sökudólgs. Svo varð
einnig að vera i þessu tilviki.
Nema hér var um það að ræða að
Niels vildi ekki sitja refsinguna af
sér nema með hundi sinum, en
fangelsisstjórinn sagði að það
skyldi aldrei yfir sig ganga að
fangelsa saklausan hund.
Orla Möller dómsmála-
ráðherrra skar úr deilunni með
þvi að fresta tyftuninni þangað til
Löve væri dauður. bað upplýstist
nefnilega að Löve væri orðinn 12
vetra, svo að allar likur væru til
að hr. Kjær-Larsen lifði sinn kæra
vin.
ADOLF J.
PETERSEN: W
VÍSNAMÁL
VÍSAN GEYMIR
VALINN SJÓÐ
Angantýr Jónsson frá Mar-
landi á Skaga hugsar hlýtt til
æskustöðvanna, er hann
kveður:
Ennþá vakir einhver þrá
innst i hugans linum,
alltaf finn ég ylinn frá
æskustöðvum minum.
bar var allt til ununar
út við bláan sæinn,
man ég grænu grundirnar
og gamla sveitabæinn.
Benedikt Einarsson, f. 1852,
bóndi á Hálsi i Eyjafirði, veit
hvert þræðirnir liggja:
Heimþrá manna er heiðin
greið,
huldir liggja þræðir
anda hans, er leiða leið
ljúft á Sigurhæðir.
og hin myndræna útsýn er hröð
á ferðinni:
Fjallavindur fleyið knýr
fjör og yndi glæðist.
Ein i skyndi útsjón flýr,
önnur myndin fæðist.
Sr. Einari Friðgeirssyni i
Garði i Fjóskadal, f. 1863,
finnst vera stutt eftir:
Bráðum lægir lifsins hrönn,
littu á hann, garminn!
Nú er aðeins eftir spönn
út á grafarbarminn.
Jón Björnsson, f. 1842, bóndi á
ögmundarstöðum (vestra),
kom út á bæjarhelluna einn
vetrarmorgun, skyggndist um
og kvað:
Ljóma slær á loft og haf
Ijósnærð morgunsunna.
Blikar hvit, sem blámað
traf,
bústin jök la-nunna.
Halldór Snæhólm frá Sneis i
Laxárdal virðist ekki hafa erfitt
lifsviðhorf. Hann segir:
Allt mitt lif ég átti þrá,
eins og villtur fákur.
Lengst þvi hef ég lifað á
að látast vera strákur.
Sr. Jón Sigmundsson i
bykkvabæjarklaustri, f. um
1640, varð fjörgamall, d. 1725,
kvað um áttrætt:
Eftir lifir áttræð mold
ein af striði þessu,
syngur enn á Svanafold
sinum guði messu.
Sigurður Ingimundarson
Englandsfari, f. um 1615, flut'ti
Brynjólfi Sveinssyni biskup
fregnina um lát Halldórs sonar
hans vorið 1666, i Járnmóðu á
Englandi, orti þá:
Út er runnin æskan blið,
ellin gerir mig þungan,
aftur kenuir kærri tið,
Kristur gerir mig ungan.
bað md hyggja svo að bor-
móði Pálssyni i Kópavogi finnist
langt á miUi vina þegar hann
segir:
bó að orni enn við fund
ylur handabandi,
finnst mér eins og seilst
um sund
sitt frá hvoru landi.
Og ennfremur:
Nú er fennt i forna slóð
fölnuð minning hinna,
oipin gleymsku æskuljóð
ástardrauma ininna.
Um horfinn heim kveður Sig-
urður Pálsson er var birgða-
vörður hjá vegagerð rikisins i
Reykjavik:
Fjallavættin áður ól
aldur sinn 1 leyni.
Nú sér engin álf i hól
eða dverg hjá steini.
Nú við annað unir sér
ævintýraþráin.
Hamrabúinn horfinn er.
llulduljósin dáin.
Fyrri tima höfundar gerðu
mansöngva við rimur þær er
þeir kváðu. Svo gerði einnig
Brynjólfur Oddssonbókbindari i
Reykjavik, á fyrri hluta 19. ald-
ar. Dátarimu byrjar hann svo:
Margir hafa leitt i ljós
ljóð af fornum sögum.
Kýs ég heldur kynna hrós
kappa nú á dögum.
Úr Kópavogi berst visan á
vængjum. Lárus Salómonsson
fv. lögregluþjónn segir:
Visan geymir valinn sjóð,
vekur ljós á skari.
Hún kann að lýsa heilli
þjóð,
heilu aldarfari.
Ennfremur:
Aldrei verða eins og ný
upptök fornra glóða.
Margur felur eldinn i
ösku duldra hlóða.
Pétur Sigurðsson var f. i
Langeyjum 1871, fluttist til
Seyðisfjarðar og stundaði þar
skósmiði. Hann var i hópi aust-
firskra skálda og hagyrðinga
um sina daga, en safnaði ekki
fjármunum. Um það kvað
hann:
fcg er á hausnum hvinandi,
hjálp fæst engan veginn.
Gapir við mér ginandi
gjaldþrot beggja megin.
Séra borlákur bórarinsson
var f. 1711 á Látrum á Látra-
strönd, siðar prestur á Möðru-
völlum i Hörgárdal, missti
prestskap um skeið vegna barn-
eignar, og varð vist ekki sáttur
við valdstjórnina, sem þessar
visur hans bera með sér:
bað sem forðum þótti múr
þessu föðurlandi,
happaskorðum hallast úr
heill þó friður standi.
Margs kyns tjón i allri ætt
undir krónu dana
isafróni háir hætt,
hófs er nón á rana.
Velflestir sem flytjast burt af
æskustöðvum, hugsa siðar heim
til þeirra i dulinni þrá eða aug-
ijóstri ást til ættarslóða sinna,
finnst þeir vera útlagar á sinum
dvalarstað. Helgi Valtýsson
túlkar þessa tilfinningu i þessari
visu:
Trauðla raknar ti-yggðaband
treyst i raunum minum.
Aldrei gleymist Austurland
útlaganum sinuni.
bað var að likindum regnbog-
inn yfir fossi sem Hallgrimur
Jónasson kennari sá þegar hann
gerði þessa visu:
Eins og logi leiki sér
létt i togi flauma.
gullinn bogi yfir er
öldusogi strauma.