Þjóðviljinn - 21.03.1976, Side 12

12 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 21. mars 1976
r
'
'
— Eftir að hafa gengið i gegn-
um menntaskóla og háskóla, þá
liki ég lifi atvinnuskákmannsins
við stanslausan próflestur og
próf. Við getum sagt að mótin
sjálf séu prófin, en timinn á milli
móta upplestrarfriið, þar sem
nota verður hverja stund til að
búa sig sem best undir prófið
sjálft, sagði Friðrik Ólafsson,
stórmeistari, er við heimsóttum
hann fyrir nokkru og báðum hann
segja okkur dálitið frá lifi at-
vinnuskákmannsins og fleiru við-
komandi skák.
— Nú ert þú búinn að vera at-
vinnumaður i skák i rúm tvö ár,
hvernig hefur þér likað starfið?
— Nú, þetta er eins og hver önn-
ur atvinna sem menn ganga að.
Ég hef verið spurður hvort þetta
sé ekki þreytandi, og hef þá
gjarnan svarað með annarri
spurningu, er ekki i rauninni öll
vinna þreytandi? Eg vissi nokk-
urnveginn alveg hvað ég var að
fara úti og mig langaði til að
reyna þetta.
— Var þetta algjörlega þin hug-
mynd að gerast atvinnumaður
eða varstu hvattur til þess af öðr-
um?
— Það má segja að hvoru-
tveggja hafi komið til. Ýmsir að-
ilar hvöttu mig til að fara úti at-
vinnumennskuna og ég var ekki
mótfallinn þvi að reyna. En ég
lagði á það rika áherslu að ég
hefði tryggan fjárhagslegan bak-
grunn, svo að ég gæti helgað mig
skákinni eingöngu og þyrfti ekki
að dreifa kröftum minum i aðrar
áttir til að sjá fjölskyldu minni
fjárhagslega borgið. Fyrir þessu
var séð og i þessi tvö ár, sem ég
hef verið atvinnumaður hefur allt
gengið vel og ég hef getað gefið
mig óskiptan að skákinni. Nú hef-
ur þvi miður orðið á þessu breyt-
ing, sem gerir mér illkleift aö ná
þvi marki, sem ég hef sett mér.
Eins og ég sagði áðan hef ég lagt
allt kapp á að ná upp fyrri styrk-
leika, eftir að hafa teflt sára litið i
10 ár, og það segir sig sjálft, að
slikt er ekki hægt nema með þvi
móti að geta helgað sig skákinni
eingöngu, þ.e.a.s. vinna og aftur
vinna. A hitt er svo að lita að ég
hef ekki alltof mörg ár uppá að
hlaupa, skákmenn endast ekki til
eilifðar.
— Hvað lá beinast fyrir þig að
gera, eftir að- þú hafðir tekið
þessa ákvörðun að gerast at-
vinnumaður?
— Það höfðu liðiö um það bil 10
ár, sem ég hafði litið sem ekkert
teflt og á þeim tima hafði auðvit-
aö fjölmargt nýtt komið fram,
sem ég þurfti að kynna mér og
stúdera. Þetta bil varð ég að brúa
og átta mig á þvi hvað hafði kom-
iðfram, hvað hefði breyst, sem ég
yrði að komast til botns i, þannig
að þetta var ekkert nema lær-
dómur til að byrja með.
— Hafðir þú dregist mikið aft-
urúr þegar til kom?
— Já, ekki bara á þessu sviði,
heldur einnig i fingraleikfiminni,
ef svo má komast að orði, maður
var lengur að átta sig á hlutunum,
ekki eins fljótur að hugsa o.s.frv.
Þannig að það var eiginlega á
tveimur sviðum sem ég þurfti að
taka mér tak, bæði að tefla til að
fá keppnistilfinninguna aftur og
eins á fræðisviðinu. Eg tók það
fram þá strax að menn mættu
ekki búast við neinu stóru af mér
fyrsta kastið, en ég held nú að
þetta sé allt að koma.
— Nú er þetta eins og hver önn-
ur vinna og það mikil vinna,
hvernig skipuleggur þú þinn
vinnudag, ertu mættur að skák-
borðinu snemma á morgnana?
— Ég reyni það oftast, en það er
nú kannski ekkert erfiðara en að
vera sinn eigin herra. Ég skipu-
legg þetta ekki úti ystu æsar.
Hinsvegar hef ég tekið þannig á
málunum að taka eitthvað ákveð-
ið viðfangsefni fyrir og ljúka þvi.
Ég set mér ekki fyrir ákveðinn
timafjölda á dag, ég get verið að
langt fram á kvöld, ef þvi er aö
skipta. En vinna er þetta og ekk-
ert annað og það þýðir ekkert að
slaka á, slikt hefnir sin fljótt.
Skákþjálfarar
— Maður hefur stundum heyrt
að skákmenn hafi sérstaka þjálf-
ara, til að mynda þeir sovésku,
hvert er þeirra hlutverk?
— Sovétmenn hafa það lag á, að
ef einhversstaðar kemur fram
efnilegur skákmaður, þá er reynt
að koma honum til góðs skák-
þjálfara, sem svo gjarnan fylgist
með honum alveg uppúr. Má i
þessu sambandi nefna heims-
meistarann Karpov, Furman hef-
ur verið hans þjálfari i mörg ár.
Þessir þjálfarar vinna með skák-
mönnum að undirbúningi þeirra
fyrir stórmót og einvigi, að rann-
sóknum og öðrum undirbúningi.
Nú þarf það ekki að vera að þeir
séu alltaf með sömu þjálfarana.
— Vildir þú hafa svona þjálf-
ara?
— Það væri áreiöanlega mjög
gott. Einkum á þetta þó við með-
an menn eru ungir. Við hér á Is-
landi höfum orðið að þreifa okkur
áfram, i stað þess að geta skipu-
lagt okkar vinnu með aðstoð
reyndra þjálfara. En þegar menn
eru svo komnir uppi ákveðinn
styrkleikaflokk verður þjálfarinn
að vera mjög góður skákmaður,
hann má ekki vera mikið siðri en
sá sem hann á að þjálfa, þvi ann-
ars getur timinn farið i það hjá
skákmanninum að skýra út fyrir
þjálfaranum. Þegar maður er að
undirbúa sig fyrir sterk mót er
auðvitað mikið gagn að þvi að
hafa mann, sem hefur mikla
kunnáttu, þvi betur sjá augu en
auga.
— Mér dettur i hug i þessu sam-
bandi hvort ekki væri betra þegar
þú ert aö fara yfir erlend skák-
blöðog fræðibækur að hafa annan
mann með þér ef þar kemur fram
eitthvað nýtt sem fara þarf yfir?
— Ég veit ekki hvað ég á að
segja. Þetta er einstaklingsbund-
ið og fyrir mann eins og mig sem
hef vanið mig á að vinna alltaf
einn, er ég ekki viss um það,
nema jú, ef þar væri um sterkan
skákmann að ræða, þá, eins og ég
sagði áðan væri það mjög gott.
— Þegar mót eru framundan
hjá þér, feröu þá yfir skákstil
þeirra sem verða andstæðingar
þinir á mótinu og þegar mótinu
er svo lokið, ferðu þá yfir eigin
árangur og mótið i heild?
— Ég reyni alltaf að undirbúa
mig meö þvi að kynna mér sem
best andstæðingana, en það er
bara ekki alltaf sem maður veit
hverjir keppa á mótinu og þegar
þannig er ástatt verður maður
bara að reyna að nota sér fyrri
kynni sin af andstæðingunum.
Nú, en varðandi siðari spurning-
una, þá fer ég alltaf yfir eigin ár-
angur á mótum, svo og mótið i
heild, það held ég að sé alveg
nauðsynlegt. Næsta mót, sem ég
tek þátt i, 4ra manna mótið i Hol-
landi, gerir mér kleift að kynna
mér nokkuð skákstil andstæðing-
anna, þar sem ég vissi með svo
löngum fyrirvara hverjir verða
þar andstæðingar minir.
Fleiri verölaun
— Það hefur verið sagt að
Fischer hafi með kaupkröfum
sinum gert ykkur skákmönnum
mikinn greiða, verðlaun á mótum
séu nú hærri en þau hafi áður ver-
ið, er þetta rétt?
— Ekki sem neinu nemur, það
er svona eitt og eitt mót með
hærri verðlaun en flest mót eru
með ósköp svipuð verðlaun og
var. Það eina sem hefur breyst
eitthvaö að ráði er, að nú eru yfir-
leitt veitt fleiri verðlaun, kannski
aftur i 7. eða 8. sæti. Og i sumum
tilfellum er veitt þóknun bara fyr-
ir að vera með, svo er auðvitað
ferða- og dvalarkostnaður
greiddur i öllum tilfellum.
— Þið stórmeistararnir að
minnsta kosti, þekkist nú orðið
sæmilega vel. Hvernig andrúms-
loft rikir á skákmótum þar sem
þið erum saman i kannski 2—3
vikur og búið á sama hótelinu
þennan tima en eruð að keppa?
— Þetta er nú svolitið misjafnt.
Yfirleitt er ágætt andrúmsloft á
þessum mótum. Það er þó ein-
staklingsbundið milli manna,
sumir þekkjast betur en aðrir
o.s.frv. en i flestum tilfellum, þótt
andrúmsloft sé svona vingjarn-
legt, þá rikir samt viss spenna.
Kunningsskapurinn nær ekki
nema að vissu marki meðan á
mótinu stendur, það er viss vegg-
ur á milli, keppendaspenna, sem
ekki er hægt að yfirstiga.
Stórmeistarar
Rætt viö Friðrik Ólafsson, stórmeistara um líf
atvinnuskákmannsins og sitthvaö fleira
* S 'i
Þetta er eins
og að vera
alltaf í prófum
— Attu einhverja góða vini