Þjóðviljinn - 14.07.1976, Blaðsíða 9

8 StÐA — ÞJOÐVILJINN
Miövikudagur 14. júli 1976 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 9
Aö loknum lokafundi úti fyrir höllinni. Þremenningarnir fyrir miöju eru frá
vinstri Tryggvi Jónsson, Neil Pirie og Atii Freyr Guömundsson. Neil Pirie er
skoti og kom til Varsjár sem fulltrúi I sendinefnd Stóra-Bretlands. Hann hélt
sig þó aö mestu meö íslensku nefndinni og sagöist eiga miklu meira sameiginlegt
meö islendingum . Sikorski stendur á tröppunum og ræöir viö löndu sina.
Upphaf lokafundarins. Myndin sýnir aöeins litinn hluta aöalsalarins iHölI menningar
og visinda.
Hver sendinefnd haföi sérstakan leiösögumann. Hér eru þeir Þorsteinn Magnússon
og George Sikorski, leiösögumaöur islendinganna aö ræöa viöeinn óþekktan.
ég Stalln hafi veriö illa viö
pólverja þegar hann gaf þeim
þetta hús. Enda kunna varsjár-
búar honum litlar þakkir fyrir,
segja aö úr turni þessa húss sé
fegurst útsýni i Varsjá. Þaöan
sjáist Höll visinda og lista nefni-
lega ekki!
En hvaö sem ljótleikanum leiö
haföi höll þessi þaö til aö bera
sem þarf til mikilla fundarhalda.
Salarkynni, og þau 1 riflegra lagi.
Viö setningu og slit þessarar ráö-
stefnu voru f aöalsalnum um 2000
manns og heföi mátt bæta viö til
aö nýta öll sæti. Auk þessa salar
voru svo ótal smáfundaherbergi
þarsem nefndafundir fóru fram,
hringborösumræöur og seminör.
Ráöstefnufulltrúum var skipt
niöur I fimm starfsnefndir sem
allar höföu sinn sérstaka fundar-
sal. Viö fulltrúar ÆSl tókum þátt
istörfum 1. og 5. nefndar, en þær
fjölluöu annars vegar um stjórn-
málaastandiö i Evrópu, og þátt
æskufólks og námsmanna i aö
tryggja framkvæmd á niöur-
stööum Helsinkiráöstefnunnar (1.
nefnd) og hins vegar um
samvinnu æskulýös og náms-
manna 1 Evrópu og samtaka
þeirra i anda Helsinki-
sáttmálans-
Þátttakendur á ráöstefiiu þess-
ari voru úr ýmsum áttum, allt frá
kristilegum friöarsinnum og
skátum til últrakomma. Þaövar
þvl augljóst I upphafi aö útkoman
yröi meiri og minni málamiölun,
sem allir gætu sætt sig viö aö ein-
hverju eöa öllu leyti. Ræöumenn
Tekiö undir á samstööufundi. Unga fólkiö klappar og syngur meöchileönsku söngsveitinni.
Chileanska söngsveitin, sem flutti okkur baráttusöngva frá heimalandi sinu
f-í
Frá samstööu fundi um Chile. Victnömsku fulltrúarnir eru til hægri.
MYNDIR OG TEXTI: HA
Rjómatertan hans Stalíns. Þessi
mynd sýnir aöeins Htiö brot af
þessari hrikalegu byggingu, en
ætti þó aö gefa til kynna bygging-
ar,,stilinn”.
Leiðrétting
1 fyrsta Póllandspistli sl. föstu-
dag urðu mér á tvenn mistök i
einnar linu texta undir mynd af
likneski nokkru. Likneskiö er af
Ijóöskáldinu Adam Mickiewicz,
sem var raunar eitt mesta skáld
pólverja og andlegur leiðtogi
þjóðarinnar á siöustu öld. Stafirn-
ir þrir, ,,owi” eru einfaldlega
beygingartákn, en pólverjar
beygja nöfn eins og islendingar.
— hm
Evrópuráöstefna æskufólks og
námsmanna um varanlegan friö,
samvinnu og félagslegar fram-
farir, einsog ráðstefiian hét fullu
nafni, fór fram i Höll menningar
ogvisinda. A sama hátt og maö-
ur dáöist aö nýjum byggingum I
miöborg Varsjár, eins fylltist
maöur ömurleika viö aö berja
húsbákn þetta augum. Ég held
þaö sé vafalaust, aö þarna hafi
arkitektum tekistaö komast næst
hinum fullkomna ijótleika. Þetta
ferliki er raunar mörg hús og af-
kimar, ótal salir og súlnagöng.
Allt lagt köldum marmara og
ómanneskjulegt I meiralagi. Úti
fyrir tróna svo styttur sem eiga
aö tákna verkamanninn á vegi
visindanna. Sósialrealisminn eins
og hann getur lakastur oröiö.
I stuttu máli: húsiö er hreinasta
hörmung.
Þaö var Stalin heitinn sem gaf
pólsku þjóöinni þetta hús og mér
er raunar sagt aö svona ferllki
megi sjá i flestum eöa öllum
höfuöborgum Austurefrópu.
Þaö kann aö vera þótt ekki hafi ég
séö þau. En mikiö skelfing held
... og þessi llka.
Gladys Marin heldur þrumuræöu sina.
gættu þess vandlega aö styggja
ekki sessunauta sina og má segja
aö sama ræöan hafi veriö flutt
þarna aftur og aftur meö litillega
breyttu oröavali. En innan um
froöuna voru hins vegar ákveönir
skoöanapunktar sem unniö var úr
I nefndarálit. Hver ræöumaöur
hlaut aö lokinni tölu kurteislegt
klapp, utan hvaö ein vestur-þýsk
stúlka hlaut dynjandi lófatak,
þegar hún haföi misst þolinmæö-
ina, fariö i ræöustól og beöiö
menn aö hætta þessu kjaftæöi.
Lagöi svo til aö nefndin, 5, nefiid,
skipti sér upp I svo sem 10 manna
starfshópa og færi aö vinna. Pól-
verjar mótmæltu þessu harölega.
Sögöust ekki hafa húsnæöi fyrir
svo marga starfshópa. Enda
varö ekkert úr þessu.
Lokatextinn varö svo eins og til
var sáö, afskaplega huggulegur
texti sem allir gátu sætt sig viö
nema skátarnirogþeir kristilegu.
Þeir skrifuöumeöfyrirvara und-
ir nokkrar greinar, þar sem þeir
taka ekki afstööu til stjórnmála.
Nú ber ekki aö taka þessi 'orö
svo, aö slikar ráöstefnur séu pipiö
einbert. Alls ekki. Ég tel aö ráö-
stefnur sem þessar nauösynlegar
mjög og sérstaklega þarflegt fyr-
ir islendinga aö eiga fulltrúa á
þeim. Heit skoöanaskipti eru
vissulega mun skemmtilegri og
liflegri starfsvettvangur en
slikar samkomulagssam-
kundur. En hitt veröur lika aö
skoöast aö ráöstefnur sem hafa
þaö aö beinu markmiöi aö deila
um skoöanir og stefnur eru ekki
vænlegar til aö ná samstööu.
Þarna náöist hins vegar
samkomulag sem hægt er aö
starfa eftir og þvi ber aö fagna.
Einnig hinu aö framhald mun
veröa á fundarhöldum sem
þessum.
I tengslum viö ráöstefnuna i
Varsjá fóru fram nokkrir sam-
stööufundir I æskulýös- og orlofs-
búöum fyrir utan borgina. Eg fór
á tvær slikar samkomur, um
Chile og Angóla. Þær fóru fram á
sitthvorum staönum
Chile-samkoman i æskulýösbúö-
um en Angóla-samkoman i orlofs-
búöum viö smáþorpiö Bialowieza,
en þær búöirmunu koma koma
Angólsku fulltrúarnir syngja fyrir samkomugesti. Þaö var sá skeggj-
aði, sem ávarpaöi samkomuna.
nokkuö viö sögu i næstu grein.
A Chile-fundinum hélt Gladys
Marin aöalræöuna. Hún er ein af
helstu forystumönnum andsjvrn-
unnar gegn herforingjastjórn
Pinochets i heimalandi sinu.
Ræöa hennar var átakanleg lýs-
ing á þeim hörmungum sem
lostiö hafa landa hennar siöan
Allende var myrtur og eldheit á-
skorun til lýöræöisafla I heimin-
um um aö styöja viö bakiö á bar-
áttu þess fólks sem berst gegn
herforingjastjórninni.
A undan og eftir ræöu Gladysar
Marin söng chileanskur söng-
flokkur baráttusöngva frá
Suöurameriku
Fundurinn um Angólu var mjög
i sama anda. Fulltrúi MPLA
flutti kraftmikla ræöu og siöan
sungu hann og félagar hans
söngva frá heimalandi slnu. A
fundunum voru meöal annarra
fulltrúar frá Vietnam, sem á-
vörpuöu þá, þökkuöu veittan
stuöning i baráttu vietnömsku
þjóöarinnar fyrir frelsi og hétu
chilebúum og angólamönnum
fullum stuöningi þjóöar sinnar i
baráttu þeirra gegn fasisma.
Ráðstefnuhald og
samstöðu-fundir
Helgi Olafsson skrifar
„World Open 1976”
Dagana 1.—5. júlí fór
fram i New York mikið
skákmót með þátttöku um
500 manns, sem gengur
undir nafninu ,,World Op-
eh" og er haldið ár hvert.
Margir mjög þekktir skák-
menn taka þátt í mótinu
hverju sinni. Árið 1974 tóku
t.d. þeir Bent Larsen,
Lubomir Ljubojevic, V.
Hort o.f I. Núna voru einnig
nokkrir sterkir stórmeist-
arar meðal þátttakenda,
en að sjálfsögðu laða hin
tiltölulega háu peninga-
verðlaun þessa kappa að
öðru fremur. Úrslit efstu
manna urðu þessi: 1.—2. A.
Lein (Sovétríkin), B.
Zuekerman (Bandaríkin),
3.—5. W. Lombardy, M.
Valvoog K. Kommons (all-
ir frá Bandaríkjunum) 7
1/2 v.
Allt mótið var eins og venjulegt
opið skákmót eftir svissneska
kerfinu, nema hvað keppendur
kepptu að verðlaunum eftir eigin
skákstigum. Við, þeireinu islend-
ingar sem tóku þátt, byrjuðum
mótið mjög illa, ég undirritaður
keppti i efsta flokki hafði aðeins 2
v. eftir 4. umf. en endaði að lokum
með 6 1/2'v. af 9. Jónas P.
Erlingsson tefldi hinsvegar i
næsta verðlaunaflokki fyrir neð-
an, hann hlaut einnig 6 1/2 v og
vann til verðlauna!
Þann 8. júli hefst i New York al-
þjóðlegt skákmót sem hinn frægi
Manhattan skákklúbbur stendur
fyrir. Keppendur verða 16 talsins
en mótinu lýkur 23. júli: Lein,
Vukic, Shamkovic, Spaggett,
Kaplan, Mednis, Weinstein, Am-
os, Poponych, Tisdall, Rchode,
Riesen, Wilder, Benjamin og
undirritaður.
Þættinum lýkur með tveimur
skákum frá „World Open”:
Hvitt: Jonathan Kmiec
Svart: Helgi Olafsson
Sikileyjarvörn
1. e4 c5
2. Rc3 Rc6
20. Rxd3 Hxd3
21. Bc3 Had8
22. Kf2 g5
23. Hfcl h6
24. Hb2 Bf8
25. Hcc2
(Hér var álitlegra að leika 25.
a3)
25. Rb4
26. Hd2
(Agætur leikur. Eftir 26. Bxb4
axb4 kemst biskupinn i spilið frá
c5-reitnum)
26.
27. a3
28. Kgl
29. Hbl
30. Hbdl
31. b4
32. Hxd8
33. Hel
(Eftir 33. Hxd8 Rh3+, 34. Khl
Hfl + , 35. Kg2 Hf2 + , 36. Khl Hxe2
er hvita staðan töpuð)
33. Re4
34. Hcl Bb6
35. b5 Hf2
36. Hc2 Hxe2
37. Hxe2 Rxc3
38. Hd2 Ke7
39. Kg2 Ba5
40. Hc2 Re4
41. Hcl h5
42. h3 Kd7
43. hxg4 hxg4
44. lihl Bd8
45. Hdl + Kc8
46. Hd3 Ba5
47. Hdl Rd2
48. Hcl Kc7
49. Hc2 a6
50. bxa6 bxati
51. Kf2 Re4 +
52. Kg2 Bel
53. He2 Bxg3
54. Ilxe4 fxe4
55. Kxg3 e3
56. Kg2 Kd7
Hvitur gafst upp.
Hvitt: John Federowicz
Svart: Jónas P. Erlingsson.
Vængjatafl
1. g3 g6
2. Bg2 Bg7
3. c4 c5
4. Rc3 Rc6
5. Ith3
g4
Hf3+
Rd3
Kf7
Be7
Rf2
Bxd8
(Annar ágætur möguleiki er
hér 2. — e6)
3. g3 g6
4. Bg2 Bg7
5. d3 d6
6. f4 e6
7. Rf3 Rge7
8. 0-0 0-0
9. Bd2 Bd7
10. Ilbl Rd4
11. Re2 Ba4
(Þessum leik iék Geller i 8.
skák einvigisins gegn Spassky
1968, hugmyndin er að veikja
svörtu reitina á skáklinunni
al—h8)
(Algengara er hér 5. e3, t.d. 5.
— e6, 6. Rge2 Rge7, 7. 0-0 0-0, 8. d4
cxd4, 9. Rxd4 d5. 10. cxd5 Rxd4,
11. exd4 Rxd5, og staðan er i jafn-
vægi).
5.
6. d3
7. Bd2
8. Hbl
(Þessi áætlun að mæta framrás
svörtu peðann á drottningar-
vængnum strandar á einfaldri
leikfléttu, en eftir t.d. 8. 0-0 nær
svartur góðri stöðu með 8. — a6 á-
samt b7 — b5 viö tækifæri)
d6
Bd7
Hb8
12. b3
(Eftir 12. Rexd4 cxd4 hefur
svartur þægilegan þrýsting eftir
c-Iinunni)
12. Bc6
13. c3
(Spassky lék 13. c4 i áöur-
nefndri skák)
Rxf3 +
14. Bxf3 f5
(Þessi leikur útilokar d3—d4 i
eitt skipti fyrir öll)
15. C4 d5
16. e5 dxc4
17. dxc4 Ild3
18. Bxc6 Rxc6
19. Bel Hfd8
8. a6
9. a3 b5
10. cxb5 axb5
11. b4 cxb4
12. axb4 Dc8!
13. Rf4 Rxb4
14. Hcl
(Skarpari leikur virðist 14. Rfd5
en eftir 14. — Ra6 heldur svartur
öllu sínu)
14. Rc6
15. Rcd5 e6
16. Rb4 Rge7
17. Rxc6 Bxc6
(Eftir 17. — Rxc6 nær hvitur
nokkrum þrýstingi á svörtu stöð-
una meö 18. Bb4)
18. Bxc6+ Rxc6
Framhald á 14. siöu.