Þjóðviljinn - 03.09.1976, Blaðsíða 4

4 SIÐA —ÞJ<M)VILJINN Föstudagur 3. september 1976
ÞJOÐVIUINN
MÁLGAGN SÓSiALISMA,
VERKALÝÐSHREYFINGAR
OG ÞJÓÐFRELSIS.
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóöviljans.
Framkvæmdastjóri: Eibur Bergmann
Ritstjórar: Kjartan Ólafsson
Svavar Gestsson
Fréttastjóri: Einar Karl Haraldsson
Umsjón meö sunnudagsblaöi:
Arni Bergmann
Ritstjórn, afgreiösla, auglýsingar:
Skólavöröust. 19. Simi 17500 (5 linur)
Prentun: Blaöaprent h.f.
Á TYEGGJA ÁRA AFMÆLI
Þegar Framsóknarflokkurinn og Sjálf-
stæðisflokkurinn höfðu verið saman i
rikisstjórn i fáeina mánuði birti Morgun-
blaðið forustugrein þar sem meðal annars
gaf að lita þennan texta:
„Forustumenn Framsóknarflokksins
eiga hól skilið fyrir það að þora að horfast
i augu við veruleikann, þótt seint væri að
visu. En ljóst er þá lika að það er ekki á-
greiningur milli Sjálfstæðisflokks og
Framsóknarflokks um efnahagsmála-
stefnu, þvert á móti er báðum flokkunum
ljóst að stefna sú sem áður var fylgt er ó-
hafandi og þess vegna hafa þeir staðið
saman að þvi sem órofa heild að gera þær
úrbætur sem nauðsynlegar eru. Sú von
stjórnarandstæðinga að geta komið fleyg
milli Framsóknarflokksins og Sjálfstæðis-
flokksins af þessu tilefni er barnaleg.
Flokkanir eru sammála en ekki ósam-
mála...” (Leiðari Morgunblaðsins 3.11.
1974, leturbreytingar hér).
Siðan þessi leiðari Morgunblaðsins var
skrifaður eru senn liðin tvö ár og allan
þann tima hafa verið endurtekin sams-
konar ástarstef milli stjórnarflokkanna I
málgögnum þeirra. Hámarkið var leiðari
Þórarins Þórarinssonar á sl. vetri þar
sem hann lýsti þvi yfir að stjórnarflokk-
arnir myndu starfa saman út kjörtimabil-
ið — hvað sem á gengi, hvað sem liði
stefnu og störfum samstarfsflokksins.
En hvaða stefna er það i efnahagsmál-
um sem Sjálfstæðisflokkurinn taldi „óhaf-
andi”? Það var einkum stefna vinstri
stjórnarinnar i kjaramálum. Til upprifj-
unar um hana er þessi staðreynd:
í ársbyrjun 1971 var timakaup hafnar-
verkamanna i Reykjavik 96,04 kr. í
desember 1973 var sama kaup orðið 183,62
og hafði þvi hækkað um 91%. 1 ársbyrjun
1971 var mánaðarkaup barnakennara
27.367 kr., en i árslok 1973 52.414 og hafði
þvi hækkað um 91%. Á sama tlmabili hafði
verðlagsvisitala „aðeins” hækkað um
46,7%.
Þannig batnaði kaupmáttur allra al-
mennra launa á valdaárum vinstristjórn-
arinnar — fólkið fékk að njóta afraksturs-
ins af striti sinu i auknum mæli. Það var
þessi stefna sem Sjálfstæðisflokkurinn
taldi „óhafandi”.
„Nauðsynlegar úrbætur” að mati
stjórnarflokkanna voru hins vegar þær að
skerða kaupmátt launa og til viðbótar við
erlenda verðbólgu magnaði stjórnin verð-
bólguna sjálf með efnahagsaðgerðum af
ýmsu tagi sem höfðu i för með sér verð-
bólguaukningu. Þessar staðreyndir um
hinar „nauðsynlegu úrbætur” koma fram
hér á eftir:
1. mars 1974 var kaup i hafnarvinnu á
timann kr. 229,64, en er nú 382,02 kr. á tim-
ann. Kaup verkamannsins hafði á þessum
tima hækkað um 81%. Kaup barnakennar-
ans var 62.284 kr. á mánuði i mars 1974 en
er 92.788. Hækkun launanna er þvi 49%. Á
sama tima hefur verðlag hins vegar
hækkað úr 242 stigum i 605 stig eða um full
150%.
í einföldum tölum litur dæmið þannig
út:
Kauphækkun undir vinstristjórn 91%.
Verðlagshækkun i vinstristjórn 46.7%.
Kauphækkun i hægristjórn 49-81%.
Verðhækkun undir hægristjórn 150%.
Þessar tölur sýna betur en allt annað
„árangurinn” af efnahagsstefnu núver-
andi rikisstjórnar á tveggja ára tímabili.
Það er þessi „árangur” sem' ihaldsblöðin
keppast nú við að lofsyngja i leiðurum,
greinum og viðtölum við ráðamenn. Þetta
er „jafnvægið”, „endurbæturnar” — að
skera niður kaup fólksins, en afhenda for-
stjórunum aukinn skattfrjálsan gróða. Og
efnahagssérfræðingar rikisstjórnarinnar
hafa lýst þvi yfir að kaupið haldi áfram að
lækka um amk. 3% á þessu ári þrátt fyrir
nær 20% bata i útflutningsverðlagi.
Þessi lifskjaraskerðing er sú staðreynd
sem fólkið i landinu man best eftir á
tveggja ára afmæli rikisstjórnarinnar.
—s.
Eirlkur
Tómasson
„Reykjavik 2. sept. 1976
Einar Karl Haraldsson,
fréttastjóri Þjóöviljans.
1 þættinum
„Klippt og
skorið” I dag er
þvi slegiö upp
sem stórfrétt,
aö ég undir-
ritaöur sem er
fulltrúi i dóms-
málaráöuneyt-
inu, hafi veriö
kjörinn ritari
Sambands
ungra fram-
sóknarmanna.
Þetta er nokkuö lágt lagst. Til
þessa hefur starfsmönnum
stjórnarráösins leyfst aö taka
þátt I störfum stjórnmála-
flokka, þó meö þvi skilyröi aö
slik pólitisk afskipti bitni ekki á
embættisstörfum þeirra. í dag
er þaö alls ekki fátitt, aö
stjórnarráösstarfsmenn taki
virkan þátt I pólitik. Þannig er
skrifstofustjóri viöskiptaráöu-
rieytisins borgarfulltrúi Alþýöu-
flokksins, deildarstjóri I fjár-
málaráöuneytinu formaöur
BSRB, og þannig mætti lengi
telja.
— Meira aö segja er mér ekki
grunlaust um aö einhverir full-
trúa I sjávarútvegs- eöa land-
búnaöarráöuneytum gegni eöa
hafi gegnt trúnaöarstörfum
fyrir Alþýöubandalagiö.
Þaö tlökast lika, aö dómarar
gefi sig aö stjórnmálum. Tveir
af sýslumönnum landsins eru
jafnframt varaþingmenn Sjálf-
stæöisflokksins, héraösdómari á
Akureyri er bæjarfulltrúi Al-
þýöuflokksins og sakadómari i
Reykjavik hefur setiö á haf-
réttarráöstefnu Sameinuöu
þjóöanna sem fulltrúi Samtaka
frjálslyndra og vinstri manna.
Þetta eru aöeins fá dæmi af fjöl-
mörgum, en hér skal látiö
staðar numiö.
Ég get tekiö undir þá skoöun,
aö dómurum og jafnvel öörum
embættismönnum veröi bannaö
aö taka þátt I stjórnmálastörf-
um. En meöan þaö hefur ekki
verið gert, finnst mér, aö ég hafi
sama rétt til þess og aðrir em-.
bættismenn i dómskerfinu aö
gefa mig aö pólitik. Fréttastjóri
Þjóöviljans og aörir geta fengiö
allar þær upplýsingar um störf
min I ráöuneytinu sem þeir óska,
og skulu á grundvelli þeirra
vega þaö og meta, hvort póli-
tiskra sjónarmiöa hafi gætt I
þeim.
Meö fyrirfram þökk fyrir birt-
inguna I „Klippt og skoriö”
Eirlkur Tómasson”
Skýrari mörk
Þaö skal viöurkennt aö engin
sérstök ástæöa er til þess aö
taka Eirik Tómasson út úr sem
dæmi um nokkuö almennan
„praksis” i þjóöfélaginu. En
eins og hann bendir á sjálfur eru
dómarar og sýslumenn sumir
atkvæöamiklir I flokkspólitik-
inni. Augljóst er aö eins og nú er
háttaö umræöum um spillingu I
skjóli flokksvalda er óeðlilegt aö
dómarar séu opinberlega máls-
varar stjórnmálaflokka, hvaö
þá heldur eftirlitsmenn þeirra.
Þá er spurningin um aöra
ráöuneytisstarfsmenn. Megin-
reglan ætti þar aö vera aö fast-
ráönir embættismenn ættu ekki
að gegna trúnaöarstööum I
stjórnmálaflokkum. Hinsvegar
er þaö oft á tiöum eölilegt aö
ráðherrar vilji hafa sér viö hliö
sérstaka pólitiska trúnaöar-
menn, eirikum þegar stjórnar-
skipti veröa eftir langvarandi
stjórnartimabil sömu flokka,
sem sett hafa mark á embættis-
mannaliöiö meö ráöningum og
öörum áhrifum. Þessir „aö-
stoðarmenn” eöa „sérfræöing-
ar”, eöa hvaö sem þeir væru
nefndir, ættu ekki aö vera fast-
ráönir embættismenn, heldur
standa og falla meö ráöherrum
sinum og flokkum.
Meöal annars vegna fámennis
er þaö háttur okkar islendinga
aö sullast á öllum sviöum, og
mörkin milli framkvæmda-
valds, dómsvalds og löggjafar-
valds er óviöa eins óskýr og
fljótandi eins og hér á landi. Þau
mörk mættu aö ósekju vera
skýrari.
Heimsmetið
Haukur Helgason kemst aö
þeirri niöurstööu i leiöara Dag-
blaösins I gær, aö islendingar
eigi heimsmet I skattsvikum.
Þetta er athyglisverö staö-
hæfing. Sérstaklega ef hún er
rétt. Viö getum væntanlega
oröiö sammála um þaö aö I
Noregi er betra lag á flestum
hlutum en hér, ekki siöur i
skattamálum heldur en annarri
opinberri stjórnsýslu. Samt sem
áöur komst norska endurskoö-
endasambandiö aö þeirri niöur-
stööu fyrir tveimur til þremur
árum aö lækka mætti skatta á
almenningi I landinu um 25 af
hundraöi ef takast mætti aö
uppræta skattsvik meö öllu.
Meö öörum oröum ef hægt væri
aö komast fyrir bókhaldshag-
ræöingu fyrirtækja á tekjum og
tapi, ná inn öllum söluskatti og
eölilegum skattgreiöslum af at-
vinnurekendum og öörum há-
tekjumönnum mætti lækka
álagninguna um fjóröung.
Þegar mál standa svona hjá
norömönnum, gætu glöggir
menn sjálfsagt reíknaö þaö út
að hægt væri aö lækka almenna
skatta hér um 50% ef skattsvik
yröu upprætt. Þaö er þvi til
nokkurs aö vinna á þessu sviöi,
bæöi fyrir riki og almenning.
Ekki einn
á báti
Þættinum hefur borist eftir-
farandi bréf vegna skrifa I gær:
Ólík
almanök
Blaðið Dagur á Akureyri vek-
ur athygli á vandamáli þvi sem
almanaksnotkun forstjóra
skapar venjulegum borgurum:
„Mjög er kvartaö yfir þvi, hve
erfiölega gengur á sumrin aö ná
tali af forstjórum fyrirtækja,
bankastj. og alþingismönnum.
Og þaö gengur illa aö ná saman
fundum meö þessum mönnum,
jafnvel þótt mikiö liggi viö.
Margir þessara manna nota
annað almanak á sumrin en all-
ur almenningur og þaö eru lax-
veiöileyfin, sem þeir kaupa á
vetrum og láta sitja fyrir öllu
ööru aö nota á laxveiöitlman-
um.”
—ekh.