Þjóðviljinn - 29.09.1976, Blaðsíða 4

4 SÍÐA — ÞJ«M)VILJINN Miövikudagur 29. september 1976
DJÚÐVIUINN
MÁLGAGN SÓSÍALISMA,
VERKALÝÐSHREYFINGAR
OG ÞJÓÐFRELSIS.
Útgefandi: (Jtgáfufélag Þjóöviljans.
Framkvæmdastjóri: Eiöur Bergmann
Ritstjórar: Kjartan Ólafsson
Svavar Gestsson
Fréttastjóri: Einar Karl Haraldsson
Umsjón meö sunnudagsblaöi:
Arni Bergmann
Ctbreiöslustjóri: Finnur Torfi Hjör-
leifsson
Ritstjórn, afgreiösla, auglýsingar:
Skólavöröust. 19. Sími 17500 (5 Hnur)
Prentun: Bláöaprent h.f.
FASTIR í ÁVÍSANAKEÐJUNNI
Þjóðviljinn krafðist þess sl. laugardag
að Halldór E. Sigurðsson samgönguráð-
herra gerði hreint fyrir sinum dyrum
vegna húsakaupa i Garðabæ. Ráðherrann
keypti þar hús af álverksmiðjunni á kjör-
um sem voru með ólikindum hagstæð:
Hann greiddi aðeins 20% kaupverðsins út i
hönd við afsal, en afganginn, 80%
kaupverðsins, fékk hann á skuldabréfum
með einstæðum kjörum. Hann fékk
skuldabréfin til 15 ára, og vöxtum og af-
borgunum var jafnað á öll árin. Þessi
lánakjör eru algerlega einstök og verð
eignarinnar i heild var lægra en venjulegt
var á þessum árum.
Halldór E. Sigurðsson hefur nú sent
Þjóðviljanum svarbréf við kröfum blaðs-
ins og er það birt i blaðinu i dag. Þar kem-
ur ekkert fram sem afsannar staðhæfing-
ar Þjóðviljans um þessi sérstæðu húsa-
kaup. Ráðherrann reynir að bera fyrir sig
ótilgreindan fasteignasala, en lætur alveg
eiga sig að gera frekari grein fyrir málinu
eins og almenningur hlýtur að krefjast.
Halldór E. Sigurðsson skilur greinilega
ekki hvilikt stórhneyksli það er að útlent
fyrirtæki skuli með þessum hætti gefa is-
lenskum stjórnmálamanni stórgjafir. Það
er að visu ekki nýtt — eins og dæmin sanna
undanfarna daga i röðum sakamála — að
framsóknarforkólfa bresti skilning á sið-
rænum forsendum mannlegra samskipta.
Mál Halldórs E. Sigurðssonar er þó hið al-
varlegasta sem sést hefur, einfaldlega
vegna þess að i hlut á stórfyrirtæki út-
lendinga sem einmitt á sama tima var að
seilast eftir auknum itökum á íslandi — og
þessi sami Halldór E. Sigurðsson var þá
fjármálaráðherra landsins, æðsti maður
skattheimtunnar andspænis auðhringnum
i Straumsvik.
Yfirklór Halldórs E. Sigurðssonar i at-
hugasemdunum til Þjóðviljans er allt hið
auvirðilegasta. Ef hann vill hreinsa sig
af málinu dugir honum ekkert minna en
opinber rannsókn þar sem hann fái að til-
nefna einn mann og þeir sem hafa gagn-
rýnt húsakaupin annan i matsnefnd sem
skeri úr um málið. Á meðan þessi rann-
sókn fer fram ætti Halldór E. Sigurðsson
að biðjast lausnar, og ef hann ekki sér
sóma sinn i þvi, þá ætti Geir Hallgrims-
son að biðjast lausnar fyrir þennan ráð-
herra sinn.
Hvorki Timinn né Halldór E. Sigurðsson
hafa getað svarað framkominni gagnrýni.
Halldór ber fyrir sig ónafngreindan fast-
eignasala, en Timinn reynir að gera Lúð-
vik Jósepsson og skattamál hans tor-
tryggileg. Þórarinn Þórarinsson ætlar að
skjóta sér á bak við óskyld smámál til
þess að fela þær brunarústir spillingarinn-
ar sem Framsóknarflokkurinn hefur
breyst i að mati allra heiðarlegra is-
lendinga.
Það er auðvelt að sýna fram á hversu
algerlega fráleit árás Þórarins Þórarins-
sonar er á Lúðvik Jósepsson. Samkvæmt
upplýsingum frá skrifstofu alþingis voru
þingmannslaun á sl. ári kr. 1.513.820.
Greiði þingmaður með þessi laun i vaxta-
og viðhaldskostnað til dæmis 600 þúsund
krónur dregst sú upphæð öll frá áður en
skattar eru lagðir á. Þessi upphæð gæti
skipst þannig að 200 þúsund væru i við-
haldskostnað og 400 þúsund i vexti. Hvort
dæmið litur þannig út hjá Lúðvik Jóseps-
syni eða ekki er ekki hægt um að segja þar
sem hann er sjálfur erlendis. En það væri
ekki óeðlilegt að maður sem kaupir ibúð af
miðlungsstærð væri minnsta kosti með
þann vaxtafrádrátt sem hér var nefndur,
en Lúðvik Jósepsson keypti ibúð i tvibýlis-
húsi i Reykjavik i fyrra, og skipti þar með
um húsnæði i Reykjavik i fyrsta sinn á 34
ára þingmannsferli. Þannig er ljóst að
högg Timans á Lúðvik Jósepsson geigar
hrapallega — það er klámhögg. Enda er
ekki við öðru að búast frá mönnum sem
búa i glerhúsi, jafnvel þó þeir hafi fengið
það að gjöf frá Swiss Aluminium.
Þórarinn Þórarinsson situr nú fastur i
ávisanakeðjunni sem nokkrir fram-
sóknarmenn hafa ofið i kringum hann.
Keðjan er að verða tákn Framsóknar-
flokicsins i vitund almennings.og Þórarinn
leysir ekki af sér hlekkina með þvi að ata
heiðarlega menn auri. Keðjan verður
einingartákn Framsóknarflokksins
meðan ráðamenn hans eru svo lítilþægir
að knékrjúpa eftir álhúsum og grænum
baunum. —s
Vilmundur
Alfreö
Illvíg ritdeila
Þeir eru fyrirferöamiklir á
ritvellinum Vilmundur Gylfa-
son og Alfreð Þorsteinsson um
þessar mundir. Nú eru þeir
farnir aö kasta hnútum i hvorn
annan á „hlutlausum” vígvelli,
nefnilega Morgunblaðinu. Og
púðrið er ekki sparað. Alfreð
likir aðferðum Vilmundar við
siðferðisupphafningu Hitlers og
Nixons og felst liklega I þvi sú
„fróma” ósk, að örlög Vilmund-
ar verði á sama veg og þeirra.
Þá ýjar Alfreð að þvi aö Vil-
mundur hafi staðið að þvi að
dreifa nafnalistum um ávisana-
falsara, þar sem á voru nöfn
valinkunnra framsóknar-
manna. Ástæðan fyrir þessari
breiðsiðu er svar Vilmundar viö
ásökunum um að hann sé falur
til skrifa fyrir hæstbjóðanda. I
þeirri svargrein upplýsti vVil-
mundur að Alfreð hefði verið
eini maðurinn sem bað um veð-
bókarvottorð á húseign Gylfa
Þ . Gislasonar hjá borgarfógeta
og hafi hann i framhaldi af þvi
lagst svo lágt aö skrifa nafn-
lausa grein i Mánudagsblaðiö til
þess að koma niðskrifum i gang.
Og svo brýnir Alfreð Vilmund á
þvi að hann sé ekki óháður
blaöamaður nema hann taki
spillingarmál Alþýöuflokksins i
karphúsiö. Þótt ólikir eigist viö
er hér greinilega að hefjast ill-
vigari ritdeilda en sést hefur i
blöðum um langt skeið.
Opið embœtti
Menn furðar á þvi hvað Vil-
mundur viröist eiga greiðan að-
gang að upplýsingum hjá borg-
arfógetaembættinu i Reykjavik.
Staðreyndin er sú að þetta
embætti er eitt hið opnasta sem
um getur i kerfinu. Þar eru nán-
ast öll skjöl opinber plögg og
getur almenningur fengið aö-
gang aö þeim. Svo dæmi séu
tekin er embættinu skylt aö
veita upplýsingar um alla lög-
gerninga, sem þinglýst hefur
verið, svo sem veðskuldir o.fl.
þessháttar. Gegn ákveðnu
gjaldi er hægt að fá ljósrit af
veðbókarvottorði og ljósrit af
veðskuldabréfum er færð hafa
verið til veðmálabóka. Sama
gildir um uppboðsbækur,
skiptabækur skiptaréttar,
fógetabækur og firmskrá. Eig-
inlega er það ekkert nema
einkabréf og tilmæli milli stofn-
ana sem embættið getur stungiö
undir stól.
Ekki í
fyrsta sinn
Þaö var það sem gleymdist
þegar tilmæli komu frá Lands-
bankanum um að geta vinsam-
legast ekki um lániö til Einars
Agústssonar i Kaupsýslutiðind-
um. Klippt og skorið hefur
öruggar heimildir fyrir þvi að
þetta er ekki i fyrsta sinn sem
slik tilmæli hafa komið frá
bönkum. Embættiö hefur venju-
lega farið eftir þessum tilmæl-
um, enda engin skylda að birta
gögn þess i Kaupsýslutiðindum
og þótt þau séu ekki birt þar eru
þau aðgengileg i veömálabók-
um. Ekki hefur verið innt eftir
ástæðum tilmæla i hverju til-
felli. Það grátbroslega I þessu
máli er að þessi leyndarráöstöf-
un bankans var óþörf. Kaup-
sýslutiðindi, sem er einkafyrir-
tæki, voru hætt að birta lista yfir
veöskuldabréf fyrir einu ári en
eftir þvi hafði bankinn auösjá-
anlega ekki tekið. Það var svo
lögfræðingur einn sem var að
huga að eigin málum i óflokkuð-
um skjölum frá borgarfógeta-
embættinu, sem rakst á veð-
skuldabréfiö meö leyndartil-
mælum Landsbankans og þótti
svo einkennilegt, að hann kom
þvi áfram til birtingar.
Þáttur
bankanna í
eignamyndun
Athyglisverðar eru þær upp-
lýsingar I grein Vilmundar i
Morgunblaðinu að Alfreö Þor-
steinsson hafi verið eini maður-
inn sem um langt skeið hafi beð-
ið um veðbókarvottorð á húsi
Gylfa Þ. Hverskonar lausmælgi
er þetta hjá borgarfógeta-
embættinu? Yfirborgarfógeti
kvaöst aðspuröur ekki vita neitt
um þetta mál, en sagði sem svo,
aö væri honum kunnugt hverjir
hefðu beðiö um veðbókarvottorö
tiltekinnar húseignar, myndi
hann ekki sjá sér annað fært en
að veita hverjum sem um bæði
upplýsingar um það. Annaö
væri ekki i samræmi við þá upp-
lýsingaskyldu sem á embættinu
hvildi.
Þetta er að sjálfsögðu til fyr-
irmyndar. Og hjá borgarfógeta-
embættinu liggja upplýsingar á
lausu, sem áreiöanlega myndu
svipta hulu bankaleyndarinnar
af lánveitingum til einstaklinga
i sambandi við húsabyggingar,
ef skipulega væru úr þeim unn-
iö. Handhafaskuldabréf gætu
gert rannsakendum örðugt fyrir
en með yfirlegu og góðri úr-
vinnslu væri örugglega hægt að
gera sér grein fyrir þætti bank-
anna i eignamyndun einstak-
linga i gögnum borgar-
fógetaembættisins. Úrvinnsla
úr fyrirliggjandi opinberum
gögnum erviða erlendis sérstök
grein blaðamennsku, þar sem
fjölmiðlar beita tölvuúrvinnslu
og öðrum nútimavinnubrögðum
til þess að skýrgreina upplýs-
ingarnar. Islenskir fjölmiölar
hafa ekki haft bolmagn til
vinnubragða af þessu tagi hing-
að til, hvaö sem verður. En hætt
er við að ýmsir opinberir
embættismenn væru fljótari til
svars ef þeir ættu yfir höfði sér
slika rannsóknarblaða-
mennsku.
Opinberar
yfirheyrslur
Hrafn
Og upplýsingarnar liggja oft
fyrir án þess að unniö sé úr
þeim. Siöasta dæmið um það
eru yfirheyrslur Hrafns Braga-
sonar, umboðsdómara, i ávis-
anahringsmálinu. Engum fjöl-
miðli viröist hafa dottið i hug aö
þær voru opinberar. Umboðs-
dómarinn hefði ekki getað neit-
aö blaðamanni að vera viö-
stöddum þær. Þannig heföi ver-
ið hægt aö fá nöfnin fram miklu
fyrr með þvi að verja tima eins
blaöamanns i að vaka yfir störf-
um umboðsdómarans. Það var
ekki gert og var kannski bættur
skaðinn þvi að hann kom þegar
á skynsamlegri samvinnu við
fjölmiðla, sem viríu vinnufrið
dómarans.
—ekh.