Þjóðviljinn - 28.11.1976, Qupperneq 7

Sunnudagur 28. nóvember 1976 ÞJÓÐVILJINN — StÐA 7
Umsjón:
Þröstur
Haraldsson
og
Freyr
Þórarinsson
Má svarað
Vegna greinar Más Viðars
Mássonar sem Kiásúlur birtu
um siöustu helgi hefur Valgeir
Guðjónsson spilverkur og stuð-
maður beðið fyrir eftiríarandi
athugasemd:
Mig langar að gera litla at-
hugasemd við grein Más Viðars
Mássonar „Sýfilis og sveita-
rokk” (!) sem birt var i Klásúl-
um þann 21.11.
Þar segir að Spilverk þjóð-
anna hafi neitað koma fram á
samkomu herstöðvaand-
stæðinga (vel auglýstri), jafn-
vel þótt málamyndagreiðsla
hafi verið i boði.
Undarlegt og skrýtið að slá
þessu upp i blaðinu sinu og
reyna að láta lita svo út, að Spil-
verk séu fól og auðvaldsbullur.
Jú Már, við vorum beðin um
að spila og vorum öll af vilja
gerð, en bara hreinlega gátum
það ekki. Við stóðum i miðri
plötuupptöku, sem tók helmingi
meiri tima en áætlað var og inn i
hana fléttaðist svo hin illræmda
Stuðmannaferð með öllum sin-
um undirbúningi.
Af þessum sökum var enginn
timi eftir til að æfa efni fyrir
Stapafundinn, en svoleiðis
nokkuð tekur mikinn tima. Ég
minnist þess ekki að borgun hafi
verið rædd, enda hefði Spilverk
ekki þegið hana.
Varðandi dýrseldar skemmt-
anir Spilverks vil ég aðeins
segja þér Már, að það er erfitt
að lifa af spilamennsku á Fróni.
Stefna Spilverks hefur verið að
halda miðaverði i skefjum (300
kr. þegar við spiluðum i Félags-
stofnun) og hefur flokkurinn
ekki fitnað af kaupi sinu. Stuð-
menn voru hinsvegar dýrir á að
lita, þó voru þeirra skröll ekki
dýrari en önnur hliðstæð. Það er
nú svo.
Jæja Már, fleira ætla ég nú
ekki að segja um greinina þina,
annað en að mér sárnaði að lesa
hana. Ég sé ekki enn hvaða til-
gangi eða málstað hún þjónar,
þó þérsér greinilega mikið niðri
fyrir.
Valgeir
NÝJAR BÆKUR FRÁ
MÁLI OG MENNINGU
KniSTIW K. AMUiiíSSON:
l m ísleir/kar
bókmenntir
llilgfTÓir 1
Mál og ni«t»ning
Fyrsta bindi greinasafns
Kristins E. Andréssonar,
sem allir unnendur islenskra
bókmennta þurfa aö eignast.
Verð kr. 4.200.- Félagsverð
kr. 3.400.-
Loksins er endurútkomin sú
fræga bók um lillu Heggu og
Sobegga afa eftir meistara
Þórberg.
Verð kr. 4.800.- Félagsverð
kr. 3.800.-
M VmifAS JÓN \sso \
Va\taivj»roli «>k aflvakt
«|»róu»
riE! MSKIM \GLA
19 71«
Nýtt fræðirit eftir Matthias
Jónasson.
Verð kr. 3.840.- Félagsverð
kr. 3.250,-
Heimsfræg barnabók eftir
Astrid Lindgren. Óvenju
skemmtileg.
Verð kr. 2.400.-
Áskriftasöfnun Þjóöviljans Sími
stendur sem hæst 81333
Þau gerast enn, þótt nú sé
langt um liðið siðan góðir höf-
undar skráðu þau á islenskar
bækur á fyrri hluta aldarinnar.
Nú á dögum er vinsælli hér á
landi, — sem og jafnan fyrr, —
hin rithöfundasortin sem skrifar
I anda Arne Ström. Sovétbók
hans var gefin út i stórum
upplögum viða um lönd, enda
sannaði höfundur að rússar
gætu ekki neitt og kynnu ekki
neitt, stjórnin heimsk, fólkið
hungrað, klæðlaust, lúsugt og
skitugt, — og hænsnaræktin
gekk i ólestri. Arni Straumur
var „fúllyndur danskur
hænsnamaður” og segir frá
honum i bók Laxness sem kom
út 1938.
Ári siðar hófst heimstyrjöldin
siðari, og fækkaði þá rússlands-
ferðum islendinga, — enda
höfðu sovetmenn öðru að sinna
en gestamóttöku næstu misser-
in. Féllu að minnsta kosti 20
miljónir þeirra áður en sigur
vanst á fasistaherjunum.
Kannski væri réttara að segja
að þýska hernum hefðr tekist að
stúta 20 miljónum kommúnista,
— samanber fyrirlesarann sem
fjallaði um örlög pólskra gyð-
inga i Rikisútvarpinu ekki alls
fyrir lögnu og sagði um
styrjaldarlokin : — Þá kom i ljós
að Hitler hafði tekist að koma 6
miljónum gyðinga fyrir kattar-
nef. —
Gersku ævintýrin hófust svo á
ný af miklum krafti eftir að
MÍR var stofnað fyrir aldar-
fjórðungi, og komu menn
misjafnlega útleiknir heim úr
rússlandsferðum, — sumir illa,
og gátu tekið undir með André.
Gide sem sagði fyrir stríð: —
JÓN MÚLi
ÁRNASON
SKRIFAR
Gersku ævintýrin
ógæfa min var oftrú á lofið.
Voru margir góðir vinstri
menn i þeim hópi og skráðu
gersku ævintýrin af beisku
hatri. Er löngum vitnað til
þeirra í börgarapressunni okk-
ar. Steinn Steinarr sagði mér
niðri á Hótel Borg að hann hefði
ekki verið fyrr kominn til
Sovétrikjanna en honum varð
ljóst að þar i landi væri búið að
útrýma öllum sem á einhvern
hátt höfðu likst honum, — og
mislikaði það að sjálfsögðu. Það
var 1956.
Ari siðar fórum við nokkur
saman austur á vegum MtR.
Við lentum i Riga og embættis-
menn á flugvellinum sögðu: —
Hingað, en ekki lengra. —
Upphófst langt og leiðinlegt
þras með tilvitnunum á ýmsum
tungumálum i fullgild vegabréf
og, þegar einn okkar sagði að
við værum kultura delegatio
féllu samningaviðræður niður.
Þá var enn i gildi esperanto-
bann Stalins, þótt búið væri að
afhrópa hann i Æðsta Ráðinu
fyrir löngu. Að lokum skildist
Riga-verjum að við værum
hættulaus og myndum ekki koll-
varpa ráðstjórninni, og þegar
við flugum af stað til Moskvu
sagði einn bjartsýnismaður, að
þessi móttökuathöfn sannaði
ekki annað en að hér i sveit
væru opinberir starfsmenn jafn
vitlausir og heima.
Svo þvældumst við fram og
aftur um Sovétrikin i nokkrar
vikur og fengum að sjá* hvernig
rússar baka brauð, byggja hús,
syngja óperur og dansa ballett.
Urðu þessar listgreinar all-
þreytandi til lengdar, — einkum
og sér i lagi hin siðastnefnda.
Stundum reyndu sovétmenn að
fræðast af okkur um listsköpun
á Islandi, en fengu oft einkenni-
legar upplýsingar og ekki alltaf
samhljóða. Einn menningar-
sendinefndarmanna hélt þvi
stift fram að Steinn Steinarr
væri mesta ljóöskáld okkar, og
rússneski túlkurinn sagði: —
Mister Múli, please don’t joke.
Leiöin lá að lokum til Tblisi i
Georgiu. Þar höfðú menn látið
hjá liða að fordæma landa sinn,
og var Stalin hafður i mörgum
Jistrænum útgáfum hvarvetna,
en með mestum myndarbrag á
framhlið húss kommúnista-
flokksins. Það er jafnstórt
Morgunblaðshöllinni og reist á
svipaðan hátt fyrir aðalstræti
borgarinnar miðju, — náði hárið
á Jósep upp á þak en hakan nam
við gangstéttarbrún.
Georgiumerm eru miklir höfð-
ingjar og fengu okkur tvo túlka,
— sprækan pilt á þritugs aldri
og hrifandi kvikmyndadis um
tvitugt. Ég var túlkur okkar og
töluðum við öll þrjú þýsku eins
og innfæddir. Eftir nokkurra
daga skemmtiferðir og veislu-
höld kom þar, að Listamanna-
samtök rikisins héldu með
okkur Menningarfund. Þar var
fullt hús og formaður tslands-
vinafélagsins hélt ræðu og sagð-
ist hafa lesið fyrrnefndan
Laxness oft og mörgum sinnum
sér til mikillar ánægju.
Formaður Listmálarafélagsins
sagðist hafa lesið Atómstöðina.
Aðrir ræðumenn fjölluðu um
mir idrúsba-frið og vináttu. Það
gerði lika fararstjóri okkar.
Hann sagði: Við Islendingar er-
um svo friðsamir, að við erum
búnir að banna hnefaleika með
lögum. — Ég neitaði að þýða
þessa helvitis vitleysu.
Þú skalt, — sagði fararstjór-
inn. — Mér dettur ekki i hug að
fara að svivirða þjóð mina hér
fyrir framan georgiumenn, þó
að einhverjar hysteriskar nor-
rænar kerlingar á Alþingi hafi
samþykkt að banna box. —
Gerðu eins og ég segi — sagði
fararstjórinn, ella skal þetta
lengra, — og létfylgja ódulbún-
ar hótanir. Ég gafst upp fyrir
svo hörðum rökum. — Ég get
ekki þýtt þetta — sagði spræki
strákurinn. — Af hverju ekki? —
Ég er Georgiumeistari i létt-
þungavikt, — stundi hann. Þá
lét ég kné fylgja kviði, gaf hon-
um einn eða tvo fyrir neðan belti
með hótunum eins og fararstjóri
minn, og minntist á Kreml i þvi
sambandi. Við þjörkuðum góða
stund og spennan magnaðist i
salnum. Að lokum gaf hann sig
og þýddi ræðuna um friðsemd
tslendinga. Þá sprakk Lista-
mannasamkundan, formaður-
inn hló sig skakkan, svo og allir
helstu aödáendur hans, — og öll
frekari menningarviðleitni úr
sögunni á þessum fundi.
Samkvæmt júdó-fréttum i
sumar hafa sovétmenn ekki lát-
ið af þessum andstyggðar leik
og heldur færst i aukana. Nú eru
landamæraverðir byrjaðir að
lúberja norræna glimukappa,
og ofbýður mörgum góðum
islendingi skapstilling hinna
siðarnefndu að þeir skyldu ekki
hjóla i kommúnistana og sýna
þeim, hvar Davið keypti ölið. i
stað þess að klaga fyrir sendi-
ráðum og semja frið eftir dipló-
matiskum leiðum. Og enn ger-
ast gersku ævintýrin uggvæn-
legri.
Nú eru nýkomnar heim úr
Sovét tvær sjónvarpsstjörnur
eftir harða útivist. I heila viku
borguðu rússar þeim ekkert
kaup fyrir að vera þarna i
verslunarerindum og fara á bió
oft á dag. Er ekki að vita.
hvernig þeim hefði reitt af. ef
góðviljaðir menn hefðu ekki að
lokum borið kennsl á þessa
ágætu starfsmenn Rikisút-
varpsins og gefið þeim að borða.
Þrátt fyrir þetta allt saman
virðist ekki nokkur von til þess.
að við islendingar slitum stjórn-
málatengsl við Sovétrikin. Þvi
má i framtiðinni búast við enn
fleiri gerskum ævintýrum. — og
er rétt að benda opinberum
starfsmönnum. sem kunna að
eiga eftir að álpast i austurveg,
á svonefnda dagpeninga. Þeir
sem fara landa i milli, erinda
stofnana sinna, eiga rétt á dag-
peningum, sem bætast við
fastakaupið. Fer upphæðin að
sjálfsögðu eftir mannvirðing-
um, og er ætlað að nægja fvrir
þokkalegu hótelplássi og sæmi-
lega heilnæmu fæði. Ferða-
kostnað fram og aftur greiðir
rikisfyrirtækið að sjálfsögðu
einnig. Þetta mun fyrrnefndum
sjónvarpsmönnum hafa yfir-
sést, og þvi fór sem fór. Nú eiga
þeir þvi þetta allt inni og þurfa
ekki annað en gefa stofnun sinni
reikning, — þá fá þeir borgað út
i hönd. Að svo búnu geta þeir
lika sagt um þetta gerska ævin-
týri sitt nákvæmlega það sama
og aðrar söguhetjur hafa löng-
um sagt i öðrum ævintýrum:
Allt er gott þá endirinn allra
bestur verður. JMA