Þjóðviljinn - 09.03.1977, Side 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Miövikudagur 9. mars 1977.
Málgagrt sósíalisma,
verkalýðshreyfingar
og þjóðfrelsis.
(Jtgefandi: Útgáfufélag Þjóöviljans. Útbreiöslustjóri: Finnur Torfi Hjörleifsson.
Framkvæmdastjóri: Eiöur Bergmann Auglýsingastjóri: úlfar Þormóösson
Ritstjórar:Kjartan ólafsson Ritstjórn, afgreiösla, auglýsingar:
Svavar Gestsson Slöumúla 6. Slmi 81333
Fréttastjóri: Einar Karl Haraldsson. Prentun: Blaöaprent hf.
Umsjón meö sunnudagsblaöi:
Arni Bergmann.
Kröfur
verkafólks
Pögn ríkis-
stjórnarinnar
í gær hófust samningaviðræður milli
fulltrúa verkalýðssamtakanna og fulltrúa
samtaka atvinnurekenda um gerð nýrra
heildarkjarasamninga.
Þegar þessi orð eru skrifuð hafa enn
ekki borist fréttir af þeim fundi, og reynd-
ar tæplega mikilla tiðinda að vænta svona
i fyrstu umferð.
í aðalmálgagni rikisstjórnarinnar,
Morgunblaðinu, er talað um að þjóðarbúið
þoli svo sem 4% kjarabætur i ár, og
trúlega verða fyrstu tilboð atvinnurek-
enda i námunda við þessa rausn aðalmál-
gagns rikisstjórnarinnar.
Sú kaupkrafa sem samninganefnd
verkalýðsamtakanna leggur upp með
þýðir hins vegar um það bil 40% hækkun
raungildis launa að jafnaði hjá félags-
mönnum verkalýðshreyfingarinnar, og
nokkru meira hjá þeim sem allra lægst
hafa launin.
Hér ber þvi mikið á milli, og varla von
til að samningar takist áreynslulaust. Full
ástæða sýnist til að sáttasemjari rikisins
verði nú þegar kvaddur á vettvang i
samningamálum og að ekki verði dregið
að skipa sáttanefnd, en i heildarkjara-
samningum siðustu ára hafa slikar sátta-
nefndir jafnan gegnt þýðingarmiklu hlut-
verki.
Enginn hefur hag af þvi að biða með
alvarlegar viðræður þangað til verkfall er
á allra næsta leyti eða jafnvel hafið, svo
sem oft hefur viljað við brenna á liðnum
árum vegna tregðu atvinnurekenda og
rikisvaldsins. Hér ættu menn að hafa vitin
til að varast.
Alveg sérstaklega verður að gera þá
kröfu til rikisstjórnarinnar nú, að á
Alþingiog i stjórnarráðinu sitji menn ekki
með hendur i skauti og láti þær fáu vikur
sem eftir eru uns samningar renna út i
aprillok liða hverja af annarri án þess að
skriður komist á málin.
Það er skylda rikisvaldsins að koma nú
þegar til móts við þær kröfur verkafólks,
sem i þá átt er beint, og greiða þannig
fýrir samningum.
í þessum efnum má m.a. minna á þá
kröfu verkalýðssamtakanna, að óbeinir
skattar, það er söluskattur og vörugjald,
lækki um 6000 miljónir króna og allt
verðlag sem þvi svarar. Vilji menn velta
þvi fyrir sér, hvort þessi krafa verkalýðs-
samtakanna fái staðist þá er rétt að hafa i
huga, að á valdatima núverandi rikis-
stjórnar, það er frá fjárlögum ársins 1974
til fjárlaga ársins 1977, hafa óbeinir
skattar, sem rikið innheimtir af inn-
flutningi, framleiðslu og seidri vöru og
þjónustu hækkað um 50.000 miljónir
króna. Það er sem sagt verið að fara fram
á að rúmum tiunda hluta af þessari
upphæð sé skilað til baka.
Talsmenn Sjálfstæðisflokksins staðhæfa
að með þessari kröfu sé verkalýðs-
hreyfingin að heimta samdrátt i verk-
legum framkvæmdum og hvað varðar
félagslega þjónustu. Svo er alls ekki.
Það er staðreynd, sem engin getur mót-
mælt að sá fjárlagaliður, sem kallast
„önnur rekstrargjöld” hefur hins vegar
hækkað i tið núverandi rikisstjórnar um
4000 miljónir króna umfram þá hækkun
sem samsvarar almennri verðlagsþróun i
landinu á sama tima.
Það er líka staðreynd, að samkvæmt
fjárlögum þessa árs er gert ráð fyrir að
vaxtaútgjöld rikisins og rikisstofnana
hækki um hvorki meira né minna en 3000
miljónir króna á einu ári.
Þegar þetta er haft i huga, þá er að
sjálfsögðu bæði rétt og skylt að visa alger-
lega heim til föðurhúsanna þeirri
fullyrðingu að krafa verkalýðssamtak-
anna um 6 miljarða lækkun óbeinna
skatta, og þar með almenna verðlags-
lækkun sem þvi svarar, þýði óhjákvæmi-
lega niðurskurð verklegra framkvæmda
eða félagslegrar þjónustu.
Þær kröfur, sem verkalýðshreyfingin
beinir til rikisvaldsins eru margar fleiri
en þessi 6 miljarða lækkun óbeinna skatta,
þótt þær verði ekki raktar hér nú.
Um þær allar gildir hið sama. Rikis-
stjórnin verður að gefa sin svör hið allra
fyrsta. Þau svör ráða ákaflega miklu um
það, hvort samningar kynnu að takast án
verkfalla i vor, eða hvort allt fer i bál og
brand. Verkalýðshreyfingin æskir ekki
verkfalla, en hún mun standa mjög fast á
þeim kröfum, sem einróma voru
samþykktar á Alþýðusambandsþingi.
Krafan um 100 þúsund króna lágmarks-
laun, miðað við verðlag i nóvember er
réttlætiskrafa. — Þessi krafa á svo sterk-
an hljómgrunn um land allt, ekki aðeins i
röðum verkafólks heldur langt út fyrir
þær raðir, að ætli rikisstjórnin að standa
gegn framgangi hennar, þá má hún fara
að óttast um sitt pólitiska skinn. — Þetta
ættu ráðherramir að gera sér ljóst strax
og bregðast við áður en i óefni er komið.
MÁLGAGN EININGARSAMTAKA KOMMÚNISTA (M-L)
Undur
veraldar
Menn setja margt furöulegt á
blaö á Islandi. Einna iönastir viö
það eru sumir þairra hópa sem
kallaðir eru vera yst til vinstri.
Nánar tiltekiö þeir, sem venju-
lega eru taldir til maóista, þótt
miklu nær væri að kenna þá við
Stalin. Þvi það hefur gerst, fyrir
undarlega norskættaöa sérvisku,
að eðlilegur áhugi á Maó for-
manni og hans kenningu hefur
eins og þokað til hliðar fyrir þeirri
söguskoðun, að Jósep Stalin hafi
komiö upp miklum fyrirmyndar-
sósialisma i Sovétriknunum. Að
honum látnum hafi svo nokkrir
þjóðsvikarar breytt þessum
sósialisma þegjandi og hljóöa-
laust I einskonar kommúnisma
eða fasisma, sem ýmist er likt viö
atferli Nixons eða þá Hitlers — án
þess að hin stalinska alþýöa hafi
fengiö rönd við reist, hvernig sem
þaö nú má veröa.
Hér er komin hin fullkomna
rómantik i söguskoðun: heim-
urinn er eins og ég hugsa mér
hann.
Dapurlegt
Þvi miður er þessi rómantik
litiö fyndin, ekki einu sinni óvart
fyndin. Miklu heldur setur að
manni dapurleika yfir þvi, að
ungt fólk skuli sóa pólitiskri reiði
sinni i tóma vitleysu. Lítið dæmi
má taka af febrúartölublaði
Verkalýðsblaösins sem Einingar-
samtök kommúnista (M-L) gefa
út. Þar er fjallaö um njósnamál i
Noregi, og send skeyti stórveld-
unum fyrir umsvif þeirra leyni-
þjónustu, eins og eölilegt er. En
þegar komið er að útfærslu þeirr-
ar fordæmingar, staöfæringar
vandamálsins, að þvi að greinar-
höfundur þurfi að reyna pinulitiö
á pólitiska skilgreiningargáfu
sina, þá er útkoman ekki skárri
en þetta hér:
„Þjóöviljinn, sem nýtur beins
fjárstuönings frá Austur-Evrópu,
hyllir heims valdastefnu og
fasisma Sovétrikjanna”.
Og fleira er i þeim dúr.
M.ö.o.: sumirþeirra sem hæst
hafa um nauðsyn sósialiskrar
umræðu eru svo snauðir i andan-
um, að þeir hirða fegnir glósur
um Islenska sósialista sem svo
slitnar eru orðnar, að meira aö
segja Matthias og Mogginn hans
eru orönir hálffeimnir við aö
brúka þær.
Heima er
best
Annar óþrotlegur brunnur
undarlegheitanna er að sjálf-
sögðu Morgunblaðiö sjálft.
Fjörlegust er bunan úr þeim
brunni þegar iðrandi syndarar úr
rithöfundastétt taka þar til máls.
Hér er einkum átt við þá frændur
i andanum, Jóhannes Helga og
Ingimar Erlend, sem I eina tiö
skrifuðu lykilsögur til að striða
Matthiasi og Bjarna Ben og þvi
liði, en hafa sem betur fer bætt
ráö sitt og snúið heim til fööur-
húsa: heima er best, eins og viö
öll vitum.
Ingimar Erlendur skrifaöi á
laugardag opnugrein I Morgun-
blaðið. Hann tekur nokkra spalta
i að flækja sér i samlikingu sem
hann hefur dottiö niður á: rót-
tækni i skoöunum kallar hann
andlegt ilsig. Jæja. Nema undir
lokin er komið að tilefni greinar-
innar. Það er, að ungir höfundar
og vinstrisinnaðir, Siguröur Páls-
son og Pétur Gunnarsson, hafa
tekið að sér að skrifa pistla i
helgarblöð Visis. Og Pétur hefur
þegar „misnotaö” þetta tækifæri
til aö skopast dáiitiö aö sjálfum
Indriða G. Þorsteinssyni.
Fjandinn laus
á Vísi
Þetta þykir Ingimar Erlendi
firnalegt hneyksli. Hann kallar þá
Sigurö og Pétur „nýútnefnd séni
niöurrifsmanna lýöræöis” og
staöhæfir i leiðinni að Pétur
„leggi hatur á land sitt og þjóð”.
Reyndar sé þaö ekki nema eftir
annarri vesalmennsku „lýðræðis-
sinna” að hleypa þessum
skaðræðismönnum inn i eitt af
málgögnum sinum, VIsi: „Sumir
lykilmenn I höfuöstöðvum
lýöræöisins, ráöuneytum, rit-
stjórnum, sjónvarpi, útvarpi,
háskóla, liggja vembilfiáka fyrir
ilsigsmönnum (þ.e. sósialistum).
Þeir ástunda andlegan skækju-
lifnað af ótta, eða til að láta
imyndanlega menningarbyltingu
lyfta sér á blóðfaldi til efstu
skýja. Þær liöleskjur hafa misst
trú á manninn — sjálfa sig....
Andstæðingar lýöræðis hafa
þvliik lyklavöld i þjóðfélaginu, aö
allar dyr standa opnar þeim sem
ánetjast”.
Alls ekki
einsdæmi
Lengi mætti viö bæta til-
vitnunum i þessa makalausu
grein. En þegar sleppt er mál-
skrauti og geðvonsku yfir vel-
gengni Pétúrs Gunnarssonar
(„hann fékk jafnvel einkaþátt i
rikisútyarpinu”) þá er boðskapur
Ingimars Erlendar i raun mjög
einfaldur. I nafni lýðræöis á að
banna eða þrengja mjög aðgang
að útvarpi, sjónvarpi, skólum og
borgaralegum blöðum öllum
þeim, sem hafa „rangan”
hugsunarhátt. Eða eins og sagt er
með miklum alvöruþunga i lok
greinarinnar: ,,Þaö er svo vanda-
mál ritstjóra Vísis, hvar mörkin
skulu sett milli veikleika og
styrkleika I lýðræöi.”
Aö sjálfsögðu tæki ekki að
minnast á þetta, ef hér væri um
einkatist Ingimars Erlendar eitt
að ræða. Svo er ekki: hann setur
fram viðhorf sem eru mjög
algeng i Morgunblaöi og hrjóta
jafnt úr penna Indriða-
Matthiasar-Ingimarsflokksins i
rithöfundastétt, sem og ættingja
þeirra úr öörum hólfum sam-
félagsins. Munurinn er aðeins sá,
að I einfeldni sinni oröar Ingimar
Erlendur hlutina af meiri hrein-
skilni en aðrir Musterisriddarar
Morgunblaðslýðræðis.
A.B.