Þjóðviljinn - 09.03.1977, Page 8

8 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Miftvikudagur 9. mars 1977.
Jónasi Arnasyni tókst aft magna fram almenna þátttöku I fjölda-
söpgá kynningunni I félagsblói sl. föstudagskvöld og stofnafti m.a.
barnakór á sviftinu. Mynd: Sufturnesjatlftindi.
Föstudagskvöldið
síðastliðið fengu keflvík-
ingar heimsókn Litla
leikfélagsins úr Garðin-
um, sem flutti í Félags
bíói kynningu á rithöf-
undinum Jónasi Árnasyni
og nokkrum verka hans.
Kynningin hófst með
því að f luttur var einþátt-
ungurinn Drottins dýrðar
koppalogn undir leik-
stjórn Sævars Helgason-
ar, sem jafnframt hafði
gert stórgóða leikmynd
sýningarinnar.
Ekki ætlar undirritaður að
fara að ástunda neinskonar
einkunnargjöf til handa leikend-
um fyrir frammistöðuna. Sýn-
ingin var i alla staði vel heppnuð
og undirtektir áheyrenda með
ágætum.
Sá sem þetta ritar hefur lengi
haft þá skoðun að Drottins
dýrðar koppalogn sé slakast
þeirra verka sem eftir Jónas
Arnason liggja og raunar
kannske það eina sem ekki er
frábært verk, svo ef til vill orkar
tvimælis að sýna einmitt það á
slikri kynningu, en á móti kem-
ur, að ekki er til sá staður á
Islandi þar sem fremur ætti að
sýna þetta leikrit en einmitt hér
i Keflavik. Við hér i Keflavík
erum nefnilega ibúar þess húss
sem næst er duflinu þar sem þaö
lemst i fjörugrjótið.
Mig minnir að það hafi veriö
sá gamli Gógol sem sagði að
menn skyldu ekki hallmæla
speglinum fyrir hrukkur sinai;
og á föstudagskvöldið fylgdu
keflvikingar þeirri ágætu kenn-
ingu. Ýmsir meðal ieikhúss-
gesta hafa haft á dufli þessu hið
mesta dálæti, hafa rústbarið
það og jafnvel málað, meðan
aðrir hafa galað á torgum og
gatnamótum um nauðsyn þess
að fjarlægja það. Þarna sátu
þeir nú hlið við hliö og skemmtu
sér hvoráir tveggja konunglega.
Hilmar Jónsson kynnti höfund
með nokkrum orðum, og lesnar
voru tvær af smásögum Jónas-
ar. Las höfundur sjálfur aðra,en
Auður Sigurðardóttir hina.
Þessar sögur voru góð dæmi um
bestu eiginleika Jónasar sem
rithöfundar. Þessi samtöl við
börn hafa yfir sér þann fágæta
þokka einfaldleikans sem vikur
sér kurteislega undan allri til-
gerð. Þar sem Jónasi tekst best
upp finnst áheyrendum að
svona samtöl skrifi sig sjálf.
Menn þurfa aðeins að kunna að
hlusta. Og er það ekki einmitt i
þvi sem galdurinn er fólginn.
Liklega eru kynningar á ein-
stökum höfundum af ýmsum or-
sökum efnilegustu verkefni
áhugaleikflokka úti um land.
Sorglega oft hefur saga slikra
leikfélaga orðið sú, að starfið,
sem oftast er fólgið i þvi að færa
upp eitt til tvö kassastykki á ári
hefur hvilt á mjög fáum
einstaklingum. Komi að þvi, að
þessir einstaklingar þreytist eða
flytji burt, eru oft engir til
þess að taka við sem nokkra
þjálfun hafa fengið, og leik-
félögin falia i dá þar til upphefst
einhver sá einstaklingur sem
megnar að safna nýjum kröft-
um i kring um sig, en stundum
kann að verða bið á þvl. Með
slikum höfundarkynningum er
yfirleitt hægt að virkja miklu
stærri hóp en i venjulegri leik-
sýningu og þátttakendur fá fjöl-
breytilegri reynslu.
Ékki þarf að eyða að þvi orð-
um hvað miklu meira mennt-
unar og menningargildi það hef-
ur jafnt fyrir áhorfendur sem
þátttakendur að kynnast þannig
úrvali verka bestu íslenskra rit-
höfunda fremur en framleiðslu
ýmissa misgóðra erlendra
gamanleikjahöfunda.
Milli atriða flutti hljómsveitin
Bóthildur ásamt höfundi texta
Jónasar að mestu við irsk
þjóðlög.
Að hljómsveitinni ólastaðri
var það höfundur sjálfur sem
með óþvingaðri framkomu og
krafti tókst að magna fram
almenna þátttöku i fjöldasöng,
— var raunar undir lokin búinn
að stofna heilan barnakór á
sviðinu.
Meðhaldsmenn og andstæð-
ingar duflsins tóku jafn rösk-
lega undir viðlögin og maður
var farinn að halda að
„Lýðurinn uppi á landinu þvi
lærði hún kannske að syngja.”
Húsfyllir var og hyiltu áhorf-
endur þátttakendur og höfund
að dagskrárlokum. Mættu
slikar heimsóknir gjarnan vera
fleiri- A.A.
FRÁ BÚNAÐARÞINGI
Brýn nauðsyn er ad bæta
lánakjör frumbýlinga
Á fundi Búnaðarþings í
gær, 7. mars, voru tekin
fyrir þrjú mál til fyrri um-
ræðu: Reikningar
Búnaðarfélags Islands, er-
indi Búnaðarsambands
Austur-Húnavatnssýslu um
orkumál í dreifbýli i og
erindi allsherjarnefndar
um rafmagnsmál.
Þá var tekið fyrir erindi
stjórnar Búnaðarfélags íslands
um aukna kartöflurækt. Jarð-
ræktarnefnd Búnaðarþings
skilaði ályktun i málinu og talaði
Jóhann Jónasson fyrir þvi. Rakti
hann þróun kartöfluræktar á ts-
landi og þá erfiðleika, sem fram-
leiðendur hafa átt við að striða
sökum öryggisleysis vegna veðr
áttunnar. Hann gat þess, að
meðalneysla á kartöflum væri
hér á landi um 65 kg. á mann.
Fyrir um 30 árum var meðal-
neyslan talin vera réttum 79 kg. á
Ibúa. Minnst hefur neyslan hér á
undanförnum áratugum orðið
rétt um 50 kg. á ibúa.
Liflegar umræður uröu um
ályktun jaröræktarnefndar, sem
afgreidd var til siöari umræöu. I
ályktuninni er lögö áhersla á
auknar tilraunir og gerðar verði
dreifðar tilraunir sem viðast á
landinu til að kanna hvar á land-
inu sé hægt að rækta kartöflur
meö góöum árangri.
Eftirgreind mál voru afgreidd
frá Búnaðarþingi:
Búnaðarþing telur óviðunandi,
að rikisframlag samkvæmt jarð-
ræktarlögum skuli ekki fást greitt
á sama ári og framkvæmd er
gerð, þó að lokauppgjör biöi
næsta árs.
Þess vegna skorar Búnaðar-
þing á landbúnaðarráðuneytið að
vinna að þvi, að Búnaðarfélag ts-
lands fái greitt í áföngum vaxandi
hluta af jarðræktarframlagi
hvers árs sama ár og fram-
kvæmdin er unnin.
Það mál, sem mest hefur verið
rætt á Búnaðarþingi, er erindi
Búnaöarsamb. A-Hún. um lána-
mál bændastéttarinnar. Alls-
herjarnefnd hefur skilað einum
fjórum álitum I málinu, sem si-
fellt hafa tekið breytingum.i þvi
trausti, að samkomulag gæti orð-
ið á Búnaöarþingi um afgreiöslu
þessa máls. Það tókst á fundinum
i gær og var eftirfarandi ályktun
samþ. samhljóða:
1. Búnaðarþing beinir þeim ein-
dregnu tilmælum til land-
búnaðarráðherra, aö hann hlutist
til um, að nefnd sú, er nú vinnur
aö athugun á málefnum Stofn-
lánadeildar landbúnaðarins, ljúki
störfum svo fljótt sem við veröur
komið.
Þingiö leggur áherslu á, að lög-
fest verði á Alþingi þvi er nú sit-
ur, ákvæöi um lánajöfnunargjald
af heildsöluverði búvara ásamt
jafnháu mótframlagi frá rikis-
sjóði. Fé þessu verði m.a. varið til
þess aö mæta þeim mismun á
vaxtakjörum, sem er á lán-
veitingum til deildarinnar og út-
lánum hennar.
Þá leggur þingið áherslu á, að
lánakjör' frumbýlinga verði stór-
lega bætt, m.a. með þvi að lán til
jarðakaupa verðihækkuð i 70% af
matsveröi jarðanna. Lán til bú-
stofnskaupa verði veitt þrjú
fyrstu búskaparárin. Þau verði
ekki lægri en 60% af skattmati
visitölubúsins á hverjum tima og
lánstlminn lengdur I 8 ár. Jarða-
og bústofnskaupalánin verði veitt
með hagstæðari kjörum en önnur
stofnlán til landbúnaðar.
2. Búnaðarþing felur stjórn
Búnaðarfél. Islands að leita eftir
samvinnu við stjórn Stéttarsam-
bands bænda um viðræður við
stjórn Byggðasjóös um, aö við
gerð næstu fjárhagsáætlunar
sjóösins verði tekinn upp sérstak-
ur lánaflokkur i þeim tilgangi að
veita lánafyrirgreiðslu til
stuðnings þeim, er hefja búskap I
sveit. Fjárveitingin miðist við
ákveöna upphæð i býli samkvæmt
eðlilegri endurnýjun vegna kyn-
slóðaskipta. Lánveitingar þessar
komi til viöbótar viö lán Stofn-
lánadeildar og verði með hag-
stæöum kjörum. —mhe
Afnuminn verdi söluskattur á kiöti
A fundi Búnaftarþings i gær
var lagt fram eitt nýtt mál:
Erindi ölvers Karlssonar um
umferftabrautir um lönd bú-
jarfta og háspennulagnir um
sveitir landsins. Hafa þá 31 mál
verið lögft fyrir þingift til þessa.
Miklar umræður hafa orðið
um ályktun allsherjarnefndar
þingsins um lána- og verölags-
mál landbúnaðarins og af-
greiðslu hennar verið frestaö á
tveimur fundum.
Eftirfarandi ályktanir voru
afgreiddar frá Búnaðarþingi I
dag: {
Um gras- og
grænfóðurstofna.
Búnaðarþing skorar á
innflytjendur og söluaðila sáð-
vöru að gæta þess að hafa ein-
ungis á boðstólum þær fræ-
tegundir, er Rannsóknarstofnun
landbúnaðarins og ráðunautar
Búnaðarfélags Islands mæla
sérstaklega með til notkunar.
Þá kanni Rannsóknastofnunin
spirunarhæfni þeirra fræ-
birgða, er liggja hjá
innflytjendum milli ára.
Jafnframt beinir Bún-
aðarþing til Rannsóknastofn-
unar landbúnaðarins aö hafa
áfram I gangi tilraunaræktun
með nýja gras- og grænfóður-
stofna, er álitlegir eru taldir til
notkunar hérlendis. Ennfremur
felur þingið ráöunautum
Búnaðarfél. Islands I jarðrækt
að koma á framfæri við bændur
upplýsingum um þá fræstofna,
sem álitlegastir eru taldir
hverju sinni.
Afnuminn verði
söluskattur á kjöti.
Búnaðarþing mælir eindregið
með þvi, aö söluskattur á kinda-
kjöti og nautakjöti verði afnum-
inn og skorar á landbúnaöar-
ráðherra aö beita sér fyrir að
svo geti orðið sem fyrst.
1 greinargerð segir:
Búnaðarþing bendir á eftir-
farandi, sem mælir með
afnámi söluskatts af þessum
vörum:
1. Bæöi sauðfjárkjöt og naut-
gripakjöt er greitt niður i land-
inu, væntanlega til þess að
halda niðri aö vissu marki fram
færsluvisitölu og draga þar með
úr launahækkunum. Söluskattur
á þessar sömu vörur gerir hið
gagnstæöa, eykur verðbólguna
verulega og dregur úr sölu vör-
unnar á innlendum markaði.
2. Að innheimta réttlátlega
söluskatt af misdýrum hlutum
kjötsins hlýtur að vera miklum
erfiðleikum bundið.
3. Söluskattur á sumum
neysluvörum, s.s. á kjöti, en
ekki á öðrum vörum s.s. mjólk
og fiski, getur skapað óheppi-
legar neysluvenjur, landbúnað-
inum til óþurftar.
Búnaðarþing hefur kynnt sér
framkomið álit stjórnskipaðrar
nefndar, sem á s.l. ári vann aö
gerð áætlunar um dreifingu
sjónvarps.
Þingið lýsir fyllsta stuðningi
sinum við megin tillögur
nefndarinnar, þ.e. að á næstu
fjórum árum verði lokið viö
gerð dreifistöðva, sem nái til
allra þeirra landsmanna, er nú
geta ekki notið sjónvarps.mjjg