Þjóðviljinn - 15.06.1977, Blaðsíða 8

8 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Miðvikudagur 15. júni 1977
Margrét Pétursdóttir: Litill árangur sést af yfirvinnubanni og
dagsverkföllum.
JárniðnaOarmennirnir Jón Þorgrimsson, Sigurjón Björnsson, Jóns Reimarsson og Arnfinnur Hall-
varðsson eru sammála um ágæti þess að vinna bara dagvinnu.
Rætt við verkamenn hjá Þorgeiri og Ellert og Sementsverksmiðjunni
„Fáum tækifæri
til að kynnast
börnum okkar”
Uppi á Skaga er Sementsverksmiðjan og Þorgeir og
Ellert hf. meðal stærstu vinnustaða. Sólbjartan fimmtu-
dag liggur leiðin þangað upp eftir til að hafa tal af
verkalýð og heyra í honum hljóðið um vinnudeilu og yf-
irvinnubann. Bjart og fagurt sumarveðrið er eins og
móthverfa drungalegs ástands í kjaramálunum. Og
mennirnir á fyrrgreindum vinnustöðum tala líka tæpi-
tungulaust um kjarabaráttuna.
MYNDIR OG TEXTI: GFr
Benedikt Valtýsson yfirtrúnaðar-
maður i Sementsverksmiðjunni:
Ég sjálfur viidi helst aldrei vinna
nema 8 tima á dag hér eftir, ef ég
mætti ráða.
Okkur liður miklu betur
núna
Ég dreg 4 járniðnaðarmenn út i
sólina úr vélsmiöjunni hjá Þor-
geiri og Ellert. Þeir heita Jón
Þorgrimsson, Arnfinnur Hall-
varðsson, Sigurjón Björnsson og
Jón Reimarsson, en sá siðast-
nefndi er trúnaðarmaður á staðn-
um.
Fyrst verða þeir Jón Þ. og Arn-
finnur fyrir svörum. „Menn sjá
alltaf betur og betur hvað það er
gott að vinna svona stuttan vinnu-
dag”, segja þeir. ,,Við þyrftum
að ná hliðstæðu kaupi fyrir 8 tima
vinnudag eins og nú er fyrir 10
tima vinnu. Það er búið að ala
upp i mönnum vinnuhraða sem
byggist á 10-12 tima vinnu á dag
og það tekur sinn tima að aðlaga
sig 8 tima vinnudegi. En okkur
liður miklu betur núna. Við fáum
tækifæri til að kynnast börnum
okkar og svo getum við sinnt alls
konar verkefnum sem hafa hlað-
ist upp á löngum tima. Menn eru
að dytta að húsum sinum og gera
ýmislegt annað.
Það er fyrst og fremst við
ríkisstjórnina að eiga
Þeir Jón segja að i raun og
veru sé það ekki við atvinnurek-
endur að semja heldur fyrst og
fremst við stjórnina. Þá telja
þeir skæruverkföll árangursrik-
ari en allsherjarverkföll ma.
vegna þess að þá heldur verka-
fólk frekar út. Kaupmátturinn er
svo afskaplegá litill hjá þvi. Ann-
ars hefur aldrei neitt náðst út úr
atvinnurekendum nema með
hörku, segja þeir félagar að lok-
um.
Landflóttinn er hættuleg-
astur
Nú bætast Jón Reimarsson og
Sigurjón i hópinn og hafa ýmis-
legt til málanna að leggja. Við
álitum landflóttann hættulegast-
an, segja þeir. Það er ekki lengra
til Noregs heldur en var miili
bæja fyrir 30-40 árum og við vit-
um vel hvernig kjörin eru hjá
málmiðnaðarmönnum i Noregi
og annars staðar i Skandinaviu.
Það þarf mas. ekki að fara lengra
en til Færeyja. Við hér erum hálf-
drættingar á við frændur okkar
þar og fólk sækir alltaf i þá staði
þar sem betri er vistin ef það á
kost á þvi. Þar er auk þess séð
betur um þá sem verða gamlir.
Gamalmenni þar geta lifað af
ellilifeyri og eins er með atvinnu-
leysisbæturnar. Sigurjón segist
hafa verið um tima i Sviþjóð og
þekki lika vel til i Danmörku, svo
að hann viti hvað hann er að tála
um. Fóik núna er mjög að hugsa
um að flytja sig úr landi og það er
erfitt að trúa að stjórnvöld slái
ekki einhverja varnagia til að
koma i veg fyrir það. Nú er tæki-
færi til þess i samningunum. Þá
ætti að skýrast hver er meiningin.
Það er ansi mikið sem þarf að
breytast, kannski ekki i einu
stökki, en marka verður skýra
stefnu i launamálum sem farið
verður eftir.
Stjórnleysi hjá hinu opin-
bera
stjórnleysi hjá hinu opmnera,
segir Sigurjón, Gamla borgin i
Reykjavik er td. aö verða að eyði-
býli meðan verið er aö byggja
nýja borg uppi á heiði. Þetta er
stjórnleysi i húsnæðismálum.
Járniðnaðarmenn hafa lengi
barist fyrir þvi,aö eftir- og nætur-
vinna verði borguð og menn geti
lifað af daglaunum einum. Nú er
hætt hjá Þorgeir og Ellert hf kl.
16.15, og það er lúxus, segja þeir.
Þetta er framtiðin og svona hlýt-
ur það að verða. Fólkið sér nú
hlutina i réttu ljósi.
Aukin afköst á 8 stunda
vinnudegi
Sementsverksmiðjan gnæfir
eins og risi yfir Akranes. Ég hitti
á mannskapinn i matartima og
leita uppi yfirtrúnaðarmanninn,
Benedikt Valtýsson.
Fólk áttar sig á þvi hvað er að
vinna eðlilegan vinnudag, segir
hann, menn hafa ekki séð svona
lagað fyrr svo að ég viti. Það er
öruggt mál að fyrirtækin gætu
borgað betra kaup i dagvinnu
vegna aukinna afkasta af 8
stunda vinnutima. Ég held að
menn séu glaðari við vinnuna og
þar af leiðandi gengur hún betur.
Gönguferöir í Akraf jall og
knattspyrnuæfingar
Margir nota fritimann til að
dytta að húsum sinum og einn
sagði mér að hann hefði farið
margar gönguferðir i Akrafjallið
sem hann hefur aldrei gert áður.
Svo er þetta ægilegur munur fyrir
knattspyrnumennina. Þeir geta
farið á æfingu kl. 5 i stað kl. hálf
sjö. Þetta er enginn smámunur
fyrir þá knattspyrnumenn sem
eiga fjölskyldur að geta nú eytt
kvöldunum með þeim. Ég sjálfur
vildi helst aldrei vinna nema 8
tima hér eftir.ef ég mætti ráða.og
það hlýtur að verða sett á oddinn
hjá verkalýðshreyfingunni.
Þessu lágu laun skapast af
Kristján Guðmundsson: Ég held að það sé skilyrði fyrir fólk að vita
hvað er að vinna 8 stunda vinnudag og Ilka fyrir atvinnurekendur að
vita hvað þeir fá fyrir slikan vinnudag.
Sviviröilegt hvernig at-
vinnurekendur hafa komið
fram
Yfirvinnubannið hér hefur ekki
svo mikil áhrif á semmentsfram-
leiðsluna.en meiri á flutninga. Ný
flutningaferja, sem flytur laust
sement hefur yfirleitt farið að
morgni héðan og losað fyrir sunn-
an samdægurs, en nú tekur þetta
hana 2 tima.
Það er svivirðilegt hvernig at-
vinnurekendur hafa komið fram i
þessum samningum. Þeir hafa
ekki viljað ræða málin að neinu
viti i fleiri vikur og það eru marg-
ir hér sem vilja hertar aðgerðir
og fara strax i allsherjarverkfall
en ég er þeirrar skoðunar að rétt
hafi verið farið að. Starfsfólk
Sementsverksmiðjunnar semur
við launmálanefnd rikisins og
þar hefur aðeins einn fundur
verið haldinn og á honum gerðist
ekkert. Rikið þorir ekki að gefa
neitt fordæmi með þvi að semja
við okkur á undan almennum
samningum. Með verkfallinu
1975 náðum við verulega góöum
samningum, segir Benedikt, en
þær aðgerðir voru lika á öðrum
tima en hjá öðrum.
Enginn hefur grætt nema
verksmiöjan
Næst tek ég tali Jóhann Boga-
son,trúnaðarmann rafvirkja, —A
þessum stað hefur yfirvinnu-
bannið litið gagn gert, segir hann.
Enginn hefur grætt nema verk-
smiðjan. Afköst hafa tiltölulega
minnkað litið en launagreiðslur
aftur á móti stórlækkað. Það
hefði verið árangursrikara að
fara út i meiri hörku. Það blasir
við að fólk vill fá styttingu á
vinnutimanum og að það geti lif-
að af launum fyrir dagvinnuna.
Það er gott að hætta svona
snemma. Sjálfur nota ég aukinn
fritíma bara heima i blómagarði,
segir Jóhann þegar hann er
spurður.
Raunar veit maður ekkert
hvaö er að gerast
Þetta gengur afskaplega hægt i
samningunum, segir Margrét
Pétursdóttir starfsmaður i mötu-
neyti Sementsverksmiðjunnar,
og raunar veit maður ekkert hvað
er að gerast. Það sýnir sig að yfir-
vinnubann og dagsverkföll hafa
ákaflega litið að segja eða amk.
sést ekki mikill árangur. Ég segi
eins og er, að það er mikill munur
að vera búin svona snemma að
deginum, en það sést lika geysi-
mikið á kaupinu.
Holl lexía fyrir verkafólk
og atvinnurekendur
Kristján Guðmundsson verka-
mann hitti ég úti i porti og hefur
hann þetta að segja um ástandið:
Við erum nú alveg á nýrri grein
i þessari baráttu og ég er ekki frá
þvi að samið verði án stórverk-
falla. Það held ég lika að verði
hagstæðast fyrir þjóðina. Ég held
að það sé skilyrði fyrir fólk að
vita hvað er að vinna 8 stunda
vinnudag og lika fyrir atvinnu-
rekendur að vita hvað þeir fá
fyrir 8 stunda vinnuviku. —GYt