Þjóðviljinn - 07.02.1978, Blaðsíða 1

MOÐMHNN
Þriðjudagur 7. febrúar!978—43. árg. 31. tbl.
122% hækkun á
söluverði dollarans
Fróðlegt og lærdómsrlkt er aö
athuga hækkun á söluverði
erlends gjaldeyris I valdatiO
hægri stjórnar Geirs Hallgrlms-
sonar. A þremur og hálfu ári hef-
ur oröið gifurleg hækkun á
erlendum gjaldeyri, svo aO nem-
ur allt aö 234,7% á svissneska
frankanum, sem er allra
gjaldmiöla stööugastur.
Frá 21. ágúst 1974 til 31. janúar
1978 hefur Bandarikjadollar
hækkaö úr 98,60 kr. i 218,90 kr. eöa
um 122%. A sama tima hefur verö
sterlingspundsins hækkaö um
85,9%, Kanadadollar hefur hækk-
aö um 95,8%, danskar krónur um
135,3% norskar krónur um 138,2%
sænskar krónur um 91,2%,
og pesetar um 57,4%. —eös
Ráðstafanir ríkisstjórnar-
innar í efnahagsmálum:
12-14% gengislækkun til
viðbótar við
gengissig síðustu daga
Vísitölubætur á laun falli að
verulegu leyti niðurl. mars,
1. júní, 1. sep. og 1. des.
Ráðist á kjarasamninga
STUND MILLI
STRÍÐA
Þeir eru friösamir á svipinn stórmeistararnir I
skák, þar sem þeir sitja aö snæöingi á Loftleiöa-
hótelinu, og Einar Karlsson Ijósmyndari Þjóö-
viljans notaöi tækifæriö og tók af þeim mynd áö-
ur en 3.umferð mótsins hófst I gærkveldi. Konan
á myndinni er Jana Hartston alþjóölegur skák-
meistari kvenna og þaö er Anthony Milesr sem
situr gegnt henni á myndinni. A bak viO
sjást þeir Lombardy og Larsen aö snæöingi.
Sjá nánar um 3. umferð mótsins á baksiöu og 1.
og 2.umferö á bls. 2.-S.dór.
Efnahagsráðstafanir
rikisstjórnarinnar eru nú í
burðarliðnum. Er gert ráð
fyrir að afkvæmið sjái
dagsins Ijós á morgun eða
fimmtudag. Niðurstaða
ríkisstjórnarinnar er —
eins og vitað var áður —
gengisfelling — auk ann-
arra ráðstafana sem
smám saman hafa skýrst
siðustu dagana. Kjarni
ráðstafananna er árás á
kjarasamninga verkalýðs-
hreyfingarinnar.
Gengislækkun 12-15%
Frá 21. ágúst 1974 — þegar
núverandi rfkisstjórn tók viö — og
til 31. janúar hækkaöi söluverö
dollarans I islenskum krónum um
122%, eöa úr 98,60 hver dollari I
218,90 kr. hver dollari. Frá 31.
janúar breyttist hins vegar sölu-
gengi dollarans I 220,90 hver
dollari. Rikisstjórnin ákvaö um
helgina aö loka gjaldeyrisaf-
greiöslu bankanna þar sem ráö-
stafanir hennar — gengisfelling —
höföu spurst út. Var mikil ásókn I
gjaldeyri og vaxandi eftir aö
stjórnarblaöiö Visir birti frétt sl.
mánudag um aö rikisstjórnin
hefði ákveðiö gengislækkun.
Gjaldeyrisafgreiöslu var lokaö
sem fyrr segir I gærdag. Er ekki
gert ráö fyrir þvf að nýtt gengi
taki gildi fyrr en i fyrsta lagi á
morgun, miövikudag. Almennt
var i gær búist við 12-14% gengis-
fellingu til viöbótar við þá gengis-
lækkun sem hefur átt sér staö
siöustu dagana. í þeirri „leið”
sem rikisstjórnin hyggst
fara I efnahagsmálum
er gert ráð fyrir 15% geng-
islækkun i febrúar, þ.e. að
dollarinn verði um 240 krónur.
Það þýöir um 145% hækkun á
veröi dollara i islenskum krónum
frá þvi aö núverandi rikisstjórn
komst til valda.
Árás á
kjarasamninga
Rikisstjórnin hefur aö undan-
förnu haft til athugunar hugsan-
leg úrræöi I efnahagsmálum, „til-
lögur sérfræöinga”. Mun hún -
helst hallast aö leiö 5 b. Þar er
meðal annars gert ráö fyrir þvi aö
fella niöur helming visitölubóta á
laun allt áriö, eöa aö fella þessar
veröbætur niður aö fullu til
hausts, en I staöinn komi sérstök
5% uppbót 1. mars á launataxta
undir 150 þúsund krónum á
mánuöi. 1. júni komi grunnkaups-
hækkunin til framkvæmda en
engar veröbætur, en 2. desember
kæmu hálfar veröbætur á öll laun.
t þriðja lagi er i þessari „leiö”
gert ráö fyrir þeim möguleika aö
draga áhrif gengisbreytinga frá
visitöluútreikningum, en láta
verðbætur aö ööru leyti koma til
framkvæmda.
Meö þessum tillögum er eins og
sjá má gert ráö fyrir þvi aö rifta
geröum kjarasamningum.
Aðrar ráðstafanir
Gert er ráö fyrir þvi að barna-
bætur hækki um 10%, en vöru-
gjald lækki úr 18% i 9%. Lagður
veröi skyldusparnaöur á félög,
10% af skattskyldum tekjum.
Niöurgreiöslur hækki um 1.900
milj, kr. á ári. Þá er gert ráö fyrir
| Guðmundur I. Guðmundsson, formaður Verkamannasambands íslands:
IVont er þeirra ranglæti
j— verra þeirra réttlæti
Þjóðviljinn lcitaði til
■ Guðmundar J. Guðmundssonar,
| formanns Verkamannasam-
■ bands islands, og innti hann eft-
| ir þvi hvaða skoðun hann heföi á
- þeim hugmyndum sem spurst
| hafa út um efnahagsaðgeröir af
- hálfu rikisstjórnarinnar.
| Guðmundur svaraöi á þessa
■ leið:
— Ætli aö maöur segi ekki
„vont er þeirra ranglæti, en
verra þeirra réttlæti”? Menn
tala um aö traust almennings
fari dvínandi á allskonar verö-
mætum. En hvernig halda menn
aö fari á þessum ósköpum
traust manna á stjórnarvöld-
um? Rikisstjórnin samdi viö
ASI sl. sumar, BSRB sl. haust
og hún gekk frá fjárlögum um
áramótin án þess aö taka á móti
ábendingum. Það er greinilegt
af þessum viöbrögöum stjórn-
arflokkanna nú og svokölluöum
„leiöum” þeirra, að rikisstjórn-
in hefur bruggaö verkalýös-
hreyfingunni launráð um leiö og
sarniö var viö ASÍ og BSRB. A
sama tima og skrifaö var undir
kjarasamninga voru undirbúnin
launráö um aö svifta launa-
menn ávinningi kjarasamning-
anna.
Menn skulu gera sér ljóst aö
rikisstjórnin ætlar I bili aöeins
aö gera lágmarksráöstafanir til
þess aö bjarga sér fram yfir
kosningar. Eftir kosningar ætl-
ar hún aö gripa til ennþá svart-
ari ráðstafana og efnahagsaö-
geröa fái hún til þess stuöning
kjósenda.
niöurskuröi á framkvæmdum
rikisins um 2 miljaröa á ári
Rikisstjórnin fjallaði um þessar
ráöstafanir á sérstökum fundi i
gærmorgun ásamt helstu sér-
fræöingum sinum og ráöunautum
þeim Jóhannesi Nordal banka-
stjóra Seðlabankans og Jóni
Sigurðssyni, forstjóra Þjóöhags-
stofnunar.
Saksóknari í
„veldi til-
finninganna”
Sýnlng japönsku
myndarinnar á
kvikmyndahátíð
stöðvuð
Saksóknari hefur bannað sýn-
ingu á japönsku kvikmyndinni
„Veldi tilfinninganna”. Kemur
þetta fram i fréttatilkynningu frá
framkvæmdastjórn Listahátiðar,
sem blaðinu barst I gær. 1 til-
kynningunni er minnt á að mynd
þessi var sýnd á kvikmynda-
hátiðinni i Cannes og hún hafi
verið valin besta erlenda kvik-
myndin 1976 af bresku kvik-
myndastofnuninni.
Það var undirbúningsnefnd
kvikmyndahátiöar, sem myndina
valdi en i hpnni áttu sæti Thor
Vilhjálmsson, Hrafn Gunn-
laugsson, Gisli Gestsson og
Þrándur Thoroddsen. Nú hafa
saksóknar, Þórður Björnsson, og
rannsóknarlögreglustjóri, Hall-
varður Einvarðsson, tjáð fram-
kvæmdastjórn Listahátiöar að
sýning myndarinnar varöi viö
ákvæði 210. gr. hegningarlaga
eins og það ákvæði sé túlkað i
dag. Hefur framkvæmdastjórn
Listahátiöar því stöðvað sýningu
myndarinnar. Undir fréttatil-
kynningu framkvæmdastjórnar-
innar rita Daviö Oddsson, Krist-
inn Hallsson, Atli Heimir Sveins-
son og Vigdis Finnbogadóttir.
Bílvelta í
Reyðatfirði
Það fór betur en á horfðist er
bill rann út af veginum austur i
Reyðarfiröi siðastliðinn sunnu-
dagsmorgun og fór margar veltur
niður snarbratta brekku. Hjón
voru i bilnum og meiddust bæði
nokkuö en konan þó mun meira
og er hún nú i sjúkrahúsi en þó
ekki lifshættulega slösuð
Nánari atvik voru þau aö á
sunnudagsnóttina voru skóla-
stjórahjónin á Fáskrúðsfiröi,
Einar Georg Einarsson og kona
hans á leið ofan af Héraöi. Ók
Einar Bronco-jeppa. Flughálka
var viða á veginum. Er þau voru
stödd gegnt Reyðarfjarðarkaup-
túni um kl. 4.30 á sunnudags-
morgun, rann billinn út af veg-
inum, fór fleiri veltur og staö-
næmdist loks niöur undir fjöru. I
Framhald á bls. 14.