Þjóðviljinn - 22.03.1978, Blaðsíða 1

UOWIUINN
Miðvikudagur 22. mars 1978 — 60. tbl.
Borgarstjórnarmál:
Vidtal viö
Öddu Báru
Sigfúsdóttur
Sjá bls. 2
Yfirlýsing forstjóra Járnblendiverksmiðjunnar:
Verðlag á kísiljámi lækkar enn
máli”, eöa þegar báöir ofnar
hennar hafa veriö teknir f notkun.
í þessum mánuöi hefur verö á
kisiljárnstonni veriö skráö i
breska tímaritinu Metal Bulletin
á 2400 til 2560 norskar krónur
Gert var ráð fyrir miljarði í halla miðað við forsendur
1976, en síðan hefur verðlagið farið lækkandi
Verðlag á kisiijárni á heims-
markaöi fór iækkandi á árinu
1977. Gert er ráö fyrir aö þaö
verði enn lægra á þessu ári, hvort
scm verðlækkunin hcldur áfram
eða stöövast á árinu. Engin teikn
eru á lofti um aö veröhækkun sé
væntanieg I náinni framtiö Ljóst
er þvi aö járnblendiverksmiöjan
á Grundartanga veröur rekin
meö stórkostlcgu tapi þegar hún
fer i gang eftir nær heilt ár og á
fundi með forráðamönnum Járn-
blendifélagsins I gær kom fram
aö enginn veit á þessari stundu
„hver staöan á þessum markaöi
veröur i árslok 1980, þegar verö-
lag á kisiljárni fer virkiiega aö
skipta járnblendiverksmiðjuna
Ómaginn á raf-
orkukerfinu,
álverið
í Straumsvík:
N otaði
49,1 %
Borgaði
8,7%
Orkustofnun hefur sent frá sér
skýrslu um orkuver og orkufram-
leiðslu 1976.
Þar kemur meðal annars fram
aö á árinu 1976 voru alls seldar
2.174 gigavattstundir raforku hér
á landi. Þar af notaði álverið i
Straumsvik' 1.068 gigavattstundir
eða 49.1%. A þessu ári var greitt
fyrir þessaraforku alls 8.495 milj.
kr, Þar af greiddi álverið 741
miljón króna eða sem svarar
8,7% af heildargreiðslum fyrir
raforku i landinu.
Hann er dýr ómaginn á orku-
kerfinu, álverið i Straumsvik,
eins og áður hefur margsinnis
verið bent á.hér i Þjóðviljanum.
tonnið. Jón Sigurösson, forstjóri
Járnblendifélagsins, sagöi á fundi
með fréttamönnum i gær, að
reynslan sýndi að þetta skráöa
verð hefði rika hneigð til að vera
of hátt, ekki sist þegar verðlag
hefði fariö lækkandi. Taldi hann
Um 110 nemendur og kennarar Lýðháskolans i Kungalv I Svfþjóö eru nú f 10 daga námsferðalagi
hérlendis. Myndina tók eik á Kjarvalsstööum f gær en þar bauö borgarstjórn Reykjavikur til hádegisverö
ar. I kvöld bjóöa nemendur almenningi upp á leiksýningu f Kópavogsbiói kl. 20.00. Veröur þar flutt leikritiö
Sildin sem gerist i sfldarævintýri á 18. öld i Bohusléni.
Lýðháskólinn í Kungálv á íslandi
Hér á landi eru nú staddir
nemendur og kennarar Lýö-
háskólans i Kungalv i Sviþjóö og i
kvöld munu nemendur leiklistar-
brautar skólans sýna leikritið
Sildina eftir Sviana Carlehed,
Grahn, Götte og Nilsson i Kópa-
vogsbió kl. 20.00 Aögöngumiöar
veröa seldir á vægu veröi viö inn-
ganginn.
Leikendur eru alls 6 og fara
þeir meö 11 hlutverk. Einn þeirra
er Islendingurinn Helgi Felixson
sem hefur stundað nám i Kungalv
i vetur. Hann sagði i samtali við
Þjóðviljann að leiklistarnemend-
ur lýöháskólans skiptu sér i
nokkra hópa og tæki hver hópur
fyrir eitt leikrit og færði það upp.
Hópurinn, sem hann er i, byrjaöi
að æfa Sildina i haust með það
fyrir augum að hún yröi tilbúin
fyrir tslandsferðina en leikritið
gerist á árunum 1774-1809 þegar
mikiö sildarævintýri var i
Bohusléni i Sviþjóð og ætti það
þvi að höfða til Islendinga. Leik-
ritið fer ekki aðeins fram á leik-
sviðinu heldur út um allt meðal
áhorfenda. GFr
Stórfelld umsvif bandaríska hersins á íslandi:
Um fjórir miljarðar
íslenskra króna í ár
Bandariski herinn hyggst veita
fjögurþúsund þrjátiu og tveimur
miljónum, eitthundrað fimmtiu
og fimm þiísundum og sjöhundr-
Sjómenn ætla í mál yid LÍU
— vegna þess að þeir eru afmunstraðir
meðan á þorskveiðibanninu stendur
„Það er ekki um annaö aö
gera en aö láta reyna á þetta
mál fyrir félagsdómi, viö
teljum aö þessi ákvöröun út-
geröarmanna, aö láta af-
munstra mannskapinn
meöan á þorskveiöibanninu
stendur brjóti i bága bæöi viö
sjóm annalög og geröa
sjómannasamninga" sagöi
óskar Vigfússon formaöur
Sjómannasambands Islands
i gær, en um hádegi i gær
gekk i gildi 7 daga þorsk-
veiöibanniö, sem sjávarút-
vegsráðherra setti á.
Undirmenn á fiskiskipum
eru munstraöir á báta frá
vertiðarbyrjun til vertiöar-
loka og ekki hægt að segja
þeim upp nema meö 7 daga
fyrirvara, en þaö.hefur ekki
verið gert að þessu sinni,
heldur eru menn einfaldlega
afmunstraöir þegar veiöi-
banniö gekk i gildi.
Farmanna- og fiski-
mannasamband Islands mun
standa með Sjómannasam-
bandinu I þvi aö láta félags-
dóm skera úr i þessu máli, en
yfirmenn veröa nefnilega
lika afmunstraöir meöan á
banninu stendur. Og máliö er
öllu alvarlegra gagnvart
þeim, þar sem uppáagna-
frestur þeirra er 2-3
mánuöir.
„Þaö er alveg ljóst, aö ef
viö vinnum þetta mál ekki
fyrir félagsdómi, veröur
lagabreyting aö koma til i
þessu máli. Ef þessi
ákvörðun útgeröarmanna
stenst, þá er augljóst mál aö
viö erum algerlega réttinda-
lausir menn, sjómenn á
tslandi”, sagöi Óskar
.Vigfússon.
—S.dór
uö krónuin inn i landið á þessu
ári, ýmisst til nýframkvæmda,
viðhaids eða til að greiöa fyrir
þegar unnin verk.
Þessar tölur fékk blaðið hjá ut-
anrikisráðherra, Einar Agústs-
syni, i gær. Sagði hann að þessar
tölur væru samkvæmt áætlun
hersins oghljóða upp á 15.831.000
dollara, sem gera 4.032.155.700 is-
lenskar krónur. Ráðherrann tók
fram, að áætlun þessi væri miðuð
við framkvæmd verka, og skiptist
i nýframkvæmdir og töluvert
væri undir liðnum „flutt frá fyrri
árum”, en það fé fer aðallega til
greiðslu fyrir ibúðarbyggingar og
svo og til byggingu flugturns.
Mest af þessu fé fer tii ts-
lenskra Aðalverktaka, sem sjá
um nýframkvæmdir á hernáms-
svæðinu og til Keflavikurverk-
taka, sem sjá um viðhaldsfram-
kvæmdir.
-úþ
reynsluna sýna að skilaverð til
verksmiðja væriað jafnaði nokk-
ur • hundruð norskum krónum
lægra. Þar að auki væri verðlag á
kisiljárni i Bretlandi hærri en i
mörgum öðrum löndum. Skila-
verð á tonn til verksmiöja Elkem
i Noregi árið 1976 var netto kr.
2.388 norskar. Jón kvaðst vegna
breyttra sjónarmiöa i sölu-
mennsku Elkem ekki geta gefið
upp skilaverðið i fyrra, en sam-
kvæmt áðurnefndri reynslu má
geraráðfyrirað verðið hafi farið
niður fyrir 2000 kr. norskar á sl.
ári. Og gert er ráð fyrir að það
verði lægra i ár.
Miðað við skilaverð á tonn árið
1976 var gert ráð fyrir i afkómu-
spá Þjóðhagsstofnunar fyrir
járnblendiverksm iðjuna á
Grundartanga að tap fyrirtækis-
ins hefði numið 22 miljónum
norskra króna á þvi ári, einum
miljarði islenskra króna eða sem
nam þvi sem næst öllum reiknuð-
um afskriftum.
Þaðkom fram á fundinum i gær
að verðið þyrfti að vera um 3400
krónur norskar á tonnið til þess
að verksmiðjureksturinn yrði
hallalaus. , ,,
Framhald á 14. siðu
Þorstelnn
gerir tvær
myndir
fyrir
sænska
sjónvarpið
Sænska sjónvarpih hefur
ákveðið að kaupa fyrirfram
á hæsta verði tvær 30
minútna heimildakvikmynd-
ir af Þorsteini Jónssyni,
kvikmyndagerðarmanni.
Önnur þeirra á aö fjalla um
lif sjómanns og þýðingu
sjávarútvegs fyrir íslendinga
og hin um isienska fjölskyldu
i Paradisarleit i Sviþjóð. Sú
fyrri yrði gerð hér heima, en
sú siðarnefnda i Sviþjóð.
Þorsteinn Jónsson sendi
sænska sjónvarpinu hug-
myndir að gerð þessara
kvikmynda og forráðamenn
þess ákváðu að kaupa þær.
1 viðtali við Þorstein i gær
kom fram að forsenda þess
að hægt sé að ráðast i þessi
verkefni væri frekari fjárút-
vegun. Finnska sjónvarpið
hyggst kaupa myndina um
sjómannslifið og hugmyndin
verður boðin fram i Noregi
og Danmörku. Þá gerði
Þorsteinn ráð fyrir að leita
til sjávarútvegsráðuneytis-
ins, Samtaka sjómanna og
útgerðarmanna Fiskveiða-
sjóðs og fleiri aðila um frek-
ari fjárstuðning.
Hugmyndin að myndinni
um islensku fjölskylduna i
Sviþjóðum verður einnig
boðin til kaups annarsstaðar
á Norðurlöndum, en einnig
boðin til kaups annarsstaðar
á Norðurlöndum, en einnig
hyggst Þorsteinn leita eftir
stuðningi Norræna menning-
arsjóðsins. —ekh