Þjóðviljinn - 22.03.1978, Blaðsíða 2

2 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Miðvikudagur 22. mars 1978
Það er enginn þáttur
samneyslunnar 1
viðunandi horfí
Adda Bára Sigfúsdóttir, borgar-
fulltrúi.
— i vor er framundan marg-
þætt barátta, yfir stendur
ströng kjarabarátta, alþingis-
kosningar standa fyrir dyrum
og kosið verftur til borgarsíjórn-
ar siftast i mai. Hversu mikils-
verftar eru borgarstjórnarkosn-
ingarnar i þessu samhengi?
— Reykjavikurborg hefur
hingaft til verift megin valda-
miðstöftin hægra megin i stjórn-
málunum á islandi. Þaft er og
einn höfuft átakapunkturinn i
baráttu launafólks vift gróftaöfl-
in og i átökunum milii hægri og
vinstri stefnu i stjórnmálum aft
hnekkja hinu ótakmarkafta
valdi ihaldsaflanna yfir Reykja-
vikurborg. bessari valdamið-
stöft fyigir flokkslegt embættis-
mannavald meft tilheyrandi
spiilingu.
Or þessari valdamiftstöft hef-
ur Sjálfstæðisfiokkurinn stjórn-
aft af hörku gegn launþegum og
hugftist t.d. ganga lengra en
nokkur annar atvinnurekandi i
ofsóknum gegn launþegum, sem
lögftu niftur vinnu 1. og 2. mars
sl.
i gærkveldi ákvaö almennur félagsfundur í Alþýðu-
bandalaginu í Reykjavík skipan framboðslista flokks-
ins við borgarstjórnarkosningarnar þann 28. maí í vor.
I öðru sæti listans situr Adda Bára Sigfúsdóttir, veð-
urfræðingur og borgarfulltrúi. Hún hefur setið 12 ár í
borgarstjórn fyrir flokkinn, 1962 — 1966 og síðan frá
1970.
Vegna þeirrar reynslu, sem Adda Bára hefur af
'stjórnun þessarar borgar átti blaðið stutt viðtal við
hana um uppbyggingu stjórnkerfis borgarinnar og
mikilvægi sósialískra áhrifa við stjórnun hennar.
Frá þessari valdamiftstöft get-
ur einnig skinift náftarsól, ofur-
litift heitar á „réttláta” en
„rangláta eins og lóftaúthlutun
til byggingameistara er nýjasta
dæmift um.
Báftar þessar aftferftir, refs-
ingin og mildin, eru notaftar til
þess aft vifthalda völdunum.
bess vegna skiptir þaft höfuft-
máli i átökum þeim sem yfir
standa og framundan eru
hvorumegin hryggjar borgar-
stjórn liggur.
— Hvernig er þessari^ valda-
miftstöft stýrt?
— Henni er stýrt meft sterku
miftstjórnarvaldi. Meft mál
nálega 85 þúsund Reykvikinga
fara l5borgarfulltrúarog þar af
fara afteins 5 þeirra meft alla
meginþætti vaidsins, en þaft eru
þeir, sem sitja i borgarráfti.
Sjálfstæftisflokkurinn hefur
aldrei verift til vifttals um
nokkru breytingu á þessu skipu-
lagi.
Samkvæmt sveitarstjórnar-
lögum gætu borgarfulltrúar i
Reykjavik verift 21, og slik fjölg-
un borgarfulltrúa gæfi svigrúm
fyrir fleiri sjónarmift. Borgar-
fuiltrúar Alþýftubandaiagsins
hafa lagt fram hugmyndir um
hverfastjórnir, sem kosnar yrftu
jafnhiifta borgarstjórn og hefftu
meö ýmsa féiagslega stjórn i
sinu hverfi aft gera, auk þess
sem borgarstjórn yrfti aft leggja
ýmis mál fyrir þessar hverfa-
stjórnir áftur en til fram-
kvæmda kæmi, og má þar nefna
nifturrif húsa og breytingar á
skipulagi. Slikt fyrirkomulag
ætti aft geta tryggt mun virkara
lýöræfti en við búum við. betta
er þekkt vifta erlendis, bæfti i
stórum borgum og smáum, t.d. i
ósló. en þar er venjuleg stærft
hverfis 10 þúsund manns.
Auövitaft hefur Sjálfstæftis-
flokkurinn ekki áhuga á þessari
breytingu. Hún myndi draga úr
þeim sterku tökum, sem hann
hefur í valdamiftstöft sinni.
— barf ekki lagabreytingar
tii aft koma þessari skipan á?
— baft er ekkert I sveitar-
stjórnarlögunum, sem bannar
aft kjósa slikar hverfastjórnir,
en þaft kynni aft vera nauftsyn-
legt aft gera breytingar á lögun-
um, þegar kæmi aft þvi aft
afmarka nákvæmlega valdssvift
þessara hverfastjórna, en mörg
verkefni gætu sveitarstjórnir
þegar faliö hverfastjórnum sin-
um.
— bú talar um aft Sjálfstæftis-
flokkurinn hafi komiö sér upp
sterku valdakerfi, þar sem mift-
stýring sé höfufteinkenniö. Hvaft
þá meft stjórnir einstakra stofn-
ana borgarinnar og fyrirtækja
hennar?
— Stjórnir borgarstofnana og
fyrirtækja eru meft ýmsum
hætti og tilkomin af mismun-
andi ástæftum. Ég vil nefna tvö
dæmi, sem eru býsna ólik. Ann-
aft er um stjórn Borgarspital-
ans. Sú stjórn er þannig til orft-
in, aft i lögum um heilbrigftis-
þjónustu, sem sett voru á meftan
Magnús Kjartansson var heil-
brigftisráftherra, eru skýr á-
kvæði um hvernig stjórna skuli
sjúkrahúsum sveitarfélaga. bar
eru áhrif starfsmanna á stjórn-
ina tryggft á þann hátt, aft
starfsmannaráft kýs 2 fulltrúa,
en borgarstjórn 3. baft er dæmi-
gert um viðbrögð Sjálfstæöis-
flokksins, aft það þurfti eftir-
rekstur i borgarstjórn til þess aft
fá sjálfstæðismenn þar til þess
aft sætta sig við þessi lög og
vinna eftir þeim.
betta stjórnarfyrirkomulag
hefur hins vegar reynst það vel,
aft þegar starfsfólk Borgarspit-
aians fékk grun um þaft i vetur,
aft borgarstjórnin vildi láta
breyta þessum lögum, komu
fram alsherjar mótmæli, sem
vonandi hafa eytt slikum hug-
myndurn. betta stjórnarfyrir-
komulag er aft minu mati og
Rætt við
Öddu Báru
Sigfúsdóttur,
borgarfulltrúa
starfsmannanna mjög gott bæfti
fyrir borgarfulltrúa og starfslið.
Einhvern tima fyrir löngu siö-
an þvingaftist borgarstjórn til
þess aft kjósa þaft sem heitir
stjórnarnefnd veitustofnana
(Rafmagnsveitu, Hitaveitu og
Vatnsveitu). beirri stjórnar-
nefnd er haidift gjörsamlega
valdalausri, en meö mál þess-
ara stórfyrirtækja fara forstjór-
arnir.
Vift höfum gert ýmsar
árangursiausar tilraunir til aft
fá þessu breytt, og nú liggur t.d.
fyrir tillaga frá mér þess efnis,
aö stjórnarnefndin skuli vera
framkvæmdastjórn Hitaveit-
unnar og fulltrúar starfsmanna
eigi þar aftild. Viftbrögft meiri-
hiutans eru þau aft fresta fund-
um i nefndinni til þess aft þurfa
ekki aft ræfta málift.
baft segir sig sjálft, aft stjórn,
sem er valdatæki hægri aflanna
fer sér eins hægt og hún mögu-
lega getur, aft minnsta kosti er
hún ekki frumkvöftull aft aukinni
samneysiu borgarbúa. baft er
hægt aö eiga langt vifttal um
skortá dagvistunarplássum um
lélegan aftbúnaft i skólum, um
athvarfsleysi unglinga i borg-
inni, en þaft er lika hægt að nota
hér um afteins eina setningu:
baft er enginn þáttur samneysl-
unnar i viftunanlegu horfi.
— Hvern fjárann er Alþýftu-
bandalagift aft vilja meft fulltrúa
inn i þaft appirat, sem borgar-
stjórn Reykjavikur er?
— beim mun sterkari sem vift
erum þar inni, þeim mun erfift-
ara er þaft fyrir Sjálfstæftis-
flokkinn, aft beita þessu tæki
sinu að vild, og þeim mun
lengra verftur hann aö ganga til
móts vift okkar kröfur. —úþ
Betrí skóli, betra þjóö
félag: sósíalísk stefna
Viötal við Svövu
Jakobsdóttur
Á landsfundi Alþýftubanda-
lagsins s.l. haust urftu miklar
umræftur um skólamál, sagði
Svava Jakobsdóttir alþingis-
maftur. bar var ákveöift aft flokk-
urinn gengist fyrir ráftstefnu um
skólamál ekki siftar en i mars á
þessu ári og aft þvi hefur verift
unnift siftan.
A siöustu árum hafa orftiö
veigamiklar breytingar i islensk-
um skólamálum og ný lög þar um
litift dagsins ljós. Grunnskóla-
lögin voru samþykkt 1974 eftir
miklar umræftur og frumvarp aft
lögum um framhaldsskólann var
lagt fram i fyrra. bar kemur til
endurskipulagningar á verk-
menntuninni og fræöslu fullorft-
inna, en þegar hafa verið gerftar
ýmsar skipulagsbreytingar innan
skólans, meft tilkomu fjölbrauta-
námsins og áfangakerfisins.
Alþýftubandalagið hefur mót-
aöa stefnu i menntamálum eins
og fram kemur i stefnuskrá
flokksins og þingmenn fiokksins
hafa flutt tillögur i þessum efnum
og tekiö virkan þátt i umræftum
um endurskipulagningu skólans.
Hins vegar höfum vift fundift
nauftsyn þess aft kafa dýpra i
þessi mál og tengja ákvarftanir
Svava Jalcobsdóttir
okkar varðandi framkvæmd
skólamála við heildarstefnu
flokks verkalýðshreyfingar og
sósialista, og viö spyrjum, hvort
þessar breytingar séu i samræmi
vift grundvallarstefnu okkar um
breytingar á þjóftfélaginu yfir-
leitt.
baft er brýnt að flokkurinn ræfti
þessi mál i heild og skofti stefnu
sina i skólamálum i ljósi þeirra
breytinga sem orftift hafa. baft er
þvi tilgangur ráftstefnunnar aft
taka til skoðunar, hvort skólinn
standist kröfur okkar um
lýftræöislega hætti og félagslegan
jöfnuft,
bað er algengt aft litift sé á
skólann sem einangraö fyrir-
brigfti i þjóftfélaginu og aö skóli og
þjóöfélag og skóli og atvinnuif sé
aftgreint. Auftvitaft er skólinn
hluti af þjóðfélaginu og þegar
skólinn er rannsakaftur hljótum
vift aö nota svipaftar greiningar-
aftferftir á starfshætti hans og viö
notum á þjóftfélagið i heild.
I ljósi þessa höfum viö sent út
og birt umræftugrundvöll sem
skipt er i 3 kafla:
I. Skólinn og þjóftfélagskerfift.
II. Innri gerft og starfshættir
skólans.
III. Betri skóli, betra þjóðfélag:
sósialisk stefna.
Innan hvers kaflaheitis höfum
vift sett fram efnisatrifti eöa
spurningar og þennan efnis-
ramma höfum viö sent út til
nemendafélaga, kennarafélaga,
Alþýftubandalagsfélaga og
stærstu verkalýftsfélaganna og
boðiö þeim aft senda framlög til
ráftstefnunnar á grundvelli efnis-
rammans.
Vift ætlumst til þess aft þátttak-
endur sjálfir beri uppi ráft-
stefnuna og miöli okkur af áliti
sinu og skoftunum Vift vonumst til
þess aft þátttakendur telji þetta
aftiaöandi form og aft þaft gefi til-
Jónas Pálsson
Loftur Guttormsson
efni til þess aö umræöur verfti -
virkari en oft eru á ráöstefnum
sem þessum. Framlög af þessu
tagi geta oröift visir aft sameigin-
legum hugmyndabanka sem
flokkurinn getur siftan byggt
framtiöarstefnu sina á.
Sem dæmi um framlög sem
þegar hafa borist nefni ég afteins
tvö. Jónas Pálsson, skólastjóri
Æfingaskólans mun á ráft-
stefnunni fara nánar út i þær hug-
myndir sem hann hefur kynnt i
fjölmiftlum og lúta aö gagnrýni á
núverandi skólastarf og hverra
kosta væri völ i nýja skólagerft.
Loftur Guttormsson mun ræöa
um hvernig jöfnuftur og jöfn tæki-
færi til menntunar hafa þróast i
nágrannalöndum okkar, og hvort
unnt sé, aft óbreyttu þjóftfélags-
kerfi og óbreyttu skólakerfi aft ná
jöfnum tækifærum til menntunar.
Vift vonumst til þess aft ráft-
stefnan veki áhuga manna, og aft
þeir noti þetta tækifæri til aö láta i
sér heyra.
—AI
RAÐSTEFNA Alþýðubandalagsins um skóla-
mál
i binghól, Ilamraborg 11, Kópavogi hefst föstudagskvöld 31. mars,
og stendur til sunnudags 2. april.
Ráftstefnan er öllum opin og geta þátttakendur skráö sig i sima
17500 milli kl. 5 og 6 siftdegis. Yfir páskana er skrifstofan lokuft, en
þá má skrá sig i eftirfarandi heimasimum:
Gisli Pálsson: 85362
Gunnar Guttormsson: 19679
Svava Jakobsdóttir: 21337
Umræðurammi ráftstefnunnar hefur verift sendur út en hann birtist
einnig i bjóftviljanuin laugardaginn 11. april s.l. Hafi menn undir-
búiö framlag eru þeir beönir aft geta þess vift skráningu.