Þjóðviljinn - 23.04.1978, Page 4

4 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 23. april 1978
Málgagn sósialisma,
verkalýðshreyfingar
og þjóðfrelsis.
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Framkvæmdastjóri: Eiður Bergmann
Ritstjórar: Kjartan ólafsson
Svavar Gestsson
Fréttastjóri: Einar Karl Haraldsson.
Umsjón með sunnudagsbiaði:
Árni Bergmann.
Auglýsingastj: Gunnar Steinn Pálsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar:
Síðumúla 6, Sfmi 81333
Prentun: Biaðaprent hf.
Frjáls gróöi —
ófrjálst fólk
Það gerðist á Alþingi i fyrradag, að for-
maður þingflokks Alþýðuflokksins, Gylfi
Þ. Gislason, lýsti yfir eindregnu fylgi við
frumvarp rikisstjórnarinnar um frjálsa
verslunarálagningu.
Gylfi tók fram, að skoðanir sinar i þess-
um efnum væru nákvæmlega þær sömu nú
og fyrir átta árum, þegar hann sem við-
skiptaráðherr a ,, viðreisnarst jór narinn-
ar” flutti slikt frumvarp um frjálsa álagn-
ingu heildsala og kaupmanna.
Nú er formaður þingflokks Alþýðu-
flokksins þjóðkunnur fyrir að kunna að
skipta um skoðanir eins og aðrir skipta
um föt, og er það þvi þeim mun merki-
legra, að I þessu ákveðna máli skuli Gylfi
hafa svo bjargfasta sannfæringu, að henni
fái ekkert haggað!
Doktor Gylfi er nú á sinum lokaspretti i
pólitikinni, en verði einhverjir til þess i
framtiðinni að minnast hans fyrir hingl-
andahátt i stjórnmálum, fyrir tviskinn-
ung i afstöðu til baráttumála islenskrar al
þýðu og i sjálfstæðismálum þjóðarinnar —
þá verða vafalaust aðrir til að benda á, að
i einu máli hafi þessi forystumaður
Alþýðuflokksins þó verið staðfastur, —
hann hafi aldrei hvikað frá hugsjón sinni
um frjálsa verslunarálagningu.
Og eftir þvi sem stjórnvöld þrengdu
meira að frelsi almenns launafólks til að
semja um kaup og kjör, eftir þvi sem
kaup verkafólks var naumar skammtað af
fjandsamlegri rikisstjórn, — þeim mun
ákafari varð formaður þingflokks Alþýðu-
flokksins i baráttu sinni fyrir frjálsri
verslunarálagningu, og glæsilegastur á
lokasprettinum.
Nú er það kunnara en frá þurfi að segja,
að i Alþýðuflokknum hafa tekið gildi eins
konar lögmál um rikiserfðir, byggð á
þeim frægu ,,fjölflokkaatkvæðum’ ’, fólki
sem tekist hefur á hendur að velja fram-
bjóðendur fyrir marga stjórnmálaflokka i
senn. Þvi er það, að tvö af þremur efstu
sætum á lista Alþýðuflokksins við kom-
andi alþingiskosningar i Reykjavik skipa
börn manna, sem prýddu þingflokk Al-
þýðuflokksins á velmektardögum ,,við-
reisnarinnar” sælu.
Baráttumenn frjálsrar verslunarálagn-
ingar þurfa þvi trúlega engu að kviða þótt
vinur þeirra Gylfi setjist i helgan stein.
Maður kemur manns i stað, sonur i stað
föður samkvæmt lögmálinu og ætti þvi
hagsmunum fjölflokkakaupmanna, og
fjölflokkaheildsala að vera sæmilega
borgið i sölum Alþingis næstu árin.
— Margir minnast lika þess, að það var
einmitt Gylfi Þ. Gislason, sem beitti sér
fyrir þvi á Alþingi fyrir sjö árum, að leitt
yrði i lög skattfrelsi tekna sem klókir fjár
málamenn hafa af sinum hlutabréfum.
Lög um þetta efni voru reyndar samþykkt
i lok „viðreisnartimans” en komu bara
aldrei til framkvæmda af þvi Gylfa og fé-
lögum hans var steypt úr stjórnarstóli i al-
þingiskosningunum 1971 og vinstri stjórn-
in tók við. Nú er þessi draugur hins vegar
kominn á stjá á ný i sölum Alþingis, sem
grein i skattafrumvarpi rikisstjórnarinn-
ar og vafalaust mun ekki standa á stuðn-
ingi frá Gylfa Þ. Gislasyni og liði hans
frekar en fyrri daginn við þessa háleitu
„frelsishugsjón”.
Máske rikisarfinn, Vilmundur, vildi
vera svo litillátur að gera „fjölflokkaat-
kvæðunum” grein fyrir afstöðu sinni til
skattfrelsis hlutafjárgróða?
Og hver var niðurstaðan, þegar embætti »
verðlagsstjóra rannsakaði fyrir einu til
tveimur árum verslunarálagningu hjá
nokkrum þeirra kaupsýslumanna, sem þá
þegar nutu hins rómaða frelsis til að
skammta sér sjálfir?
Muna ekki einhverjir eftir þvi, að verð-
lagsstjóri vottaði þá opinberlega, að á
barnaleikföngum væri hin frjálsa verslun-
arálagning t.d. yfir 100% hér, og þar með
margfalt hærri en i nálægum löndum?
Var það þessi fyrirmynd, sem ráðherr-
arnir og doktor Gylfi sáu i ljóma, þegar
þeir báru fram eða lýstu stuðningi við
frumvarpið um frjálsa verslunarálagn-
ingu nú á dögunum?
Frjáls verslunarálagning, skattfrjáls
hlutabréfagróði, en skammtað og skert
kaup til vinnandi alþýðu. Það er sú þjóðfé-
lagsmynd, sem stjórnarflokkarnir vilja
koma á og festa i sessi.
Og Gylfi Þ. Gislason vill ekki láta sinn
hlut eftir liggja. Þess vegna stendur hann
upp á Alþingi og flytur rikisstjórninni lof
fyrir boðskapinn um frjálsa verslun-
arálagningu. k.
Dönsk skáldsága um
Egil Skallagrímsson
Þessi gaur á vist afi vera Egill: bókin gerist dagana sem Sonatorrek
verður til.
íslendingasögur og vik-
ingatímar sýnast vera i
tisku hjá norrænum höf-
undum. Per Olof Sundman
hefur samið skáldsögu upp
úr Hrafnkels sögu. Artur
Lundkvist var á dögunum
að senda f rá sér skáldsögu
um víkinga í austurvegi,
Þrælar til Serklands. Nú
bætist Jon Höyer danskur
höfundur i hopinn og sem-
ur skáldsögu um Egil
Skallagrímsson sem hann
nefnir „Den lukkende
vegj" — Lokuð leið.
Sagan gerist dagana sem Egill
yrkir Sonatorrek. Þegar Böðvar
sonur hans drukknar lokar hann
sig inni til að deyja, eins og menn
muna, en dóttir hans Þorgerður
fær hann með list og vél til að
snúa aftur til Iifsins. Og Sonatorr-
ek verður til.
Egill rif jar upp
Skáldsagan er i tuttugu köflum.
Hinn fyrsti lýsir hafinu og dauða
Böðvars. Hinn siðasti er Sona-
torrek. Þeir átján sem á milli
fara eru á vixl lýsing á þvi sem
gerist á Borg þessa daga i þvi lifi
sem Egill ætlar að kveðja — og
lýsing á þvi sem gerist i huga
Egils meðan hann er að bræða
meö sér kvæðið. Skáldsagan beit-
ir þvi allt öðrum aðferðum en not-
aðar eru i Islendingasögum: Jon
Hoyer lýsir þeirri sálarkreppu
sem Egill er i með þvi að rekja
endurminningar hans og löng ein-
töl sálarinnar. Erik Skyum-Niel-
sen lektor segir i umsögn um bók-
ina, að höfundur sé bersýnilega i
öðrum erindum en höfundur sög-
unnar — hann ætli að reyna að
höndla manneskjuna á bak við
hetjuna.
Nútið og þátíð
Samkvæmt lýsingu rit-
dómarans eru áherslur mjög aðr-
ar en i Egilssögu. Höfundur
skáldsögunnar hefur að vissu
levti tekið mið af vangaveltum
Tomasar Bredsdorffs i bók hans
,,Kaos og kærlighed” þar sem
m.a. var mjög mikið gert úr
þýðingu ástamála i Egilssögu. Til
dæmis lætur höfundur hatursfull
samskipti Egils við Gunnhildi
drottningu vera menguð holdsins
fýsn.
Ritdómarinn gefur til kynna. að
Jon Höyer reyni að meta upp á
nýttsamspileinstaklingshyggju og
sjálfshaf nmgar annarsvegar,
samfélagslegra þátta hinsvegar i
persónu Egils. Egill og höfundur-
inn tengjast við einstakling og
sjálfshafningu, hina lokuöu leið,
en valkostur skáldsögunnar er að
opna leið til félagsskaparins. Allt
er þetta i andd^ hugmynda okkar
tima. ..Lokuð leið er ekki uppsuða
eða endursögn heldur nýr skáld-
skapur, sjálfstætt verk, sem
skýtur nútimavandamálum
einstaklingshyggju yfir á svið
tslendingasögu” segir Erik
Skyum-Nielsen meðal annars.
Ljóðræna og skopskyn
I umsögninni um skáldsöguna
er farið jákvæðum orðum um
það, hvernig höfundur beitir
magnaðri og f jölbreytilegri
ijóðrænu i lýsingu sinni á þvi,
hvað gerist á innlöndum Egils.
Skallagrimssonar. Einnig fær'
höfundur góða einkunn fyrir að
skopskynið bregðist honum ekki
— það sé einkar nauðsynlegur
þáttur þegar lagt er út i jafn
tvirætt tiltæki og að skrifa skáld-
skap um skáldskap.
Er nú liklegt að islendingum
verði forvitni á að glugga i bók
þessa og spyrja eins og Halldór
Laxness gerði i öðru sambandi:
hvað hefði Egill Skallagrimsson
sagt um a’tarna?
• Blikkiðjan
Ásgarði 1, Garðabæ
Ónnumst þakrennusmíði og
uppsetningu — ennfremur
hverskonar blikksmíöi.
Gerum föst verðtilboö
SIMI 53468