Þjóðviljinn - 10.06.1978, Blaðsíða 2

Þjóðviljinn - 10.06.1978, Blaðsíða 2
2 StÐA — ÞJ6ÐVILJINN Laugardagur 10. júni 1978 AF GRAUTARHAUSUM Eitthvert veglegasta slot, sem risið hef ur af grunni hérlendis er tvímælalaust húsmæðra- skólinn á Laugarvatni. Ég þekki þessi húsa- <ynni af eigin raun, því ég var í því ein tíu sumur á þessum slóðum til að lóðsa þýskar Kellingar riðandi uppum fjöll og firnindi og ttti stundum erindi inní þessa veglegu höll \/egna ónefnds viðurgernings sem þar var á ooðstólum. Ég þori að f ullyrða að ekkert hótel riérlendis hefur uppá annan eins lúxus að bjóða og þessi hússtjórnarlistaskóli, en honum 2r eins og naf nið bendir til ætlað að kenna fá- t/ísum konum í matargerð þá list að búa til góða grauta handa okkur karlmönnunum. Hugleiðingar mínar um þessa menntastofn- un eiga rætur að rekja tii lítils bæklings, sem ég rakst á, ég held á rakarastofu, ekki alls fyrir löngu, en í honum er f jallað um stórar og miklar byltingar í námstilhögun framan- greinds húsmæðraskóla, og fer ekki hjá því að karlpeningur landsins, þ.e.a.s. þeir, sem enn =ru ungir að árum og eiga að taka við útskrif- uðum húsfreyjum, hugsi sér gotttil glóðarinn- ar svo notað sé gamalt eldhúsmál. [ stórum dráttum virðist mér að hinum nýju námsbrautum sé einkum ætlað að útskrifa fæstingarstjóra og aðstoðarmenn (starfs- krafta) í litlum og stórum mötuneytum. Þá verður lögð sérstök áhersla á að kenna fólki að starta hjónabandi eða jafnvel sambúð, án þess aðallt fari uppíloftá fyrstu vikunum, eða eins og segir orðrétt í bæklingnum: „Á námskeið- inu verður lögð sérstök áhersla á f ræðslu f yrir byrjendur í heimilishaldi". Og síðan kemur það sem mér finnst eigin- lega langmerkast: Fengnir verða sérfræðing- ar í skólann til að veita námsmeyjunum kyn- fræðslu og munu þær þá væntanlega verða leiddar í allan sannleikann um það, að tippið er ekki aðeins til að pissa með því, en sagt er að námsmeyjar á Laugarvatni hafi margar hverjar vaðið í villu og svima um þessi ef ni, en með góðum kennurum ætti að vera hægt að bæta úr þeirri fáf ræði. Satt að segja væri ekki ónýtt að vera kennari í þessari námsgrein eins lengi og manni entist starfsorka. Ræstingarstjóranámið skilst mér þó að kref jist einna mestrar ástundunar, en þar eru gerðar miklar kröfur til sérfræðikunnáttu í faginu. Ég hef af lað mér nokkurra upplýsinga um eðli þessa starfs en það er eftir því sem næst verður komist, fólgið í því að stjórna kröftum þeim sem skúra og úthluta þeim gólf f leti hverjum við sitt hæf i, en þær sem eru í klíku fá að þvo uppá miðjan vegg, eða eins hátt og þær ná. Þá verða kennd hauststörf á þjóðlega vísu og lögð megináhersla á almennan jólaundir- búning. Það verður gaman fyrir ungu stúlk- urnar að læra að baka júðakökur og sykurtoppa, hálfmána, piparkökur, marens- kökur, tertubotna, svefntertur og svamptert- ur, randakökur og svo náttúrlega hina þjóð- legu köku, kleinuna, en kleinan heyrir kannske frekar undir „hauststörf á þjóðlega vísu". Eins og þessi skýrsla ber með sér, er hinu veglega menntasetri, Húsmæðraskóla Suður- . lands, ekki ætlað lítið hlutverk í menntamál- um þjóðarinnar, en einhverjum hefði ef til vill einhvern tíma dottið í hug að nær hefði verið að veita þeim gífurlegu f jármunum, sem fóru i að byggja þessa grautar- og tertuhöll til ein- hverra annarra þátta menntamálanna i land- inu. En það er nú vist einu sinni svo hér á landi á síðustu og verstu tímum, að starfskraftar, sem ætla að leggja fyrir sig hússtjórnarlist eru illa heima í f ræðunum úr heimahúsum, Og það er nú alltaf skemmtilegra fyrir húsmóður sem er að byrja búskap með manninum, sem hún ann hugástum, að vita hvort skaftið á aus- unni á að snúa niður i grautarpottinn eða hinn endinn, sem í gamla daga var víst kallaður „nef", því voðinn er vís, ef grauturinn brenn- ur við vegna öf ugrar ausu, þó sangur grautur haf i stundum — ef ég man rétt— verið kallað- ur grautur með ástarbragði. Og þessi grein er skrifuð af brennandi á- huga höfundar á vissum þjóðfélagsmálum, rétt fyrir kosningar, eða eins og segir í kvæð- inu: Eitt er víst og það er það að þarft er um að rausa hve áríðandi virðist að eignast grautarhausa. • Flosi. Spurningar fólks Ásgeir Leifsson Miklubraut 5 spyr Eitt aðaleinkenni stjórnar- hátta á islandi undanfarin ár er sameining og samþjöppun framkvæmdavalds, löggjafar- og dómsvalds hjá ríkisstjórn og þingi án þess þar séu skil á. Ráöherrar og þingmenn gang- ast upþ i þvi aö vera sterkir og knýja á meö áhugamál sin án þjóöfélagslegra markmiöa, hlutlægrar ráögjafar er ekki leit- aö eöa hún höfö aö engu. Sam- trygging flokkanna er ráöandi um öll meginmái. Þingmenn gerast skipuleggj- endur, framkvæmdaaöilar, rekstraraöilar og jafnvel sölu- menn á sviöum sem þeir bera oft litiö skynbragö á. Kerfiö er i farvegi offjölgunar fiskipa, of- nýtingar lands og rafvirkjunar- svæöis. Svo á aö leggja varan- legt slitlag á núverandi vega- kerfi þegar fyrirsjáanlegt er aö bensin þrýtureftir u.þ.b. 20 ár. Framleiöslu-greinar eiga erf- itt uppdráttar, nýir atvinnu- vegir litla sem enga möguleika og tæknistig atvinnuveganna er lágt. I viöleitni til aö halda nú- verandi stefnu er verölag — einkum fyrir tilbeina rlkis- valdsins uþb. tvöfalt hærra en I nágrannalöndum — erlend skuldasöfnun og óöaveröbólga, sem stelur forræöi aldraöara og kippir fótum undan framtlöinni. Spurning: Er þess aö vænta aö Alþýöu- bandalagiö beiti sér fyrir eftir- farandi: la. Takmörkun valdssviös rlk- isstjórnar og alþingis, þ.e. aö rikisstjórnin minnki af- skipti sin á sviöi fjárfestinga i landinu. lb. Aö alþingi og rikisstjórn beiti löggjafarvaldinu af meiri hófsemi en tlökast hef- ur. lc. Aö hringli I verölags- og kaupgjaldsmálum veröi stillt I hóf. ld. Aö þingmenn og ráöherrar minnki afskipti sin af dag- legum rekstri fyrirtækja sem tengjast rikinu. 2a. Aö samtryggingu flokkanna veröi hafnaö sem algildu á- kvaröanatökuformi og aö stefnufesta fái aö njóta sin. 2b. Aö valin stefna veröi end- urskoöuö viö breyttar aö- stæöur og þjóöhagsleg stefna fái aö njóta sln. 2c. Aö erlendri skuldasöfnun veröi hætt og stungiö á verö- bólgukýlinu meö þvl aö minnka rlkisálögur. 2d. Aö leitaö veröi nýrra leiöa i atvinnumálum. Svör Alþýðubandalagsins Olafur Ragnar Grímsson svarar Inngangur Asgeirs og ýtar- legar spurningar snerta ýmis grundvallaratriöi I gerö Is- lenska stjórnkerfisins og á- kvaröanatöku i fjárfestinga- málum og atvinnumálum. Áhersla á samtryggingu flokk- anna, allra á einu bretti, er sögulega séö skökk þar sem uppbygging rlkisvaldsins á ts- landi hefur I hartnær hálfa öld veriö nær eingöngu i höndum Sjálfstæöisflokksins, Fram- sóknarflokksins og Alþýöu- flokksins. Þeir hafa fléttaö sam- an þaö hagsmunanet sem aö mestu hefur ráðiö um hina til- viljanakenndu uppbyggingu at- vinnullfsins á lslandi. Alþýðubandalagiö skoöar þaö sem sitt helsta verkefni aö taka þetta rlkiskerfi til verulegrar uppstokkunar og færa ákvarð- anatökuna yfir á grundvöll á- ætlunargeröar og fjárfestingar. stjórnar sem skapa þá nauösyn- legu festu og heildaryfirsýn sem þarf aö vera fyrir hendi ef raun- hæf uppbygging atvinnuveg- anna á aö geta átt sér staö. t samræmi viö þessi viöhorf hefur Alþýöubandalagið sett fram umfangsmiklar tillögur I efna- hags- og atvinnumálum. Tillög- urnar skiptast I tlu meginkafla og fela I sér um 120 sjálfstæö stefnuatriði. 1 þessari tillögu- gerö er aö finna verulegan veg- vlsi aö þeirri braut sem Alþýöu- bandalagiö vill ganga á þessu sviöi . Tillögurnar voru birtar I sér- riti Þjóðviljans I malmánuöi og vlsa ég Asgeiri og öörum þeim sem áhuga hafa á þessum mál- um sérstaklega til þess blaðs. Tillögurnar fela I sér lýsingu á fyrstu aögeröum til lausnar þess vanda sem nú er við aö glima I efnahagsmálum, en meginþáttur þeirra er ný stefna I efnahagsmálum og tillögugerö um þróun atvinnuveganna sem ber heitið Islensk atvinnustefna. Helstu þættir hinnar nýju efna- hagsstefnu eru: • Markviss framleiöslustefna, sem laðar vinnuafl til útflutn- ingsatvinnuveganna og stuðl- ar aö stóraukinni framleiöslu I gjaldeyrissparandi atvinnu- greinum. • Aætlunargerð til lengri og skemmri tima og þar meö heildarstjórn fjárfestingar- mála. • Minni yfirbygging meö niöur- skuröi á hinu margfalda þjón- ustu- og dreifingarkerfi I einkarekstri og einföldun I ríkiskerfinu. • Breytt stefna I orkumálum, sem m.a. hafnar erlendri stóriöju og tryggir þjóöinni næga og örugga raforku á sama veröi um land allt. •Grundvallarbreyting á stjórn efnahags- og rikisfjármála, þ.á m. meö: • endurskoöun skattamála, • eftírriti meö öfíun og notkun gjaldeyris, ÓlaVur Ragnar Grlmsson: „Al- þýöubandalagið skoöar þaö sem sitt helsta verkefni aö taka þetta rikiskerfi til verulegrar upp- stokkunnar.” • lækkun vaxta I áföngum, • réttri beitingu verðjöfnun- arsjóöa til sveiflujöfnunar, •virkara verölagseftirliti. Þótt ýtarleg svör viö spurn- ingum Asgeirs sé aö finna i til- lögugerð Alþýöubandalagsins á Alþingi og samþykktum flokks- ins i efnahags og atvinnumálum er rétt að spara honum og öör- um tima og fyrirhöfn meö þvl aö veita eftirfarandi svör viö hin- um sérstöku spurningum sem hann ber fram: la. Tillögur Alþýöubandalags- ins um stjórnun fjárfesting- armála er að finna i liöum 5.1.1. og 5.1.2. og ýmsum öörum köflum tillagna flokksins I efnahags- og at- vinnumálum. lb. Já lc. Já ld. Já 2a. Já 2b. Já 2c. Já 2d. Já, sbr. tillögugerö tslenskr- ar atvinnustefnu. Munið eftir bílferðum til móts við göngumenn

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.