Þjóðviljinn - 10.06.1978, Blaðsíða 4

4 SIÐA — ÞJOÐVILJINN Laugardagur 10. junl 1978
MOÐVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýðs-
hreyfingar og þjóðfrelsis
Útgefandi: Útgáfufélag bjóöviljans. Framkvæmdastjóri: Eiöur Berg-
mann Ritstjórar: Kjartan Ólafsson Svavar Gestsson Fréttastjóri: Ein-
ar Karl Haraldsson. Umsjón meö sunnudagsblaöi: Arni Bergmann.
Auglýsingastjóri: Gunnar Steinn Pálsson Ritstjórn, afgreiösla auglýs-
ingar: Siöumúla 6, Sími 81333 Prentun: Blaöaprent hf.
Aurasníkjur,
sukk
og fleöulæti
Enn er lagt af stað í Kef lavíkurgöngu. Enn situr hér
bandarískur her. Enn verður barist fyrir brottför hers-
ins uns sigur vinnstþví hersetan er miðpunktur erlendr-
ar ásælni á Islandi. Út frá hersetunni liggja þræðirnir til
allra átta í net sem getur fyrr en varir gert sjálfstæði
þjóðarinnar að innantómu formsatriði. Út f rá hersetunni
liggja þræðir fjármálaspillingarinnar. Tugir valda-
manna í hernámsflokkunum hafa hag af því að halda
hernum hér í landinu sem allraallra lengst og umsvif um
hans sem allra mestum. Hugarfar þessara manna mót-
astæ meira af sníkjulíf inu sem þeir lifa og út f rá því sýk-
ist eftilvill nánasta umhverf i þeirra. Út f rá sama hugar-
fari eru erlend stórfyrirtæki boðin velkomin inní landið.
Á sama grundvelli er sýnd linkind í landhelgismálinu
þegar ráðamenn flokka taka hagsmuni Atlantshafs-
bandalagsins fram yfir íslenska hagsmuni. Hersetan er
allsherjarmeinsemd í íslensku þjóðlíf i. Alþýðubandalag-
ið bersteitt stjórnmálaflokka fyrir því að uppræta þessa
meinsemd; fyrir því að herinn verði rekinn úr landi/ fyr-
ir því að Island losni úr f jötrum hernaðarbandalagsins.
Baráttan fyrir brottför hersins er sjálfstæðismál, ná-
tengd baráttu verkalýðshreyfingarinnar fyrir bættum
lífskjörum, fyrir ísienskri atvinnustefnu, fyrir sjálf-
stæðu íslensku efnahagslíf i, gegn erlendri skuldasöf nun.
Allt eru þetta sprotar á sama stofni: Baráttunni fyrir
sjálfstæði þessa fámenna ríkis við ysta haf.
En f leira kemur til. Baráttan fyrir brottför hersins af
Islandi er um leið barátta f yrir f riði, barátta f yrir því að
stórveldin slaki á vígbúnaðarspennunni. Fari bandaríski
herinn frá íslandi skapast aðstaða til þess að krefjast
þess af meiri þunga en nokkru sinni f yrr að sovéski her-
inn fari frá Tékkóslóavkíu svo dæmi sé nefnt. Væntan-
lega er enginn maðurTil á íslandi sem ekki vill stuðla að
því að smáríki losni við erlenda heri úr löndum sínum.
Þar með ætti vart að finnast sá maður sem ekki skilur
nauðsyn þess að losna við herinn, ef menn líta á það sem
lið í því að frelsa smáþjóðir heimsins undan oki
hernaðarbandalaganna og (sland undan klóm erlendrar
ásælni
Þjóðviljinn hvetur alla herstöðvaandstæðinga á
Reykjavíkursvæðinu til þess að f jölmenna til móts við
Kef lavíkurgönguna í dag. Blaðið minnir á,að því aðeins
næst árangur í baráttunni gegn herstöðvunum að f jölda-
samtökin séu virk. Herstöðvaandstæðingar mega gjarn-
an minnast þess að það var einhugur þjóðarinnar sem
knúði fram sigur í landhelgismálinu. An þjóðarsamstöðu
hefði enginn sigur unnist. Þessa staðreynd ber einnig að
hafa í huga í herstöðvamálinu.
Á þessu ári hafa sjúkdómseinkenni hersetunnar náð
lengra en nokkru sinni fyrr, þegar efsti maður á lista
Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík, Albert Guðmundsson,
hefur lýst stuðningi við leigugjaldtöku af Bandaríkjaher
og þegar utanríkisráðherra, efsti maður á lista Fram-
sóknarf lokksins, fer í betliferðtil Bandaríkjanna til þess
að snikja fé í flugstöð handa íslendingum. Við upphaf
Kef lavíkurgöngunnar 1978 á því betur við en nokkru
sinni fyrr að Ijúka forystugrein Þjóðviljans með því að
vitna til Jóns Helgasonar.*
„Sú þjóð sem veit sér ekkert æðra mark
en aurasníkjur, sukk og fleðulæti,
mun hljóta notuð herra sinna spark
og heykjst lágt í verðgangsmanna sæti.
Sú þjóð sem dottar dáðlaus, viljasljó,
og dillar þeim er Ijúga, blekkja, svíkja,
skal fyrr en varir hremmd í harða kló.
Hægt er að festast, bágt mun úr að víkja."
Kratar með
hreinan skjöld?
Alþýöuflokkurinn hefur hrein-
an skjöld og ekkert aö fela i
fjármálum. Viö höfum lagt allt
á boröiö segja frambjóöendur
Alþýðuflokksins. Þeir einir þora
aö gera hreint fyrir slnum dyr-
um. Vissulega er þetta lofsvert!
En skyldu þeir Alþýðuflokks-
menn ekki vera ánægöir aö nú
loks hefur veriö gerö grein fyrir
fjármálasamskiptum þeirra við
danska socialdemokrata allt frá
1919.1 viötali i fimmtudagsblaöi
Þjóöviljans geröi Ólafur R. Ein-
arsson, sem kannaö hefur heim-
ildir um verkalýðssögu i dönsk-
um söfnum, grein fyrir þvi aö
Alþýöuflokkurinn hafi fengiö yf-
ir 60.000 Isl. kr. á árunum
1919—28, frá dönskum krötum
en þaö samsvarar 40-50 miljón-
um I dag. Jafnframt gat Ólafur
þess að efnt heföi veriö til fjár-
söfnunar i 11 löndum Evrópu
meöal socialdemokrata til aö •
styöja Alþýöuflokkinn. Fátækir
verkamenn I verkalýösfélögum
i Danmörku lögöu af sinum fá-
tæklingsaurum fé til styrktar
Alþýðuflokknum og leiðtogar
socialdemokrata i Höfn settu
þau skilyröi fyrir fjárveitingum
aö kommar innan ASl t.d. Ólaf-
ur Friöriksson sem Benedikt
vitnaöi fagurlega i s.l. miö-
vikudag i flokkakynningu, væru
ekki i framboöi fyrir Alþýöu-
flokkinn.
Fjárstuðningur
af Marshallfé
En fleira kom fram I viötalinu
er „hreinsaöi” fjármálaandlit
Alþýöuflokksins. Undir forystu
þess flokks naut Alþýöusam-
bandiö 1952—54 fjármuna af
Marshallfé, til aö standa undir
blaöaútgáfu ASl. Þetta er skjal-
fest i skýrslu um viðræður
danskra krata viö verkalýðs-
sendifulltrúa viö bandariska
sendiráðiö. Og ef ASl hefur 1952
fengiö fé úr Mótviröissjóöi,
fékk formaöur fjármálanefnd-
ar Alþýöuflokksins, Guðmundur
I. Guömundsson, fé úr þeim
sama sjóöi til handa Alþýðu-
blaöinu á þessum tima? Væri
ekki ráö aö gera hreint fyrir
dyrum þar lika? Þaö yröi enn
meira fagnaðarefni,og þá yröi
Alþýöuflokkurinn ekki borinn
þeim sökum aö viöhafa siöleysi i
fjármálum.
Valfrelsi styður
Alþýðuflokkinn
Straumurinn liggur til Al-
þýöuflokksjns. Ekkert getur
stöövaö sigurgöngu hans. And-
stæðingum flokksins og velunn-
urum hans i róttækara armi
verkalýðshreyfingarinnar er
eins gott aö leggja strax upp
laupana. Það hefur sumsé gerst
aö Sverrir Runólfsson og félag-
ar hans i Valfrelsi hafa lýst
stuðningi viö Alþýðuflokkinn I
komandi Alþingiskosningum.
Ástæöan til þessarar ákvöröun-
ar meirihluta framkvæmda-
nefndar Valfrelsis er sú, aö Al-
þýðuflokkurinn hefur tekið upp
tvö helstu stefnumál samtak-
anna það er aö segja „löggjöf
um þjóöaratkvæöi” og
„persónubundnar kosningar”.
Þessi stuöningur Valfrelsis
viö Alþýöuflokkinn er væntan-
lega upphaf af nánari samstarfi
eftir kosningar. Fer vel á þvi aö
þessi tvö sterku þjóöfélagsöfl
skuli nú taka höndum saman og
mun oss vel farnast ef þau
renna saman i eitt aö lokum.
Gott er einnig til þess aö vita
aö þjóömálasamtök Sverris Run-
ólfssonar og fleiri manna skuli
nú ekki lengur liggja undir grun
um aö vera höll undir Sjálfstæö-
isflokkinn.
Stjórnlausir
flokksforingjar!
Flokkakynningin i sjónvarp-
inu var aöeins upphafiö. 1 sjón-
varpinu á eftir að vera „setiö
fyrir svörum”, þriggja klukku-
tima framboðsfundur og aö lok-
um hringborðsumræöur flokks-
leiðtoga þann 21. júni. Þaö verö-
ur endapunkturinn á kosninga-
baráttunni i sjónvarpinu. Búið
er að manna þessa þætti alla af
stjórnmálamönnum-, spyrlum
og stjórnendum, nema þann siö-
asta. Útvarpsráö mæltist til
þess að fréttamenn sjónvarps-
ins sæju um stjórn á flokksfor-
ingjunum. Þeir haröneita þessu,
hlutverki allir og láir þeim eng-
inn þó fréttamennirnir séu orön-
ir þreyttir á flokksforingjum.
Þeirra eigin flokksmönnum
lands sé voldug. 1 ráöuney.tum
sitja menn áratugum saman
sem telja þaö sjálfsagt aö þeir
og ættir þeirra séu mikils ráö-
andi i valdakerfi landsins. Þeir
sitja þótt rikisstjórnir komi og
fari, mæta I kokkteilana sér til
innbyrðis skemmtunar og
leggja málin i hendurnar á mis-
munandi áhrifagjörnum ráð-
herrum.
Nær allir æöstu embættis-
menn Reykjavikurborgar eru
flokksbundnir Sjálfstæöismenn.
A þetta hefur margsinnis verið
bent i umræöum og tillögum
andstööuflokka íhaldsmeiri-
hlutans i borgarstjórn. A ára-
tuga valdaskeiöi Sjálfstæðis-
flokksins i Reykjavik hafa mál-
in þróast á þann veg aö nánast
engin greinarmunur hefur veriö
gerður á flokknum, kjörnum
fulltrúum hans og embættis-
mönnum hans hjá borginni.
Engin ástæða er til þess aö
gleyma þessum staðreyndum
þegar fulltrúar annarra flokka
setjast i valdastóla i Reykjavik.
Guörún Helgadóttir sagöi fyrir
kosningarnar eitthvað á þá leið
aö annaöhvort þyrfti aö endur-
hæfa embættismenn borgarinn-
ar eða reka þá. Sumir þeirra
væru löngu búnir aö gleyma aö
starf þeirra ætti að felast i þjón-
ustu viö fólkið i borginni en ekki
viö flokksgæöinga Sjálfstæöis-
flokksins. Engin ástæða er held-
ur til að gleyma þessum um-
mælum Guörúnar.
þykir jafnvel stundum aö for-
ingjarnir láti illa aö stjórn. Og
nú velta menn þvi fyrir sér
hvort flokksforingjarnir veröi
stjórnlausir I sjónvarpinu i lok
kosningabaráttunnar. Aörir
segja að það skipti engu máli
hvort þeim sé stjórnaö eöa ekki
þvi þeir missi hvort sem er allt-
af stjórn á sér i sjónvarpi.
Allavega vilja engir stjórn-
endur missa stjórn á þeim.
Semsagt: Anarki I sjónvarpinu
21. júni,—Tilbreyting þaö.
Borgarstjóralaun „Hefekki
Enda þótt meirihlutaflokk-
arnir i borgarstjórn Reykjavik-
ur hljóti sóma sins vegna að
greiða óskertar visitölubætur á
laun komast þeir ekki fram hjá
kröfu almennings og verkalýös-
hreyfingarinnar um aö haldiö
veröi uppi skynsamlegri iauna-
jöfnunarstefnu hjá einum
stærsta atvinnurekanda lands-
ins, Reykjavikurborg. Ekki ætl-
ar klippari þessa þáttar sér þá
dul að segja fyrir verkum i svo
flóknu máli. En eitt vill hann þó
leyfa sér aö leggja til i launa-
jöfnunaráttí
Fyrir liggur aö borgarstjóra-
laun I tiö Birgis Isleifs Gunnars-
sonar voru jafnhá launum Geirs
Hallgrimssonar forsætisráð-
herra. Þeim fylgir siöan risna,
bill og einkabilstjóri meö meiru.
Hér má spara. Engin ástæöa er
til aö apa allt eftir Ihaldinu.
Nýr borgarstjóri á vegum
meirihlutaflokkanna veröur aö-
eins framkvæmdastjóri, réttur
og sléttur embættismaöur, og
þarf ekki launabætur fyrir aö
bera geislabauginn.
Hann ætti þvi ekki að fá meiri
laun en aörir embættismenn i
toppstööum hjá borginni. Viö
þaö sparast nokkrar krónur. Og
viö launaákvaröanir almennt til
æöstu embættismanna borgar-
innar mætti hafa þaö I huga aö i
þær stööur ættu menn aö sækja
vegna áhuga á eðli starfans og
þjónustu viö borgarbúa. Ekki til
þess að eiga náðuga daga á.há-
um launum.
Og þeir sitja
áfram
Það hefur löngum veriö sagt
aö embættismannastétt þessa
„Held áfram
mínu starfi hér”
- segirborgarritari
„Ég held áfram mínu starfi
hér." sagði Gunnlaugur Pétursson
borgarritari í viðlali við DB í gær.
„Mér lízt ekkerl mjög illa á að
vmnat með nvia nieirihlmanum.

gertráð
fyrir breyt-
I ingum”
segir skrifstofustjóri
borgarinnar
„Ég hef ekki gert ráð fyrir neinuml
breytingum,” sagði Jón G. Tómasson |
skrifstofustjóri borgarinnar, þegar
' [lj”r hvprl hann ætlað
4-6 ára ráðning
Úr Dagblaðsviðtölum liggur
þaö fyrir aö borgarritari ætlar
aö sitja áfram og skrifstofu-
stjóri borgarinnar ætlar aö sitja
áfram. Sjálfsagt ágætismenn og
nauösynlegir á sinum staö.
Borgarritara list til dæmis
„ekkert mjög ilia á aö vinna
meö nýja meirihlutanum.”
Sú leið sem oftast hefur veriö
farin þegar pólitikusar þurfa aö
giima viö erfiöa og andstæöa
embættismenn er að setja á þá
eöa yfir sérstaka trúnaöarmenn
sina. Og þá byrjar Parkinsons-
lögmál fjölgunarinnar að verka.
Meirihlutaflokkarnir I borg-
arstjórn hljóta nú aö setja regl-
ur um þaö aö enginn af æöstu
embættismönnum borgarinnar
veröi ráöinn lengur en til 4—6
ára. Þeim sem eftir sitja hlýtur
aö veröa gert ljóst að annaö-
hvort sé að endurhæfa sig þann-
ig að þeir séu færir um aö fram-
kvæma vilja meirihlutáflokk-
anna eða að sjá sóma sinn I aö
segja upp störfum ef þeir ætla
aö halda áfram ihaldsþjónkun
sinni og grafa undan nýjum
meirihluta. —ekh.