Þjóðviljinn - 10.06.1978, Qupperneq 7

Laugardagur 10. júnl 1978 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 7
Atkvæði þitt til Alþýðubandalagsins er lóö á
vogarskál nýs og betra þjóðlífs — þjóðskipulags
sem færir launafólki réttlát skipti þess, sem
þjóðin aflar. Á það treysta allir sannir íslendingar
Guöjón
Sveinsson/
rithöfundur
Burt með stefnu
í Sumarhúsum
Bjarts
Rassskelling vald-
hafanna
29. mai sl. verður án efa ein-
hver eftirminnilegasti dagur i
sögu íslenskra stjórnmála.
Þann dag var gert heyrin kunn-
ugt, að ihaldsöflin hefðu misst
tökin á stjórn höfuðborgar
landsins, viðar tapað meiri
hluta i öðrum kaupstöðum og
fylgi um allt land. Það var vart,
aömaöur tryði sinum eigin eyr-
um. Fastheldni islenskra kjós-
enda, vanafesta alls þorra fólks
virtist orðin svo steinrunnin, að
engra stórfeldrá breytinga væri
að vænta. Það virtist enginn
mannlegur máttur ráða við aö
snúa hugsun þess — eða hugsun-
arleysi. Það virtist gróið i þvi
fari hugans ,,að það tekur ekk-
ert betra við!”
En svo skeður þetta bara
svona rækilega. Eftirminnilegri
rassskellingu hafa engir stjórn-
málaflokkar fengið i sögu hins
islenska lýöveldis og var það
að vonum. Loksins átt-
aði islensk alþýða sig
á þvi, hvað hún var búin
að kjósa yfir sig um 30 ára
skeið. Það opinberaðist svo
rækiléga með hinum svonefndu
og réttnefndu kaupránslögum
sl. vetur. Hinir biræfnu valda-
furstar einstaklingshyggjunnar
teygðusig þar helst tillangt. En
hvers vegna? Jú, vegna þess, að
þeir þóttust vissir að Pétrar og
Pálar þessa lands myndu sætta
sig við þessar ráðstafanir, lik-
lega röfla eitthvað, en svo
myndu þeir hugsa sem áður ,,o,
það tekur svo sem ekkert betra
við”.
Stjórn ihaldsins virtist raunar
orðin eitt af náttúrulögmálun-
um, sem fólkið i þessu kalda
landi hefur orðið að sætta sig við
— iikt og eld og is. Ihaldsöflin
voru orðin eins konar slæm ætt-
arfylgja eins konar
Skála-Brandureða Skotta elleg-
ar önnur skrimsl. En eftir
„vetrarvertiðina” hjá þeim,
vaknaði loksins fslendingurinn i
brjósti þorra fólks. Það fann
loks, að við svo búið mátti ekki
standa. Þarna mun unga fólkið
hafa verið drjúgt á>metunum, en
vafalaust hafa hinir gömlu
kreddutrúarmenn gengið af
trúnni, gefið skit i skrimsliö og
hugsað með sér: „Hver veit
nema að hægt sé að breyta þess-
um ósköpum”.
Nú skal sókninni
fyigt
En þetta er bara byrjunin. Nú
verður að halda áfram og
hrekja uppvakningana af hönd-
um sér. íslenskt alþýðufólk til
sjávar og sveita verður enn aö
magnast og kveða ófögnuðinn
niður fyrir fullt og allt. Það
hlýtur hver hugsandi maður að
sjá og heyra, að ef við ætlum að
lifa i þessu landi I sátt og sam-
lyndi, ætlum að deila afrakstri
vinnunnar réttiátlega, þá meg-
um við ekki afhenda umboö
okkar fulltrúum braskara og
fjárplógsmanna, til þeirra er
velta sér i peningum, án þess að
borga nokkuð til skatts, til
þeirra sem árum samán hafa
safnað ólöglegum gróða i er-
lendum bönkum, án þess að
hafa þurft aö hafa fýrir þvi að
greina frá öflun fjárins, til
þeirra er undir stjórn banka-
stjóraog annarra forkólfa rikis-
báknsins hafa getað drýgt tekj-
ur sfnar með miljóna króna
fjárdrætti eins og að drekka
vatn.
Stjórn þessara manna hefur æ
lengra teygt loppurnar i vasa
almennings i skjóli þess ,,að
ekkert betra taki við”. En nú
eru vissulega i uppsiglingu
þáttaskil. íslensk alþýða veit
nú, að hún á til betri menn. Það
hefur sýnt sig, að þingmenn Al-
þýðubandalagsins eru trausts
verðir. Nú i veturhafa þeir flutt
á Alþingi tillögur fyrir bættum
kjörum fólksins, sem vinnur að
undirstöðunni. Þeir hafa einnig
flutt stórmerkar tillögur er
miða að þvi að bæta misbresti
stjórnkerfisins svo sem að ráðn-
ing rikisstarfsmanna verði ekki
nema fjögur ár I sama starfi en
siðan færist þeir til. Það er ör-
ugglega ein besta leiöin til að
fyrirbyggja spillingu i stjórn-
kerfinu, útilokar helst að hún
hafi tima til að skjóta rótum.
Það er fyrst og fremst kjörið
þing, sem á að ráða málum
lands og lýðs en ekki æviráðnir
gæðingar, þótt þeir geti a.m.k. i
upphafi verið brúklegir. En með
slælegri stjóm, er nálgast i aðra
röndina stjórnleysi, hafa marg-
ir þessara gæðinga hægt og bit-
andi dregið stjórntaumana úr
höndum fulltrúa fólksins —
sjálfra alþingismannanna.
Er slíkt hægt? Nei, auðvitað
ekki, ef allt er með felldu, en
þetta hefur verið að ske siðustu
árin. Þingmenn Alþýðubanda-
lagsins hafa nú hin siðustu
misseri verið að vakna til vit-
undar um, hvert hlutverk Al-
þingiser. Þeirhafasettfram ný
stefnumið og vitaskuld hafa þau
vakið athygli, hafa náö ti) eyrna
fólks meðsamvisku og réttlætis
hugarfar, fólks með heilbrigða
dómgreind, fólks með trú á
landinu og möguleikum þess,
þvi þeir eru nógir. Við þurfum
ekki erlenda stóriðju og annað
fidús. ,,Þetta land á ærinn auð,
ef menn vilja not’ann”. Fólkið i
landinu vill nú kveöa niður hina
ógeðslegu spillingu, sem sl.
mánuöi hefur veriö aö koma i
ljós. Sú spilling stafar af ára-
tuga stjórn kapitalismans, sem
hefur aðeins eitt aö leiðarljósi,
að gera þá riku enn rikari —
með öllum tiltækum ráðum.
Þann 28. maf sl. uppskar Al-
þýðubandalagið rikulega vegna
starfa sinna manna. Það er
greinilegt, að islensk alþýða
veit, að til eru menn með hjart-
að á réttum stað, hugann vakinn
fyrir velferð landsmanna —
sannralandsmanna er hyggjast
velgja afætunum undir uggum,
leggja ihaldsöflin að velli. Það
verður best gert með þvi, að all-
ir vinstri sinnar snúi bökum
samanogláti ekki smábrot, svo
sem Samtökin, ná um einhver
atkvæði, sem hvergi koma að
notum nema fyrir ihaldið.
íhaldsöflin
Hver eru þessi ihaldsöfl? Það
blandast vist engum hugur,
hver þau eru. Stjórnarflokkarn-
ir er afhroð guldu i bæjarstjórn-
arkosningunum eru hin einu og
sönnu ihaldsöfl. Ég vorkenni
góðum, vinstri sinnuðum Fram-
sóknarmönnum skipbrot flokks-
ins. Nú er hann orðinn jafnvel
öllu verri i garð vinnandi stétta
en sjálft Sjálfstæðisihaldið og
getur lengi vont versnað. thald-
ið hefur fyrir utan mörg „af-
reksverk” siðustu áratugi unnið
sér það til ágætis að eyðileggja
einn stjórnmálaflokk og er nú
raunar búinn að grafa öðrum
gröf — bara eftir að stjaka hræ-
inu ofani. Alþýöuflokkurinn má
heita dauður eftir meðhöndlan
ihaldsins. Þeirhafa að visuá 11.
stundu reynt að rétta sig við, en
hvort upp ris sami flokkur er
mjög vafasamt svo ekki sé
meira sagt. Framsókn er hins
vegar i dauðateygjunum og er
það raunar maklegt eftir þær
ömurlegu kollsteypur er hún
hefur tekið siöasta kjörtimabil.
öllum vinstri sinnuðum Fram-
sóknarmönnum hlýtur nú að
vera ljóst hvert stefnir hjá
ihaldsforystu flokksins. Þeir
ættu þviað segja skilið við hann,
þvi nú er isinn brotinn. Það er
engin goðgáað söðla yfir, þegar
bikkjan bregst.
„Af þvi bara”
Ég held að rökin, er Sjálf-
stæðismaðurinn færði fram, er
hann var spurður að þvi irvers
vegna hann kysi ihaldið, séu
heldur haldlitil og dómgreind-
arlaus. Þau voru: „AF ÞVl
BARA”. Þessi ágæti maður er
iðnverkamaður — launamaður,
en hann hefur kosið ihaldið, af
þvi aö pabbi hans gerði það, afi
hans einnig, sem sagt „af þvi
bara”. Þessi sami maður böl-
sótast samt yfir óréttlætinu I
kjaramálum, yfir vaxtaokrinu,
hneykslast á fjölda heildsala og
fasteignabraskara — en samt
hefurhann kosið ihaldið ,,af þvi
bara”.
Bjartur i Sumarhúsum vildi
vera sjálfstæður maöur og það
viljum við öll. En nafnið tómt
dugir ekki. Verkamaður sem
vill vera sjálfstæður, veröurþað
aðeins með þvi að skipa sér i
raðir sinna manna — vinnandi
manna, en ekki með þvi að vera
fótaþurrka fasteignasala, heild-
sala og annarra afætna Is-
lenskrar þjóðarframleiðslu. Ef
svoer, þá endar það sjálfstæði i
eyðikoti þvi, sem ihaldsöflin i
landinu ætlasérað koma launa-
fólki i.
Vonandi eru sjálfstæðishug-
myndirnar hans Bjarts i Sum-
arhúsum liðin tið og „afþvi-
bara” rökfræðin gengin fyrir
stapann. Þó má sjá, þvi miður,
fólk úr hinum vinnandi stéttum
á framboðslistum ihaldsins t.d.
verkamenn, bilstjóra, sjómenn
og er slikt að f urðu, likt og garð-
jurtir meðal illgresis. Slikt póli-
tiskt stéttleysi er háski hverju
lýðræði. Kjaramál islenskrar
alþýðu á að vera samgróin póli-
tisku valdi á Alþingi. Þar eiga
völd fólksins fyrst og fremst að
liggja. Þótt verkalýðshreyfingin
sé nokkuð faglega sterk, hefur
hún árum saman, þótt sl. kjör-
timabil hafi kastað tólfunum,
verið veik i stjórnkerfinu. Þaö
má öUum vera ljóst, að lftil sem
engin jöfnun næst i kjaramál-
um, nema eftir pólitiskum leið-
um á Alþingi. Það hefur sýnt
sig, að gróðaöflin geta, þegar
þeim sýnist, ógilt gerða samn-
inga, svo menn standa eftir rún-
ir öUum réttindum með óréttlát-
um lagasetningum, standa við
garð sem beiningamenn. Þess
vegna má enginn launamaöur
kjósa yfir sig ihaldsvélina „af
þvi bara”.
Rádlitlir ráðherrar
Það voru lágkúrulegir karlar
eru sátu i sjónvarpssal nóttina
sem talning atkvæða úr bæjar-
stjórnarkosningunum fór fram,
en það voru þeir Gunnar og Öli
Jó. Gunnar var gráti nær. Hann
ásakaði fólkið fyrir að vanmeta
það góða er fyrir það hafði verið
gert. Hvernig gat slikt skeð?
Ráðherrann sá ekki langt eða
vildi ekki sjá, Fólkið sem sneri
baki við ihaldinu, var einmitt
það fólk, er ihaldið var nýbúið
að snúa við baki eins og raunar
oft áður. Sá er munurinn, að
loksins hafði lokist upp fyrir
þessu fólki i hvaða svikamyllu
það hafði verið um langt skeið.
En ráðherrann skildi ekki, að
fólkið var búið að sjá úlfinn und-
ir sauðargærunni. Og úlfurinn
grét — en þó var hann þess albú-
innað gripa tUsinna ráða. Fólk-
ið má ekki láta honum takast
það. Nú á að draga úr honum
tennurnar 25. þ,m.
Jú, ráðherrann gat þess, að nú
þyrfti íhaldið að vigbúast af
kappi, eitthvað hafði vist farið
úrskeiðis, en örugglega ekki
það, að þessi hái herra hafði
tekið þátt i þvi að rýra tekjur
Bjartur í Sumarhúsum vildi vera sjálfstæður maður og það viljum
við öll. En nafnið tómt dugir ekki. Verkamaður sem vill vera
sjálfstæður verður það aðeins með því að skipa sér í raðir sinna
manna — vinnandi manna, en ekki með því að vera fótaþurrka
fasteignasala, heildsala og annarra afætna íslenskrar
þjóðarframleiðslu. Ef svo er þá endar það sjálfstæði í eyðikoti
því, sem íhaldsöflin i landinu ÆTLA sér að koma launafólki í
þessa fólks um 15-20 þús. kr. á
mánuði — nei, slikt var fjarri
honum. Þessi lög höfðu einmitt
veriðsett, til þess að fólkið fengi
að vinna lengri tima en áður, til
að ná endum saman, þvi „vinn-
an göfgar manninn”. Með það
aðleiðarljósi, hafa sjálfsagt hin
frægu ólög verið sett.
Óvinsældir —
óréttlæti
Nú dregur enginn i efa, að
stjórnvöld á hverjum tima
verða að gera óvinsælar ráð-
stafanir, en þær mega ekki og
þurfa ekki aö vera óréttlátar.
Núverandi rikisstjórn hefur
ekki dómgreind tilað greina þar
á miUi — eða kannski kærir hún
sig ekkert um það, ætlar sér að
láta fólkiö vinna, vinna, vinna,
þvi vinnansé hinn eini og sanni
eleksir, það eigi ekki að hugsa
neitt frekar.
Hinii ráðherrann, ÓU Jó, var
greinilega kolruglaöur og freð-
ýsulegur ásýndum. Skakka
brosið var skrumskæling, þótt
hann reyndi að stappa stálinu i
samherjana með þvi að koma
þvi til skila. En i þessu brosi
fólst upplausn Framsóknar. ör-
lög hennar verða greinilega hin
sömu og Alþýðuflokkurinn hlaut
hér um árið. Þaö var pólitisk
feigð i glotti ráðherrans, vond
samviska spilaði undir þau fáu
orð, er hann gat'fært fram. En
það undrar engann. Eftir öllum
leikreglum lýðræðis þjóðfélags
hefði hann átt aö vera búinn að
segja af sér ráðherradómi fyrir
nokkru.
Spilverk
embættismanna
Margar rikisstjórnir hafa
verið slappar á þessu landi, en
þessi slær þó öll met. Engir ráö-
herrar hafa látið embættis-
mannafarganið spila eins rsdii-
lega með sig og þessi, enda er
svo komið að við erum á góðri
leið með aö verða efnalega ó-
sjálfstæð út á við, eigum ekki
langt í að lenda á nauðungar-
uppboði erlendra auðhringa.
Þrátt fyrir það, ætlar þessi ó-
lánsama rikisstjórn að reyna að
bjarga andlitinu meö þvi að éta
ofan i sig hluta af kaupráninu,
gefa launafólkinu eins konar
„sprautu” eins og Óli Jó komst
svo skemmtilega að orði i Sjón-
varpinu kosningaúrslitanóttina,
en „sprautan var ekki farin að
virka” klikkti ráðherrann út
með.
Er það nú sjálfsvirðing að
bera slikt á borð eða þá virðing
fyrir kjósendum þessa lands.
Heldur ráðherra, að hér sé um
skynlausar skepnur að ræöa,
sem hægt sé að stjórna með ein-
hverjum „innspýtingum?” Nei,
nú er meira en timi til kominn
aö spyrna við fótum og enn er
timi tU aðbjarga i horn. Með þvi
að fylgja eftir sigri Alþýðu-
bandalagsins i bæjarstjórnar-
kosningunum og ná enn stærri
sigri i Alþingiskosningunum
sem fram undan eru, þá tekst
okkur að fleyta skútunni fram
hjá feigðarósnum. En ef sam-
staða launafólks til sjávar og
sveita bregst, þá getum við
gengið út frá þvi sem visu, að ó-
stjórn magnist enn.
Islendingar hafa fram til
þessa aflað brauðsins i sveita
sins andlitis. Ef þeir menn, sem
hafa i blóði sinu vitund og vilja
þessa fólks, ná ekki meiri hluta i
þessum kosningum, þá hafa Is-
lendingar brugöist landi sinu og
þjóð — sjálfum sér og það er
sárara en tárum taki.
Islendingur! Atkvæði {»tt til
Alþýðubandalagsins er lóð á
vogarskál nýs og betra þjóðlifs
— þjóðskipulags sem færir
launafólki réttlát skipti þess,
sem þjóðin aflar. A það treysta
allir sannir Islendingar.
Guðjón Sveinsson.