Þjóðviljinn - 10.06.1978, Qupperneq 12

12 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 10. júnl 1978
Umsjón:
Dagný Kristjánsdóttir
Eiisabet Gunnarsdóttir
Helqa óiafsdóttir
Helga Sigurjónsdóttir
Silja Aðalsteinsdóttir
Konur aðeins málpípur
eiginmanna sinna
Einar Pálsson, skóla-
stjóri Málaskólans Mim-
is, er heldur óhress með
grein sem birtist hér á
siðunni undir fyrirsögn-
inni Kennslubók úr forn-
eskju. Hefur Einar séð á-
stæðu til að lýsa nokkru
nánar viðhorfum sínum
til kennslubóka, kvenna
og jafnréttissíðunnar sér-
staklega af þessu tilefni
(Þjóðv. 31.5.).
Umrædd kennslubók Einars
heitir Icelandic in Easy Stages
og er ætluð til islenskukennslu
fyrir útlendinga. Þann 27.5.
birtum við nokkur sýnishorn úr
bókinni og fjallað var um inni-
hald textans, einkum út frá þvi
sjónarhorni hvaöa mynd er þar
dregin upp af islenskum konum.
Ekkert mat var lagt á bókina út
frá kennslufræðilegu sjónar-
miði, enda þetta varla heppileg-
ur vettvangur til þess.
Af svargrein Einars má ráða
að hann sé bara nokkuð lukku-
legur með bók sina. Visar hann
m.a. til greinar i Þjóðviljanum
um tungumálakennslu til að
sýna fram á að hún sé i sam-
ræmi við hugmyndir austur-
evrópskra sérfræðinga um þessi
mál. Segir hann textann „létt-
meti” og „skopstælingar” og
finnst þvi út i hött að gerðar séu
þær kröfur til slikra bóka að þær
gefi raunsanna mynd af lifi
fólks eöa ali a.m.k. ekki á for-
dómum gagnvart konum eða
öðrum hópum þjóðfélagsins.
Telur hann sig sýknan af öllum
misréttisáburði, bendir þvi til
sönnunar á grein sem hann
skrifaði fyrir 15 árum um eist-
neska konu og segir m.a. i þvi
sambandi að virðuleiki þeirrar
konu muni ávallt lýsa mönnum
eins og sér. Eitthvað er það ljós
nú farið að dofna.
Ekki lætur Einar við svo búið
standa en likir gagnrýni á
kennslubækur sínar við aö fariö
væri að skamma Storm gamla
Petersen fyrir skopmyndir hans
eða Shakespeare fyrir að láta
Othello drepa Desdemónu. Hef-
ur Einar allnokkrar áhyggjur af
þeim siðarnefnda, sbr.: „Aum-
ingja Shakespeare, sá hefði
fengið laglega útreið á jafnrétt-
issiðunni”.
Og i anda Shakespeare leggst
Einar djúpt, þvi nú rlður á að
vera eða ekki að vera skarp-
skyggn. Eftir nokkra umþenkj-
an telur hann sig hafa fundið
hina raunverulegu skýringu á
margnefndri gagnrýni. Er hún á
þessa leið: Helga ólafsdóttir
er „eiginkona manns sem hefur
verið tengdur heimspekideild
háskólans” og siðar „öllu
gamni fylgir nokkur alvara,
furðulegri heift andar af grein
Helgu ólafsdóttur. Hvað veld-
ur? Vart þær græskulausu mál-
fræðiæfingar sem hafðar eru að
yfirvarpi. Eins og Helgu er
kunnugt hef ég skrifað bækur i
fullri alvöru. Efni þeirra bóka
er bannað að rökræða við heim-
spekideild háskólans”.
Þá vitið þiö það, konur eru
Aö undanförnu hefur
nokkuð verið um það rætt
í blöðunum að konur sæki
sífellt meir í þau störf
sem venjulega eru nefnd
„karlastörf". Ekki hefur
verið á það minnst hver
sé orsökin fyrir þessari
sókn kvenna heldur litið
svo á að hér sé eingöngu
um einstaklingsbundið
val að ræða. Tilefni þess-
ara blaðaskrifa er að ný-
lega hafa konur i fyrsta
sinn lokið prófum sem
veita þeim réttindi til að
starfa sem stýrimenn og
vélstjórar. Ergotttil þess
að vita að æ fleiri starfs-
greinar eru að opnast
konum, og fréttir sem
þessar geta ýtt við fólki
og bent konum á atvinnu-
möguleika sem þær hafa
e.t.v. ekki hugleitt áður.
Þótt starfsval kvenna hafi
verið fábreyttara en karla um
skeiö, unnu konur áður fyrr hin
margvislegustu störf utan húss
sem innan og hefur þá ekki allt-
af verið um það spurt hvort þau
voru „við kvenna hæfi”. Verkin
varö að vinna ef heimilisfólkiö
átti að lifa. Það er t.d. ekki nýj-
ung að konur stundi skepnuhirö-
ingu, uppskipun eða sjó-
mennsku. En þegar rætt er um
karla- og kvennastörf fyrr og nú
er rétt að hafa i huga að þótt
mörg verk beri enn sömu heiti
og áður hafa þau breyst bæði
hvað varðar aðstöðu og verk-
svið. Ekki er þvi hægt að leggja
að jöfnu störf bænda og hús-
mæöra, svo eitthvað sé nefnt, nú
og fyrir svo sem tveimur öldum.
Nýjar atvinnugreinar hafa
komið til sögunnar og leyst
mörg þeirra verkefna sem áður
voru hlutverk heimilanna. Má i
þvi sambandi nefna matvæla-
iðnað, fatagerð, kennslu o.m.fl.
Breyttir atvinnuhættir valda
þvi að heimilisstörf eru ekki
lengur nægilegt ævistarf fyrir
konur, auk þess sem launakjör
eru með þeim hætti að einn
maður getur ekki til lengdar
unniö fyrir meöalheimili. Vax-
andi menntun gerir það lika aö
verkum að konur vilja nota
hæfileika sina og starfsorku á
fjölbreyttari hátt, afla sér eigin
tekna og komast inn i hringiðu
samfélagsins.
Engar nákvæmar skýrslur
náttúrlega ekkert annaö en
málpipur eiginmanna sinna og
þvi er jafnréttissiðu Þjóöviljans,
fjarstýrt frá þeirri voðalegu
stofnun Heimspekideild Há-
skóla Islands! Þetta munu vafa-
laust þykja iskyggilegar fréttir,
sérstaklega þegar haft er i huga
að blaðið hefur látið hjá liöa að
upplýsa lesendur um hverja við
hinar hér á siöunni erum i tygi
við. Má vera að enn skuggalegri
stofnanir standi á bak við okkur
en Helgu ólafs.
EG
Karlastörf
kvennastörf
eru til um atvinnuþátttöku
kvenna hér á landi, en af þeim
gögnum sem fyrir liggja sést að
yfirgnæfandi meirihluti kvenna
aflar sér tekna utan heimilis.
Hefur hlutfallslegur fjöldi
þeirra kvenna sem vinna úti
farið ört vaxandi undanfarna
þrjá áratugi. Aukin sókn kvenna
á vinnumarkaðinn hefur m.a.
valdið þvi, að nægilegir at-
vinnumöguleikar eru ekki alltaf
fyrir hendi i þeim starfsgrein-
um sem hingað til hafa verið
kölluð kvennastörf, svo jafnvel
þótt konur vildu halda I útjask-
aða kvenimynd þá er þeim þaö
ógerlegt, nema með þvi aö
segja sig til sveitar i stórum stil.
Eins og áður var nefnt valda
breytt atvinnuskilyrði og auknir
menntunarmöguleikar þvi einn-
ig að konur voga sér nú æ oftar
inn á „verksvið karla”, og er þá
enn ótalið þaö sem úrslitum
ræður en það eru kynskipt
launakjör. Þrátt fyrir lög og al-
þjóöasamþykktir um sömu laun
fyrir sömu vinnu fá karlar oft
hærri laun en konur sem vinna
sams konar störf. Þeir eru
hækkaöir með þvi að smella á
þá finni starfsheitum. Þau störf
sem konur vinna og hafa unnið
svo til eingöngu, þ.e. „kvenna-
störf” eins og ræstingar, vélrit-
un, saumaskapur o.fl. eru aftur
á móti lægra launuð en hin hefð-
bundnu „karlastörf”, þrátt fyrir
að svipaðrar starfsþjálfunar
og verklagni sé krafist af báö-
um. Er þá farið eftir gróðalög-
málum og arfhelgum vööva-
fjallssjónarmiðum, jafnvel þótt
ýmis- „karlastörf” hafi tekið
hamskiptum vegna tæknifram-
fara og útheimti þess vegna
ekki lengur neina sérstaka lik-
amsburði.
Mikilvægi hinna kynskiptu
launakjara sést einmitt á þvi að
fréttir blaðanna fjalla um sókn
kvenna i „karlastörf” en sjald-
an heyrist nefnt að straumurinn
falli á hinn veginn. Karlmenn
sækjast ekki eftir „kvennastörf-
um” vegna þess aö þau eru
lægra launuð en sú vinna sem
hefðin ætlar þeim. Karlmenn
sækja ekki i „kvennastörfin” i
frystihúsunum, ekki i kassana I
matvörubúðunum, simavörslu,
sjúkraliðastörf, skúringar eða
þess háttar. Mikið hefur verið
um það rætt að nauðsynlegt sé
að fá karlmenn til fósturstarfa
þvi ung börn hafi allt of litið af
karlmönnum að segja, en þar
eru launin svo lág að jafnvel
kvenfólki er farið að ofbjóða.
Þótt alltaf sé eitthvert slangur
af körlum sem stundar vinnu
sem almennt er talin heyra til
verksviös kvenna er sjaldan frá
þvi sagt vegna þess að það þykir
ekki fint eða klárt. Ef skóla-
stelpur fara I uppskipun eða
konur gerast strætisvagnastjór-
ar birtast stundum myndir af
þeim i blöðunum, en ef skóla-
strákur ræöst til að gæta barna i
sumarleyfi eða karlmaður vinn-
ur við fatasaum þá er þaö ekk-
ert til að guma af.
Konur munu þvi i vaxandi
mæli sækja i „karlastörf”
vegna launanna, vegna fjöl-
breyttninnar og þess álits sem
þessi störf njóta.
EG