Þjóðviljinn - 24.06.1978, Qupperneq 19

Laugardagur 24. júni 1978 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 19
Þóröur Kristinsson:
Göngumenn
skakkra
vega
Munur er á þvi að fá að eta og fá
ekki að eta, ella væru menn ekki
að basla þetta i veröldinni.
Reyndar virðist ekki þurfa nema
meðalskynsemi til að koma auga
á þetta, og ekki einu sinni það, þvi
skynlausum skepnum er full-
kunnugt um þennan sannleik. En
þrátt fyrir allan sannleik og svo-
nefndar staðreyndir er veröldin
öll útötuö i undrum sem stangast
á við hvort tveggja. Undur þessi
birtast okkur i ýmsum gervum og
eru mörg hver handaverk manna
og uppfinningar. Þau eru liklega
jafnaldra manninum og ef til vill
ögn eldri þeirri stundu er hann
gaf þeim gaum fyrsta sinni,
m.ö.o. þegar hann tók eftir þvi
hversu undarlegur hann er i
breytni sinni. En sennilega hefur
hann verið hættur að skriða þegar
það gerðist og tekinn að ganga á
afturfótum. Timatalsfræðin
skiptir reyndar aungvu máli á
þessum blöðum, heldur hitt að
maðurinn skuli búinn þessari at-
hyglisgáfu, en hún er þvi miöur
misgefin eins og annað.
Ein er sú iðja manna þar sem
undrin eru hvað tiðust og berust.
Hún heitir stjórnmál. 1 stjórn-
málum segjast menn starfa að
þvi að öllum liði sem best i önd og
búk; en vegirnir að þeirri vellið-
an skipta mönnum i frábrugðna
flokka eftir legu. Slik leiðaskipt-
ing er staöreynd sem ekki veröur
umflúin og veldur þvi til dæmis,
að ekki er sama hvaöa vegur er
valinn hverju sinni, þvi ein-
hverjir vilja ætið fara
annan. Hverjum manni, sem
sinnir þessari iðju hlýtur
þvi aö mislika þegar hann
lendir á öðrum vegi en sinum, þ.e.
skökkum vegi, og samkvæmt þvi
spyrnir hann við fótum. Þá vakna
oft margvisleg undur. Sum eru
reyndar sifelld og vakna þvi ekki,
en önnur vakna þegar lengi hefur
verið farinn svefnvegur þeirra og
skyndilega er skipt um leið, en
önnur óforvarandis. Ef svefninn
hefur veriö langur og fastur og
hann er rofinn i draumi, verða
undrin oft meiri og stærri. Af-
brigðin eru auðvitað mýmörg og
sennilega ótöluleg, en sammerkt
er þeim öllum að vakningamenn
þeirra og iðkendur virðast svo illa
búnir ofantéöri athyglisgáfu að
þeir verða undranna ekki varir.
Slikt er skiljanlega miður, þvi
þessir menn ættu að rækta með
sér gáfuna öðrum fremúr.
Undarlegust allra undra og þau
sem fjærst eru sannleik og stað-
reyndum birtast i kúvendingu
tungusláttar; en tungusláttur á
eins og kunnugt er upphaf sitt i
höfði manna. Kúvending þessi
verður einnig þvi meiri og auð-
sénni sem svefninn hefur verið
lengri og dýpri og vakningin
harkalegri. Kapp veröur þá iðu-
lega meira en forsjá. A það
einkum viö um þá sem óvænt
verða göngumenn skakkra vega,
verða minnihluti.
Nýlega lenti stór hópur manna
á öðrum vegi en sinum. Menn
þessir höfðu lengi ráöið ferðinni
og sinnt smáundrum hversdags-
ins meö stöku stórundrum i bland
sem löngu voru hætt að koma á ó-
vart. Höfgi þung var sigin i brjóst
þeim og hafði jafnvel skotið rót-
um i sumum; svefnvegur þeirra
var lengri en menn áttu að venj-
ast.
Eitt er þó undrið sem ætið hefur
haldið vöku sinni, en það er sá
þverbrestur sem er i samhljóman
orðs og æðis. Er það svo sem ekki
tiltökumál. En viö hin snöggu
umskipti virðast undrin hafa öðl-
ast ferskan kraft. Og hafa nú tek-
iö á sig nýjar og áður óþekktar
myndir. Er eins og þau kunni sér
engin læti, slíkt er fjörið. Auö-
kennin eru samt enn hin sömu, en
nýjungin er einkum sú að téöur
þverbrestur hefur breyst i
sprungu og sprungan I gil. Reynd-
ar héldu saklausir áhorfendur að
ekki væri unnt að ganga svo
langt, m.ö.o. héldu þeir aö undar-
leg breytni mannsins ætti sér tak-
mörk. En þvi er auðvitaö ekki aö
heilsa.
Menn þessir höföu lengi þver-
neitað að greiða vinnufólki laun
eftir samningum sem báðir höfðu
sæst á. Þótti fáum undarlegt.
Eftir vegaskiptin ákváðu nýir
stjórnendur að greiða fólki um-
samin laun I áföngum, þvi lægst
launaða þegar i stað. En þá varð
allt að einu, fyrrnefndir menn
máttu nú vart vatni halda af reiöi
og vanþóknun út af þvi smánar-
lega athæfi að fólki skyldi ekki
greidd laun eftir samningum. En
þessi hneykslan stangaðist á við
dagatalið; og ekki bara dagatalið,
heldur það sem heitir sannleikur
og samkvæmni. Það er nefnilega
sambærilegur munur á þvi að
gefa ekkert og að gefa eitthvað,
Þórður Kristinsson
og þvi að fá að eta og fá ekki aö
eta. Munurinn er aö segja já og
segja nei. En það er ekki sama
hvenær það er gert, marklaust er
að segja já þegar maður getur
ekki staðið við það. Nýorðnir
göngumenn skakkra vega kú-
ventu sem sé tungu sinni, þeir
hneyksluðust á þvi að nú var sagt
já eftir að þeir höfðu haft drjúgan
tima til að segja já, en höföu þá á-
vallt sagt nei. Jáið nýju stjórn-
endanna merkti nú nei i augum
hinna gömlu, en gamla neiiö
þeirra hafði tinst. Settu þeir nú
fram nýtt já, eins konar jájá, sem
varalgerlega öndvert hinu gamla
og tinda neii hvað merkingu
snerti, en kom úr sama munni. Er
ekki eitthvað einkennilegt við
þetta? Já, og undarlegt? Reyndar
furðulegt.
Undarleg breytni þessara
manna er mikil, svo mikil aö hún
hlýtur að liggja alveg i augum
uppi. Eða eru þessir menn svo
skyni skroppnir, er athyglisgáfa
þeirra I þvilikum doöa, aö þeir
taki ekki eftir þessari ósam-
kvæmni, þessu hringli? Getur þaö
veriö? Er hægt að trúa þvi um
manninn? Varla. Hvað þá? Vita
þeir af þessu en gera það samt?
Eru þeir að slá ryki i augu meö-
bræöra sinna? Þá viröa þeir
bræðurna litils. Þá er ósvifnin og
viröingarleysiö algert. Sjálfsvirö-
ingin engin. En kosnirnir eru þvi
miður einungis tveir, nema þess-
um mönnum sé ekki sjálfrátt.
Skyldi meðbræörunum standa á
sama? Kostar ekki klof að riða
röftum?
Félag menntaskólakennara:
Jón Hnefill Adal-
steinsson formaður
Dagana 19—21. júni
var landsþing Félags
menntaskólakennara
haldið i Menntaskólan-
um við Hamrahlið. Á
þinginu var 40 ára
afmælis félagsins
minnst sérstaklega.
Þingið sóttu kennarar
frá menntaskólunum
sjö, fjölbrautaskólunum
fjórum, Verslunarskóla
Islands og Ármúlaskóla.
Gestir þingsins voru for-
menn landssamtaka
menntaskólakennara i
Danmörku, Noregi og
Sviþjóð, og fulltrúar frá
Bandalagi Háskóla-
manna, Félagi háskóla-
menntaðra kennara og
Sambandi grunnskóla-
kennara.
Formaður FM, Heimir Páls-
son, skýröi fráhelstu málum sem
stjórn félagsinshefurunniö að frá
siðasta þingi. Bar þar hæst kjara-
mál og rakti formaður ýtarlega
samskipti félagsins við rikisvald-
iö. Þá vék hanneinnig aö samein-
ingarmálum kennara á
framhaldsskólastigi, en um langt
skeiö hefur verið unniö að sam-
einingu kennarafélaga.
Kynnt var á þinginu frumvarp
tillaga um framhaldsskóla. Hafði
Höröur Lárusson, deildarstjóri I
menntamálaráðuneytinu, fram-
söguum það mál og svaraði fyrir-
spurnum þingfulltrúa.
A þinginu voru haldnir fag-
kennarafundir, þar sem kennarar
báru saman bækur sinar.
Fráfarandi formaður, Heimir
Pálsson, gaf ekki kost á sér til
endurkjörs. I hans stað var kos-
inn Jón Hnefill Aöalsteinsson
Menntaskólanum viö Hamrahliö
og meö honum I stjórn: Arndis
Björnsdóttir, Verslunarskóla
tslands, Omar Árnason, Mennta-
skólanum viö Sund, Daniel
Viöarsson, Menntaskólanum i
Reykjavik og Halldis Armanns-
dóttir, Fjölbrautaskólanum í
Breiðholti. Til vara: Bragi
Halldórsson, Fjölbrautaskóla
Suöurnesja og Vikar Pétursson,
Menntaskólanum IKópavogi.
t launamálaráð BHM var
endurkjörinn Jón Hannesson,
Menntaskólanum við Hamrahlið.
Til vara Arnaldur Arnason, Fjöl-
brautaskólanum Flensborg.
Jón Hnefill Aðalsteinsson,
nýkjörinn formaöur Félags
menntaskólakennara.
t fulltrúaráð BHM voru kjörin:
Heimir Þorleifsson, Menntaskól-
anum i Reykjavík, Arndís
Björnsdóttir, Verslunarskóla
lslands, GIsli Magnússon, Fjöl-
brautaskólanum Breiðholti og
Jón Hafsteinn Jónsson, Mennta-
skólanum á Akureyri. Til vara:
Kristján Guömundsson, Mennta-
skólanum við Sund, og Eygló
Eyjólfsdóttir Menntaskólanum
við Hamrahlið. Endurskoöendur
voru kjörnir Sverrir Ingólfsson,
Verslunarskóla tslands og
örnólfur Thorlacius, Menntaskól-
anum viðHamrahllð.
Félagsmenn I FM eru nú um
400.
t ályktunum landsþingsins er
m.a. lýst yfir stuöningi viö þá
meginstefnu um samræmdan
framhaldsskóla, sem fram kemur
i frumvarpi tillaga. Þingið bendir
á, að til þess að framhaldsskóla-
kerfið geti þróast i þá átt sem
frumvarpið gerir ráð fyrir, sé
nauðsynlegt að leggja fram mikla
vinnu við skipulagningu náms-
sviða og námsbrauta, endur-
skoðun á námsefni, samningu
kennslugagna og fleira. Skorar
þingið á yfirvöld menntamála aö
tryggja nú þegar fjármagn til
þess að þessi vinna geti hafist
sem fyrst af fullum krafti og
bendir jafnframt á nauðsyn þess,
aðhaft sénáið samstarf við kenn-
ara og samtök þeirra viö það
verk.
Þingið samþykkti að félagið
skuli sameinað Félagi háskóla-
menntaöra kennara og var kosin
fimm manna nefnd til aö starfa
með stjórn Félags menntaskóla-
kennara og samstarfsnefnd og
stjórn Félags háskólamenntaðra
kennara að skipulagningu og
lagasamningu fyrir hiö nýja
félag.
—eös.
bridge
Umsjón:
Ólafur
Lárusson
Um Norðurlandamótið
Góð aðsókn aö nýyfirstöðnu
Norðurlandamóti sannar, að
áhugi á Bridge er ört vaxandi
hérlendis. Öviða annars staöar
er að finna eins áhugasaman og
virkan stuðningshóp. Það er þvi
miður, aö úrslit mótsins skuli
ekki hafa verið betri, meir
hvetjandi, en raun varð á. Eins-
og áhugafólki er kunnugt höfn-
uðu karla- og kvennaliðið i 4. og
3. sæti, ofar Finnum, en slökust
var frammistaöa ungu mann-
anna. „Heimavöllurinn” gaf til-
efni til betri vona.
Reyndar var frammistaöa
kvennanna meö ágætum, þvi
þær hafa i áravís verið utan-
garðs, hvað alþjóðakeppni
Um Norðurlandamótið
varöar. Nú má vænta breyt-
inga...
Um karlaliöið eru skiptar
skoðanir. Þó ber aö geta þess,
aö lið Skandinava eru meðal
hinna fremstu i álfunni og við
erfiða að eiga. En kröfur þær
sem gerðar voru til karlaliðsins,
sýna ótvirætt, að landinn er ekki
talinn standa þeim langt aö
baki.
Daprar horfur?
Þótt skammt sé liðiö siðan
skipulögð voru alþjóöamót fyr-
ir „unglingalið”, sérstaklega,
virðist þó, að Islendingum hafi
unnist timi til að dragast aftur
úr bræðraþjóðunum. Sem
áhorfandi fékk ég ekki séð, aö
munur á spilagetu einstaklinga
réttlæti þann mikla mun sem
varð á árangri okkar ungu
manna og Svia og Norðmanna
hins vegar. Skýringin hlýtur aö
liggja I skorti á keppnisreynslu,
þvi hérlendis er takmarkað úr-
val af ungum efnisspilurum og
þvi óhægt um samanburö. Svi-
ar, Danir og Norðmenn þurfa
ekki að sækja keppnisreynslu út
fyrir landsteinana, breiddin og
samkeppnin er fyrir hendi. önn-
ur ástæða er ef til vill, hve litl-
um tima er varið i þjálfun og
annan undirbúning liðsins. Nú
er framundan, i ágúst Evrópu-
mót ungra manna. Ljóst er, að á
brattann er að sækja, en engin
ástæða til aö missa móðinn. At-
hugandi er, að koma á eins kon-
ar pressuliði og hefja æfingar,
sem væru undir árvökulu auga
og næði það til allra þátta spils-
ins og hugsanlegra annmarka
hvers einstaklings. Burt með
viðkvæmnina.
Það vantar alltaf aura.
Helsti þröskuldur i vegi frek-
ari árangurs er peningaleysiö.
Þaö þykir oröið fréttnæmt, ef
Islendingar sjá sér fært aö
senda fulltrúa til keppni erlend-
is. Það er staðreynd, að þúsund-
ir Islendinga eru virkir Bridge-
þátttakendur og enn fleiri spila
að staðaldri I heimahúsum. Ég
vil beina þvi til þessá fólks að
sækja innlend mót i auknum
mæli og leggja þannig sitt af
mörkum til að efla „úrvaliö”.
En fleira gæti komið til. Hvi
ekki að stuðla að þvi að sjón-
varpið greiði fyrir gerð Bridge-
þátta? Þar gæti verið um
kennslu að ræöa, annars vegar,
og upptöku á keppni hins vegar.
Nægur er áhuginn á Bridge.
Bridge er mun þjálla efni en
skák, til dæmis að taka og mun
meira stundað hérlendis.
Sama gamla (góða?)
ræðan
Af hálfu frammámanna er, i
setningarræðum, iöulega á það
bent, að Bridge sé þroskandi
hugiþrótt. Orðin eru góð, en þau
greiða bara ekki kostnað. Það
er ekki raunhæft aö gera kröfur
til árangurs, hér i einangrun-
inni, ef enginn stuðningur fæst.
Eins og að framan greinir, er
sökin ekki sist Bridge áhuga-
fólksins sjálfs.
Frá Ásunum.
Sumarspilamennskan hjá As-
unum er komin i gang. Að venju
er spilaö á mánudögum, i
Félagsheim ili Kópavogs.
Keppnisstjóri er Sverrir Ar-
mannsson.
4
Að utan.
Ekkert hefur heyrst frá
Olympiuförunum, þegar þetta
er skrifað, en þess er að vænta,
að engar fréttir eru góðar frétt-
ir...?