Þjóðviljinn - 19.08.1978, Page 18

18 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 19, ágúst 1978
Andófsmenn
Framhald af bls. 1
Tékkóslóvakiunefndin 1978 er
skipuö eftirtöldum aöilum:
Svavar Gestsson, Kjartan Ólafs-
son, Arni Björnsson, Guöjón
Jónsson, Ólöf Eldjárn, Benedikt
Daviösson, Svava Jakobsdóttir,
Ossur Skarphéöinsson, Ingibjörg
Sólrún Gisladóttir, Bolli Héöins-
son, Svanur Kristjánsson, Vé-
steinn Olason, Njöröur P. Njarö-
vik, Magnús Kjartansson, Sveinn
Skorri Höskuldsson. Hiörleifur
Guttormsson, Atli Heimir Sveins'
son, Brynja Benediktsdóttir,
Guðrún Helgadóttir, Thor Vil-
hjálmsson, Þorbjörg Höskulds-
dóttir, Jakob Benediktsson, Vil-
borg Dagbjartsdóttir, Pétur
Gunnarsson, Haukur Jóhannsson,
Tryggvi Sigurbjarnarson, Böövar
Guömundsson, Soffia Guömunds-
dóttir, Arni Bergmann og Ragnar
Arnalds.
íslendingasögur
Framliald af 13 , siöu
Laxness sem ■ hátindi þessara
nýju islenzku heimsbókmennta.
Halldór hefur sjálfur I einni
rishæstu setningu rita sinna lýst
þessum frjálsa anda hins fátæka
manns, sem enginn yfirstéttar-
kúgun gat drepið, en liföi sem
fölskvi undir farginu og blossar
upp i eldstólpa er visar veginn,
þegar þjóðin er ibaráttuhug, sök-
um aöstæöna, erknýja á og eggja
hvern einstakling og lyfta honum
til dáöa. Sú setning er þessi:
,,En andi hins fátæka alþýöu-
skálds, sem hinir læröu höföu aö
aungu og stórskáldin fyrirlitu,
hefur búiö meö Islenzku þjóöinni I
þúsund ár, 1 fastilju afdalakots-
ins, i snauöri verbúð undir jökli, á
hákarlaskipi fyrir Norðurlandi
eftir aö öll miö voru týnd i miös-
vetrarsvartnætti Dumbhafs, i
tötrum flakkarans sem blundar
viö hliö fjallasauöarins i viöi-
kjörrum heiöanna, i hlekkjum
þrælkunarfangans á Birmar-
hólmi; þessi andi var kvikan i' lif i
þjóöarinnar gegnum aila söguna,
og þaö er hann sem hefur gert
þetta fátæka eyland hér vestur I
hafinu aö stórþjóö og heimsveldi
og ósigrandi jaöri heimsins”.”
I samtali viö blaöamann Þjóö-
viljans gat Einar þess jafnframt,
aö sér fyndist þessi skrif átakan-
lega vitlaus, og væri greinilegt,
aö Morgunblaöiö byggöi vit sitt á
hlvitnunum i'mann, sem eitthvaö
heföi misskiliö, hvaö væri á ferö-
inni i tslendingasögunum.
,,Þvi má reyndar skjóta aö, aö
til er ein undantekning I
tslendingasögunum frá þvi, sem
ég hefi nefnt, en þaö er Fóst-
bræðrasaga. Halldór Laxness
notfærir sér einmitt hana til viö-
miöunar þegar hann ritar ein-
hverja þá stórkostlegustu ádeilu
sögu sem viö eigum, Gerpiu.
Halldór gat þess I viötali i Þjóö-
viljanum viö útkomu þeirrar bók-
ar, aö hann heföi skrifaö hana til
þess aö Islendingasögurnar yröu
aldrei framar notaöar á sama
hátt og til dæmis nasistar i
Þýskalandi notuöu þær, þe. I á-
róöursskyni fyrir sjálfa sig,
stefnu sina, hermennsku og ann-
aö slikt”.
„Þaö er fjöldinn allur af ihalds-
körlum, sem hefur látiö sér nægja
aö kaupa Islendingasögurnar I
fallegu bandi og sett þær siöan
upp i hillu hjá sér án þess nokkurn
timann aö lesa þær. Ég vil þó
benda á nauösyn þess aö fólk lesi
þessar sögur og tileinki sér þær,
þvi þær lýsa afskaplega vel því
þjóöfélagi sem hér var á söguöld,
þjóöfélagi frjálsra bænda, sem
höföu sér foringja, en ekki drottn-
ara. Og sá er i stuttu máli munur-
inn á þjóöfélagi sögualdar og tlm-
um lénsveldisins”. —jsj.
Eldsvoði
Framhald af bls. 12.
morgun. A meöan þeir voru i kaffi
kviknaöi eldur i byggingunni og
magnaöist hann brátt. Aö sjálf-
sögöu var þegar haft samband viö
siökkviliö og kom þaö bæöi frá
Búöardal og Hólmavik. Fljótlega
varö ljóst, aö nýbyggingunni yröi
ekki bjargað og var þvt höfuö*
kapp lagt á aö verja skemmdum
aöra hluta hússins. Tókst það aö
mestu a.m.k., að þvi er Vilhjálm-
ur taldi. Orsakir eldsupptakanna
eru enn ókunnar.
Missir þessarar byggingar er
bagalegur fyrir skólastarfiö að
Reykhólum. Að þvi var stefnt, aö
álman yröi tilbúin til notkunar i
haust, en nú verður aö byrja al-
gjörlega á nýjan leik.
Vilhjálmur taldi trúlegt, að
eitthvaö af byggingarefni hafi
verið þarna innan húss og mun
þaö hafa farið ,,veg allrar veraid-
ar”, auk þess sem smiöir munu
hafa misst áhöld sin. —mhg
Úrbóta er þörf
Framhald af bls. 1
hjólastólar til afnota fyrir hreyfi-
hamlaða. Aðstaða i búningsklef-
um þyrfti að stórbatna og eins
þyrftu að koma lyftur viö sund-
laugarbarminn.
Sem dæmi um hvaö þessi mál
væru litið hugleidd af arkitektum
og öörum ráöamönnum um
byggingar nefndu þeir félagarnir
aö ekkert orlofshús á vegum
verkalýösfélaganna heföi veriö
hannað meö fatlaða i huga. En
þegar þeir hefðu bent á þetta
hefði strax veriö brugöist viö og
bætt úr.
Benda má á aö ekkert sam-
komuhús i borginni er hannaö
með tilliti til þessa fólks. Hlýtur
þetta aö leiða til þess að fólk sem
svona er ástatt meö veigrar sér
viö að koma á svona staöi, þvi
finnst einsog þaö sé alls staðar
fyrir.
Atvinnumál eru vægast sagt
bágborin. Til eru reglugeröir fyr-
ir þvi aö fatlaðir eigi aö ganga
fyrir hjá riki og bæjarfélögum en
Sigursveinn og Rafn töldu aö
mikið skorti á að nóg væri farið
eftir þessu. Jón Björnsson sál-
fræðingur hefur gert úrtakskönn-
un á þvi hvernig ástæður hjá
þessu fólki eru og kom i ljós aö
fjöldinn allur af þvi vildi komast i
vinnu ef aðstæöur væru skapaðar
fyrir þaö* Mjög erfiölega hefur
gengiö að fá fyrir þetta fólk hálfs-
dags vinnu eða létta vinnu við
þess hæfi. Það er greinilegt að við
þurfum að gera stórátak i
þessum málum sögðu þeir félag-
ar að lokum og eru það orö að
sönnu. h.H.
Frá
Verðskrá húsasmiða
Ný blöð hafa verið gefin út og send i póst-
kröfu til eigenda verðskrárinnar, sam-
kvæmt spjaidskrá.
Þeir eigendur verðskrárinnar sem ekki
hafa fengið þessa sendingu, eru beðnir að
hafa samband við afgreiðslu Verðskrár
húsasmiða, hjá Trésmiðafélagi Reykja-
vikur fyrir 15. september 1978, ella verða
nöfn þeirra tekin út af skrá.
Athygli skal vakin á þvi, að fyrri útgáfa er
fallin úr gildi.
VERÐSKRÁ HCSASMIÐA
Hallveigarstig 1,
Reykjavik.
Minning
Sigurður Þórðarson,
Vestmannaeyjum
F. 24. jan. 1894
D. 10. ág. 1978
1 dag veröur til moldar borinn
i Vestmannaeyjum aldraöur ööl-
ingsmaöur, Siguröur Þóröar-
son. Hann haföi á langri ævi
lifaö mikla breytingatima og
kunni frá mörgu aö segja sem
nú tilheyrir liöinni tiö, m.a.
haföi hann i uppvextinum
kynnzt melskuröi og nýtingu
þess korns, og hann haföi ungur
róiö á þvi fræga skipi
„Pétursey” sem nú stendur
uppi og til sýnis i byggöasafninu
I Skógum. Siguröur var vestur-
skaftfellingur aö ætt, fæddur á
Sléttabóli á Brunasandi 24. jan.
1894 og sonur hjónanna Þóröar
Magnússonar og Eygeröar
Magnúsdóttur. A Sléttabóli ólst
hann upp til fermingaraldurs,
en fluttist þá meö foreldrum
sinum og fimm bræörum aö
Neöradal i Mýrdal. Þar i sveit
kynntist hann svo konu
sinni, Margréti Stefánsdóttur,
hinni mestu mannkostakonu
sem siöan hefur staöiö ótrauö
viö hliö hans til hinzta dags. Þau
Margrét og Sigurður bjuggu
fyrstu búskaparár sin i Vik. En
þótt Vikin sé vinalegt þorp, var
þar litið um atvinnu, svo þau
brugöu á þaö ráö aö flytjast til
Vestmannaeyja þar sem um-
svifin voru meiri. I Vestmanna-
eyjum bjuggu þau fyrst i alltof
þröngu húsnæöi viö Skólaveg,
þangaö til Sigurður réöist I þaö
stórræöi á verstu kreppu-
árunum aö byggja sér lltið en
snoturt ibúðarhús á Boöaslóö 2.
Þar hafa þau svo búiö lengstaf,
eða þangaö til fyrir þremur
árum aö þau fluttu til Hávaröar
sonar sins i nýtt og fallegt hús
viö Bröttugötu. Þar hefur fariö
vel um gömlu hjónin, og þar
kunni Sigurður alltaf betur og
betur viö sig og haföi sérstaka
ánægju af aö fylgjast meö
skipaferðum viö eyjarnar, enda
sér þar vitt yfir.
1 Vestmannaeyjum vann
Siguröur Þóröarson
Siguröur aöallega viö fisk-
vinnslu, lengst hjá Einari
Sigurössyni. Hann var ákafur
dugnaöarmaöur aö hverju sem
hann gekk og kunni ekki aö fara
sér hægt; það læröi hann
reyndar aldrei og ekki einu sinni
eftir að svo var komiö aö heilsan
og aldurinn kröföust þess. Alltaf
skyldi hann mæta fyrstur til
vinnu sinnar á morgnana, og
ekki þurfti hann vekjaraklukku.
Þannig var hugurinn og sinnan,
og þess vegna átti hann stund-
um bágt meö aö laga sig eftir
þeim sjúkdómi sem hrjáöi hann
verst siöustu æviárin, en þaö
var asma. Nokkrum sinnum
dvaldi hann tima og tima á
Vifilsstöðum sér til heilsubótar
og nú siðast i vor, og virtist hann
þá fá mikla bót, þótt sú bót yröi
skammvinn. Ég held aö þaö sé
ekki ofmælt aö hann hafi verio
hvers manns hugljúfi þarna á
spitalanum, enda sérlega þakk-
látur fyrir allt sem fyrir hann
var gert. Og mikiö gladdi þaö
hann i sumar aö fá tvær starfs-
stúlkur þaöan I heimsókn.
Eins og áður segir bjuggu þau
Margrét og Sigurður lengst á
Boöaslóö 2, og oft hef ég oröiö
þess var, aö gamlir nágrannar
minnast þessa heimilis meö sér-
stakri hlýju. Þótt húsiö væri
ekki stórt, var þar alltaf rúm
innan dyra, þegar einhverjum
lá á. Þaö fékk dóttir þeirra aö
reyna, þegar hún stóö ein uppi
meö tvö ung munaöarlaus börn.
Þá tóku þau hana til sin meö
bæöi börnin, og þaöan fóru þau
ekki aftur, fyrr en börnin voru
komin aö fermingu og móöir
þeirra fékk starf i Reykjavik og
fluttist meö þau þangaö.
Ekki get ég stillt mig um aö
geta þess hér, hvaö Siguröur
var alltaf heill og hreinn i
félagslegri samstööu meö sinni
stétt,og liföi hann þó þá tima aö
þaö gat kostaö atvinnumissi og
margskonar kárinur aö láta sjá
sig i námunda viö kröfugöngu.
Róttækur i skoöunum var hann
alltaf, og enginn sem þekkti
hann varö þess var aö þaö eltist
af honum, eins og stundum vill
þó veröa. Raunar var hann allt-
af óvenjuiega ungur i anda og
haföi mikiö yndi af bóklestri,
þótt hann kvartaði stundum yfir
þvi i seinni tiö, aö hann væri
hættur aö muna þaö sem hann
las. Barngóöur var hann meö
afbrigöum,ogsegja má aö hann
hafi verið allra barna afi i sinu
nágrenni.
Þau Margrét og Siguröur
eignuðust fimm börn, og eru
þau þessi, talin i aldursröö:
Margrét, sem dó ungbarn,
Sigurgeir, simaverkstjóri,
Magnús, sjómaður, Sigurbjörg,
talsimavöröur, og Hávaröur,
yfirverkstjóri hjá Vestmanna-
eyjabæ.Siöan hafa svo bætzt viö
barnabörn og barnabarnabörn
sem ekki veröa talin upp hér.
Það er i sjálfu sér ekkert
hryggöarefni, þegar góöu og
heiðarlegu lifi hefur verið lifaö
til enda. En kærri tengdamóöur
biö ég huggunar, þvi hennar
missir er mestur. Og kærum
tengdaföður þakka ég alla hlýju
i minn garð og góö og skemmti-
leg kynni sem svo gjarnan heföu
mátt verða lengri.
Geir Kristjánsson
& 1
ShtPAUTr.tRÖ RlhtSISS
M/S Baldur
fer frá Reykjavik þriöjudag-
inn 22. þ.m. til Patreksfjaröar
og Breiöafjaröarhafna (tekur
einnig vörur tii Tálknafjaröar
og Bildúdals um Patreks-
fjörö).
Móttaka alla virka daga nema
laugardag til 21. þ.m.
M/S Esja
fer frá Reykjavik miöviku-
daginn 23. þ.m. vestur um
land til isafjaröar og tekur
vörur á eftirtaldar hafnir:
isafjörö, Bolungarvik, Súg-
andafjörö, Flateyri og Þing-
eyri.
Móttaka alla virka daga nema
laugardag til 22. þ.m.
M/S Hekla
fer frá Reykjavik föstudaginn
25. þ.m. austur um land til
Vopnafjaröar og tekur vörur á
eftirtaldar hafnir: Vest-
mannaeyjar, Hornafjörö,
Djúpavog, Breiödalsvik,
Stöövarfjörö, Eskifjörö, Nes-
kaupstaö, Seyöisfjörö, Borg-
arfjörö eystri og Vopnafjörö.
Móttaka alla virka daga nema
laugardaga til 24. þ.m.
Blaðberar ;;§f
óskast
' [ -i'
Bólstaðahlið (1. september)
Tómasarhagi (frá 20. ágúst)
Grettisgata (18. ágúst)
Skaftahlið (1. september)
Óðinsgata (1. september)
Laufásvegur (1. september)
Lindarbraut Seltj. (1. sept.)
Neðri Hverfisgata (frá 19. ágúst)
afleysingar
Múlahverfi
MÖOMHNN
Siðumúla 6. Simi 8 13 33
Augiýsing
í Þjóðviljjanum ber ávöxt