Þjóðviljinn - 02.11.1978, Side 12

12 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 2. névember 1978
Umsjón: Magnús H. Gí$lason
„Sýöur á keipum”
Karlinn á hólnum
Magnús frá
Hafnarnesi
rabbar viö
Jóhann Guöjóns-
son á Þristinum
— Hann er brælinn ndna.
— Já, fjandi, svaraOi Jói á
Þristinum, eins og hann er jafn-
an nefndur. Þannig eru allir skip-
stjórar kenndir viö skip sin, enda
þeirra annaö heimili. Siöan hófst
eftirfarandi viötai:
— Hvernig er aö gera út i dag?
— Þaö er f einu oröi sagt von-
laust. Þaö var slæmt fyrir en þaö
hefur hraöversnaö.
— Hverju er þaö aö kenna?
— Fiskveröiö hefur ekki hækk-
aö nándar nærri eins og tilkostn-
aöur. Til dæmishefur fiskveröiö á
þessu ári hækkaö um 36% á sama
tima og laun i landi hafa hækkaö
um 75%. A ég þar viö milliliöi og
braskaralaun, sem eru aö sliga
allt. Ég keypti t.d. toghlera fyrir
ári, sem kostuöu þá kr. 400 þús.
kr. en kosta nú rúmar 800 þús. kr.
Einhversstaöar hlýtur aö vera
maökur i mysunni.
— Er þaö fleira, sem gripur inn
i þetta?
— Þeim sem standa i vélakaup-
um og öörum tilkostnaöi sem aö
útgerö lýtur, er vaxtabyröin ó-
viöráöanleg. Tökum t.d. oliuverö-
iö. Þaö er rosalegur höfuöverkur
á útgeröinni, sérstaklega hjá
þeim, sem stunda togveiöar. Þaö
þyrfti ekki aö vera svona hátt ef
þaö er rétt, aö rikiö hiröi 60% af
veröinu.
— En hvaö um þjóönýtingu
oliusölunnar?
— Ég heföi ekkert á móti henni
ef þaö fyrirkomulag heföi i för
meö sér lækkun á oliunni.
— En þú hefur hug á þvl aö fá
þér stærri bát?
— Ekki eins og ástandið er I
dag. En ég mundi veröa fljótur aö
fá mér stærra skip ef ástandiö
breyttist til hins betra.
— Þú ert á spærlingsveiöum
núna. Gefur þaö góöa raun?
— Nei, veröiö er alltof lágt. Viö-
miöunarprósentan er óraunhæf.
Veröiö á spærlingnum er gefiö út
kr. 14.20 miöaö viö 7% fitu og 19%
þurrefni. Til dæmis veit ég um
bát, sem haföi 8 kr. jafnaöarverö i
september.
— Þér hefur gengiö vel aö
fiska?
— O, þaö er ekki neitt^Hl aö
státa af. Ég er yfirleitt vel i
meöallagi miöaö viö bátsstærö og
veiöarfæri.
— Þér gekk vel á spærlingnum i
fyrra?
Verulegar breytingar hafa orö-
iö á starfsemi Skálholtsskóia
undanfarin misseri, og horfa þær
allar til aukinna umsvifa.
A liönu vori lauk vetrarstarfi
hinn 20. maf en jafnskjótt hófust
sumarnámskeiö og samfundir
ýmsir. Stóö starfsemi þessi aö
öllu samantöldu liölega tvo mán-
uöi sumarsins. Er þó i þeirri sam-
antekt ekki talin meö sumardvöl
tóniistarmanna, er áriega búa I
skóianum nokkrar vikur i júli og
ágúst en halda uppi tónleikum i
Skálholtskirkju.
Ekki veröa hér nefnd einstök
námskeiö, mót eöa fundir, enda
vandi aö velja eitt til birtingar
ööru fremur. Margs hefur og
veriö getiö i blööum nú þegar, en
sumu ýtarleg skil gerö i fjölmiöl-
um. Hitt skal rækilega undirstrik-
aö nú, aö sumarstarf þetta er ým-
ist stutt eða þaö beinlinis boriö
uppi af sundurleitum aöilum inn-
anlands og utan. Sú þróun bendir
til þess, aö Skálholtsskóli sé aö
veröa „vettvangur andstæöra
viöhorfa”, sem lýöháskóla er ætl-
aö aö vera. Þesskonar ávöxtur
skólahaldsins hefur raunar vakað
fyrir velunnurum stofnunarinnar
frá öndverðu. En áþreifanlegur
veröur hann þá fyrst, er aörir aö-
ilar af óskyldum uppruna veita
athygli þeirri aöstööu, er komiö
hefur verið á fót og þiggja hana til
eigin afnota I samvinnu viö skóla-
yfirvöld. Þetta hefur átt sér staö I
Skálholti undanfarin sumur í si-
fellt vaxandimæli, enaldrei meir
en nú.
Full ástæöa er til að þakka
þeim mörgu, sem hér eiga hlut aö
máli, jafnframt þvi sem mælst er
til áframhaldandi samstarfs á
komandi árum. Þvi aöeins lifir
lýöháskóli og stendur undir nafni,
aö um hann leiki allir vindar,
sem ofarlega ber i menningu
þjóöar og grannlanda á hverjum
tima. Skiptir þá ekki máli hvaðan
byrinn blæs hverju sinni. Vel-
kominn er hann ef hann einungis
fyllir seglin, jafnvel þótt sigla
verði beitivind.
Vetrarskóli var aö þessu sinni
settur i Skálholti sunnudaginn 1.
okt. Veröur þessi þáttur starf-
seminnar áþekkur þvi, sem veriö
hefur undanfarin ár. Skólinn er
fullsetinn en aösókn aö honum
varö s vo mikil, aö fjöldi umsækj-
enda varö frá aö hverfa. Þess er
aðgeta, aö húsakynni skólans eru
næsta takmörkuð, og ber brýna
nauösyn til aö auka þau hiö
fyrsta, ef lýöháskóli á aö dafna á
íslandi til frambúöar. Ber raunar
i þvl sambandi enn aö benda á
sumarstarfið, en á sumrin sækir
skólann þrásinnis heim þvilikt
fjölmenni, aö enginn er kostur
þess aö hýsa alla sómasamlega.
Úr þessu verður aö bæta.
Fjölmenni var viö setningu
Skálholtsskóla, enda veöur hiö
fegursta. Aö lokinni skólasetn-
ingu og slödegiskaffi söfnuöust
nærstaddir meölimir Skálholts-
skólafélagsins saman til aöal-
fundar I kennsluálmu skólans, en
félagið hefur nú um árabil haldiö
aöalfund sinn á skólasetningar-
dag. Fundarstjóri var Jón
Guömundsson bóndi i FjaUi á
Skeiöum. A fundinum kom þaö
m.a. fram, aö félagiö hefur á
liðnu starfsári, kostaö utanför
eins af kennurum Skálholtsskóla,
Jörundar Akasonar.en hann var i
sumar langdvölum á dönskum
lýöháskólum og kynnti sér starf-
semi þeirra. Sagöi Jörundur
feröasögusina á fundinum. Stjórn
Skálholtsskólaf élagsins var
endurkjörin, en formaöur er Þór-
arinn Þórarinsson fyrrum skóla-
stjóri.
Vetrarstarf Skálholtsskóla
hófst meö þeim nýstárlega hætti,
aö nemendur og starfslið fóru
þriggja daga ferö um óbyggöir.
Fararstjóri var Arnór Karlsson,
kennari. Gist var I Svartárbotn-
um, 1 nýjum skála og einkar vist-
legum, en hús þetta hefur Bisk-
upstungnahreppur reist viö Kjal-
veg. Þaöan var m.a. fariö aö
Hveravöllum.gengiöá Beinhól og
i Kerlingafjöll, en aö lyktum
staldraö viö i Hvitárnesi. Heiö-
rikja var á öræfum þennan tima
allan, og naut sólar daglangt
ævinlega, en noröurljósa, tungls
og stjörnu um nætur. Megi sú
birta og þau viðerni, sem þar var
unaö viö, skina hverjum þeim, er
Skálholtsskóla ann, og einkenna
starfsemi þessarar stofnunar um
alla framtiö.
hs/mhg
Frá Skálholti
Hann Jói á Þristinum var svei mér aö fáann.
— Já, það gekk vel enda var þá
betritiö. Við vorum rúman mán-
uö á spærlingsveiöum i fyrra og
fengum 400 tonn, en þaö var eins
og aö hella f botnlaust kerald, allt
lakniöur einsoghjá Kölska þegar
hann bar vatniö I hripunum hjá
Sæmundur fróöa.
— Hvenær hófst skipstjórn þin,
Jói?
— Þaö má segja aö hún hafi
hafist 1969.
— Þú hefur mest veriö meö
Þristinn, skip ykkar feöganna?
— Já, ég hef mest veriö meö
hann siöan faðir minn hætti. Þó
fer hann einn og einn túr fyrir
mig ef ég þarf einhverju mikil-
vægu aö sinna i landi.
— Þú hefur veriö lánssamur á
sjónum?
— Éghefveriöþaö.Éghefi einu
sinni misst út mann i svarta-
myrkri og bræluskit, en viö náö-
um honum fljótt. Þaö er ekkert
spaug aö koma kannski einum
færri aö landi. Þaö er eins og aö
tapa einhverju úr sjálfum sér.
„Sjómennskan er ekkert grln”,
þú þekkir þaö.
— Hvaö er Þristurinn stór?
— Hann er 55 tonn.
— Hvaö hefuröu hlaðið mest á
hann?
— Ég hef komiö meö 70 tonn á
honum af spærlingi. En þaö var
varla borö fyrir báru, enda renni-
sléttur sjór.
— Hefur þér gengiö vel aö
manna bátinn?
— Já, ég hefi yfirleitt mjög
góöan mannskap. Þaö er plúsinn.
Sá, sem er meö lélega skipshöfn
getur ekki fiskaö.
— Og þú ætlar að halda áfram á
braut sjómennskunnar?
— Já, ef ráöamenn þjóöarinnar
skapa hæfan rekstrargrundvöll
fyrir útgeröina.
Magnús Jóhannssoi
frá Hafnarnesi
Frá Skálholtsskóla
Tjaldstædin yid
V armahlíð
Meöal margháttaöra fram-
kvæmda sem Kaupfélag Skag-
firöinga hefur haft og hefur meö
höndum var aö koma upp tjald-
stæöum fyrir feröafólk hjá Hofi
viö Varmahlfö. Hof, sem er
gamall sumarbústaöur, hefur
veriö innréttaö fyrir gæslu-
mann, ásamt snyrtiaöstööu fyr-
ir konur og karla.
Tjaldstæöiö var opnaö l.júll i
sumar og gæslu hætt 30. ágúst.
Gæslumaöur var Björn Egilsson
frá Sveinsstöðum. Alls munu
um 1800manns hafa gist staöinn
I sumar og reist voru milli 700 og
800 tjöld. Ýmsir feröahópar á
vegum feröaskrifstofa höföu
reglubundnar komur aö Hofi.
Þessi aöstaöa viö Varmahliö
hefur gefiö mjög góöa raun og
létu gestir I ljós mikla ánægju
meö allan aöbúnaö þar. Ennþá
vantar þó aöstööu fyrir hjólhýsi.
1 Varmahlið er sundlaug og
gufubaö, og var hvorttveggja
mikiö notaö af tjaldgestunum
viö Hof. Einsýnt er aö halda
þessari starfsemi áfram svo vel
sem hún gafst. — mhg