Þjóðviljinn - 07.04.1979, Qupperneq 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN' Laugardagur 7. aprll 1979.
UOOVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýðs-
hreyfingar og þjóðfrelsis
tJtgeíandi: Dtgáfufélag ÞjóBviljans
Framkvæmdastjóri: Eiöur Bergmann
Kitstjórar: Arni Bergmann, Einar Karl Haraldsson.
Fretlastjóri: Vilborg Haröardóttir
Rekstrarstjóri: tllfar Þormóösson
Auglýslngastjóri: Rtlnar Skarphéöinsson
Afgreiöslustjóri: Filip W. Franksson
Blaöamenn: Alfheiöur Ingadóttir, Einar Orn Stefánsson, Guöjón
Friöriksson, Ingibjörg Haraldsdóttir, Ingólfur Margeirsson, Magntls
H. Glslason, Sigurdór Sigurdórsson. Erlendar fréttir: Halldór Guö-
mundsson lþróttafréttamaöur: Ingólfur Hannesson. Þingfréttamaö-
ur: Siguröur G. Tómasson.
Ljósmyndlr: Einar Karlsson, Leifur Rögnvaldsson.
titllt og hönnun: Guöjón Sveinbjörnsson, Sævar Guöbjörnsson.
Handrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elias Mar.
Safnvörður: Eyjólfur Arnason
Auglýsingar: Sigrföur Hanna Sigurbjörnsdóttir, Þorgeir Olafsson.
Skrifstofa: Guörún Guövaröardóttir, Jón Asgeir Sigurösson.
Afgrelösla: Guömundur Steinsson, Hermann P. Jónasson, Kristfn Pét-
ursdóttir.
Sfmavarsia: Olöf Halldórsdóttir, Sigriöur Kristjánsdóttir.
Bflstjóri: Sigrtin Báröardóttir
Húsmóöir: Jóna Siguröardóttir
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir.
btkeyrsla: Sölvi Magntisson, Rafn Guömundsson.
Ritstjórn, afgreiösla og auglýsingar: Slöumúla 6, Reykjavlk, sfml 8 1313-
Prentun: Blaöaprent hf.
Kveöjur til grásleppukarls
• Undarlegar uppákomur verða nú í sjávarútvegsmál-
um þessa dagana. Með annarri hendinni er verið að tak-
marka þorskveiðar og beina sókninni í vannýtta fiski-
stof na, en með hinni hendinni er lagt blátt bann við kaup-
um á skipum sem gera það kleift að fylgja breyttri f isk-
veiðistefnu.
• Um leið og sjávarútvegsráðherra setur reglur um
takmarkanir á þorskveiðum upp á sitt eindæmi án sam-
ráðs við nokkurn mann er slíkt skipulagsleysi á löndun
og vinnslu þess mikla af la sem nú berst á land, að hann
nýtist ekki til verðmæta eins og skyldi eða siglt er með
hann óunnin úr landi.
• Sú atvinnustefna sem liggur til grundvallar stefnu-
mótun sjávarútvegsráðherra varðandi verndun fiski-
stofna og skipulag veiðanna er mönnum ákaflega óljós,
nema þar sé á ferðinni sú kratahugsjón sem áberandi
hefur verið að skera allsstaðar niður án þess að nokkuð
komi í staðinn. Enda þótt það liggi fyrir samkvæmt út-
reikningum Þjóðhagsstofnunar að 280 til 290 þúsund
tonna ársafli af þorski nægi til þess að gefa af sér það fé
sem ráðgert er í efnahagsmálaáætlun ríkisstjórnarinnar
miðast það mat við að úrvinnsla þessa af la verði að lang-
.mestu leyti vara í hæsta verðflokki. Þó er vitað eins og
Stefán Jónsson alþingismaður hefur áréttað að sú verk-
un sem okkar ágæti þorskur fær sem nú er drepinn
hringinn í kringum landið gefur þjóðarbúinu miklu
minna í aðra hönd en ef þessi þorskur væri veidddur af
skynsemi og með skipulagi þannig að hann kæmist i
neyslupakkningar.
• Fyrir utan þorskveiðibannið á skuttogarana, sem
er einkamál sjávarútvegsráðherra að því er virðist, var
grundvöllurinn að hinni nýju atvinnustefnu lagður í
ríkisstjórninni, þegar Kjartan Jóhannsson stóð að þvi að
fella á jöfnum atkvæðum heimild til þess að kaupa sér-
smíðuð skip til kolmunna og rækjuveiða um leið og sam-
þykkt voru endurkaup á tveimur þorskveiðiskipum er-
lendis frá. Aðeins landbúnaðarráðherra Steingrímur
Hermannsson gekk til liðs við ráðherra Alþýðubanda-
lagsins gegn hinni nýju atvinnustefnu sjávarútvegsráð-
herra.
• Hinum kunna aflaskipstjóra Magna Kristjánssyni
var neitað um heimild til þess að kaupa sérhannað skip
til kolmunnaveiða. Hann hefur stundað tilraunaveiðar á
þessum vannýtta fiskistofni og ritað um þær merkar
greinar. Nú vildi hann ásamt öðrum áhugamönnnum
ganga lengra og kaupa skip sem hægt væri að stunda á
kolmunnaveiðar til manneldis. Reynsla þessa brautryðj-
anda i fiskveiðimálum nýtist nú við grásleppuveiðar i
Norðfirði.
• Annar brautryðjandi i nýtingu nýrra fiskistofna
hefur einnig komið að lokuðum dyrum nýverið. I
félagsbúskap við Dalvíkurbæ hefur Snorri Snorrason
stundað tilraunir með veiðar á úthafsrækju í áratug. út-
gerðrækjutogarans Dalborgar hefur gengið svo vel þrátt
fyrir byrjunarörðugleika, að bankastofnanir hika ekki
viöað mæla með lánveitingu til kaupa á stærri rækjutog-
ara sem hentar betur til rækjuveiða á úthafi. En það
fellur ekki í kramið í hinni nýju fiskveiðastefnu sjávar-
útvegsráðherra að virða þá reynslu og þá þekkingu sem
Dalvíkingar hafa aflað sér á áratug og greiða fyrir því
að framhald tilraunanna þróist á rökréttan hátt.
• Það stoðar lítið að velta vöngum yf ir því hvað býr að
baki stefnumótun sjávarútvegsráðherra í þessu máli.
Meðferð þess hefur á hinn bóginn vakið slíka almenna
hneykslan að allir þingmenn Norðurlands kjördæmis
eystra haf a skrif að upp á þingsályktunartillögu þar sem
skoraðer á rikisstjórnina að heimila kaup á rækjutogara
til Dalvíkur. Þeim til styrkingar eru svo þingmenn
annarra kjördæma.úr öllum þingflokknum og bendir
flest til þess að tillaga þessi njóti meirihlutafylgis á
Alþingi. Sjávarútvegsráðherra er því nauðugur einn sá
kostur að endurskoða afstöðu sína um páskana, því
annars verður áskorunin lögð f ram á þingi á fyrsta sam-
komudegi þess að loknu páskahléi.
• Skipulag veiða og vinnslu, verndun fiskistofna,
vöruþróun sjávarafurða og sölumál verða stórmálin i
þjóðarbúskapnum á næstunni. Á þeim þarf að taka skyn-
samlega og ná um þau víðtækri samstöðu landsmanna.
Og meðan við bíðum eftir því sendir Þjóðviljinn grá-
sleppukallinum Magna Kristjánssyni ósk um góðar
gæftir.Þorskinn lét hann þó í friði enda þótt sjávarút-
vegsráðherra ávísaði á hann með neitun um kolmunna-
skipið. Svona eiga hugsjónamenn að vera. -ekh

ÞEGAR ÞJÚÐVILJIHN HLÆR
Þegar Þjóðviljinn er ekki á
kafi I pólitiskum rétttrúnabi og
hcilögum sannleika getur hann
bara oröiö nokkuö skemmtileg-
ur. Ct yfir tók þó f gær, þegar
þetta málgagn þjóöfrelsisins
geröisérhægtum höndogeyddi
heUli siöu frá brýnum baráttu-
málum tU aö narrast aö
* hamingjuóskum Dagblaösins,
en þær hafa fyUt stundum upp I
tvær siöur I slödegisblaöinu —
meö myndum. Minnir margt I
þeim heillaóskum á klnallfs-
elexlr — vitnisburöina frægu I
byrjun aldarinnar — nema
þarnaerekki veriöaövitna um
heilsubót heldur önnur
hamingjuefni eins og barnelgn-
ir, afmæU, bUa og fermingar.
ÞjóövUjinn úUærir þetta svo
frekar og er ótrúiega fyndlnn.
Iljálpar náttúrlega tU, aö
hamingjuóskir Dagblaöeins eru
asnalegasta blaöaefni, sem hér
hefur sést I mannaminnum.
Dagblaöiö gerir mikiö af þvi
aö þjóna lesendum á hégóma-
vettvangi margvislegum, og
mun gjalda þess i áliti. bæöi nú
og siöarmeir. Viröast eigendur
þess og stjórnendur, þeir Jónas
Kristjánsson, ritstjóri, og
Sveinn R. Eyjólfsson,
framkvæmdastjóri, einmitt
vera raenn þelrrar geröar, aö
þefer telji aö blaöaútgáfa þjóni
hlutverki slnu meö tveimur
sföum daglega meö mynd-
skreyttum hamingjuóskum.
Ritstjórinn hefur stundaö annaö
bégómamál f Vikunni nú um
skeiö, en þaö er aö upplýsa
lesendur um bragöiö af misjafn-
lega grófhökkuöu hrossakjöti
frá ýmsum heimshornum
Svekin hugar hins vegar aö
pappksumboöum sinum erlend-
is og kaupir sér dýrar loöhúfur.
Báöir eru þetta ágætir menn. en
þaö er elns og þeir eigi vlö
krónfska hemlabilun aö strlöa.
Þjóöviljinn hefur um stund
birt einskonar kátinusiöu, sem
hann neínir „Notaö og nýtt’*.
Þar hafa margir veriö sæmdir
umtaii og jafnvel oröum, m.a.
Svarthöföi. Margt af þessu efni
hefur kitlaö hláturtaugarnar, en
ekkert þó eins og myndaslöan I
gær, en sjaldan hefur verlö hitt
betur I mark I gamanmálum en
einmitt þar. Helstu blómin á
sföunni eru af beinagrind. þar
sem óskaö er til hamlngju meö
! Þjóðviljinn
! ótrúlega
! jyndinn
Það er mannlegt aö hrósa
Isjálfum sér þegar enginn annar
gerir það. Og sumum finnst síö-
! degisblöðin gera einum of mikið
| af þvl að lifa hátt á eigin ágæti.
■ Við hér á Þjóðviljanum stönd-
I umst þó ekki mátið þegar fariö
\ er að hlaöa á oss lofi dr öllum
Iáttum. Þaðer sama hvaðan gott
kemur er stundum sagt.
Svarthöfði I Visi ver heilum
I pistli frá brýnu þjóðmálaþusi til
■ þess aö hrósa Notuðu og nýju,
| siðunni sem Þjóöviljinn tók upp
■ fyrir kosningar og hefur birst
| vikulega siðan Þar eru alvöru-
J mál á ferðinni aö jafnaði eins og
Isl, fimmtudag þegar birtar voru
heillaóskir til mætra manna I
! Dagblaösstil.
Svarthöfði segir að Þjóövilj-
Iinn ,,geti bara oröið nokkuö:
skemmtilegur” þegar hann sé
í ekki á kafi i pólitiskum rétt-
I tránaði „en út yfir taki þó”
■ þegar hann verji heilli siöu til
| þess að narrast að heillaóskum
■ Dagblaðsins.
„Þjóöviljinn útfærir þetta svo
■ frekar og er ótrúlega fyndinn”,
| segir Svarthöföi.
jj Blaö lifandi trú-
jj málaumrædu
En það er ekki nóg meö að
I Þjóöviljinn sé fyndinn. Hann er
■ lika allur á djiipiö eins og rétti-
■ lega er getið i Orðabelg siðasta
~ Kirkjurits. Þar segir ritstjórinn
Iséra Guðmundur Oii Olafsson i
Skálholti, eftir að hafa m.a. út-
■
L........
húðað Morgunblaðinu, blaði
guðs kristni á íslandi.
,,Ég held þó að Þjóöviljinn
gerinú hinum blööunum skömm
til aö þvi er varöar skrif um
kirkju ogkristni. Annar ritstjóri
Þjóöviljans Arni Bergmann,
viröist um þessar mundir einna
heist sá islenskur blaöamaöur
sem viöræöuhæfur er um þau
mál. Hinir faraaö minnsta kosti
huldu höföi ef einhverjir eru,”
segir Guömundur Óli.
I tilefni af þessu hefur komið
upp sú hugmynd að I næstu aug-
lýsingaherferð Þjóðviljans
veröi eitt aðalslagoröið: „Þjóö-
viljinn — blað iifandi trúmála-
umræöu”.
Fyrsta flokks
blaðamenn
Siðasta rósin sem viö tinum
upp i hnappagat Þjóðviljans aö
þessu sinni er frá Vilmundi
Gylfasyni. í forystugrein
Alþýðublaðsins sl. laugardag
segir hann m.a. „Og Þjóöviljinn
er aö umskapa Sunnudagsblaö
sitt, meöal annars meö þvi aö
gera fyrsta flokks blaöamann,
Ingólf Margeirsson, aö um-
sjónarmanni blaösins.” Og
siðan koma frekari meömæli
með blaöamönnum Þjóðviljans:
„Svo sem kunnugt er er Arni
Bergmann, ritstjóri Þjóö-
viljans, afbragðs blaðamaöur.”
Annars er Vilmundur aðallega
að hrósa Þjóöviljanum og Arna
fyrir að trúa á frjálsa sam-
keppni og vera meira aö segja
svo sjálfum sér samkvæmir aö
sýna þaö i verki, sem er meira
en p ilsfaldaka pitalis tarnir is-
lensku sem mestir eru i orði en
ósköp vesælir á borði nema aö'
stóra-mamma mati þá.
Það þarf sterkbein til þess aö
þola hrós og lof frá þeim sam-
einuöum Svarthöföa, Vilmundi
og ritstjóra kirkjuritsins en á 43
ára feli sinum hefur Þjóðviljinn
jafnan staðið sig best þegar
mest hefúr blásið á móti. „ekh
Heilbrigð skyn-
semi fær að ráða
Eitt af þeim prósentubinding-
arákvæöum sem deilum hafa
valdið i sambandi við efnahags-
frumvarp forsætisráðherra snýst
um aukningu peningamagns i
umferð. Það átti rætur sinar eins
og fleiri slikar bindingarhug-
myndir i frumvarpi þvi sem
Alþýðuflokkurinn lagði fram i
Alþýðublaðinu i desember sl. Þaö
hljóðaði svo þar:
,,í þvi skyni aö inarkrnið 17.
greinar náist, skal Seölabankinn
á árinu 1979 tryggja, að aukning
peningama'gns i umferö fari ekki
fram úr 24 af hundraði yfir árið aö
teknu tilliti til árstiöabundinna
sveiflna. Samsvarandi markmiö
fyrir áriö 1980 skal vera á milli 18
og 20 af hundraði.”
— 0 —
I frumvarpsgerð þeirri sem
forsætisráðherra lagði fram i
rikisstjórninni 12. febrúar voru
þessi visindi gengin aftur i svo-
felldum búningi:
„A árinu 1979 skal aö þvi stefnt
að aukning peningamagns í um-
ferð fari ekki fram úr 25% frá
upphafi til loka árs aö teknu tilliti
til árstiðabundinna sveiflna. A
sama hátt skal aö þvl stefnt aö
vöxtur peningamagns veröi aö
minnsta kosti 5% hægari á árinu
1980 en á árinu 1979”.
— 0 —
Eðlisbreyting haföi þvi orðið á
greininni. Hér var nú um mark-
mið að ræða en ekki bindingu.
Svavar Gestsson viðskiptaráð-
herra gerði grein fyrir málinu á
eftirfarandi hátt i þingrasðu við
fyrstu umræðu um frumvarpið i
neöri deild:
„1 umræðum um þetta mál kom
það margoft fram, aö forráða-
menn bankakerfisins i landinu
töldu útilokað að framkvæma
lagagrein af þessu tagi og þeir
lögðu á það áherslu að þeir heföu i
raun og veru engin tæki til þess að
tryggja lagaframkvæmd með
þessum hætti, i jafnmikilli verö-
bólgu og hér er um að ræða. Þrátt
fyrir þetta héldu þeir Alþýðu-
flokksmenn mjög fast við þessa
prósentubindingu og i endanlegri
gerð frumvarpsins hljóðar text-
inn svo i 30. grein:
„A árinu 1979 skal aö þvi stefnt
aö aukning peningamagns i um-
ferö fari ekki fram úr 25% frá
upphafi til loka árs aö teknu tilliti
til árstíöabundinna sveiflna. A
sama hátt skal aö þvl stefnt, aö
vöxtur peningamagns veröi aö
minnsta kosti 5% hægari á árinu
1980 en á árinu 1979”.
— 0 —
Sfðan kemur þessi fyrirvari:
„Frá þessum markmiöum má
þó vikja. ef óvæntar breytingar
verða á þjóöarbúskapnum, t.d.
þannig, aö atvinnuöryggi sé i
hættu, eöa ef séö er aö forsendur
þjóðhagsspár um verðþróun á ár-
inu 1979 standist ekki”.
Hér er með öðrum orðum kom-
inn inn i frumvarpstextann mjög
ákveðinn fyrirvari og einn af fé-
lögum minum I þingflokki
Alþýöubandalagsins komst þann-
ig að oröi, að eins hefði
rikisstjórnin botnaö þessar pró-
sentubindingargreinar með eftir-
farandi hætti:
„Frá þessum ákvæöum má þó
vikja, ef heilbrigð skynsemi
krefst þess”. sagöi Svavar
Gestsson aö lokum um þetta
atriöi I ræðu sinni.
— 0 —
Ólafur Jóhannesson sagði hins-
vegar i umræðunnl'að það væri að
visu rétt að slik prósentubinding á
aukningu peningamagns i umferö
þekktist hvergi I lögum á byggðu
bóli. Hinsvegar hefðu Islendingar
ef til vill of mikið gert af þvi að
apa eftir öðrum við lagasetningu
og þvi sakaði ekki að vera einu
sinni frumlegir við lagasmiö. Það
er semsagt fyrst og fremst frum-
leikans vegna sem þetta ákvæði
er enn i frumvarpinu, þótt flestir
séu þeirrar skoðunar að það sé
ekki ýkja skynsamlegt. Það er þó
skaðlaust með þeim fyrirvörum
sem settir hafa verið inn i text-
ann.
-ekh.
4 ÞANNIG VAR FRUMVARPINU BREYTT