Þjóðviljinn - 08.04.1979, Page 17

Sunnudagur 8. apríl 1979. ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 17
Betty, Britt og Finnur. Eidborg I baksýn.
'Jmk

§fpK*F
í 'xfÆr^ %

fgglj

1 «wb.i m

lengra i dag vegna þess hve
gangfæri er þungt, en stefnum á
hraungiginn á hellasvæðinu. Þar
leynast undarlegir hellar hver
með sinu móti skreyttir marglitu
flúri og dropasteinum. Veðrið er
gott og mikil sigling á skýjum,
enda birtan breytileg eftir þvi.
Karl Heiðar hefur annað slagið
upp einhverjar leikfimiæfingar i
tilbeiðslustil til sólar og stelp
urnar eru farnar að hviskra um
allskonar upphugsanleg trúar-
brögð sem hann kynni að vera að
iðka. Ég gekk beint til verks og
spurði hann hvað i þessari
táknrænu fælist og fær greið svör.
— Ég er sannkristinn maöur, en
dýrka sólina.
— Er þetta nú ekki óvenjulegt
i kristnum sið? spyr ég enn. — Jú
liklega, svarar Karl, — en á
þennan hátt finnst mér ég komast
næst guði.
Þetta er svo sem áreiðanlega
ekki vitlausara en ýmislegt annað
sem trúarbrögðum fylgir, hugsa
ég og horfi i rauða sólina.
Þegar við komum i námunda
við giginn sjáum við mann þéttan
á velli bera við himin með staf i
hendi. Þetta er Einar Ólafsson
sem flestum betur þekkir
leyndardóma þessarrar heiöar.
Hann bendir ofan i giginn þar sem
hitabráðnun hefur orðið i snjón-
um. Opin gapa við okkur og
greinilegan hita leggur grá þeim.
— Þetta verð ég að sýna jarð-
fræðingunum, segir Einar. — Það
þarf að mæla þennan gig núna og
aftur i sumar og fylgjast meö
honum, þvi ekki kæmi mer á ó-
vart þótt hér kæmi upp gos fyrr
eða siðar.
Stuttur spölur er eftir að
Borgarskála, þar sem rútan á að
vera um sex-leytið. Við höfum um
klukkutima til stefnu og tökum
þvi far með stólalyftunni. Viö
Karl Heiðar lendum saman i stól.
Ég finn hvernig hann stifnar i
sætinu og starir til himins gegn-
um dökk sólgleraugu, ein skelfing
uppmáluð. A köldum vetrarhimni
glampar sólin og brosir út i ann-
að.
Uppi er napurt, norðan strekk-
ingur, en útsýni tindrandi fagurt.
Við tökum strikið suður hrygginn.
Karl hleypur á undan léttfættur
með báðar hendur um eyrun.
Handan við topplyftu Ar-
menninga eru dálitlar snjóhengj-
ur i efstu brúnum sem við krækj-
um fyrir. Þegar viö loks ákveöum
að fara niður er Karl nær horfinn i
snjórenninginn. Við köllum, veif-
um og Finnur blistrar i farar-
stjórablistru sina. Fjandinn sjálf-
ur, hugsa ég, hann treystir sér
náttúrlega ekki niður hér, vegna
lofthræðslunnar, en allt i einu
birtist drengur og á niðurieið er
ekki að sjá að lofthræðslan bagi
að ráði, enda reynslan að hún
rjátlast af mönnum sé niðst á
henni.
Nú er.þessarri ferð lokið og frá-
sögnin á enda. Ég vona aö les-
endur virði til betri vegar þótt
hún sé dálitið persónuleg og öllum
kynjasögum og draugum sleppt,
enda nægar bókmenntir til um
þau efni sem hægurinn er að nálg-
ast.
Þótt iþróttir brekkuskiða-
manna séu ágætar, þá hefur mér
stundum fundist almenningur
fara á mis við stóra hluti við það
að puða I sömu brekkunum dag-
langt án þess svo mikið sem lita I
kring.
Skiðaganga afturámóti gefur
möguleika til vissrar náttúru-
skoðunar og venur fólk við til-
brigði i veöri sem opinbera dýrð
himins.
Sjálfur vonast ég til þess að fá
önglað saman fyrir gönguskiö-
um, þótt ekki væri nema til þess
að komast hjá þvi að sjá á eftir
þeim Þorsteini og Tryggva inni
heiðina i annað sinn.
Tófan er töfrandi dýr
veriö fórnað á altari skammtima
gróðasjónarmiða og þeim aðila
sem náttúran ætlar það hlutverk
aö hreinsa burt sjúk og vanburða
dýr hefur verið nær útrýmt. Úr-
kynjunin er riðin i hlað.
Hinn fornhelgi réttur
Tófan á sér fornhelgan rétt til
landsins. Hún sat hér á fletum
fyrir er landnámsmennirnir
komu handan um höf. Þá rikti
eðlilegt og rótfast jafnvægi i is-
lenskri náttúru. Landiö var viði
vaxiö milli fjalls og fjöru, selur-
inn dormaöi grandalaus við
ströndina og fugl var svo spakur
að ganga mátti að honum. ótti og
tortryggni þekktúst ekki. Tófan
viðhélt hreysti og heilbrigöi i
fuglastofninurri, meö þvi að út-
rýma veikum einstaklingum og
ósjálfbjarga.
Tilkoma mannsins og búfénað-
ar hans raskaði illilega hinu upp-
haflega náttúrujafnvægi. Þótt
náttúran sé sveigjanleg og oft
fljót að skapa nýtt jafnvægi þegar
fyrra ástandi er raskað hefur
mannskepnan löngum verið seig
viö að brjóta þau lög sem náttúr-
an setur. Með lögum skal land
byggja en með ólögum eyöa segir
spakmælið. Þetta er ekki nein
lögfræðileg kennisetning heldur
algilt náttúrulögmál og hefndin
vofir yfir þeim, sem það brýtur.
Hin óskrifuðu lög náttúrunnar
hafa verið brotin á tófunni og nú
er okkur að hefnast fyrir það.
Faðmlög tófufjenda
og sauðfjárfjenda
Hugsum okkur, að svo hefði
farið, að fyrstu landnámsmenn
tslands heföu einn daginn fyllst
sjúklegri heimþrá, gengiö á skip
og siglt til Noregs allir sem einn.
Siðan heföi landið týnst á ný um
aldir. Haldið þið þá, aö tófan heföi
sprottiö fram úr grenjum sinum
og étið upp á augabragði það
ólánssama flækingsfé, sem land-
nemarnir skildu eftir? Nei, ekki
aldeilis. A þvi eru engar likur.
Sagan frá Færeyjum hefði endur-
tekið sig. Harögerðasti hluti
sauðfjárins hefði komist af og
gengið sjálfala i islenskum
skógum. Tófan hefði aö visu hirt
sinn toll, en einungis fellt það fé,
sem ófært var um að bjarga sér
og hefði hvort eð er oröiö óbliðum
náttúruöflum aö bráö.
Þaö má vera, að óvinir tófunn-
ar neiti að trúa þessum stað-
reyndum, þvi sannleikanum
verður hver sárreiðastur. Þeir
geta lika huggað sig við það, að
vera ekki einir á báti með þá van-
trú. Þeir eiga sér nefnilega hóp
manna að skoðanabræðrum, sem
sé þá, sem kenna vilja sauökind-
inni um allt, sem miður hefur far-
ið i Islenskri náttúru i 1100 ár.
Sauöfjárfjendur halda þvi fram
fullum fetum, að kindurnar hafi
étiö skógana á einu bretti og séu
nú á góðri leið með að éta upp það
sem eftir er af gróöurþekju lands-
ins og muni að lokum skilja það
eftir örfoka og óbyggilegt.
A falsrökum eins og þessum,
má spyrða ofstækishópana tvo,
sauðfjárfjendur og tófufjendur
saman i eina ljóta og heimsku-
lega spyröu. Sannleikurinn er
nefnilega sá, aö þar sem eölilegt
náttúrujafnvægi rikir og heil-
brigðir búskaparhættir, éta lif-
verurnar sig ekki út á gaddinn,
eða hverjar aörar upp til agna. Ef
ránshönd mannsins hefði ekki
komið til, með ofbeit á afmörkuð-
um svæöum, skógarbrunum og
tófudrápi, lifði hér i landinu friskt
og tápmikið sauðfé, i grænum
skógum kliðandi af fuglasöng,
þar sem yrðlingar lékju sér á
sumrum og hinn hyggni fjallaref-
ur vekti yfir velferð dýrastofn-
anna.
garðinum
Klabbinu vent i kross
Myndirnar eru undir gleri og
þola þvi illa að hanga á móti opn-
um gluggavegg, menn sjá sjálfa
sig þá meira en myndirnar og
hefði mátt komast hjá þessu með
þvi að spegilvenda öllu klabbinu
og nota rafmagnsljós. Timinn
Leið oss ei í slysni
Sigmar verður að sjálfsögðu á
staönum og mælir með viðeigandi
drykkjarföngum.
Sælkerar, hér er freisting til að
falla fyrir.
Auglýsing idagblöðunum
Fyrstur með fréttirnar
Krafla gýs aldrei. Visir
Það er nefnilega það...
X-bilarnir verða með ferns kon-
ar byggingu: 3ja-dyra og 5-dyra
„hatchback” með „notchback”
en Chevroletog Pontiac bæði með
„hatchback” og „notchback”.
Timinn
Sultarsöngur
Þessir launaseðlar skýra sig
sjálfir. Þó má þvi við bæta að
kvöldvaktir I sjoppunni stóðu oft
frá kl. 17-24 án nokkurs matar eöa
kaffitima. Frádráttarliðurinn á
seðlunum er fyrir veitingar sem
stúlkan tók út á staðnum, til að
seðja svengd sina.
Myndtexti i Timanum
Frelsi/ jafnrétti, bræðra-
lag
Svo þykir Meinhorni alveg
sjálfsagt að flugmenn fái miklar
kjarabætur. Hvernig i ósköpun-
um er hægt aö skilja þá útundan?
Fengu láglaunamenn innan ASl
ekki að fá laglaunabætur. Mein-
horniö man ekki betur. Af hverju
ekki flugmenn lika? Að visu eru
ASl menn ýmsir með um 200 þús-
und i mánaðarlaun, en flugmenn
margir með milljón, en skiptir
það meginmáli?????
Alþýöublaðiö
Af útlitinu skuluð þér
þekkja þá
Þar mæta prúðbúnir Heimdell-
ingar úr Sjálfstæðisflokki. Þeir
eru gjarnan vatnsgreiddir með
þverslaufu og stresstösku. Þeir
eru tákn ábyrgðar og stöðugleika
i samfélaginu. Með þeim mæta á
fundina nokkrir heimdellingar úr
Alþýðubandalaginu. Þeir eru svo
róttækir, að þeim er orða vant.
Róttæknin kemur aðallega fram i
þvi að alþýðubandalagsheimdell-
ingarnir eru með sitt hár, gjarnan
skegg og fráhneppt i hálsinn. Þeir
eru tákn uppreisnarinnar. Þeir
vilja skáka burt gömlum kredd-
um og fordómum.
Leiðari i Alþýðublaðinu
Inn og út um gluggann...
Ég hef sem sagt verið þeirrar
skoðunar og er enn, að við eigum
að vera aðilar að NATO, og þær
rikisstjórnir, sem ég hef stutt á
undanförnum árum, og raunar
miklu fleiri, hafa haft þessa
stefnu. Hitt er svo annað mál, að
minu mati, að aðild okkar að Atl-
antshafsbandalaginu gerir það
ekki endilega nauðsynlegt, að hér
sé erlendur her, ég hef áður lýst
þeirri skoðun, ég ætla ekki að
rekja það hér og nú, en ég ætla að
láta ráðstefnugesti vita af þvi, að
ég hef heldur ekki skipt um skoð-
un aö þessu leyti, og ég sé það
mér til nokkurrar ánægju, að
áhugi á þvi, aö hér þurfi ekki að
vera erlendur her um aldur og
ævi, hefur variö vaxandi meðal
þjóðarinnar, og tel ég það vel, þvi
að ég vonast til þess, ég el þá von
i brjósti, að tlmar breytist þannig
i framtiö, að þess gerist ekki þörf,
þó aö ég viðurkenni það, aö svo
virðist vera enn um skeið.
Einar Agústsson
I Mbl.