Þjóðviljinn - 02.02.1980, Qupperneq 4

4 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 2. febrúar 1980
DIOBVIUINN
Málgagn sósialisma, verkalýös-
hreyfingar og þjóöfrelsis
Ctgefandi: Útgáfufélag Þjóöviljans
Framkvæmdastjóri: Eiöur Bergmann
Kitstjórar: Arni Bergmann, Einar Karl Haraldsson.
Fréttastjóri: Vilborg Haröardóttir
Umsjónarmaöur Sunnudagsblaös: Ingólfur Margeirsson.
Rekstrarstjóri: Úlfar Þormóösson
Afgreiöslustjóri: Valþór Hlööversson
Blaöamenn: Alfheiöur Ingadóttir, Ejnar Orn Stefánsson, GuÖjón Friöriks-
son, Ingibjörg Haraldsdóttir, Magniis H. Gíslason, Sigurdór Sigurdórsson.
Þingfréttir: Þorsteinn Magnússon.
tþróttafréttamaöur: Ingólfur Hannesson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Gunnar Elísson
Útlit og hönnun: Guöjón Sveinbjörnsson, Sævar Guöbjörnsson
Handriia- og prófarkaleslur: Andrea Jónsdóttir, Ellas Mar.
Safnvöröur: Eyjólfur Arnason
Auglýsíngar: Sigrlfiur Hanna Sigurbjörnsdóttir, Þorgeir Olafsson.
Skrifstofa: Gu&rUn GuövarBardóttir.
Afgreiðsla: Kristin Pétursdóttir, Bára Halldðrsdóttir, Bára Sigurðar-
dóttir.
Slmavarsla: Ólöf Halldórsdóttir, Sigrlöur Kristjónsdóttir.
Bflstjóri: Sigrún Báröardóttir
Hiismóöir: Jóna SigurÖardóttir
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pólsdóttir, Karen Jónsdóttir.
Útkeyrsla: Sölvi Magnússon, Rafn Guömundsson.
Ritstjórn, afgreiösla og auglýsingar: Slöumúla 6, Reykjavfk.simi 8 13 33.
Prentun: Blaöaprent hf.
Heimilisböl og
pólitískar kreppur
• Bretar hafa fyrir satt, að stjórnmál skipi mönnum í
rúm saman með undarlegum hætti. Og mætti bæta því
við, að þau tvístra mönnum einnig á furðulegan hátt.
• Undrun er það sem fyrst slær landsmenn þegar þeir
lásu það af blöðum sínum, að nýjasta uppákoman i
stjórnarmyndunarviðræðum væri tilboð sem Gunnar
Thoroddsen og liðsmenn hans í Sjálfstæðisflokknum
gerðu tveim öðrum f lokkum upp á eigin spýtur. I höfuð-
málgagni Sjálfstæðismanna, Morgunblaðinu, var þó
önnur kennd sterkari miklu, en það var reiði og svo
hneykslun. Það er að sjálfsögðu ekki nema von; það eru
stórtíðindi í stjórnmálaflokki þegar hluti hans fer að
leika upp á eigin spýtur f jafn þýðingarmiklum viðræð-
um. Fordæmin eru ekki mörg, en það þekktasta er þó
einnig tengt Sjálfstæðisf lokknum; það var þegar nokkrir
þingmenn hans neituðu að styðja þá Nýsköpunarstjórn
sem Olafur Thors myndaði 1944.
• Af leiðara Morgunblaðsins í gær má lesa, að
stuðningsmenn Geirs Hallgrímssonar eru vægt sagt af-
skaplega lítið hrifnir af frumkvæði Gunnars Thorodd-
sens. Það er látið að því liggja að hér sé ekki að málum
staðið á „drengilegan og hreinskiptinn hátt". Það er tal-
að um að sú flókna staða sem upp er komin á þingi,haf i
leitt til „taugaveiklunar" hjá einstökum þingmönnum.
Þar segir og að miklu skipti að „menn leggi persónuleg-
an metnað til hliðar og láti ekki valdabaráttu einstakra
manna villa sér sýn".
• Allt ber þetta tal vott um þungbært heimilisböl, sem
ekki er ástæða til að aðrir séu að velta sér upp úr. En það
er ýmislegt í sambandi við útskýringar Morgunblaðsins
á þessum tíðindum sem vert er að athuga. Þar er sagt á
þá leið, að stjórnmálabarátta á íslandi hafi löngum
einkennst af „sundrungu milli flokka og manna, per-
sónulegum fordómum og metnaði". Flokkar geti ekki
unnið saman af ástæðum sem kannski ættu að vera löngu
grafnar, eða þá að flokksforingjar eða ákveðnir menn
geti ekki setið saman í ríkisstjórnum þótt f lokkar þeirra
geti það. Blaðið segir að upp á síðkastið hafi þessi ein-
kenni stjórnmálabaráttunnar orðið æ ríkari.
• Það er ekki víst að svo sé. Ekkert af þessu er nýtt af
nálinni, eins og leiðarahöfundur viðurkennir hálft f
hvoru. Hinsvegar er það rétt, að einmitt Sjálfstæðis-
f lokkurinn hef ur átt í alllangri forystukreppu, sem ekki
er aðeins tengd vandkvæðum mannvals eða sambúðar
forystumanna,heldur og sjálfu eðli hans.
• Flokkurinn er einskonar samsteypa þar sem nokkrir
straumar koma saman. Slíkur flokkur má ekki marka
sér alltof skýra stefnu og afdráttarlausa, vegna þess að
skoðanalegur samnef nari hans liggur nokkuð lágt. Þeim
mun meiri þörf hef ur f lokkurinn fyrir hinn f ræga sterka
mann, sem þokar ágreiningi til hliðar eða breiðir yfir
hann með persónu sinni — slíkur foringi er og nauðsyn-
legur vegna þess, að hvenær sem gef ur á bátinn, hvenær
sem eitthvert kreppuástand ber að dyrum, hrópa þeir
miðstéttarhópar, sem flokkurinn höfðar mjög til, mjög
eindregið á hinn sterka landsföður. Þegar svo slíkur
flokkur hefur ekki byggt upp landsföður, eða þá tveir
menn eða fleiri gera tilkall til þessa hlutverks, þá er
meiriháttar vandi fyrir dyrum. Allir f lokkar geta átt sér
sín forystuvandamál, en reynslan bæði hér og víðar
sýnir, að þau vandamál geta orðið alveg sérstaklega
erfið einmitt fyrir hægrisinnaðan flokk sem nýtur
f jöldafylgis.
—ráb.
kljppf
j Deilt um
j stefnumótun
m Hér á dögunum var i leiöara
| fjallaö um leiklistarmál og þá
J meöal annars um lög um
j Leiklistarráö. Rabbgrein haföi
I veriöskrifuöum þetta ráö I Les-
[ bók Morgunblaösins og var
| henni stefnt gegn ráöi þessu og
m þaö óþarft taliö. Var i þvi sam-
I bandi minnt á þaö i leiöaranum,
J aö hvenær sem hægrisinnar
■ heyröu talaö um eitthvaö sem
I kalla mætti „stefnumótun” i
[ menningarmálum þá færi um
I þá stór hrollur.
Fyrirvarar
Svövu
NU skai þaö játaö aö vissulega
var þarna nokkur smuga til
oröaleikja ef innræti var til
staöar, vegna þess aö í Þjóö-
viljaleiöaranum var ekki getiö
um fyrirvara Svövu sérstak-
lega. En þeir sem kæröu sig um
vissu auövitaö, aö hennar fyrir-
varar i þessu efni voru allt aörir
en t.d. Ragnhildar Helgadóttur,
sem er ein þeirra sem sér blóö-
rauöan háska læöast á bak viö
öll opinber afskipti af
menningarmalum. Svava visaöi
til þess aö oröalag eins og
„stefnumótun” væri ekki heppi-
legt vegna þeirrar heföar sem
er á þvi oröi i islensku máli —
HUnsagöimeöal annars:„Oröiö
Staksteinar Morgunblaösins
voruaö leika sér aö þessu máli i
fyrradag. Svo er mál meö vexti,
aö þegar rætt var um Leikhús-
ráöslög á Alþingi þá var Svava
Jakobsdóttir andvig þvl, aö þaö
yröi tekiö fram, aö ráöiö skyldi
„móta stefnu” i leiklistarmál-
um. Siöan leggja Staksteinar
saman i gömlum og gdöum orö-
henglisanda og segja aö Þjóö-
viljinn hafi kallaö Svövu
Jakobsdóttur hægrisinna og þar
fram eftir götum.
„stefnumótun” getur veriö vill-
andi vegna þess aö „stefna” er
fagorö I listum. Viö tölum um
raunsæisstefnu, rómantiska
stefnu. Þess vegna er fyllilega
réttlætanlegt aö minum dómi aö
vara viö þvi aö festa i lögum aö
leikhUsráö skuli móta stefnu”.
Þetta eru aö sjálfsögöu fyrir-
varar sem eiga fullan rétt á sér
og vísa til þess aö hér kynni aö
vanta heppilegt orö yfirþaö sem
—«9
........
I raun og veru er á seyöi: ekki ■
„stefna” i listrænum skilningi |
heldur „stefna” (eöa menn- m
ingarpólitik.cultural policy,) aö |
þvi er varöar skynsamlega J
framgöngu opinberra aöila 1 Z
leiklistarmálum — bæöi um I
fjárhagsleg efni um menntun ■
leikhUsfólks og fyrirgreiöslu viö |
samstarf hinna ýmsu arma ■
leikhUsslifs. Þetta allt heitir i I
lögum aö skapa leiklist þroska- J
vænleg skilyröi eöa eitthvaö á ■
þá leiö, og i slikri viöleitni er aö I
sjáifsögöu einskonar „stefnu- í
mótun” fólgin, þótt oröiö sjálft |
kunni aö orka tvimælis. ■
Hœgrafólk
og listir
Hægrafólk aftur á móti, þaö ■
hefur sterka tilhneigingu til |
aö setja upp kryppuna ■
hvenær sem haföir eru |
fram tilburöir til aö setja a
fram eitthvaö sem kalla mætti J
menningarpóiitlk. Eins og áöur _
var rakiö, þá finnst þeim liggja I
ýmsir fiskar undir steini þegar ■
aö þeim hlutum er vikiö. Sumir |
þeirra halda fram sinum trUar- ■
setningum um afnám rikisaf- |
skipta, einnig af menningar- J
málum, aörir viöurkenna aö ■
visu, aö ekki sé hægt aö afhenda I
listir markaöslögmálum alfar- J
iö, en sýna um leiö mikla tregöu |
á þvi aö taka til bæna þann *
óskapnaö og þann nánasarskap |
sem stendur Islensku listalifi a
fyrir þrifum. Stundum finnst ■
manni, aö hægrisinnar ýmsir J
séu meira en sáttir viö þaö, aö _
koma málum svo fyrir, aö I
ýmsarfylkingar listamanna séu ■
aö strlöa innbyröis um I
naumlega skammtaöa f jármuni I
meöan þeir sjálfir standa ■
álengdar og þvo hendur sinar |
meö sælu yfirbragöi frjáls- ■
hyggjunnar svonefndu.
shorid
Hallsteinn Sigurösson viö verk sin IFÍM salnum. Mynd — Eik.
Hallstemn Sigurðsson sýnir í FÍM salnum
t dag kl. 3 opnar Hallsteinn
Sigurösson sýnlngu i FiM salnum
v/Lauganesveg á 15 skúlptúr-
verkum unnum i járn.
Myndirnar eru allar frá siöustu
3 árum.
Hallsteinn stundaöi nám viö
Myndlista- og handiöaskólann frá
1963-66, siöan framhaldsnám I
London til 1972, auk þess sem
hann hefur fariö I námsferöir til
Italiu og Grikklands.
Þetta er 4. einkasýning Hall-
steins hér á landi, en hann hefur
tekiö þátt I fjölda samsýninga
bæöi heima og erlendis.
Sýningin veröur opin til 17.
febrúar dagiega frá kl. 15-22,-ig