Þjóðviljinn - 06.03.1980, Page 3

Þjóðviljinn - 06.03.1980, Page 3
Fimmtudagur 6. mars 1980 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 3 Sarameðj kollegumj SARA LIDMAN veröur ■ gestur Rithöfundasambands I tslands á almennum félags- " fundi i Norræna húsinu i ■ kvöld kl. 9. Hún mun lesa úr " ■verkum sinum, segja frá Z þeim og spjalla viö fundar-1 menn. ■ Þetta er siöasta tækifæriö | til aö hitta Söru Lidman á B Islandi I þetta sinn þvi hún | fer af landi brott I fyrra- ■ máliö. Þrír íbúar á hv ern bíl Voru 4.7 árið 1970 Hinn 1. janúar 1979 voru 75.679 fólksbílar á Islandi og eru þá langferðabilar ekki teknir með. Þetta þýð- ir að um 3 ibúar eru um hvern bfl og má þá reikna með að meira en einn bíll sé á hverja f jölskyldu. Slá- um við þar með allar Norðurlandaþjóðirnar út nema Svía. Til samanburöar má geta þess aö áriö 1970 voru 4.7 ibúar á hvern bfl, áriö 1960 voru 8.7 ibúar á bil og 1950 voru 13.6 ibúar á bil. Miöaö viö fólksbfla eingöngu voru áriö 1978 345 bilar á hverja 1000 ibúa i Sviþjóö. Næstir komu Islendingar meö 337 bila, þá Danir meö 295 bila, þá Norömenn meö 282 bfla en lestina ráku Finn- ar meö 234 bila á hverja 1000 ibúa. Ef allir bilar eru teknir meö i dæmiö voru 84.141 bilar á Islandi i ársbyrjun 1979 eöa 374 á hverja 1000 ibúa og erum viö þar fremst- ir Noröurlandaþjóöa. Næstir koma Sviar meö 367 bfla, þá Dan- ir meö 329 bila, Norömenn meö 321 og Finnar meö 267. Þrátt fyrir þessa miklu bflaeign eru hér langfæstir bilar á hvern km vegar eöa 7 bilar. 1 Noregi og Finnlandi eru 17 bflar á km, 24 I Sviþjóö og 25 i Danmörku. I Danmörku er allt vegakerfiö meö bundiö slitlag en þaö er 68 þús. km. A tslandi er vegakerfiö um 12 þús. km en aöeins 2% þess meö bundiö slitlag. Samsvarandi prósentutölur eru 56% i Sviþjóö, 53% i Noregi og 45% í Finnlandi. —GFr. íhlutun Sovétmanna i Afganistan og vera hersins á Miðnesheiði Þetta er nákvæmlega sama s j ónarspilið Stefán Jónsson alþm. á þingi Norðurlandaráðs Eins og skýrt var frá í Þjóðviljanum i gær, þá líkti Stefán Jónsson alþm. í ræðu, sem hann flutti á Norðurlanddaráðsþingi, íhlutun Sovétmanna í Af- ghanistan saman við þá at- burði, sem urðu hér á landi árið 1951 þegar stjórnvöld kölluðu yfir landsmenn bandariskt herlið, án þess að spyrja þing né þjóð. — Ég get ekkert sett út á þaö at- riöi, sagöi Stefán, hvort sem þaö er satt eöa ekki, aö lögleg stjórn- völd I Afghanistan hafi beöiö Rússa um aö verja sig meö her- valdi. Ég veit þó aö þaö er sagt aö stjórnvöld I Afganistan fóru fram á þetta. Þaö skiptir minnstu máli. Hitt er verra aö Sovétmenn skuli hafa tekiö þátt i þessum leik. Ég er þeirri ráösmennsku sérlega andsnúinn, en þetta mál allt er nokkuö sérstakt einmitt fyrir íslendinga. Þaö gefur okkur möguleika á samlikingu viö þaö sem geröist hér á Islandi, áriö 1951, en þá baö lögleg islensk rikisstjórn Bandarikjamenn um nákvæmlega þaö sama, aö senda herliö til Islands, og Bandarikja- menn sinntu þeirri osk. Þaö er ekkert nýtt, aö slikir atburöir eigi sér staö eftir siöari heims- styrjöldina. Islenska rikisstjórnin geröi þetta á nákvæmlega sama máta og sú afghaniska, spuröi ekki þingiö, spuröi ekki þjóöina, og þaö er auövelt fyrir stórveldi og rikisstjórnir þessara stórvelda aö fá smærri lönd til aö óska eftir hernaöarihlutun frá sinni hendi. Þaö er léttur leikur. • Siöar I ræöu sinni minnti Stefán Norömenn á, aö hernaöarmáttur stórveldanna i Skandinaviu væri minni en viöast hvar annars staö- ar, einmitt vegna þess aö Norö- menn heföu á sinum tima neitaö aö taka bandariskan her á sitt land, en þvingaö islensk stjórn- völd til þess I staöinn. Varöandi þau mál öll væri vel viö hæfi aö rifja upp söguna af Siguröi jarli, sem baö Hrafn hinn rauöa aö bera merki sitt I orrustu, Stefán Jónsson en þá haföi Kerþjálfur höggiö eina 6 af merkisberum jarlsins. Þá mun Hrafn hafa sagt viö jarl- inn: „Ber þú fjanda þinn sjálf- ur.”. ->g NFS gagnrýnir iðnaðarsamvinnu Norðurlanda Gæti verið miklu A fundi meö blaöamönnum I gær f húsi Hins íslenska prentara- félags kynntu framámenn Nor- ræna verkalýössambandsins, NFS, yfirlýsingu frá sambandinu um norræna iönaöarstefnu. Kom fram veruleg gagnrýni á ráö- herranefnd Noröurlandaráös fyrir aö hafa ekki tekiö nægilega föstum tökum ýmis kjörin sam- vinnuverkefni á sviöi iönaöar. NFS gerir I yfirlýsingu sinni m.a. kröfur um stóraukin framlög til iönaöarmála úr Norræna iön- þróunarsjóönum, svo og aö sett veröi á laggirnar sérstök iönaöar- pólitisk stofnun á vegum ráö- herranefndarinnar. A fundinum voru Oso Laakso, formaöur NFS, Lennart Forse- back framkvæmdastjóri NFS, Asmundur Stefánsson, stjórnar- maöur i NFS,og Haukur Már Haraldsson blaöafulltrúi ASl. I yfirlýsingu NFS er lögö áhersla á nauösyn þess aö rfkisstjórnir Noröurlanda efli meö sér sam- starf á efnahagsmálasviöinu. Samræma þurfi stefnuna I efna- hagsmálum meö þau markmiö aö leiöarljósi aö halda skuli upp fullri atvinnu og efla hagvöxt. Þá hvetur NFS stjórnir Noröurlanda til þess aö beita áhrifum sinum I alþjóölegum stofnunum sem þær eiga aöild aö i þvi skyni aö fá forysturiki iönaöarveldanna til þess aö taka upp svipaöa stefnu. NFS segir aö til langframa ráöist atvinnustigiö af því hvort iönaöinum takist aö halda stööu sinni og hvort þessi atvinnugrein fær svigrúm til þess aö aölagast nýjum aöstæöum. Aö mati NFS eru I dag talsveröir möguleikar ónýttir á þessu sviöi. Samvinna Noröurlandanna i iönaöarmálum sé minni en skyldi vegna skorts á frumkvæöi og heildarskipu- lagningu. A næsta áratug þurfi rikisstjórnir og launþegasamtök á Noröurlöndum aö taka höndum saman og gripa til samræmdra aögeröa til þess aö efla norræna iönaöarsam vinnu. NFS krefst þess aö eftirfarandi ráöstafanir veröi geröar: 1. Efnt veröi til rannsókna á ýmsum sviöum, svo sem á mál- efnum einstakra iöngreina, og standa skipulega aö markaösleit og kynningu á norrænni vöru. 2. Aætlanir veröi geröar um þróun iöngreina sem fyrirsjáan- lega munu lenda I vandræöum innan skamms og einnig um þær sem séö er aö eiga framtiöina fyrir sér. 3. Unniö veröi skipulega aö betri nýtingu hráefna á Noröur- löndum i þágu iönaöar. 4. Norræni iönþróunarsjóöurinn veröi stórefldur til þess aö gegna þvi hlutverki aö þróa nýjar iön- greinar og nýja framleiöslu. 5. Launþegasamtökin fái full- trúa I Norræna iönþróunar- sjóönum og Norræna fjárfest- ingarbankanum. 6. Kannaö veröi hvort grund- völlur er til þess aö koma á nor- rænni stofnun sem heföi aö verk- efni aö skapa norrænum fyrir- tækjumfsem standa höllum fæti I samkeppni viö alþjóölega auöhringa og eiga á hættu aö veröa gleypt af þeim, f járhags- lega og tæknilega möguleika til ■ j Bilið j milli j tveggja ! tóna | Pelle Gudmunsen Homgren Ihlaut tónlistarverölaun Noröur- iandaráös og var þaö flutt eftir afhendingu verölaunanna f , Iiáskólabiói: sérstæö tónsmiö Ifyrir selló, bilflautur og slag- verk. Tónskáldiö flutti bráö- skemmtilega ræöu og fulltrúi ■ dómnefndar var ekki siöri f Þrir lögmenn, sem borgarstjóri fól aö kanna leiöir tii úrbóta varöandi rekstur leiktækjasala i borginni,hafa lagt til aö lögreglu- samþykkt Reykjavikur veröi breytt þannig aö leiktækjasalir veröi gcröir leyfisskyldir. Forsaga þessa máls er aö borgaryfirvöldum hafa borist ótal kvartanir, bæöi frá foreldrum og þess aö standast samkeppni. Auk þess veröi slikri stofnun ef af yröi faliö aö stuöla aö þvi aö fyrirtæki fjárfesti frekar innan Noröur- landa en utan. 7. Sett veröi á fót sérstök iönaöarpólitisk stofnun á vegum ráöherranefndar Noröurlanda- ráös. NFS bendir á aö vandamálin sem iönaöurinn á viö aö striöa I dag séu oft i sambandi viö vöxt og valdasöfnun alþjóölegra auö- hringa. Hröö tækniþróun I raf- einda-og tölvuiönaöi skapar einn- ig aölögunarvandamál og erfiö- fyndinni skilgreiningu á tón- skáldinu og verkum hans — var þar eitt aöalþema spakmæli Pelle svohljóðandi: Biliö á milli tveggja tóna er bil milli tveggja tóna.... Verkiö er af þvi tagi, aö þaö heföi valdiö mikilli hneykslan fyrir ekki ýkja mörgum árum. skólayfirvöldum, vegna reksturs leiktækjasalanna auk þess sem ibúar I nærliggjandi húsum viö þessa sali hafa kvartaö undan ónæöi. Borgarstjórn fjallaöi um máliö á sinum tima og visaði þvi m.a. til umsagnar barnaverndar- nefndar en siöan til afgreiðslu borgarstjóra. Fól hann Hjalta Zophaniassyni (dómsmálaráöu- meiri leika á aö halda uppi fullri at- vinnu. Launþegahreyfingin kunni aö lenda I verulegum vanda sé ekki gripiö til aögeröa til þess aö stýra þessari þróun á lýöræðis- legan hátt. Þá er i yfirlýsingunni minnt á aö verið sé aö endurskoöa sam- komulagiö um sameiginlegan vinnumarkaö á Noröurlöndum frá 1954. I þvi sambandi minnir NFS á þá kröfu sina aö sett veröi á fót norræn vinnumarkaös- stofnun til þess aö samræma vinnumarkaösmálin. En Noröurlandaráð og gestir , þess virtust hafa stækkaö tölu- ■ vert á sér tóneyraö og músi- I kalsktumburðarlyndi og hlýddu | á stilltir vel, en kannski eilftið , hissa ööru hverju. Myndin sýnir tónskáldiö taka I viö heillaóskum Matthiasar | Mathiesen. ■ neyti), William Th. Möller (lögreglustjóraembættiö) og Gunnari Eydal (borgarskrif- stofunum) aö kanna leiðir til úr- bóta, en helst haföi veriö rætt um aö setja sérstök aldurstakmörk á þessa staöi eöa breyta lögreglu- samþykktinni þannig aö yfirvöld heföu aöstööu til betra eftirlits meö stöðunum. —AI I---------------------------1 Leiktækjasalir leyfisskyldir?

x

Þjóðviljinn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.