Þjóðviljinn - 06.03.1980, Síða 4

4 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 6. mars 1980
DjOmUNN
Málgagn sósíalisma, verkalýðs-
hreyfingar og þjóðfrelsis
t'tgefandi: Otgáfufélag Þjóöviljans
Framkvæmdastjóri: Eiöur Bergmann
Kitstjórar: Arni Bergmann, Einar Karl Haraldsson.
Fréttastjóri: Vilborg HarÖardóttir
Umsjónarmaöur Sunnudagsblaös: Ingólfur Margeirsson.
Rekstrarstjóri: Úlfar Þormóösson
Afgreiöslustjóri: Valþór Hlööversson
Blaöamenn: AlfheiÖur Ingadóttir, Einar Orn Stefánsson, Guöjón Friöriks-
son, Ingibjörg Haraldsdóttir, Magnús H. Gíslason, Sigurdór Sigurdórsson.
Þingfréttir: Þorsteinn Magnússon.
Iþróttafréttamaöur: Ingólfur Hannesson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Gunnar Elísson
t'tlit og hönnun: Guöjón Sveinbjörnsson, Sævar Guöbjörnsson
Handriia- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Ellas Mar.
Safnvöröur: Eyjólfur Arnason
Auglýsingar: SigrlSur Hanna Sigurbjömsdóttir, Þorgeir ölafsson.
Skrifstofa: GuörUn GuBvaröardóttir.
Afgreiösla: Kristin Pétursdóttir, Bára Halldórsdóttir, Bára Siguröar-
dóttir.
Sfmavarsla: Olöf Halldórsdóttir, Sigriöur Kristjánsdóttir.
Bílstjóri: Sigrún Báröardóttir
Húsmóöir: Jóna Siguröardóttir
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir.
Otkeyrsla: Sölvi Magnússon, Rafn GúBmundsson.
Rltstjórn, afgrelösla og auglýslngar: Siöumóla 6. Reykjavfk.simi 8 13 33.
Prentun: Blaöaprent hf.
Minnisvarði um
úrelt skipulag
• Fyrir borgarstjórnarfundi í dag liggur tillaga um að
200 miljónum króna af þjóðvegafé landsmanna verði
variðtil þess að hef ja framkvæmdir við 80 metra langa
brú með umfangsmiklum 4-5 metra háum fyllingum til
beggja handa þvert yfir Elliðaárdalinn. Skipulagslegar
forsendur Höfðabakkavegar og brúarinnar eru ekki
lengur fyrir hendi. Hraðbrautin sem þarna átti að koma
tilheyrði úreltt skipulagi sem aldrei verður framkvæmt.
Ekkert réttlætir því þessa framkvæmd.
• Meirihluti umhverfismálaráðs og skipulagsnefndar
borgarinnar hefur mótmælt Höfðabakkaveginum.
Framfarafélög í Breiðholti og Árbæ hafa lýst andstöðu
sinni við hann. Þjóðminjavörður hef ur sent f rá sér harð-
orð mótmæli gegn áformum um að skerða Árbæjartúnið
og náttúruspjöllum í Elliðaárdal. Verkfræðingar hafa
komið fram á sjónarsviðið og bent á aðrar lausnir en
hraðbrautarferlíkið til þess að tengja saman Árbæinn og
Breiðholtið.
• Samt sem áður bendir allttil þess að meirihluti skapist
fyrir því í borgarstjórn að reistur verði þessi minnis-
varði úr malbiki og steypu um úreltar skipulagshug-
myndir. Jafnvel kunnir umhverfisvernidarmenn úr
borgarstjórnarliði Sjálfstæðisflokksins gerast nú tals-
menn náttúruspjalla og Árbæjartún og Elliðaárdalur
skipta allt f einu litlu máli í þeirra augum. Hér hljóta
annarleg sjónarmið að ráða ferðinni.
#Enda þótt aðalskipulag Reykjavíkur hafi verið endur-
skoðað að hluta til 1977 bentu Alþýðubandalagsmenn
strax þá á að margir þættir þess væri orðnir ófram-
kvæmanlegir og forsendur fyrir öðrum brostnar. Sá
hluti aðalskipulagsins sem harðasti gagnrýni hef ur sætt
er umferðarskipulagið. Það tók mið af fólksf jölgunar-
forsendum sem löngu eru úreltar og byggði á víðtæku
hraðbrautakerf i til þess að þjóna vaxandi íbúaf jölda og
50þúsund manna ibúðahverfi við Úlfarsfell. Þannig ger-
ir þetta hraðbrautanet ráð f yrir því að hægt verði að aka
á 80 km hraða frá Lækjartorgi um Fríkirkjuveg eftir
Hlíðarfæti sjávarmegin i öskjuhlíðinni inn eftir Foss-
vogsdal um Fossvogsbraut og yfir Elliðaárdalinn þveran
á Höfðabakkabrú og um Ártúnsholtið yfir á Vestur-
landsveginn. Þessi leið átti fyrst og fremst að vera val-
kostur í stað Miklubrautarinnar sem ekki hefði getað
annað þeim umferðarþunga sem skipulagið miðaði við.
#Lögð var á það rík áhersla á sínum tíma hversu brýnn
þessi valkostur væri ef ekki ætti að ríkja hér algjört öng-
þveiti í umferðarmálum í framtíðinni og ennfremur að
til þess að hraðbrautanetið gegndi hlutverki sínu þyrfti
hver og einn hluti þess að vera óhaggaður. Fyrrverandi
umhverf ismálaráð f jallaði um hraðbrautanetið á sínum
tíma. Ráðsmenn létu þá sannfærast um að nauðsynlegt
væri að fórna ýmsum umhverfisverðmætum á altari
samgangnanna enda byggju Reykvíkingar í borg en ekki
þjóðgarði. Nú eru forsendur þessa skipulags brostnar.
Reykvíkingum fjölgar ekki. Þeim fækkar. Þessvegna
hlýtur það að vera eðlileg krafa að ákvarðanir um hrika-
leg umhverfisspjöll,sem teknar voru á allt öðrum for-
sendum en nú eru gildar, verði endurskoðaðar.
• Hraðbrautanietið gerði ráð fyrir skerðingu á Tjörn-
inni, Hljómskálagarðinum, öskjuhlíðinni, Fossvogs-
dalnum og Elliðaárdalnum. Bæjarstjórn Kópavogs hef ur
hafnað þeirri hugmynd að leggja hraðbraut um Foss-
vogsdal í landi Kópavogs. Þar með var í rauninni brostin
meginröksemdin fyrir þessu umferðarkerf i. Og hver vill
nú láta skerða Tjörnina og Hljómskálagarðinn? Þanntg
f alla hlutar þessa mikla umf erðarskipulags í valinn einn
af öðrum. Þrátt fyrir þetta virðast nú nokkrir borgar-
fulltrúar gjörsamlega hafa gleymt höfuðröksemdinni
sem á sínum tíma var beitt til þess að fá umhverfis-
verndarmenn til að samþykkja öll náttúruspjollin. Hun
var sú að enginn hlekkur í hraðbrautakeðjunm mætti
bresta því þá hefðu hinir engan tilgang lengur. Borgar-
f ulltrúar Sjálfstæðisf lokks, Alþýðuf lokks og Framsókn-
arflokks ættu að hugsa málið upp á nýtt áður en þeir
samþykkja í bráðræði tillögur um meiriháttar um-
hverfisspjöll fullkomlega að nauðsynjalausu.
kiippt
Indjánar, pappir,
afþreying
RæBa Söru Lidman sem hún
flutti viö afhendingu bók-
menntaverBlauna NorBurlanda-
ráBs var einhvernveginn gufuB
upp af upplýsingaskrifstofu
NorBurlandaráBs þegar viB leit-
uBum hennar I gær — en ræBa
orBiB til og sótt rneBal annars
seiB og kraft til IndjánaþjóBa,
þjóBa sem enn er veriO aB ilt-
rýma meB góBu og illu i þeirri
gæfulitlu álfu. Og af hverju er
enn veriB aB útrýma Indjánum?
spurBi hún. Af þvi gróBamenn
vilja höggva niBur frumskóg-
ana. Og til hvers er veriB aB
höggva þá niBur? MeOal annars
vegna þess aB viB i þessum riku
löndum þurfum svo gffurlega
mikiö af pappir. Og af hverju
stafar þessi firnalega pappirs-
græBgi? Jú, hún er tengd því, aB
viB þurfum aB prenta þessi lif-
andibýsn af afþreyingu — meB-
al annars svonefndum Indjána-
sögum — og er þaB lygi og
mannhatur mestan part.
ar hún hafBi talaB viB fólk I
Hanoi á sjöunda áratugnum brá
hún sér norBur i land og talaBi
viB námumenn og kom meB frá-
sögn af þeim löndum sinum i
opna skjöldu: þeir höfBu haldiB
aB öllum liöi takk bærilega I vel-
feröarrlkinu. ÞaB reyndist mik-
ill misskilningur, segir I Gruva,
námumannabókinni. Og enn
talaö Sara Lidman yfir Noröur-
landaráösmönnum um fátækt-
ina f rikidæminu — þá andlegu
kröm sem lætur fólk fara á mis
viö ágæta fjársjóöi i bókmennt-
un en teymir þá inn I þann heim
ofbeldis og lyga sem hvolfist
yfir þaö i svonefndum sjoppu-
bókmenntum.
Þetta var hin þarfasta hug-
vekja. Menn gætu kannski þóst
lifsreyndir og sagt sem svo aö
þeir hefBu nú heyrt annaö eins
áöur — en þaB er ekki nema aö
nokkru leyti rétt. 1 hvert sinn
sem sllkt erindi er flutt af list-
rænum skörungsskap verBur
boBskapurinn nýr og ferskur.
Brœðrabylta
Sara Lidman taldi fagurbók- |
menntir enn meiri hornreku i “
sænsku þjóölifi en þjóölifi ann- .
arra Noröurlanda og ráölagBi I
löndum sínum aö spyrja sessu- ■
nauta sina i Noröurlandaráöi aB |
þvi, hvaB þeir geröu til aö ■
hrinda þvi forheimskunar- |
áhlaupi alþjóBlegs afþreyingar- ■
iönaöar, sem hún taldi hafa lagt ■
SviþjóB undir sig. Þvi miöur er J
hætt viöþviaöþeim yröifátt um ■
svör. Þaö verBur I fljótu bragöi I
ekki séö, aö þaö sé neinn eölis- J
munur á stööu þessara mála |
eftir norrænum löndum, aBeins ■
stigsmunur, blæbrigöamunur. I
Sara Lidman flytur ræöu sfna f Háskólabfói
þessi var svo minnisstæB þeim
sem hlýddu, aö þaB ætti aB vera
óhætt aö fjalla um hana eftir
minni.
Sara Lidman hefur skemmti-
leg tök á samhengi ýmissa
fyrirbæra og beitir þeirri gáfu
einatt af gó&u hugviti til aö
bregöa uppáleitinni mynd af
ýmsu fáránlegu og skelfilegu i
siömenningu okkar svonefndri.
Hún vék sér til Suöur-Ameriku
jjar sem einhverjar merkustu
bókmenntir okkar tima hafa
Fátækt i
rikidæmi
Sara Lidman hefur helgaö
margar ágætar ritsmlöar ýms-
um fátækustu þjóöum heims.
En hún hefur ekki latiB þann
áhuga veröa til þess aB gleyma
vandamálum heima fyrir. Þeg-
«9
Fimm sinnum j
Kojak
Sara Lidman vék lika aö ■
Nordsat og var lttiö gefin fyrir |
aö taka undir almennt hrifn- J
ingartal um aö sá sjónvarps- ■
hnöttur mundi bjóöa upp ó I
aukna möguleika á menningar-
legum samskiptum norrænum. |
HvaB ef hnötturinn veröur svo ■
dýr, spurBi hún, aö viö höfum |
ekki ráö á þvl aö búa til dag- „
skrár hér á NorBurlöndum. ■
Stöndumst ekki samkeppni viB •
alþjóölegu framleiösluna?
Agæt spurning reyndar: I
hvers eru menn bættari þótt ■
þeir sjái eitt kvöldiö Kojak meö I
Islenskum texta og hiB næsta
meö norskum eöa finnskum? |
— áb "
shorið
Kosningar i Háskólanum í nœstu viku:
Tveir listar aö vanda
Hinar árlegu kosningar til
Stúdentaráös og Háskólaráös fara
fram á fimmtudaginn I næstu
viku og veröur kosiö á fjórum
stööum þann dag. Þá fer fram
utankjörfundaratkvæöagreiösla
þann 11. og 12. mars á skrifstofu
Stúdentaráös milliki. 12 og 15. Aö
vanda eru tveir listar I framboöi.
Annars vegar listi Vinstrimanna
sem er samfylking allra vinstri-
aflanna gegn stuöningsmönnum
Sjálfstæöisflokksins. Vinstrimenn
hafa fariö óslitiö meö meirihluta-
vald I Stúdentaráöi siöan 1971.
Tiu efstu menn á lista Vinstri-
manna til StudentaráBs eru eftir-
taldir: Asgeir Rúnar Helgason
sálfræöinemi, GuBmundur Karl
Bjarnason verkfræöinemi, Sjöfn
Sigsteinsdóttir sálfræöinemi,
Gunnar K. GuBmundsson lækna-
nemi, Guömundur Þorbergsson
eölisfræöinemi, Guörún Gröndal
sálfræöinemi, Kristín Guö-
björnsdóttir viöskiptafræöinemi,
SigurBur SigurBsson þjóöfélags-
fræöinemi, Andrés Eiríksson
þjóöfélagsfræBinemi og Asgeir
Þór Arnason laganemi. Tvö efstu
sæti vintrimanna til Háskólaráös
skipa Stefán Jóhann Stefánsson
þjóBfélagsfræöinemi og Brynja
Gunnarsdóttir sjúkraþjálfunar-
nemi.
Efstu menn á lista Vöku til
StúdentaráBs eru eftirtalin:
Kristinn Andersen verkfræBi-
nemi, Liney Arnadóttir viöskipta-
fræBinemi, Hróbjartur Jónatans-
son laganemi, GIsli Geirsson viö-
skiptafræöinemi, GuBmundur
ÞBroddsson verkfræöinemi, GuB-
mundur Már Stefánss. lækna-
nemi, Sveinn GuBmundsson laga-
nemi, Hjalti Kristjánsson lækna-
nemi, Geröur Thoroddsen lækna-
nemi og Kjartan G. Gunnarsson
viöskiptafræöinemi. Tveir efstu
menn á lista Vöku til Háskólaráös
eru Atli Gunnar Eyjólfsson
læknanemi og Einar örn
Thorladus laganemi.