Þjóðviljinn - 18.03.1980, Blaðsíða 15

ÞriAjudagur 18. mars 1980 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 15
Við fundum enga mynd af þeim tónlistarmönnum sem kynntir
verða i Tónhorninu I dag, en þessi fannst okkur bara ansi þjóð-
legur, eða þannig...
Þjódlagatónlist
Sverrir Gauti Diego hefur
umsjón með Tónhorninu i dag.
— Ég ætla aðallega að vera
með þjóðlagatónlist i dag, —
sagði hann. — 1 þessum þátt-
um hef ég mest verið með
gitartónlist ýmiskonar, bæði
klassiskan gitar, flamengó
ofl., en nú er ég að hugsa um
að sýna fram á hvað það var
sem hratt af stað þeim gifur-
lega áhuga sem fólk hefur haft
á gitarleik almennt.
Útvarp
kl. 16.35
Til þess nota ég þjóðlaga-
tónlist, aðallega bandariska,
og spila lög með t.d. Kingston-
triöinu, Peter Paul og Mary og
fleiri af þessum fyrstu þjóð-
lagahópum, sem náðu vin-
sældum, — sagði Sverrir
Gauti.
Ragnar svarar spurningum
um fjáriagafrumvarpið.
Sjónvarp
kl. 21.05
Otsendingartimi þáttarins
er tæpur klukkutimi.
Fjár-
laga-
frum-
varpiö
Þingsjá er á dagskrá sjón-
varps I kvöld, og er Ingvi
Hrafn Jónsson umsjónarmað-
ur þáttarins að venju.
Að þessu sinni er það
Ragnar Arnalds, fjármála-
ráöherra, sem situr fyrir svör-
um. Umræðuefnið er aö sjálf-
sögðu mál málanna um þessar
mundir: fjárlagafrumvarpið.
Ingvi Hrafn hefur fengið tvo
ritstjóra af stjórnarandstöðu-
væng sér til fulltingis viö að
dengja spurningum yfir ráð-
herrann: Ellert B. Schram,
ritstjóri Visis, og Jón Baldvin
Hannibalsson, ritstjóra
Alþýöubalösins.
Arftaki Dýrlingsins
Nú er Dýrlingurinn
allur — vonandi fyrir
fullt og allt. Lélegra
sjónvarpsefni hlýtur aö
vera vandfundið. í stað-
inn kemur nýr breskur
myndaf lokkur, sem
nefnist Óvænt endalok.
Þættirnir eru tólf, og er hver
þeirra gerður eftir smásögu.
Þeir eru þvi ekki efnis
lega tengdir. Sögurnar eru eft-
ir ensk-norska rithöfundinn
Roald Dahl, sem þekktur er
fyrir spennandi smásögur og
hefur gefið út mörg smá-
sagnasöfn.
Það sem þættirnir eiga sam-
eiginlegt er fyrst og fremst
það, að þeir enda allir á mjög
óvæntan hátt. Þeir eru stuttir,
aðeins 25—30 minútur, og
byggjast upp á spennu, sem er
vakin strax i upphafi og vex
siöan hratt, þar til úr flækj-
unni leysist með óvæntum
hætti.
Fyrsti þátturinn, sem sýnd-
ur verður i kvöld, nefnist
Hefndargjöfin og segir frá
miðaldra giftri konu, sem
Ut Sjónvarp
Ty kl. 22.00
heldur við ofursta á eftirlaun-
um. Hann ákveður að binda
enda á samband þeirra og gef-
ur konunni dýrindis loðkápu
aö skilnaði.
Þýðandi er Kristmann Eiðs-
son.
Hringiö í síma 8 13 33 kl. 9-5 alla virka
daga eða skrifiö Þjóöviljanum
Ekki alveg sammála
sjómanninum
segir fyrrverandi sjómaöur búsettur
í Noregi í þessu bréfi
Ég var að lesa bréf frá sjó-
manni vegna skrifa jafnréttis-
siðunnar, um hvernig 22 manna
áhöfn norsks skips hafi Iegið 12-
13 ára stúlku i Thailandi og
greitt henni 1 shilling hver.
Sjálfur hef ég veriö á islensk-
um skipum og er nú i Noregi.
Vakti þetta bréf sjómannsins
athygli mfna. Ég er honum ekki
alveg sammála.
Liklega er það orðum aukið,
aðallir karlmennirnir á skipinu
hafi riðiö stúlkunni. En satt að
segja finnst mér ekkert ótrúlegt
að margir þeirra hafi gert þaö.
Að sökudólgarnir hlytu að veröa
dæmdir og refsað, ef frásögn af
málinu birtist I norsku blaöi tel
ég af og frá.
Vissulega varðar athæfiö
viö lög, en norskir dóm-
stólar eru ekkert ólíkir þeim is-
lensku. Dettur mönnum I hug að
dæmt sé og refsaö fyrir hvert
þaö brot, sem kemst i hámæli?
Þá þyrfti vist annar hver maður
aö vera lögga og restin dómarar
og fangaveröir.
Þvi miður held ég aö meiri-
hluti islenskra og norskra far-
manna sé illa haldinn af kyn-
þáttafordómum og jafnvel
hatri. Þessi krankleiki aum-
ingja mannanna stafar af þvi að
þeir vita ekki betur. Þetta er
engin afsökun. En ég ákæri is-
lenska skólakerfið fyrir lélega
ogvillandifræðslu um framandi
þjóðir. Auövitað kynda hægri
sinnuö blöð undir þessa sem
aðra fordóma, nokkuö sem lýsir
vel mannvonsku hægri aflanna.
Ákæruvaldið i Noregi er ekki
laust við kynþáttafordóma.
Veröieinhver uppvis aö samför-
um við 12-13 ára stelpu i Noregi
á hann visa málsókn. Oðrujnáli
gegnir ef þetta gerist t.d. i SA-
Asiu, hvort sem er um borð I
norsku skipi eða I landi. Skipu-
lagöar eru feröir frá Noregi til
Bankok, svo aö sjénslitlir
Norsarar geti riölast á Tahi-
lenskukvenfólkiá ýmsum aldri.
Hvað aldur stúlknanna varöar
hygg ég að upplýsingarnar geti
verið ónákvæmar. Er óvíst að
stelpan hafi sjálf vitaö aldur
sinn, en erfitt fyrir norska að
giska á aldur austurlandafólks.
Hvaö er afbrigöilegt
i kynlifi? Er afbrigðilegt
að geta haft löngun til vel
þroskaðrar 13 ára stúlku? Ég
held varla. Hitt væri vissulega
afbrigðilegt aö hafa samfarir
við svo unga stúlku i N-Evrópu
a.m.k. En okkur er kennt, að i
Framhald á bls. 13
Taurulla: Tauinu er vafið utan um keflin og kassanum sem er
fergður meðsteinum errúllaðfram ogtilbaka. (Þjóðminjasafnið —
Ljósm.: gel)
Kvikmyndahátíö:
Lofsvert
Eftir að hafa neytt lftils
annars en kvikmynda i 10 daga
á nýafstaðinni kvikmyndahátfö
byrjuöu ýmiss konar innri trufl-
anir aö gera vart viö sig. Hvorki
aðalréttirnir, meölætiö né
aukabitarnir orsökuöu tepp-
una, heldur sii staöreynd aö
„ávextir forréttindanna” voru
einungis ætlaöir skirteinishöf-
um i hópi útvaldra.
GamaU bóndi vestur á fjörð-
um fór einu sinni til héraðslækn-
isins vegna magakvala. Lækn-
irinn skoðaði bóndann hátt og
lágt og spurði svo: „Hver er
þinn uppáhalds matur, Jón
minn?” Bóndi svaraði: „Margt
er lostætið, en hnakkaspek af
gömlum hrúti sem hefur legiö á
botni súrheysgryfjunnar frá
hausti og fram á vor er eitt þaö
besta sem ég fæ”. Læknirinn
skrifaði lyfseðil og afhenti Jóni.
— Eftir hálfan mánuð kom Jón
aftur til læknisins og sagöist
vera búinn aö tæma glasið en
pillurnar hefðu reynst gagns-
lausar og erfiðar i inntöku.
„Erfiðar i inntöku ”, át læknir-
inn upp eftir Jóni, ,,en stikkpill-
ur er auðvelt að taka inn”.
Bóndinn svaraöi: „Ég tuggði og
tuggði en þær festust i tönnun-
um og eru það að auki bragð-
vondar”.
Listin er fyrir alla, eins og
lyfin, einnig kvikmyndalistin.
Listin læknar mörg mein og get-
ur þar aö auki veriö fyrirbyggj-
framtak -
andi. Listrænar kvikmyndir eru
á meðal þeirra „lyfja”, sem
geta læknaöog komið I veg fyrir
þann „andlega skyrbjúg” sem
er afleiðing langvarandi neyslu
á „legnu og súrsuöu hnakka-
speki” framleiddu i „súrheys-
gryfjum” amerískra fjölþjóöa-
fyrirtækja.
Ariö 1976 voru 28 kvikmynda-
hús i landinu (18 I kaupstöðum
og 10 á höfuðborgarsvæðinu),
ibúar á þessu svæöi voru
169,129, sýningargestir yfir áriö"
2.309.000 eöa 6400 daglega sem
samsvarar þvi að hver Ibúi hafi
farið að meðaltali 14 sinnum i
kvikmyndahús yfir áriö.
Um 65% kvikmynda i íslensk-
um kvikmyndahúsum árið 1976
voru ameriskar (sýndaryfir ár-
ið voru 247 kvikmyndir, 160
ameriskar — enginn islensk)
(Heimild: Hagtiðindi, nóv 1977)
Ofanskráðar niðurstöður
sýna, að ekki er vanþörf á list-
rænum kvikmyndum I Islensk-
um kvikmyndahúsum, ef hinn
skæði og útbreiddi sjúkdómur,
„andlegur skyrbjúgur”, á ekki
að leggja að velli stóran hluta
þjóðarinnar. Kvikmyndahátið
hefur aö hluta lagt sitt af mörk-
um i þeirri baráttu,en betur má
ef duga skal, þviað sá galli er á
gjöfum Njaröar aö Islaiskur
undirtexti fylgdi ekki myndun-
um, og þvi er hætt við aö þaö
hafi fariö fyrir mörgum eins og
bóndanum foröum.
og þó!
Ég er ekki meö þessu aö segja
aö nauösynlegt sé aö setja
lslenska undirtexta við allar
þær kvikmyndir sem eru sýndar
, á kvikmyndahátið. En ef kvik-
myndahátiöarnefnd velur t.d.
5—10 kvikmyndir, frá ólikum
menningarsvæöum, til text-
unar, þá er jafnframt búið að
gera öðrum en stúdentsprófs-
skirteinishöfum kleift og fólki
meö þaöan af hærri mennta-
gráður, aðleita sér lækninga og
njóta lista á kvikmyndahátið.
Ef ætlunin er að afsaka sig
með þvi aö slikt sé of kostnaöar-
samt, þá höfum viö ekki efni á
að halda kvikmyndahátiö. Það
er nauðsynlegt aö gera sér grein
fyrir þvi, að forréttindahópar
hafa enga þörf fyrir forréttindi,
þvi að þeir njóta þeirra.
Maður er nú einu sinni aö
reyna aö vera sjálfum sér sam-
kvæmur, eða hvaö?
Einar Már Guövaröarson.
N.M.
Til aö foröast misskilning er
nauösynlegt að taka fram, að ég
er ekki að deila á skipuleggj-
endur kvikmyndahátiðar,
þeirra starf er lofsvert. Aftur á
móti þurfa þeir valdamenn, sem
kenna sig við vinstri- og menn-
ingarpólitik, að brjótast út úr
únni gylltu skel.
fra
lesendum