Þjóðviljinn - 03.04.1980, Síða 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 3. aprll 1980
UOWIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýðs-
hreyfingar og þjóðfrelsis
Ltgefandi: Útgáfufélag Þjóöviljans
Framkvæmdastjóri: Eiöur Bergmann
Kitstjórar: Arni Bergmann, Einar Karl Haraldsson.
Fréttastjóri: Vilborg Haröardóttir
Umsjónarmaöur Sunnudagsblaös: Ingólfur Margeirsson.
Kekstrarstjóri: Úlfar Þormóösson
Afgreiöslustjóri: Valþór Hlööversson
Blaöamenn: Alfheiöur Ingadóttir, Einar Orn Stefánsson, Guöjón FriÖriks-
son, Ingibjörg Haraldsdóttir, Magnús H. Gíslason, Sigurdór Sigurdórsson.
Þingfréttir: Þorsteinn Magnússon.
tþróttafréttamaöur: Ingólfur Hannesson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Gunnar Eltsson
Útlit og hönnun: Guöjón Sveinbjörnsson, Sævar Guöbjörnsson
HandrUa- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Ellas Mar.
Safnvöröur: Eyjólfur Arnason
Auglýsingár: SigriÖur Hanna Sigurbjörnsdóttir, Þorgeir Ólafsson.
Skrifstofa: Guörún Guövaröardóttir.
Afgreiösla: Kristin Pétursdóttir, Bára Halldórsdóttir, Bára Siguröar-
dóttir.
Simavarsla: Ólöf Halldórsdóttir, Sigrlöur Kristjánsdóttir.
Bilstjóri: Sigrún Báröardóttir
Húsmóöir: Jóna Siguröardóttir
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir.
Útkeyrsla: Sölvi Magnússon, Rafn Guömundsson.
Ritstjórn, afgreiösla og auglýsingar: Slöumúla 6, Reykjavfk.slmi 8 13 33.
Prentun: Blaöaprent hf.
Páskahrota
stjórnmálanna
• Frá því ríkisstjórn Gunnars Thoroddsens tók við
völdum hefur hún á stuttum tíma leyst mörg vandamál
sem hrannast höfðu upp á átaka- og óvissutímum í þjóð-
lífinu. Þegar stjórnarstörfin eru metin verður að hafa í
huga við hvaða aðstæður ríkisstjórnin var mynduð.
Valdalaus setustjórn Alþýðuflokksins hafði með
uppáskrift Sjálfstæðisf lokksins velt á undan sér öllum
úrlausnarefnum um nokkurra mánaða skeið og í
tveggja mánaða stjórnarkreppu voru öll vandamál
geymd til næstu stjórnar. Baksvið stjórnarmyndunar-
innar voru hugmyndir Sjálfstæðisf lokks og Alþýðuflokks
um leiftursókn gegn lífskjörum með stórfelldum niður-
skurði og snöggri almennri kjaraskerðingu.
• A' •fc.ð við allar aðstæður má segja að þau markmið
se. i ikisstjórnin setti sér í verðbólgumálum hafi verið
óraunhæf. Á ráðstefnu um verðbólgu sem haldin var á
vegum Viðskipta- og hagfræðingafélagsins um sl. helgi
virtist það samdóma álit helstu ef nahagssérf ræðinga að
óskynsamlegt væri að lækka verðbólgu meira en um 10
til 15% á ári við okkar skilyrði. Oraunhæft væri að ætla
að vilji sé fyrir hendi hjá stjórnvöldum, launafólki,
hagsmunasamtökum og fyrirtækjum til snögglækkunar
á verðbólgu, því sé það gert,þurfi óhjákvæmilega að
höggva stórt á einhverju sviði. Þess vegna hljóti það að
vera raunhæfari stefna að miða við að Islendingar nái
svipuðu verðbólgustigi og gerðist í helstu viðskiptalönd-
unum á f imm ára tímabili í stað tveggja ára eins og nú-
verandi ríkisstjórn gerir ráð fyrir.
Við f járlagaafgreiðslu nú,þegar þriðja frumvarp að
fjárlögum fyrir 1980 hlýtur loks staðfestingu Alþingis,
koma allar helstu þverstæður verðbólguþjóðfélagsins í
Ijós. Stjórnmálamenn hafa í raun ákaf lega lítið svigrúm
til raunhæfra aðgerða gegn verðbólgu, einn vandi er
leystur með því að skapa annan og stundarf riður f enginn
með því að stíga ögn léttar á verðbólgubremsuna. Vand-
inn er sá að sé stigið of fast á bremsuna næst ef til vill
árangur á pappirnum en í raun leiðir það til einhvers
konar uppreisnar í þjóðfélaginu.
• Skattamál hafa mjög verið til umræðu og eins og
jafnan er sú umræða uppblásin af stjórnarandstöðunni.
Talsverðóvissa ríkir um tekjuskattinn þar sem skattstig-
ar hafa ekki verið ákveðnir og skattkerf isbreyting, sem
ákveðin var fyrir tveimur árum, gengur nú í gildi með
ýmsum óvissuþáttum. Ríkisstjórnin hefur þó staðhæft
að heildarskattbyrðin verði svipuð og sl. ár. Það sem við
bætister fyrst og fremst heimild til 10% útsvarshækkun-
ar hjá sveitarfélögunum og svo orkujöfnunargjald í
formi 1,5% söluskattshækkunar, sem nema mun 0.65% í
framfærsluvísitölu og launafólk fær bætta með verðbót-
um á laun.
• Almenningur krefst þess nú í æ ríkari mæli að sveit-
arfélög og ríki veiti betri þjónustu í heilbrigðismálum,
dagvistarmálum, húsnæðismálum, málefnum aldraðra
og á f jölmörgum öðrum sviðum, auk þess sem uppi eru
kröfur um margvíslegar félagslegar úrbætur. Það er
kjarkleysi að viðurkenna ekki að undir þessum kröfum
verður aðeins staðið með skattheimtu sem bitnar á f yrir-
tækjum, eignum og tekjum. Söngurinn um að ríkið og
sveitarfélögin taki of mikið til sín á sér ekki samsvörun í
kröfum fólks til félagslegrar þjónustu og tekjujöfnunar
sem felst í opinberum aðgerðum.
• Ekki heldur geta íslendingar lagt árar í bát varðandi
arðbærar framkvæmdir í orkumálum, virkjun fallvatna
og hitaveitumálum, enda þótt lántökur vegna slíkra
f ramkvæmda kunni að draga úr árangri i verðbólgubar-
áttunni í bráð. Þess vegna má ætla að Islendingar þurfi
enn um sinn að búa við verðhækkanir umfram sett mörk
á niðurtalningarleiðinni, gengissig eða gengisstökk á leið
til stöðugs gengis, og of mikil útgjöld á tímum aðhalds-
stefnu. Núverandi ríkisstjórn mun þurfa að feta grýtt
einstigi og búa við það einkenni samsteypustjórna að
ganga aldrei lengra en sá samstarfsaðili sem skemmst
vill fara í hverju máli, þótt athyglisverðar og betri
lausnir séu nefndar. Ljóst er að þrátt fyrir upphafsvin-
sældir er ríkisstjórnin nú komin að þeim mörkum að
langlundargeð samningslausra verkalýðsfélaga er að
þrjóta. En það sakar ekki að hafa í huga að ríkisstjórnir
leysa ekki allan vanda og verkalýðsfélögin þurfa sjálf að
þrýsta á um lausnir sem viðunandi eru fyrir launafólk í
landinu. —ekh
klrippt
Kveðja Mogga
Morgunbla&iö er nú loksins
komiö meö „réttu útgáfuna” af
þvi sem geröist i deilum farand-
verkafólks og forráöamanna
frystihússins Þórkötlustaöa i
Grindavík. Þar kemur fram i
viötölum viö heimamenn og i
Morgunblaðstexta aö eiginlega
hafi þetta farandverkafólk veriö
ágætis fólk upp til hópa, en svo
hafi þaö veriö þessir lika ein-
staklingar, sem aldrei séu til
friös, eöa þá kommúnistar úr
Reykjavik sem æstu fólkiö upp
til óþurftarverka. Þessi
afsökunarskrif minna einhvern-
veginn á verkalýðsbaráttuna
eins og henni er lýst á bókum i
litlum sjávarþorpum milli
strlöa.
Grindvlkingar eru friöelsk-
andi fólk,eins og sjálfsagt erfen
þaö er á engan hátt afsakanlegt
að búa þannig að verkafólki eins
og gert var I verbúð Þórkötlu-
staöamanna né heldur að breiöa
yfir þaö með þvi aö gera
úlfalda úr mýflugu i sambandi
viö hegðun verkafólksins i
kveöjuveislu þar sem lögreglan
„gekk nokkuð langt”.
Sú nreyfing sem sprottiö
hefur upp kringum málefni far-
andverkafólks, innlends sem
erlends, veröur engan veginn
kveöin niöur með einföldunum á
borö viö þaö að einungis sé um
að ræða kommúnista sem eru að
æsa upp friöelskandi verkafólk
sem vill leggja á sig fyrir vinnu-
friöinn aö búa i grenjum sem
varla eru hundum bjóðandi.
Óvœnt lof
Þjóöviljinn er nokkuö milli
tanna manna þessa dagana.
Minna er af skjalli en
skömmum, en alltaf er lofiö gott
þótt litið sé, og sérstaklega
þegar það kemur úr óvæntum
áttum. Alþýöublaöiö fær tam
ekki oröa bundist, um 1. april
gabb blaðanna:
„Þrátt fyrir þaö aö
hugmyndin væri ekki svo
vitlaus, og I raun sjálfsagt aö
gera samsæri meö þáttöku allra
blaöa, var eins og tilraunin færi
út um þúfur. Þaö vantaöi
eitthvaö á. 1 stuttu máli má
segja aö kfmnigáfa blaöamanna
I samsærinu hafi ekki risiö undir
þessari ágætu hugmynd. Þar
skal þó gera eina undantakn-
ingu, sem er umfjöllun Þjóövilj-
ans, en auk þess, aö slá upp fals-
fréttinni, birtu þeir örstutta
grein um hana aukalega, i þeim
stórskemmtiiega paranoiu tón,
sem Þjóöviljinn beitir einn
blaöa. Þar mátti sjá létta sjálfs-
sagnrýni, meö marxlskum
undirtón.”
Og meira lof
Og í Neista skrifar J. grein
um „Atökin í Grindavlk” og
segir m.a.:
„Þjóöviljinn komst á snoöir
um brottreksturinn og svift-
ingarnar sem áttu sér staö I
kring um hann og vildi ólmur
slá þessu upp. Baráttuhópurinn
taldi hinsvegar nauösynlegt aö
öllu yröi haldiö leyndu um sinn,
á meöan gengiö yröi frá ráön-
Niðurgreiðsla orkuverðs vafasöm
Eykur olíusyrkur
barneignir manna?
Þvi heldur Verslunarráð Islands m.a. fram
ingu erlendu farandverka-
kvennanna, einkum vegna
hugsanlegrar samstööu
atvinnurekenda. Þegar búiö var
aö fá undirskrift atvinnurek-
andans, staöfestingu verkalýös-
félagsins Súganda og stuöning
félagsmálaráöherra fyrir því að
ný atvinnuleyfi gengju I gegn,
sögöu erlendu farandverka-
konurnar upp með viku fyrir-
vara og Þjóöviljanum var
gefinn laus taumurinn. Hóf
hann þegar i stað skipuleg skrif
um málið og á aödáundarverð
meöhöndlun blaösins þvi ekki
minnstan þáttin I þeim ávinn-
ingum sem átökin hafa skilaö.”
Snobbað
fyrir fortíðinni
Meöan Vilmundur Gylfason
stærir sig af þvi á Alþingi aö
hann snobbi ekki fyrir náms-
fólki — nýskriöinn úr langskóla-
námi sjálfur — þá fær Alþýöu-
flokkurinn orð i eyra frá náms-
fólki og þá m.a. guðfræöi-
nemanum, Gunnlaugi Stefáns-
syni fyrrv. alþingism..
Stúdentafélag jafnaöarmanna
hefur tam „átaliö harölega til-
löguflutning þingflokks Alþýöu-
flokksins um stórfelldan niöur-
skurö á framlögum til Lána-
sjóðs isl. námsmanna,” sem
það telur „vanhugsaöar.”
Eina svariö sem birst hefur I
Alþýöublaðinu er aö námsmenn
megi þakka fyrir aö þaö var
ráöherra Alþýðuflokksins sem
lagði fram tillögu um námslán
fyrir margt löngu. Þeir hljóti aö
geta lifaö af þvi i dag, rétt eins
og ellilifeyrisþegar og öryrkjar
eigi að lifa á þvi aö einu sinni
var Alþýöuflokkurinn sérstakur
málsvari þessara hópa meö
baráttu sinni fyrir almanna-
tryggingunum.
—ekh.
shorrið
Verslunarráð Islands
hefur komist að þeirri
niðurstöðu að niður-
greiðsla orkuverðs, svo-
nefndur olíustyrkur, sé
þjóðhagslega óhagkvæm
aðgerð sem geri tímabund-
inn orkuvanda varanlegri.
Forsendurnar fyrir þess-
ari ályktun ráðsins eru æði
kyndugar, m.a. telur ráðið,
að þær fjölskyldur sem
kyndi með olíu fjölgi sér
hraðar en þær sem kynda
með hitaveitu til þess eins
að misnota olíustyrkinn!
í ályktuninni segir aö eitt sölu-
skattsstig muni nægja til orku-
mála en margt mæli þó gegn
niöurgreiöslu orkuverös. í fyrsta
lagi leiöi þaö til orkusóunar i staö
orkusparnaöar. I ööru lagi dragi
niöurgreiöslurnar úr áhuga sveit-
arfélaga til aö koma sér upp
kyndistöövum og nota umfram-
raforku til húshitunar. Þá veröi
hitaveituframkvæmdir ekki eins
hagkvæmar og annars. í þriöja og
siðasta lagi segir aö „þær fjöl-
skyldur sem njóta oliustyrks hafi
tilhneigingu til þess aö veröa
stærrien þærsem njóta hitaveitu,
enda sé misnotkun alltaf boöið
heim meö slikum aögeröum”.
—AI
Ertu á
oliustyrk eöa
hvaö?