Þjóðviljinn - 25.07.1980, Síða 6

6 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 25. júli 1980
Frá kjördæmisráösþingi Alþýðu-
Stefán Jónsson alþingismaöur flutti yfirlit um stjórnmáiaviöhorfiö á
þinginu, Svavar Gestsson félagsmálaráöherra innleiddi umræöur um
nýju húsnæöislögin, og Elias Daviösson kerfisfræöingur haföi
framsögu um auöhringa og áhrif þeirra hérlendis. Ljósm. erl.
Ný og róttæk stefna
í landbúnaðarmálum
Stj ór nar aðild
nauósyn
Stjórnmálaályktun kjördæmisráðsþingsins
Stjórnaraöfld Al-
þýðubandalagsins
Kjördæmisþing Alþýðubanda-
lagsins i Noröurlandskjördæmi
eystra haldið að Laugum I
Þingeyjarsýslu dagana 5. til 6.
júli 1980, telur aðild flokksins að
myndun rikisstjórnarinnar i
vetur leið hafa verið nauðsyn.
Telur þingið að flokkurinn eigi að
halda áfram samstarfi þessu um
rikisstjórn svo lendi sem sýnt má
telja að ekki verði séð betur fyrir
hagsmunum verkafólks með öör-
um hætti eða breiðari leið finnist
til framgangs hugsjónum Alþýðu-
bandalgsins. Jafnframt leggur
kjördæmisþingið áherslu á þá
skobun að á þvl sé nú full þörf’
öðru fremur aö hinar ýmsu stofn-
anir flokksins og raunar flokks-
menn allir fylgist sem allra
nánast með framgangi
stjórnmálanna, reynist flokks-
forystunni vökult ráðuneyti og
styðji ríkisstjórnina gagnrýnum
stuðningi.
Erlend íhlutun
Kjördæmisþingið varar viö
afskiptum forráðamanna Seöla-'
bankans af stefnumörkun Islend-
inga i áliðnaðinum og við áhrifum
erlendra auöhringa I áliðnaðinum
á islenskt stjórnkerfi.
Kjördæmisþingiö bendir á aö
frekari uppbygging áliðnaðar á
Islandi,—• hvort sem er á vegum
landsmanna eöa erlendra
auöhringa, stefnir sjálfstæði
landsins I hættu og gengur jafn-
framt í berhögg við eðlilega þró-
un alþjóðlegra efnahagsmála.
— Það aö Islendingar byggi sjálf-
ir álver og nauðsynlega virkj-
un — á núverandi verðlagi yfir
200 miljarða króna fjárfesting
— eykur erlendar skuldir
Islendinga I þeim mæli, að
erlendum bönkum gefst enn
frekar tækifæri til aö hlutast til
um efnahags- og kjaramál
þjóðarinnar.
— Það aö veita auöhringum I
áliönaöinum aöstöbu til auk-
inna umsvifa hér hefur sömu
áhrif. Þaö sanna Itök
ALUSUISSE I islensku stjórn-
mála- og félagslifi.
— Bygging álvera á tslandi
gengur I berhögg við
óhjákvæmilega þróun efna-
hagsmála i heiminum, þvi
hráefnsilönd stefna óðfluga að
þvl að fullvinna sjálf ál úr
auðlindum sinum. Þessi
stefna þeirra er I samræmi við
kröfur okkar um að fullvinna
sjálf afuröir sjávarútvegs og
landbúnaöar.
Lýdréttindi
launafólks
Baráttan gegn auknu valdi
auðhringanna er ekki aðeins
nauðsynleg til varnar efnahags-
legu sjálfstæöi og lýðræði á
Islandi. íslenskt launafólk á I
þessu efni sameiginlegra hags-
muna að gæta með launafólki
annarra landa. 1 mörgum löndum
hafa auöhringir og alþjóölegar
lánastofnanir áhrif á skeröingu
lýðréttinda meö stuöningi sínum
við þarlendar auöstéttir.
Nýlegt dæmi um þessi áhrif eru
morö á verkalýðsleiðtogum I
verksmiðju Coca Cola hringsins I
Guatemala og vlðar I Mið- og
Suður-Ameriku. Annað dæmi eru
nýleg afskipti Alþjóða gjaldeyris-
sjóðsins af kjara- og réttindamál-
um verkafólks I Tyrklandi.
Aukin alþjóðahyggja og efling
alþjóðlegra verkalýössamtaka er
knýjandi ef takast á að hnekkja
völdum fjölþjóða auöhringa og
stuöla aö fullum mannréttindum
hvar sem er I heiminum.
Um upplýsinga-
skyldu og lýöræði
Mikil leynd hvllir yfir sam-
skiptum opinberra aöila við fjöl-
þjóöa fyrirtæki hérlendis og við
bandarlska herinn. Slik leynd
torveldar sjálfstæða skoðana-
myndun almennings um málefni
er varöa fjöregg þjóöarinnar:
Frelsi hennar.
Við krefjumst þeirra borgara-
legra lýðréttinda — sem þykja
sjálfsögð á Vesturlöndum — aö
aögangur almennings aö
staðreyndum varðandi starfs-
hætti, rekstur og skipan Islenskra
og erlendra stórfyrirtækja á
Islandi veröi tryggður. Jafnframt
áteljum við það ofrlki ýmissa
embættismanna aö meina þegn-
um landsins aðgang að upplýs-
ingum um rekstur fyrirtækja og
stofnana, sem eru aö hluta eða að
öllu leyti eign almennings.
Atvinnumál
Kjördæmisþingið Itrekar enn
það álit flokksins að orsakir óða-
verðbólgu á landi hér veröi ekki
raktar til ofrausnar I
kaupgreiöslum til hins almenna
launþega.
Þingiö vekur athygli á þvl að
þjóðlegir bjargræöisvegir Islend-
inga hafa risið undir meiri hag-
vexti hér á landi siöasta áratug-
inn en. dæmi eru til um I nokkru
ööru vestrænu ríki. Tekist hefur
að halda hér uppi fullri atvinnu
þrátt fyrir vaxandi erfiöleika af
völdum verðbólgu og á meðan at-
vinnuleysi steöjar að iönvæddu
stóriðjurlkjunum með vaxandi
fjárhagskreppu.
Þá vekur þingiö athygli á þvi aö
hin nýja stoö, sem járnblendi-
verksmiöjan I Hvalfiröi átti að
verða efnahag landsins, olli þjóð-
inni milljarða króna tapi á slðasta
ári og er þá ótalin eftirgjöf á raf-
orkuveröi ásamt frlðindum I
skatta og tollamálum umfram
önnur framleiðslufyrirtæki á
landi hér.
Kjördæmisþingið vitnar 1 fyrri
yfirlýsingar Alþýðubandalagsins
um eðlilegar leiðir til þess að
bæta framleiðni I útgerö og fisk-
vinnslu og stórauka með þeim
hættitekjur þjóðarinnar af sjávar
fangi án þess aö hætta neinu til
með rányrkju. Hiö sama gildir
um landbúnaðinn sem leggur til
hráefniö til þeirra greina
iönaðarins, sem einna best hafa
staöiö sig fjárhagslega á þessum
áratug. Þar er hægt að treysta
fjárhagsstööuna og bæta kjör
starfsfólks meö hagræöingu og
bættu skipulagi. Þingið lýsir yfir
eindregnum stuðningi viö fyrir-
ætlanir þær, sem kynntar hafa
verið um eflingu iðnaðar I land-
inu, en telur vonlaust að þær nái
fram að ganga fyrr en launakjör
iðnverkafólks hafa verið bætt aö
þvl marki að starfsmenn hafi lág-
marksframfæriaf launum slnum.
I þvi sambandi og með tilvlsun til
þess sem fyrr var sagt um afstöðu
til stjórnaraðildar Alþýðubanda-
lagsins og um efnahagsmálin I
heild, leggur kjördæmisþingiö
þunga áherslu á þá skobun slnu að
aflétta beri hið bráðasta þeirri
óheyrilegu vinnuþrælkun sem
viögengist hefur á landi hér ára-
tugum saman og á m.a. rætur að
rekja til bágra launakjara.
Um herstöðva-
málið
Að endingu, og þó öllu öðru
fremur, Itrekar kjördæmisþingið
kröfuna um brottför ameríska
hersins, og úrsögn Islands úr At-
lantshafsbandalaginu. Kjör-
dæmisþingið vekur athygli á þvl,
að aukið starf flokksins aö fram-
gangi þjóðfrelsismálanna er
raunar forsenda þess aö flokkur-
inn geti átt aðild aö samsteypu-
stjórn eins og þeirri sem nú situr,
þar sem ekki er kveðið á um
brottför hersins I stjórnarsátt-
málanum, en Alþýðubandalaginu
aðeins fengiö neitunarvald, sem
nægir til þess að stemma stigu viö
frekari eflingu hinnar erlendu
herstöðvar, og aöstaöan til þess
að hamla gegn opinberum her-
námsáróöri.
Kjördæmisþing Alþýðubanda-
lagsins haldiö að Laugum 5. til 6.
júll 1980 gerir sér ljóst, aö brýn
þörf er á nýrri og róttækri stefnu I
landbúnaði á tslandi. Sú stefna
veröur aö byggjast á þvl megin-
atriði aö landiö haldist I byggö.
Er þá átt við aö sú búseta byggist
fyrst og fremst á nýtingu lands-
gæða með hefðbundinni fram-
leiðslu islensks landbúnaðar og
nújum búgreinum sem byggist á
sömu forsendu. Af þessu leiöir, að
koma veröur I veg fyrir að bú-
skapur leggist niöur á þeim býl-
um sem nú eru I byggö svo fram-
arlega að landkostir séu fyrir
hendi til nútlma búrekstrar. Enn-
fremur aö bændum fjölgi I ýms-
um byggðarlögum, sem standa
höllum fæti af félagslegum ástæð-
um vegna fólksfæöar, enda þótt
nógir landkostir séu fyrir hendi.
Af þessu leiöir, að þeirr sam-
dráttarstefnu, sem verið er aö
skipuleggja I landbúnaði, er al-
gjörlega hafnað. Hinsvegar
tryggir þessi byggðastefna að
nægar landbúnaðarvörur séu ætíð
fyrir hendi handa þjóðinni. Brýnt
er að jafna aöstööu og afkomu
bænda innbyrðis og er þá bú-
stærðin mikilsvert atriöi. Til aö
ná þvl marki er nauösynlegt aö
átta sig á þvl hver sé hæfileg og
viðráöanleg bústærð fyrir ein-
staklinginn og hans skyldulið og
gefi auk þess af sér forsvaranlega
framleiðni fyrir þjóðarbúiö. öll
landbúnaðarpólitik veröur svo að
miða aö þvi með margvislegum
ráðstöfunum að gera þessa bú-
stærö lífvænlega fyrir bóndann
þannig að sambærilegt sé viö kjör
annars vinnandi fólks I landinu,
bæöi hvað varöar tekjur, vinnuá-
lag og þjónustu samfélagsins, en
á þetta skortir allt stórlega I dag.
Jafnframt sé að þvi unnið að
framleiösla þessara búa verði
mun ódýrari en nú er. Stuðla
verður aö þvl að þeir bændur,
sem hafa smærri bú en hæfilegt
telst nái þvi marki. Eins verði að
þvl stefnt, að þau bú sem eru mun
stærri dragi saman seglin eða
þeim skipt upp I félagsbú tveggja
eða fleiri bænda.
Ekki er ástæöa til aö telja eftir
þótt nokkur hluti þeirra fjár-
muna, sem frá landbúnaöi koma,
renni til útflutningsuppbóta til aö
tryggja bændum fullt verð fyrir
framleiösluna. Þrátt fyrir sllkt
yröi landbúnaðurinn veitandi
fremur en þiggjandi. Leggja þarf
meira fé og vinnu I markaösöflun
erlendis og til þess þarf rikisvald-
ið að láta miklu meira til sln taka
I samvinnu viö sölusamtök
bænda. Sér-Islensk framleiðsla I
landbúnaðarframleiðslu á sér
marga möguleika. Þar er ekki til
þrautar reynt. Þvi telur þingiö
mikilsvert að marka skýra stefnu
um framleiöslumál landbúnaöar-
ins er beini henni inná þær brautir
sem eru þjóðhagslega hagstæðar
og stuðla um leið að þeim mark-
miðum sem um er rætt I upphafi
þessarar ályktunar.
Þingiö leggur áherslu á aö
landbúnaður er undirstaða iðn-
aðar- og þjónustugreina sem
veita atvinnu 20-25 þús. manns
og telur nauösynlegt að lögð veröi
mun meiri áhersla á þetta atriöi I
umræðum en verið hefur til
þessa.
----Alyktun um húsnœðismál:-
Mikið í húfi
fyrir launafólk
A kjördæmisþinginu var ný-
samþykktum lögum um Húsnæð-
isstofnun rlkisins fagnað sérstak-
lega og taldi þingiö aö meö þeim
hafi veriö stigiö stórt skref I þá átt
aö gefa þorra fólks kost á ódýrum
ibúðum byggöum á félagslegum
grundvelli. Mikið sé I húfi fyrir
launafólk að lögunum verði
hrundiö I framkvæmd af myndar-
skap og hvllir mikil ábyrgð á
herðum sveitarstjórnarmanna
Alþýðubandalagsins I þessu efni.
I ályktun þingsins um hús-
næðismál segir ennfremur: Þing-
ið vekur jafnfram athugli á þvl að
enn vantar lög, sem tryggi bygg-
ingarsamvinnufélögum rétt til
fyrirgreiöslu úr byggingarsjóði
rikisins með sömu kjörum og þar
er kveöið á um. Brýnt er að sett
veröi ný lög um húsaleigukjör og
kaupleigusamninga, sem tryggi
almenningi öryggi á borð við það,
sem þeir hafa er búa I eigin hús-
næði, og sambærileg kjör um hús-
næðiskostnað. Lagasetning um
þessa þætti er ekki slður aðkall-
andi og ætti að vera næsta verk-
efni I húsnæöismálum.