Þjóðviljinn - 14.10.1980, Blaðsíða 6

Þjóðviljinn - 14.10.1980, Blaðsíða 6
6 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriöjudagur 14. október 1980. Fjárlagafrumvarpid: Hækkun 43,5 % frá áætlun ’80 Frumvarp til fjdrlaga fyrir áriö 1981 var lagt fram á Alþingi i gær. Heildartekjur samkvæmt fjárlagafrumvarpinu nema 533,6 miljöröum króna og er þaö 54,1% hækkun frá fjárlögum ársins 1980, en sé miöaö viö nýjustu áætlun um tekjur rikis- sjóös á árinu 1980, þá er hækkun sú er fjárlagafrumvarpiö telur i sér nokkru minni eöa 43,5% Fjárlagafrumvarpiö gerir ráö fyrir 7,1 miljarö i tekjuafgang hjá rikissjóöi á árinu 1981, en Meginforsenda fjárlagafrum- varpsins: Skatt- byrði áætluð óbreytt Samkvæmt fjárlaga- frumvarpinu er ráö fyrir þvf gert aö verölag hækki um 42% milli áranna 1980 og 1981. Fjár- veitingar til almenns reksturs stofnanna taka þó miö af 46—48% hækkun frá fjárlögum vegna meiri veröbólgu á árinu 1980 en fjárveitingar á fjáriög- um 1980 miöuöust viö. Aætlanir um helstu stofna óbeinna skatta eru miðaðar viö aö velta aukist um 1.3% aö raungildi frá fyrra ári. I áætlun um aöflutningsgjöld er gert ráö fyrir 1.5% aukningu almenns vöruinnflutnings og aö innflutn- ingsveröhækkium 8% I erlendri mynt en 42% I krónum. Frumvarpiö gerir ráö fyrir aö sú skattvisitala, sem ákvaröar hækkun tekjuskatts veröi 145 stig (miöaö viö 100 áriö 1980) og hækki þannig um 45%. Þetta er minni hækkun en nemur áætl- aðri hækkun kauptaxta milli áranna 1979 og 1980 en hún er 48%, en aftur á móti er hækkun skattvísitölunnar heldur meiri en svarar áætlaöri tekju- og verölagsbreytingu milli áranna 1980 og 1981, en þar er gert ráö fyrir 42% hækkun. Aætlanir um tekju- og eignar- skatta einstaklinga eru miðaðar viö aö skattbyröisem hlutfall af tekjum greiösluárs haldist óbreytt milli áranna 1980 og 1981. Aformaö er aö verulegar breytingar veröi á tekjuhliö fjárlagafrumvarpsins viö meðferö þess á Alþingi. Lagt veröur fram frumvarp um ýms- ar breytingar á lögum um tekju- og eignarskatt I ljósi fenginnar reynslu af fyrstu álagningu samkvæmt þessum nýju lögum. Lagaákvæði um ýmsa fleiri skatta veröa til endurskoöunar viö meöferö fjdrlaga- frumvarpsins og má þar t.d. nefna sjúkratryggingagjald. Þá er ráö fyrir því gert i fjárlaga- frumvarpinu aö svokallaö nýbyggingagjaid falli niöur, en þaö hefur á siöustu árum verið lagt á alla sem hefjast handa um byggingarframkvæmdir aðrar en ibúöarbyggingar. Forsendur fjáriagafrum- varpsins fela m.a. i sér aö framlög tíl helstu fjárfestingar- lánasjóða eru skert. Þessi lækk- un nær m.a. til sjóöa, sem hafa markaöa tekjustofna. I fjárlagafrumvarpinu eru launagreiöslur einstakra stofn- ana settar fram á áætluöu ára- mótaverölagi, og er þá gert ráö fyrir 10,5% hækkun veröbótavisitöluþannl.des. n.k. A sérstökum liö fjármálaráöu- neytisins eru siöan 25,6 miljarö- ar til ráðstöfunar vegna þró- unar launamála á árinu 1981. Frá setningu Alþingis gert er ráö fyrir aö rikisútgjöld- in nemi 526,5 miljöröum króna, og er þaö 53,4% hækkun miöað viö fjárlög yfirstandandi árs. Gjaldamegin eins og tekju- megin er hækkunin hins vegar hlutfallslega nokkru minni milli ára sé miöaö viö nýjustu áætlun um raunverulega heildar- upphæö ríkisútgjalda á yfir- standandi ári. 1 fjárlagafrumvarpinu eru 12 miljarðar króna ætlaöir til sérstakra efnahagsráöstafana, en ekki hefur enn veriö ákveöiö nánar meö hvaöa hætti þessari sérstöku upphæö veröi ráöstaf- aö. Við birtum hér á siðunni tvær töflur. Onnur þeirra sýnir sundurliöun og samanburö á rikisútgjöldunum samkvæmt. fjárlögum 1980 og fjárlagafrum- varpinu fyrir áriö 1981. Hin tafl- an sýnir sams konar sundurliöun og samanburð tekjuliöa, en þar er líka tekin til glöggvunar sundurliöuö nýjasta áætlunin um innheimtar tekjur rikissjóðs á yfirstandandi ári. Skipting ríkisútgjalda ’80-’81 Fjáriög Frumvarp 1980 1981 Hækkun Rekstrarliðir og rekstrartilfærsiur: M.kr. M.kr. M.kr. % Laun 90 237 155 089 58 852 01,2 Onnur rekstrargjöld 21 007 33 970 12 309 57,2 Viðhald 9 942 15 202 5 200 52,9 Vextir 15 882 19 588 3 706 23,3 Almannatryggingar 80 535 129 012 43 077 49,8 Niðurgreiðslur 24 400 31 000 0 600 27,0 Útflutningsbætur 8 400 12 000 3 000 42,9 Olíustyrkur 4 000 5 000 1 000 25,0 Efnahagsráðstafanir — 12 000 12 000 Aðrar rekstrartilfærslur 25 097 35 308 10 211 40,7 Samtals 292 100 448 775 150 075 53,0 Frá dregst: sértekjur 0117 9 800 3 743 01,2 Mimunur 285 983 438 915 152 932 53,5 Framkvæmdaframlög: Hreinar ríkisframkvæmdir 18 971 28 878 9 907 52,2 Framkvæmdir kostaðar af fieiri aðilum .. 12 938 17 400 4 462 34,5 Fjárfestingarstyrkir til sveitarfélaga 1 808 2 030 708 41,1 Fjárfestingarstyrkir til einstaklinga 250 324 08 26,6 Framlag til fjárfestingarlánasjóða 15 280 23 333 8 053 52,7 Framlög til lánagreiðsina og enduriána . . 7 944 15 029 7 085 89,1 Samtals 57 257 87 000 30 343 53,0 Hcildarútgjöld í A-hiuta 343 240 520 515 183 275 53,4 Framlagiö 18-faldaö til Bygginga- jSJÓÖS verkamanna Samkvæmt fjárlagafrum- varpinu eiga framiög til fram- kvæmda aö nema á næsta ári 87,6 miljöröum króna, og er þaö 53% hækkun frá fyrra ári. Aö raungildi er aukning opinberra framkvæmda þó ekki þetta mikil, þar sem fjárhagslega óarðbærar framkvæmdir, t.d. sveitarafvæðing og styrking dreifikerfa fyrir rafmagn i sveitum eru nú i stórauknum mæli fjármagnaðar meö beinu framlagi úr rikissjóði í staö lán- töku. Umfangsmestar eru opin- berar framkvæmdir á sviði orkumála, en fjárveitingar til þeirra koma þó fyrst og fremst með lánsfjáráætlun, sem enn hefur ekki verið lögð fram. Hér veröa raktir örfáir liðir fjárlagafrumvarpsins og borið saman hvaö veitt er á þessu ári og hvaöa fjármagn veröur sam- kvæmt frumvarpinu veitt á árinu 1981 til sömu mála. Byggingarsjóöur verkamanna: Samkvæmt fjárlagafrum- varpinu er áformaö aö veita til hans 7500 miljónum kr, á árinu 1981 i stað 432 miljóna á yfir- standandi ári. Meö öðrum oröum: Rikisframlagið til Byggingarsjóðs verkamanna mun nær 18-faldast samkvæmt þessu, og segir hér að sjálfsögðu til sin sú stefnubreyting i hús- næöismálum, sem ákveðin var meö setningu nýrra laga um þau efni á siöasta vori. Alls er áformaö aö Byggingarsjóöur rikisins og Byggingarsjóöur verkamanna hafi til ráðstöfunar um 40 miljaröa króna á næsta ári, en ráöstöfunarfé sjóöanna er um 23 miljaröar i ár. Framkvæmdasjóöur öryrkja og þroskaheftra: Til þessa sjóös var á fjár- lögum þessa árs veitt 1060 miljónum króna. Samkvæmt fjárlagafrumvarpinu veröur þessi fjárveiting nær tvöfölduö nú,og er gert ráö fyrir 2010 miljónum á árinu 1981. Framlög til listastarfsemi: Samkvæmt fjárlagafrum- varpinu eiga þau aö hækka úr 480 miljónum króna á yfirstand- andi ári I 860 miljónir króna á næsta ári, eöa nær 80%. Fjárlög Áætlun Frumvarp 1980 1980 1981 1. Eignarskattar') 7 830 9 300 13 626 2. Tekjuskattarl) 56 023 55 285 77 942 3. Gjöld af innflutningi 60 979 68 373 96 003 a) Almenn aðflutningsgjöld ') 39 340 46 000 64 608 h) Ilcnsín- og gúmmígjald 11 075 10 435 15175 c) Innflutningsgjaki af bíium 6 000 7 000 8 750 (1) Annað 4 558 4 938 7 470 4. Skattar af framieiðslu 24 605 26 740 38120 a) Sérstakt vörugjald 23 740 25 800 37 000 h) Annað 805 940 1120 5. Skattar af seldri vöru og þjónustu 171046 181 750 265 742 a) Söluskattur með orkujöfnunargjaldi 120 000 128 200 189 000 h) I.aunaskattur 17 300 18 200 26 300 c) Iðgjöld atvinnurekenda 8 034 8 034 11 650 d) Atvh 24 000 25 700 36 500 e) Annað 1 712 1 016 2 292 6. Aðrir óbeinir skattar 20 735 22 694 31 549 7. Arðgreiðslur úr B-hluta 835 837 812 8. Ymsar tekjur 5 258 6 908 9 824 Samtals 347 311 371 887 533 618 Beinir skattar 63 853 64 585 91 568 Oheinir skattar 277 305 299 557 431 414 Aðrar tekjur 0 093 7 745 10 636 Hyggingnrsjóðsgjaid meðtalið. Tekju- áætlun ríkissjóðs ’80-’81 Samkvæmt þessari áætlun frumvarpsins er gert ráö fyrir aö álagöur tekjú- og eignaskatt- ur hækki um 42%, að viöbættri 1% aukningu eignastofns og 1% fjölgun framteljenda, sem tekjuskatt greiöa. Gert er ráö fyrir aö gjöld af innflutningi hækki um 40% á árinu 1981 frá nýjustu áætlun um innheimtu þeirra gjalda á yfirstandandi ári. Tekjur rikisins af söluskatti er gert ráö fyrir aö hækki um 47,4% frá áætlunartölu yfir- standandi árs og aö þær tekjur verði rösklega 35% af heildar- tekjum rikissjóös.

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.