Þjóðviljinn - 20.11.1980, Blaðsíða 9

Fimmtudagur 20. nóvember 1980 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 9
Þorvaröur Ellasson, skólastjóri Verslunarskóla tslands. Æskan er
óstýrilát, er sagt.Þaö sér þó ekki á þeim, sem stjórnar 700 nemenda
skóla. — Mynd: gel.
Is 75 ára
Lýöur Björnsson, stæröfræöikennari: Hún getur veriö strembin, stærö-
fræöin. — Mynd: gel.
Liklega er kennarinn aösegjc eitthvaö merkilegt. — Mynd: gel.
erlendar
bækur
Sagan er einnig lýsing á siöustu
dögum Þriöja rikisins, fangabúö-
um, flóttahópum, loftárásum og
brjálæöislegum tiltektum valda-
manna, sem vissu aö allt var
glataö.
Höfundi tekst aö skrifa spenn-
andi reyfara, sem maöur leggur
ógjarnan frá sér fyrr en lesinn.
The Penguin Dictionary of
Decorative Arts.
John Fleming and Hugh Honour.
Penguin Books 1979.
Bókin kom fyrst út hjá Annen
Lane og er nú endurprentuö i
Penguin. Þetta er mikiö rit, alls
896 blaösiöur, tvidálka, meö
fjölda mynda auk lista yfir vöru-
merki frægra postulinsfabrikka
og silfursmiöa. Alls eru upp-
sláttaroröin um fjögur þúsund og
myndir i texta um eitt þúsund.
Timamarkiö er, hvaö Evrópu
varöar, miöaldir og fram á okkar
daga, auk þess er fjallaö um kin-
verskt og japanskt postulín.
Meginhluti ritsins varöar hús-
gögn og innanhússskreytingu,
teppi, veggtjöld, silfur, postulin
og aöra þá hluti, sem menn hafa
notaö og skreytt meö hibýli sin,
fyrr og nú. Undanskilin eru mál-
verk.veggmálverk og höggmynd-
ir, um þau efni má leita i Pelican
History of Art. Höfundarnir miöa
uppsláttaroröin við skilgreiningu
hinna ýmsu stila og tæknihugtök,
lýsingu efnisins sem notaðir eru I
munina og vinnslu þeirra sömu
efna, æviþætti fremstu handverks-
og listamanna og frásögn af
helstu verkstæöum og verksmiöj-
um, sem unniö hafa margvislega
muni og framleitt kunnar vörur.
Bókaskrár, stuttar þó, fylgja
mörgum kaflanna og eiga aö vera
notendum til frekari íeiöbeininga
um lesningu. Höfundarnir hafa
stuöst viö mörg lykilverk i listiön-
aöi og skreyti- og húsgagnalist
svo sem Thieme Becker: Allge-
meines Lexikon der bildenden
Ktlnstler, Leipzig 1907-1950;
Honey: European Ceramic Art,
from the End of the Middle-Ages
to about 1815, London 1952;
Charleston: World Furniture,
London 1965; ásamt fleiri. Þetta
er ágætt rit, viðamikið og ná-
kvæmt, handhægt öllum þeim
sem áhuga hafa á hibýlaprýöi svo
og þeim sem safna listmunum
eöa versla meö slikan varning.
The Master Sniper.
Stephen Hunter. Heinemann 1980.
Höfundurinn er Bandarikja-
maöur og er þetta hans fyrsta
bók. Hér segir frá Repp, úr liöi
SS, sem er faliö þaö hlutverk aö
koma i veg fyrir lokasigur banda-
manna meö vissum aögeröum,
þegar öll sund virtust lokuö fyrir
Þjóöverjum. Repp er sendur af
staö meö sérlega hannað vopn,
riffil, sem er hálfgert undraverk-
færi. Repp lendir i margvislegum
ævintýrum og þrengingum og er
eltur af Bandarikjamanni, sem er
sendur af leyniþjónustunni til aö
kála Repp, þá grunar tilgang
hans. Úr þessu veröur afar
spennandi eltingaleikur. Fjöl-
margar aörar persónur koma viö
sögu og leikurinn berst viöa.
á dagskrá
En hvað svo sem talsmenn fiskiðnaðarins
segja um lokun þorra fiskvinnslu-
fyrirtækja landsmanna á s.I. sumri, þá
var þessi aðgerð fyrst og fremst
pólitísk vinnustöðvun
Vinnustöðvanir
1 þeim sviftingum sem veriö
hafa á vinnumarkaðnum á
undanförnum misserum hefur
ekki fariö hjá þvi að margir hafa
velt fyrir sér réttmæti vinnu-
stöövana til aö knýja fram hags-
munamál sin. Þegar rætt er um
þær aögeröir, sem verkalýös-
hreyfingin gripur til, verkföllin,
er þaö launafólk i meirihluta, sem
telur þær aögerðir illa nauösyn,
er ekki veriö gripiö til fyrr en allt
um þrýtur. En talsverös tviskinn-
ungs viröist þó gæta I afstööu
margra til vinnustöövana eftir
þvi hver veldur þeim. T.d. eru
Viö annan tón kveöur i sömu
málgögnum, þegar vinnustööv-
anir á borö við lokanir- frystihús-
anna s.l. sumar eru á dagskrá.
Slikum aðgeröum má fyrir alla
muni ekki likja viö þjóöhættu-
legar aögeröir verkalýöshreyf-
ingarinnar, samkvæmt kenn-
ingum sömu fjölmiöla. Helst er á
þeim málflutningi aö skilja aö hér
sé um aö ræöa e.k. náttúruham-
farir, sem enginn ráði viö. Enda
uröu fleyg ummæli einnar mál-
pipu frystihúsaforystunnar, sem
viröist svo trúaöur á þessa
náttúrufyrirbærakenningu að
VINNSIUSTODIN?
• ii
-
«
m

«
vinnustöövanir verkafólks ávallt
af hinu illa, aö dómi málgagna
ráöandi stéttar, meö þeim sé
efnahag þjóðarinnar stefnt i voöa,
enda græði enginn á verkföllum,
eöa eins og Gunnsi Gæ allra tima
raular i visunni:
Aukið heldur afköstin,
en spariö ykkur verkföliin,
ykkar er jú hagurinn...
hann lét hafa eftir sér i sjónvarpi,
aö ekkert þýddi aö setja lög tií
verndar atvinnuöryggi verka-
fóiks i fiskiðnaði, — „menn gætu
eins vel sett lög sem bönnuöu
þrumur og eldingar”.
En hvaö svo sem talsmenn fisk-
iönaöarins segja um lokun þorra
fiskvinnslufyrirtækja lands-
manna á s.l. sumri, þá var þessi
aögerö fyrst og fremst pólitisk
vinnustöövun i þeim tilgangi aö
þrýsta á stjórnvöld aö fram-
kvæma aögeröir, sem höföu i för
meö sér gifurlegan flutning fjár-
muna úr vösum almennings yfir
til fiskiönaöarins i formi gengis-
fellinga og annarra ráöstafana I
þeim dúr.
Þaö liggur einnig nokkuö ljóst
fyrir nú hvers vegna leiftur-
sóknarliöiö i Vinnuveitendasam-
bandinu greip einmitt til þessara
aðgerða. Atvinnurekendur áttu i
vinnudeilum viö verkalýöshreyf-
inguna og útlit var fyrir aö verka-
fólk væri aö missa þolinmæöina á
apaspili þeirra Þorsteina og
Schevinga, sem feröinni réöu i
samningamálum Vinnuveitenda-
sambandsins. Aö þeirra mati var
þvi eina úrræöiö til aö halda
áfram sama þráteflínu i samn-
ingunum, aö vera fyrri til, skapa
ótta hjá verkafölki i sjávarútvegi
um atvinnuöryggi þess og gera
þannig óvirkt þaö fólk, sem ber
hitann og þungann af þjóöar-
framleiöslunni, ef til átaka kæmi.
Þaö má vel vera aö stormsveit-
inni I Garöastrætinu hafi þótt
þetta sterkur leikur i refskák
þeirri, sem þeir hafa leikiö viö
samningaboröiö undanfarna
mánuöi, en stöövun undirstööuat-
vinnugreina þjóöarinnar er ekki
eins og aö skrúfa fyrir krana á
Tropicanatunnu. Hér er um al-
varlegri hlut aö ræöa, sem á eftir
að draga dilk á eftir sér i sam-
skiptum aöila vinnumarkaöarins.
Ekki veröur heldur séö fyrir end-
ann á þeim vanda sem snýr aö
hinum ýmsu sjávarplássum
vegna þessara aögeröa fisk-
vinnslufyrirtækjanna. Atvinnu-
öryggi og góö lifsafkoma er
grundvöllur þess aö fólki þyki
hvert byggðarlag fýsilegt til bú-
setu; sé þeim grundvelli kippt
burt fer verkafólk að lita i
kringum sig og leita á aöra staöi
þar sem þaö telur sig finna þaö
atv'nnuöryggi, sem þaö sækist
eftir. Menn mega ekki vera svo
biindaöir af eftirsókninni eftir
hámarksgróöa að þeir standi
einir viö kranann sinn áöur en
þeir vita af.