Þjóðviljinn - 28.01.1981, Blaðsíða 5

Þjóðviljinn - 28.01.1981, Blaðsíða 5
Miövikudagur 28. janúar 1981 ÞJÓDVILJINN — SIÐA 5 Fregnir af borgarastyrj- öidinni í Mið-Ameríkurik- inu El Salvador eru mjög ruglingslegar. Talsmenn st jórnarinnar þreytast ekki á að halda þvi fram, að sóknarlota skæruliða- samfylkingarinnar FMLN hafi farið út um þúfur — en úr öðrum stöðum berast fregnir um að skæruliðar hafi nú þegar um 25% landsins á sínu valdi. Þá vekur það og mikla athygli að hin pólitísku samtök stjórnarandstöðunnar FDR (Lýðræðissinnaða byltingarfylkingin) hefur að sögn reynt að semja við Bandaríkin um vopnahlé og pólitiska lausn í El Salvador. EL SALVADOR: t L SALVADOR —— Skæruliöar i E1 Salvador eru sumir allvel vopnum búnir, en aörir illa, og enginn virðist hafa góðar heimildir um stvrk þeirra. r Ihlutun með aðstoð USA eða vopnahlé? Einn af talsmönnum FDR, sem nú er á ferð um Evrópu, Gabriel Lara, sagði á blaðamannafundi i Kaupmannahöfn i siðustu viku, að fylkingin, þar sem sameinast hafa sósialdemókratar, bylt- ingarsinnaðir skæruliðar, kommúnistar og verulegur hluti kristilegra demókrata, vildi forðast erlenda ihlutun i borgara- striðið. FDR sér ýmis merki á lofti um að Bandarikin muni auka ihlutun sina um mál E1 Salvador. Eitt dæmi er aukin aðstoð við þá stjórn sem hefur staðið að fjölda- morðum á andstæðir.gum sinum i meira en ár. Þá hafa skæruliða- sveitir fregnir af þvi, að dregið hafi verið saman liö i Guatemala og Honduras, og standi Banda- rikjamenn á bak við áform um að senda þær sveitir á vinstrisinn . aða skæruliða i E1 Salvador ef að stjórnarherinn reynist þess ekki megnugur að vinna sigur á þeim. Bandarikjamenn kjósa helst að aðrir vinni slik verk fyrir þá, en þeir munu reiðubúnir til beinnar hernaðarihlutunar ef annað um þrýtur. Leyniviðræður Engu að siður hafa Bandarikja- menn haft leynilega samband við fulltrúa FDR i Honduras til aö hafa uppi áþreifingar um póli- tiska lausn. Astæðan mun einkum sú að Bandarikin óttast að vinstrifylkingin færistæ lengra til róttækni eftir þvi sem borgara- styrjöldin dregst á langinn og vona að þeir geti náð einhverju samkomulagi við menn eins og sósialdemókratann Guillermo Ungo, sem nú er forseti FDR, og Rubén Zamora, kristilegan vinstrisinna. Miðjan hvarf Eftir að einræðisherra E1 Salvador var steypt af stóli seint á árinu 1979 reyndu Banda- rikjamenn fyrir sitt leyti aö stuðla að jarðaskiptingu i E1 Salvador. Pólitiskir fræðimenn bandariskir höfðu komist að þvi, að i landi þar sem um 30% ibú- anna eru landláusir bændur væri mikil hætta á marxiskri byltingu. Þvi vildu þeir stuðla að þvi, að stórjörðum yrði skipt, og þar með sköpuð all-fjölmenn stétt meðal- bænda, sem siðan gæti orðið pöli- tiskur bakhjarl miðjuöflum og komið i veg fyrir róttæka bylt- ingu. Aform af þessu tagi hafa mjög orðið i skötuliki. Astæðan er sú, að hægrisinnaðir herforingjar og lögregluforingjar hafa sameinast landeigendavaldinu um að spilla fyrir umbótunum og myrða þá bændur sem reyndu að stofna til samvinnufélaga um rekstur þeirra jarða sem reynt var að skipta. Mjög verulegur hluti þeirra 10 þúsunda manna sem morðsveitir hægriaflanna myrtu i fyrra voru einmitt bændur sem ætluðu að taka umbótaáformin alvarlega. Þessi þróun hefur leitt til þess að hin pólitiska miðja hefur gufað upp — sósialdemókratar og obb- inn af kristilegum hafa slegist i lið með FDR og skæruliðum FMLN — þeirra á meðal hinn ,,hófsami” ofursti, Majano, sem vikið var úr rikisstjórninni i desember. Stjórnin hefur i reynd i vaxandi mæli orðið handbendi landeigendavaldsins og tengsl hennar við Bandarikin það aug- ljós að FDR vill snúa sér beint að stórveldinu til að ræða um vopna- hlé, eða eins og Ungo forseti FDR segir: „Við viljum heldur ræða við sirkuseigandann en trúðana”. Nicaragua Fregnum um styrk skæruherj- anna ber ekki saman: tölur leika frá 5000 upp i 50 þúsundir manna undir vopnum. Bandarisk blöð hafa haldið þvi fram, að skæru- liðar fái vopn og vistir frá Panama, Costa Rica, Kúbu og Nicaragua — og bandarisk stjórnvöld hafa vegna þess fryst þá fjárhagsaðstoð við stjórn Sandinista i Nicaragua, sem lofað hafði verið. Má vera að þar með sé ýtt úr vör stefnu, sem miöar ekki aöeins að þvi að sigra vinstrisinna i E1 Salvador, heldur koma i leiðinni fyrir kattarnef með ýmsum ráðum, efnahagsleg- um og hernaðarlegum, bylting- unni i Nicaragua.-áb tók saman. i „Hefðbundinn harðstjóri” hugsar til hreyfings iBaby Doc sveiflar Ísvipunni yfir Haiti Krcppa og ráðlcysi i tengslum B við þá trú, að nýr Bandaríkja- ■ forscti muni láta sig mannrétt- J indamál litlu varða hefur leitt til Inýrrar bylgju pólitfskra ofsókna á Haiti eftir að þar hafði um nokkurra ára skeiðverið reynt að draga úr verstu hörmungum þess stjórnarfars sem Francois Duvalier leiddi vfir sina fátæku þjóð. Sonur hins illræmda forseta, Jean-Claude (eða „Baby-Doc” eins og hann heitir gjarnan i blöðum), hóf þessa ofsóknaher- ferð þegar i lok nóvember. Voru þá hundruð stjórnarandstæð- inga handtekin, óháöum blöö- ■ um og útvarpsstöðvum var ! lokað og starfsmenn þeirra handteknir. Þaö voru hinar ill- ræmdu leynilögreglusveitir Tontons Macoutes, stofnaðar af föður forsetans, sem handtök- urnar frömdu. Eins og viö mátti búast var þvi lýst yfir, að þessar handtökur væru framkvæmdar til að koma i veg fyrir kommún- istasamsæri. Meðal annars lét yfirvaldið gera falsaða útgáfu af La Convictions, blaði Sylvio Ciaudes, kristilegs sósialista, sem nú er i fangelsi: átti sú fölsun að sýna framá tengsli Claudes við kommúnista og út- læga presta frá Haiti sem um hrið hafa verið landflótta i New York. Baby Doc stóð einkum stuggur af hinum óháðu út- varpsstöðvum, sem fluttu fréttir á máli alþýðunnar, kreólafrönsku — en 80% al- mennings kann hvorki að lesa né skrifa. Með útvarpsstöövum og óháðum blööum var að skap- ast pólitiskur vettvangur sem forsetaklikan óttaðist. Og eins og Michéle Montas frá útvarps- stöðinni Haiti Inter. hefur tekið fram við landa sinn Leo Joseph, sem býr i útlegð i New York, þá erákvörðunin um handtökurnar tekin i þeirri vissu aö bandarisk stjórnvöld hafi öðrum hnöppum aö hneppa en aö refsa Haiti- stjórn fyrir mannréttindabrot. Flóttamenn. Forsetaklikan hefur og verið mjög óhress yfir þeirri athygli sem flóttamannastraumur frá Haiti hefur vakið. Haitibúar hafa þúsundum saman flúið örbirgðina i heimalandi sinu á bátkænum, og flestir reynt að komast til Florida. Stundum hafa þeir strandað eða veriö hirtir á leiðinni og sendir aftur til Haiti, þar sem lögreglumenn tóku til að berja þá strax á bryggjum. Margir hafa komist til Bahamaeyja, en stjórnin þar ætlar nú að gera gangskör að þvi að reka alla „ólöglega” Haitibúa þaðan, en þeir eru 25—40 þúsund. Bandarikja- stjórn ætlar að borga reikning- inn fyrir heimsendinguna, m.a. til að tryggja að þessir Haiti- búar reyni ekki að smygla sér i land á Florida, eins og margir landar þeirra hafa þegar gert. Spilling. Stjórnvöld á Haiti hafa og viljaö þagga niöur i gagnrýnum röddum vegna fundar sem hald- inn var i Port-au-Prince i desember: þar komu saman Jcan-Claude Iluvalier: gjaldeyrislánið fór I brúökaupiö... fulltrúar ýmissa rikja sem hafa veitt Haitistjórn fjárhagsað- stoð, m.a. Bandarikjanna, Frakklands og Vestur-Þýska- lands. Mikiö af erlendri aðstoð hefur nefnilega farið i súginn hjá Baby Doc og hans liði. Til dæmis eyddi hann 5—7 miljón- um dollara i brúökaupsveislu sina i mai i fyrra, en það er svipuð upphæö og hann fær til láns hjá Alþjóðlega gjaldeyris- | sjóðnum á sl. ári. En seinna á ■ sama ári varð stjórnin að viður- ■ kenna aöhún sæi engin ráð til að J flytja til þurfandi manna þau ■ 3000 tonn af hveiti sem franska I stjórnin hafði gefið i neyðar- J hjálp eftir að fellibylur gekk yfir | hið gæfulitla blökkumannalýð- ■ veldi i Karibahafi. — áb. tók saman.

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.