Þjóðviljinn - 22.04.1981, Blaðsíða 6

6 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Miövikudagur 22. apríl 1981
Gestur E. Jónasson. Theódór JUIiusson og Marinó Þorsteinsson I hlut-
verkum sinum í „Verkfailinu” — Myndin er tekin á æfingu.
Leikfélag Akureyrar frumsýnir:
Við gerum verkfall
Stjórnin
ákveði af-
notagjöld
Sameiginlegur fundur i
starfsmannafélögum Rikis-
útvarpsins, sem nýlega var
haldinn aö Laugavegi 176,
skoraði eindregið á stjórn-
völd landsins að veita yfir-
stjórn stofnunarinnar heim-
ild til að ákveða sjálf héðan i
frá afnotagjöld útvarps og
sjónvarps I samræmi við hag
og framkvæmdafyrirætlanir
Rikisútvarpsins á hverjum
tima, enda er svo að orði
kveðið i 1. gr. útvarpslaga,
að það sé sjálfstæö stofnun.
Þá taldi fundurinn
sjálfsagt réttlætis- og
hagsmunamál, að Rikisút-
varpið verði þegar i stað
undanþegið þeirri kvöð að
greiða, eitt allra fjölmiðla i
landinu, söluskatt af auglýs-
ingum.og þvi fengnar aftur
þær tolltekjur, sem það hefur
nú veriö svipt með öllu.
Leikfélag Akureyrar
frumsýnir á sumardaginn
fyrsta ærslaleikinn „Við gerum
verkfall”, Höfundur er Duncan
Greenwood. Þýðinguna gerði
Torfey Steinsdóttir. Leikstjóri
er Svanhiidur Jóhannesdóttir og
er þetta fyrsta leikstjórnarverk
hennar hjá L.A. Svanhildur var
fastráðinn leikari hjá félaginu
leikárin 1978—1979 og 1979—198«
og lék þá mörg eftirminnileg
hlutverk.
Leikarar i „Verkfallinu” eru:
Marinó Þorsteinsson, Þórey
Aðalsteinsdóttir, Guörún
Alfreðsdóttir, Gestur E.
Jónasson, Theódór Júlíusson,
Kristjana Jónsdóttir og Sunna
Borg. Hallmundur Kristinsson
hefur gert leikmynd og búninga
en hann hefur verið einn aðal
leikmyndateiknari félagsins
undanfarin ár. Ingvar
Björnsson sér um að lýsa
verkiö.
tf
„Viö gerum verkfall er búið
flestum kostum farsa, gamanið
galsafengið og sýningir. sett upp
með það i huga að vekja upp
hlátur, en or þó með alvar-
legum undirtón.
70 ára í dag
Eiríkur Pálsson
Sumir menn virðast þannig
gerðir sem æska og uppruni
þeirra hafi sett á þá sinn svip viö
fæðingu eöa uppvöxt. Þeir bera
blæ uppruna sins, er aldrei slðan
haggast. Von þeirra og vild eru
eitt og hið sama, draumar og dáö
falla i svipaðan farveg. Eirikur
Pálsson er einn af þeim. Ég tel
mig hafa kynnst honum meir en
flestum öörum I tveim félaga-
samtökum: Stjórn Norræna
félagsins og Framkvæmdanefnd
Samtaka hernámsandstæðinga.
Þar hafa farið saman heilhugur,
táp og traust.
Eirikur Pálsson fæddist þ. 22.
april 1911 aö ölduhrygg I
Svarfaðardal, Eyjafjarðarsýslu,
og voru foreldrar hans Páll
Hjartarson bóndi þar og kona
hans, Filippia Margrét
Þorsteinsdóttir. Hann varð
stúdent frá M. A. 1935 og kand.
juris. frá Háskóla Islands 1941.
Hann var stundakennari við Sam-
vinnuskólann 1942—55 og
Iðnskólann i Hafnarfirði frá 1949,
starfsmaður I skrifstofu Alþingis
1941—'45, I skólanefnd Flens-
borgarskóla 1945—48 og próf-
dómari þar frá 1945, formaður
Fræðsluráðs Hafnarfjarðar
1947—50, formaður Byggingar-
félags opinberra starfsmanna I
Hafnarfirði frá 1949, i stjórn
málfundafélagsins Magna I
Hafnarfirði I nokkur ár. En hér er
aðeins fátt eitt talið. Aðalstarf
Eiriks hefur þó verið forstj.
Hjúkrunarheimilisins Sólvangs i
Hafnarfirði siðustu 12 árin. Það
er að visu göfugt starf. En við að
gegna þvi hefur áhugi hans og
eldmóður, sem hann var gæddur
sizt dvinað meö árunum. Enn þá
hygg ég, að frelsishugur hans sé
vakandi, von og vilji fyrir hönd-
um.
Eirikur Pálsson er kvæntur
Björgu Guönadóttur. Hún er
söngkona og hefur samið ágæt lög
við ljóö eftir bónda sinn. Eru
sönglist og bókmenntir mjög i
heiðri hafðar á heimilinu. Börn
eiga þau þrjú: Pál lækni, Sigur-
veigu Hönnu lögfræðing og önnu
Margréti læknisfrú. 011 eru börn
þeirra greind vel. Um það get ég
borið af eigin reynd, þvi að ég hef
þeim öllum kennt almenn fræði i
Flensborgarskóla.
Eirikur ber öll einkenni
uppruna sins og sinnar sveitar.
Fylgir honum jafnan frjáls og
hressandi blær sveitarinnar og
hinna tignu og frjálsu fjalla, sem
umlykja Svarfaðardal á alla
vegu og gleymast engum, er hann
hafa gist og séð.
Hér er ekki ætlunin að gefa
Eiriki Pálssyni einkunnir fyrir
llfsins listir. En það hygg ég mála
sannast, að hvergi hafi hann
brugðist i neinu þvi, sem honum
hefur verið til trúað. Megi honum
verða það til heiðurs og heilla.
Þóroddur Guðmundsson.
Jasshátíð í Reykjavík
1
Dagana 27. april til 3. mai efn-
ir Jazzvakning til Jazzhátiðar i
Reykjavik, þar sem erlendir
sem innlendir djassleikarar
koma fram.
Hátiðin hefst mánudags-
kvöldið 27. april að Lækjar-
hvammi, Hótel Sögu, þar sem
hljómsveit sænska trommu-
leikarans Fredriks Norén mun
leika. Hljómsveit Fredrik
Norén var kosin besta djass-
hljómsveit Svla 1980 af lesend-
um Orkester Journalen og
Tonfallet og hér gera þeir
stuttan stans á leið sinni til
Bandarikjanna, þar sem þeir
munu halda tónleika viða.
Hljómsveitarstjórinn, Fredrik
Norén, hefur lengi verið I hópi
fremstu trommuleikara Svia.
Meðleikarar hans eru ungir
menn: tenórsaxofónleikarinn
Stefan Isaksson,
barrytónsaxofónistinn
Hans-Peter Anderson, píanist-
inn Ulf Sandberg og bassaleik-
arinn Hans Larsson.
FÖSTUDAGSKVÖLDIÐ 1.
maí veröur áfram leikið á Hótel
Sögu og mætir þá til leiks
bandariski trompetleikarinn
Ted Daniel. Ted hefur leikið
— þar sem fram
koma bæði
innlendir
og erlendir
jassleikarar
sem atvinnumaður I tuttugu ár
og vlöa komið við á ferli sinum.
Hann hefur leikiö inn á fjölda
hljómplatna og komið fram á
tónleikum viða I Amerlku,
Evrópu og Japan. Hann er jafn-
vigur I frjálsum djassi og hinum
hefðbundnari, með breiðan
skemmtilegan tón og góöa
tækni. Nýja kompaniið: Sig-
urður Flosason, altósax, Svein-
björn Baldvinsson gitar, Jóhann
G. Jóhannsson, pianó, Tómas
Einarsson bassa og Sigurður
Valgreirsson trommur, munu
hefja djassinn þetta kvöld, en
siðan leika þeir Ted Daniel og
Áskell Másson tónskáld og slag-
verksmeistari saman og veröur
forvitnilegt að heyra spuna |
þeirra. Kvöldinu lýkur á þvi að ■
Ted leikur meö Kristjáni g
Magnússyni pianista, Reyni J
Sigurðssyni vibrafónista, Arna _
Scheving bassaleikara og Alfreð I
Alfreðssyni trommuleikara.
Laugardagskvöldiö 2. mai |
leika Ted Daniel og Áskell ■
Másson I Djúpinu og seinna B
sama kvöld bætist Nýja
kompaniiö I hópinn og mun ■
Ted blása með þeim nokkrar
melódiur.
Sunnudagskvöldiö 3. mai J
lýkur svo hátlðinni að Hótel ®
Sögu. Þá bætast nýir gestir I Jj
hópinn, sjálfur Chris Woods og |
kona hans Lynette Woods ■
trommuleikari. Það þarf ekki I
aö fara mörgum orðum um "
Chris Woods, fyrir þá sem voru ■
á tónleikum Clark Terrys á ■
dögunum, allur salurinn lyftist "
er hann birtist með gullinn altó- |
inn og blés Jeep Blues eins og sá ■
sem valdið hefur. Ted Daniel |
mun einnig blása þetta kvöld og ■
með þeim leika Guðmundur ■
Ingólfsson á pianó og Arni m
Scheving á bassa.
Minning
Una Kristjánsdóttir
Hinn 14. april s.l. andaðist á
Landspitalanum Una Kristjáns-
dóttir. Hún var Snæfellingur aö
ætt, fædd að Móabúð I Eyrarsveit
11. janúar 1920. Foreldrar hennar
voru Kristján Jónsson og Kristin
Glsladóttir, mæt hjón og merk,
bæði tvö, þó um margt ólíkrar
gerðar. Um eitt áttu þau þó fylli-
lega sammerkt, hina miklu at-
orku og dugnað, sem þau voru
gædd I óvenjurikum mæli.
Kristján var prýðilega greindur,
skýr i hugsun, ákveðinn i skoðun-
um, skapfestumaöur mikill og
hinn mesti drengskaparmaður.
Kristin var, sem áöur er áminnst,
dugnaöarforkur til allrar vinnu,
glaölynd og gat verið glettin I til-
svörum, brást engum sem hún
tók aö sér, hin mesta greiöa-
manneskja. Kristín var dóttir
Gisla I Tröð I Eyrarsveit. Hann
var eiginlega þjóðsagnapersóna
við Breiðaf jörð á þeim árum sem
ég átti þarna æsku mlna.
Snilldarsjósóknari og gengu um
þaö margar sögur hve listilega
hann kunni að kljást við úfinn sjó
og krappar öldur á bátkænunni
sinni. Ég trú að GIsli hafi litið á
baráttuna við brim og boða sem
iþrótt og leik. Var það raunar ein-
kenni á sumum afkomendum
hans, svo sem Kristínu dóttur
hans og dóttur hennar Unu, sem
hér er minnst, aö stritiö, sem
mörgum er svo þungbært, var
þeim sem leikur og ánægja. Gisli
var sérkennilegur I háttum, si-
kvikur I hreyfingum, glaöbeittur i
framkomu, gæddur rlkri kimni,
svo eiginlega vissu menn sjaldan
hvort hann mælti af alvöru eða
gríni. Hann varðveitti barnið I
sjálfum sér, enda barngóður með
afbrigðum, nærfærinn og hjálp-
samur þeim, sem illa þoldu þrek-
viöri og barning Ilfsbaráttu
þeirra tlma og þeir voru margir
sem von var.
Búskaparhættir I Eyrarsveit
einkenndust á þessum tima af þvi
að framfærsla fjölskyldnanna
byggðist vlðast hvar bæöi á land-
búnaði og fiskveiðum. óefaö fól-
ust i því bæði kostir og gallar fyrir
mannlifið almennt. Festu og ró og
Ihygli hinna háttbundnu bústarfa
skorti. Félagslíf og menningar-
viðleitni varö minni fyrir bragðið,
tómstundirnar fáar, þvl á haustin
voru róörar stundaöir á opnum
bátum og eftir áramótin hurfu
flestir fullorönir karlmenn á
braut til að komast I skipsrúm i
stærri sjávarplássum á vetrar-
vertiðinni. En breiddin I atvinnu-
háttum varð hins vegar meiri, llf-
ið að vissu leyti fjölbreyttara og
viöfangsefnin fjölþættari en ann-
ars hefði orðið. Þó voru einnig til
bændur, að visu fáir, sem ekki
leituöu burt úr sveitinni til að fara
,, á vertlð”, en stunduöu sjóinn
frá heimili sinu allan ársins
hring, verkuöu aflann ásamt slnu
heimilisfólki og seldu inn I
Stykkishólm. Slíkir búskapar-
hættir ásamt því að reka sauð-
fjárbúskap og hesta og kýr til
heimabrúks, voru gifurlega um-
fangsmiklir. Þannig bjuggu
foreldrar Unu.
Það gefur auga leið, aö á heim-
ili, sem hafði jafnmikið umleikis,
þar sem 12 börn uxu úr grasi,
urðu þau fljótlega aö taka þátt I
amstri og önn heimilisins. Enda
hygg ég aö Una hafi ekki haft
mörg ár að baki þegar hún varð
liðtæk til allra venjulegra heim-
ilis- og bústarfa. Svo mikiö er víst
að þegar hún dvaldi i nokkrar
vikur á heimili móður minnar.þá
nýlega orðin 14 ára, var hún ígildi
fulloröinnar vel vinnandi konu. Ef
rætt var um aö þetta eöa hitt
þyrfti að gera haföi Una engin orð
þar um heldur gerði verkið áður
en við var litiö. Eða ef einhvern
hlut vantaði þegar á þurfti að
halda var það segin saga, að Una
vissi deili á þvl og kom með hlut-
inn. Svona var athyglin vakandi
og minnið trútt. Hún var ekki
annars hugar i störfum slnum.
Þetta virtust mér vera einna rik-
astir þættir I fari hennar; starfs-
vilji, starfsorka og starfsþrek,
ásamt jafnlyndi I dagfari og vll-
leysi. Sannarlega mikilsveröir
eiginleikar hverjum manni og
Una naut þeirr^ og notaði þá
fram til þess slðasta.
Una giftist 1946 Bjargmundi
Jónssyni og voru þau lengst af
búsett I Stykkishólmi, þar sem
Bjargmundur vann i Bátasmiða-
stöð Stykkishólms. Var hjóna-
band þeirra farsælt, þau voru
samhent um að byggja upp nota-
legt og vistlegt heimili, um um-
hirðu alla þarf ekki aö spyrja þar
sem Una var að verki, og að ala
upp og annast börn sin.
Meöal bara hennar voru tvi-
burar og var þá næsta barn i
aldursröðinni um eöa innan við
2ja ára. Hefur þá verið betra að
sitja ekki með hendur I skauti,
enda engin hætta á aö það hafi
verið gert. Eftir að börnin fóru aö
stálpast hóf Una störf utan
Framhald á bls. 13