Þjóðviljinn - 13.11.1981, Síða 11

10 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 13. nóvember 1981,
Föstudagur 13. nóvember 1981 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 11
— mhg ræðir
við Böðvar
Valtýsson.
formann
Karlakórs
Reykjavíkur
um
nýafstaöna
söngför
kórsins til
Vesturheims
Eiginkonur kórfélaga leggja upp I skoöunarferö til Boston.
Guörún Kristinsdóttir, Sieglinde Kahman, Siguröur Björnsson og Páll P. Pálsson.
„Hópsöngur glæðir samfélagsvitund manna”
íslenskum söngsveitum hefur orðið býsna tíðförult til
Vesturheims á þessu ári. I sumar lögðu þangað leið sína
tveir blandaðir kórar: Kór Langholtskirkju og Skag-
firska söngsveitin. Og nú er Karlakór Reykjavíkur ný-
kominn úr þriggja vikna söngför, aðallega um Bandarík-
ih; en kom þó við i Kanada. Allir hafa þessir kórar gert
góða för á vit Vestmanna. Þeir hafa komið því vel til
skila við erlenda áheyrendur að íslenskt sönglíf stendur
með miklum blóma og að Islendingar þurfa hvergi að
undan fyrir söng sinn. Þeir hafa allir orðið sjálfum sér
og þjóðinni til sóma.
Páll I hópi tslendinga sem búsettir eru i New Jersey og Pennsylvaniu.
Þessir kórfélagar voru I hóp þeirra sem fóru vestur um haf 1960 og eru meöal elstu félaga kórsins. Frá
vinstri: Gunnlaugur, Einar Hl. Ragnar, Jón, Marinó, Reynir og Margeir.
Þegar saman bar fundum okk-
ar Böövars Valtýssonar, for-
manns Karlakórs Reykjavikur,
þá gat ég ekki á mér setiö með aö
inna hann ofurlitiö eftir feröalagi
þeirra félaga.
— Voruö þiö lengi búnir aö hafa
þessa ferö i huga, Böövar?
— Hún átti sér náttúrlegá nokk-
urn aödraganda þvi þetta er nú
ekki eins og aö skreppa til næsta
bæjar. Ég man nú ekki hvenær
fyrst var imprað á hugmyndinni
en smám saman varö hún ab föst-
um ásetningi og aö þvi stefnt, aö
fara út meö haustinu. Meö þaö
fyrir augum hófum viö svo æfing-
ar 20. ágúst i sumar og höfðum
siöan þrjár æfingar i viku allt til
þess aö viö fórum, 13 eöa 14 æf-
ingar alls.
— Nú hlýtur svona feröalag aö
vera ákaflegá kostnaöarsamt.
Hvernig gekk ykkur aö koma
saman fjárlögunum?
— Jú, svona feröir eru auövitaö
mjög dýrar. En viö reyndum
ýmsar fjáröflunarleiöir. Viö efnd-
um til happdrættis og viö héldum
tvær söngskemmtanir I Háskóla-
biói fyrir styrktarfélaga kórsins,
svo aö eitthvaö sé nefnt. Viö eig-
um góðan bakhjarl i öflugu
styrktarmannafélagi og án
drengilegrar aöstoöar þess yröi
nú minna um feröir.
Konumar
prýddu hópinn
— Hvenær hófst svo ferðin?
— Viö fórum af staö þann 9. okt.
sl. og flugum þá beint til New
York.
— Og hvaö var hópurinn stór?
— Viö kórmenn vorum 35.
Raunar eru 44 söngmenn alls i
kórnum en 9 gátu ekki fariö af
ýmsum ástæöum. Kom þaö nokk-
uð jafnt niður þannig, aö mi$ræmi
myndaöist ekki milli radda.
— Voru einhverjir einsöngvar-
ar meö ykkur utan kórsins?
— Já, og ekki af lakari endan-
um þar sem voru þau hjónin Sig-
uröur Björnsson og Sieglinde
Kahman. Auk þess sungu svo
fjórir söngfélagarnir einsöng meö
kórnum: Hreiðar Pálmason,
Snorri Þórðarson, Hilmar N. Þor-
leifsson og Hjálmar Kjartansson.
Guörún Kristinsdóttir pianóleik-
ari annaöist undirleik og söng-
stjórnina aö sjálfsögöu Páll P.
Pálsson.
Nú og svo skyldi þvi sist
gleymt, aö hópinn prýddu 22 kon-
ur kórmanna. Fylgdu þær okkur
lengst af eftir en lögöu þó lykkju á
leiö sina og brugöu sér til Wash-
ington, m.a. til þess aö lita á
Hvita húsiö. Einnig fóru þær til
Boston.
Sextán
söngskemmtanir
— Sáuö þib sjálfir um skipulag
feröarinnar?
— Nei, þaö var fyrirtæki úti i
Bandarikjunum, sem tók aö sér
aö sjá um aö undirbúa og skipu-
leggja feröina, ákveöa hvar
skyldi sungiö og hvenær, útveg-
uöu hús, bila, sáu okkur fyrir hót-
elrými o.s.frv. Stóö þar allt eins
og starfur á bók og var skipulag
allt og fyrirgreiösla meö ágætum.
— Hvaö hélduö þiö marga kon-
serta og hvar?
— Viö héldum 16 konserta. Þeir
voru i Massachusetts, Maine,
New-Hampshire, Connecticut,
Pennsylvaniu, New-Jersey, Ont-
arió i Kanada og svo enduöum viö
I Kalamazoo i Michigan. Svarar
þetta til þess aö viö höfum haldiö
tvo konserta i hverju fylki. Auk
þess sungum viö svo i boöi hjá
norsk-ameriskum kór i Brooklyn i
New-York. Þar var gömlum og
góöum vinum aö mæta þvi ein-
mitt þessi kór kom hingaö á 50
ára afmæli Karlakórs Reykjavik-
ur, árið 1976. Og hann var hreint
ekki „fæddur i gær”, þessi
norsk-ameriski kór, þvi hann var
stofnaður i febrúar áriö 1890 og
hefur starfaö alla stund siöan.
Var þessi kvöldstund frábærlega
ánægjuleg á alla lund og mun
lengi lifa I minni okkar Islending-
anna.
— Og þá dettur mér þaö I hug,
Böövar, aö stundum heyrir maö-
ur þaö sagt, aö karlakórsöngur sé
úrelt listform og allsstaöar á und-
anhaldi nema þá kannski helst hér
á Noröurlöndunum. Hvernig
helduröu ab karlakórsöng vegni i
Bandarikjunum?
— Já, maöur hefur nú svo sem
heyrt þetta, en annaö hvort er þaö
óskhyggja eöa misskilningur.
Vist er um þaö, aö karlakórsöng-
ur á miklum vinsældum aö fagna
i Bandarikjunum og stendur þar
meö miklum blóma. Og ég hugsa
nú aö viö höldum eitthvaö áfram i
Karlakór Reykjavikur.
— Nú sunguð þiö 16 sinnum
opinberlega á þessum þremur
vikum og fóruö viöa. Var þetta
ekki nokkuö strangt feröalag?
— Jú, i sjálfu sér var þaö nokk-
uö erfitt. Vegalengdir voru mikl-
ar. Viö munum samtals hafa ekið
einar 2200 - 2300 milur. Og til þess
aö komast á seinasta konsertinn
þurftum viö aö aka i 5 klst. en á
meöan dvöldu konurnar i New
York og biöu okkar þar. En hér
bætti þaö mikiö úr skák hversu
frábærlega gott og létt var aö
syngja I þessum húsum, séih okk-
ur voru útveguð, svo aö þviliku
hefur maöur naumast áöur
kynnst og samanburður viö hús
hér heima kemur ekki til greina á
neinn hátt.
Fjölbreytt söng-
skrá — Frábærar
viðtökur
— Hvernig var söngskráin sam-
an sett?
— Viö reyndum aö hafa hana
sem fjölbreyttasta. Fyrst á söng-
skránni voru Islensk lög, ekki sist
þjóölög, siðan önnur norræn lög,
þá amerisk, m.a. negrasálmar og
loks má seg ja aö komiö hafi lög úr
ýmsum áttum.
— Og hvernig aösókn fenguð inö
og hvernig voru undirtekftir
áheyrenda?
— Aösókn var allsstaðar ágæt
og undirtektir frábærar. Páll er,
eins og allir Islendingar vita,
sniildarsöngstjóri. Og þótt seint
væri stundum komið i náttstaö og
snemma risiö úr rekkju þá er
óhætt aö fullyrða, aö aidrei bar á
neinum þreytumerkjum. Ein-
söngvararnir stóöu sig meö mik-
illi prýöi og þau hjónin Sieglinde
Kahman og Siguröur Björnsson
vöktu hvarvetna geysilega hrifn-
ingu og vissulega lyfti frábær
flutningur þeirra söngnum öllum.
Og ekki skeikaði Guörúnu Krist-
insdóttur meö undirleikinn frem-
ur en endranær. Hann innti hún af
hendi meö þvi öryggi og smekk-
vísi, sem hún er alþekkt fyrir.
— Birtust ekki dómar um söng
ykkar i blööum vestra?
— Jú, þaö var mikiö skrfaö um
þennan söng mannanna frá heim-
skautsbaugnum og allt var þaö i
ákaflega lofsamlegum tón. Og
e.t.v. segir þaö sina sögu um
hvernig þessi söngför tókst, aö
kórnum var boöið aö koma aftur
vestur aö svo sem tveimur árum
liönum.
— Og þiö takið þvi?
— Þaö er nú nokkuö snemmt aö
slá þvl föstu. En hver veit hvaö
verður?
Góð landkynning
— Ekki þarf aö spyrja aö þvi aö
þessi för hefur verib ánægjuleg
fyrir ykkur, sem i henni tókuð
þátt en hvert teluröu gildi svona
feröa til „ókunnugra þjóöa” vera
að ööru leyti?
— Auövitaö er þaö, aö svona
ferðir, sem jafn vel lánast og
þessi eru ákaflega skemmtilegar
fyrir þá, sem i þeim taka þátt. Við
fórum tiltölulega vitt yfir. Sáum
þarna landsvæöi, sem fæstir okk-
ar höföu áöur séö og á margan
hátt ólikt þvi, sem viö eigum aö
venjast. Þaö eitt er mikib ævin-
týri. Timinn var heppilegur hvaö
hitafariö snerti og viö vorum
mjög lánsamir meö veður, feng-
um rigningu aöeins I einn dag.
En svona feröir veita manni
ekki aöeins persónulega ánægju.
Þær eru lika landkynning. Slik
kynning getur auövitaö verib góö
eöa slæm eftir atvikum. En þó aö
mér sé málib skylt þá held ég
samt aö ég geti fullyrt, aö sú
kynning, sem islenskt söngfólk
innir af hendi á erlendri grund,
sé góð kynning. Og hvaö okkur
snertir þá höföum viö þann hátt-
inn á, aö I byrjun hvers konserts
voru fólki afhentir landkynning-
arbæklingar, sem höföu inni aö
halda ýmsar upplýsingar og fróö-
leik i máli og myndum um land og
þjóö og I hléunum og eftir aö kon-
sertunum var lokiö, blönduöum
viö okkur I áheyrendahópinn,
röbbuöum vib fólkiö og svöruöum
margvislegum spurningum þess.
Ég hygg, aö þannig hafi margur
fariö nokkru fróöari um tsland og
tslendinga en hann kom. Sumt af
þvi fólki, sem viö hittum þarna,
haföi komiö til tslands eöa flogiö
hér I gegn.
Bindandi starf
en ánægjulegt
— Og nú spyr gamall karla-
kórsmabur heimskulegrar spurn-
ingar: Finnst þér ekki gaman aö
starfa I karlakór, Böövar?
— Jú ég held aö þaö endist eng-
inn lengi til þess aö starfa i nein-
um kór nema hann hafi af þvi
verulega ánægju. Þetta er mikið
starf og bindandi, sem annab
veröur gjarnan aö þoka fyrir. Kór
þrifst ekki nema þar riki andi
samstarfs og samvinnu. Svona
för, eins og sú, sem viö erum ný-
komnir úr, veröur ekki farin
nema aö sterk eining sé um und-
irbúning og æfingar. Hópsöngur
glæöir samfélagsvitund þeirra,
sem I honum taka þátt, þaö er
heildin, sem skiptir máli, hiö
sameiginlega átak. Þessvegna er
hver einasti kór góöur félags-
skapur. Slæmur kór, — og þá á ég
viö kór þar sem ekki rikir hinn
eini rétt og ómissandi andi, — fær
ekki þrifist. — mhg
BÓK AFRÉTTIR BÓKAFRÉTTIR
Fyrsta skáldsaga
Einars Kárasonar
Þetta eru
asnar Guðjón
Þetta eru asnar,Guöjón,er heiti
á nýrri skáldsögu eftir Einar
Kárason, og er hiin nýkomin út
hjá Máii og menningu.
Þetta eru asnar, Guöjón er nú-
timasaga af Islandi. Aöalpersón-
an er ungur maður sem er i' upp-
reisn gegn umhverfi sinu, en sú
uppreisn er heldur ómarkviss og
stefnulaus. Lesandinn fylgir
söguhetjunni i fylliriinu eftir
stúdentspróf sem ætlar engan
enda að taka, i kommúnu gam-
alla skólafélaga sem hafa sest aö
á sveitabæ til að nýta landsins
gæði, i misheppnaðri tilraun til
háskólanáms og á trillu og togbát
þar sem litiö fer fyrir sjómanna-
rómantik i' lýsingu höfundar.
Höfundurinn, Einar Kárason,
er borinn og barnfæddur Reyk-
Jón Bjarman
sendir frá sér sögur
úr þjónustu:
Daufir
heyra
Sr. Jón Bjarman hefur sent frá
sér bókina Daufir heyra þar sem
hann i 7 sjálfstæöum þáttum lýsir
högum og vanda þeirra sem leita
eftir þjónustu prestsins. Skjald-
borg gefur út.
I formála segir sr. Jón:
„Hér er skáldverk á ferö, sem á
sér ekki stoö i veruleikanum. t þvi
er ekki rofinn trúnaöur viö einn
eöa neinn, ekki sagt frá lifandi
vikingur, tæpra 26 ára gamall.
Hann hefur ábur gefiö út eina
ljóðabók, Loftræsting (Farir
minar holóttar I), 1979, en Þetta
eru asnar, Guöjón, er fyrsta
skáldsagan sem hann sendir frá
sér.
T
Jón Bjarman
fólki eöa látnu. Þó er hér allt
sannleikanum samkvæmt.”
LJÓÐ
Ljóð handa
hinum og
þessum
Ot er komin ný Ijóöabók eftir
Svcinbjörn I. Baldvinsson, sem
hann nefnir Ljóö handa hinum og
þessum. Aöur hefur Sveinbjörn
sent frá sér ijóöabókina 1 skugga
mannsins og Ijóöverkiö Stjörnur i
skónum, þar sem hann samdi
bæöi textana og lögin.
Um þessa nýju ljóöabók segir
svo i bókarkynningu:
„Sveinbjöm er sérstætt skáld,
yrkisefni hans fjölbreytt, ljóöin
hnitmiöuö og allt tekiö föstum
tökum. Þessi ljóö eru ort bæði
hérlendis og erlendis, fjalla um
þaö sem fyrir augun ber, en eru
siöur en svo nein naflaskoöun. Yf-
irbragö þeirra er fjörlegt og um
þau hrislast glitrandi kimni.”
Ljóöin i' bókinni eru alls 36 og
HANDA HINUM OG I'ESSl'.M
S\ I.IN'BJÖRN 1. BALDVINSSON
skiptast i 5 kafla sem heita Ljóö
handa lifinu, Ljóö handa skamm-
deginu, Ljóö handa feröamönn-
um, Ljóö handa konum og Ljóö
handa öörum.
Bókin er pappirskilja, 64 bls. aö
stærö og unnin I Prentsmiöjunni
Odda. Otgefandi er Almenna
bókafélagiö.
Maðurinn
á þakinu
Maöur uppi á þaki nefnist ný
bók í sagnaflokknum Skáldsaga
um glæp sem Mál og menning
gefur út. Höfundar sagnanna eru
sænsku rithöfundarnir Maj Sjö-
wall og Per Wahlöö, og hafa bæk-
ur þeirra veriö gefnar dt i fjöl-
mörgum þjóölöndum og alls staö-
ar notiö mikilla vinsækla.
Þetta er flokkur tiu lögreglu-
sagna sem eru sjálfstæöar hver
um sig, en aöalpersónur eru þær
sömu, Martin Beck og starfs-
bræöur hans i rannsóknarlög-
reglu Sttáckhólmsborgar.
Maöur uppi á þaki er sjöunda
bókin i þessum flokki og m.a.
þekkt af þvi, aö eftir henni hefur
veriö gerö vinsælkvikmynd. Aöur
hafa komiö út eftirtaldar bækur:
Moröiö á ferjunni, Maöurinn sem
hvarf, Maöurinn á svölunum,
Löggan sem hló, Brunabillinn
sem týndist og Pólfs, pólis....
Þýöandi þessarar bókar er
ólafur Jónsson.