Þjóðviljinn - 05.02.1982, Blaðsíða 4

4 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 5. febrúar 1982.
UOBVIUINN
Málgagn sósfalisma, verkalýós-
hreyfingar og þjóófrelsis
Útgefandi: Utgáfufélag Þjófiviljans
Framkvæmdastjóri: Eiöur Bergmann.
Ritstjórar: Árni Bergmann, Einar Karl Haraldsson, Kjartan
Ólafsson.
Fréttastjóri: Álfheiöur Ingadóttir.
Umsjónarmaöur sunnudagsblaös: Guöjón Friöriksson.
Auglýsingastjóri: Svanhildur Bjarnadóttir.
Afgreiöslustjóri: Valþór Hlööversson.
Blaöamenn: Auöur Styrkársdóttir, Magnús H. Gíslason, Óskar
Guömundsson, Sigurdór Sigurdórsson, Sveinn Kristinsson.
íþrótta- og skákfréttamaöur: Helgi Ólafsson.
Utlit og hönnun: Andrea Jónsdóttir Guðjón Sveinbjörnsson.
Ljósmyndir:Einar Karlsson, Gunnar Elisson.
Handrita- og prófarkalestur: Elias Mar, Trausti Einarsson.
Auglýsingar: Hildur Kagnars, Sigriöur Hanna Sigurbjörns-
dóttir.
Skrifstofa: Guörún Guovaröardóttir, Jóhannes Haröarson.
Afgreiösla: Bára Siguröardóttir, Kristin Pétursdóttir.
Simavarsla: Ólöf Halldórsdóttir, Sigriður Kristjánsdóttir.
Húsmóöir: Bergljót Guöjónsdóttir.
Bílstjóri: Sigrún Báröardóttir.
Innheimtumenn:Brynjólfur Vilhjálmsson, Gunnar Sigurmunds-
son.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jóns-
dóttir.
Utkeyrsla, afgreiösla og auglýsingar: Sföumúla 6,
Keykjavik, simi 81333
Prentun: Blaöaprent hf.
Róm og Moskva
• Pravda, málgagn sovéska kommúnistaf lokksins,
hefur kallað forystumenn stærsta kommúnistaflokks
Vesturlanda, hins ítalska, sem bandamenn andstæð-
inga sósíalisma og framfara. Þetta er svar sovéskra
ráðamanna við því uppgjöri ítalskra kommúnista,
tengdu Póllandi, sem leggur áherslu á að hið sovéska
kerfi sé í kreppu sem það virðist ekki mögulegt að
koma sér út úr með nauðsynlegum breytingum og
endurnýjun.
Þessi þróun er einhver stærstur nagli sem um lengri
tíma hefur verið rekinn í kistu þess fyrirbæris sem
nefnt hefur verið heimskommúnismi.
• Heimskommúnisminn var lengstaf í mestu dálæti
hafður í tveim höf uðborgum: Moskvu og Washington.
Moskvumenn skírskotuðu til hanstil að fylgja eftir til-
kalli sem þeir hafa jafnan viljað gera til þess að hafa
forystu fyrir öllum öflum sem við sósíalisma kenna
sig og til viðurkenningar á því að þeirra þjóðfélag sé í
nokkrum grundvallaratriðum upphaf þess eina sósíal-
isma sem til getur orðið. Vestan hafs hafa menn
óspart notað heimskommúnismann í merkingunni
Moskvuættað samsæri um að ná heimsyfirráðum.
Hugtakið hefur verið haft þar til að reyna að spilla
orðstír allra róttækra hreyf inga með því að kenna þær
við Stalín, Gúlag og hernaðarlega hagsmuni Sovét-
ríkjanna á hverjum tíma.
• Vinstrisinnar af ýmsum tegundum hafa lengi
barist gegn þessari einföldun, sem eins og miðaði að
því að neyða menn til að velja á milli risavelda og
hugsa þeim mun færra um sérstæða þróunarmögu-
leika hvers þjóðfélags um sig. En „heimskommún-
isminn" varð nokkuð lífseigur af ýmsum ástæðum.
Þar kom saman gömul og ný von um samstöðu allra
þeirra sem höfðu hug á sósíalískum lausnum, nauðsyn
samstöðu þeirra sem þurftu að kveða niður draug
nasismans til að geta lifað, bjartsýni stríðslokanna og
margt fleira. En margt hefur síðan gerst sem hefur
saxað á limi „heimskommúnisma" og hann hefur
verið túlkaður í Moskvu og Washington.
• Einna stærst áfall fékk sú túlkun þegar byltingar-
ríki eins og Kfna, sem byggist á svipuðum flokksræð-
ishugmyndum og Sovétríkin, komst í hatramma and-
stöðu við f rændann í norðri. Það var reyndar f róðlegt
að sjá, hve seinlega Vesturveldunum gekk að átta sig
á þeim vinslitum — þar var mönnum svo mikil eftirsjá
í samsærinu mikla frá Moskvu. Síðan hefur margt
annað gerst sem hefur truflað hina einfölduðu
heimsmynd tvískiptingarinnar. Sovétríkin hafa til
dæmis í þriðja heiminum ekki eignast bandamenn eða
týnt bandamönnum eftir því fyrst og fremst hvort
skoðanabræður hafa ráðið fyrir landi — eins og þó
gerðist í Vietnam og á Kúbu. Miklu meiru hef ur ráðið
um þetta í hverskonar átökum við nýlenduveldi Evr-
ópueða Bandaríkin þjóðfrelsishreyf ingar og nýfrjáls
riki hafa átt.
• í þeim kommúnistaflokkum sem haldið hafa
tengslum við Sovétríkin og tekið þátt í alþjóðlegum
ráðstefnum slíkra flokka hefur orðið önnur þróun.
Það er einkum hér í álf u sem f lokkar með þessu nafni
hafa greinst í tvo hópa og hefur annar þeirra verið
kenndur við Evrópukommúnisma. Þar er að finna
árhifamikla flokka eins og kommúnistaflokka ftalíu
og Spánar. Gagnrýni þessara flokka á mannréttinda-
brot í Austur-Evrópu, innrás í Afganistan, herlög í
Póllandi hef ur nú leitt til þess, að afar ólíklegt er að
evrópskir flokkar með kommúnistanafni muni fram-
ar þinga í einum sal, og þar með hefur enn dregið
verulega úr möguleikum Sovétríkjanna til pólitískra
áhrifa á evrópska vinstrihreyf ingu.
• Það sem nú síðast hef ur gerst er rökrétt f ramhald
af langri þróun. Kommúnistaflokkur ftalíu hefur fyr-
ir löngu sett f ram þá kenningu, að ef að verkalýðsstétt
Evrópu á að geta sótt f ram til virkara lýðræðis og só-
síalisma þá verði það hvorki gert á brautum hefð-
bundins hægrikratisma né heldur á brautum sovéskr-
ar flokksræðishyggju. Með þeim sambandsslitum við
Moskvu sem nú eru orðin veruleiki er engu tapað,
þvert á móti: þau geta gefið byr undir vængi hinni
nauðsynlegu viðleitni til að skapa „þriðju leiðina"
sem evrópskir vinstrisinnar verða að taka að sér.
áb.
! Albert i rokum
ITiminn og Alþýöublaðið
hafa á siðustu vikum verið
aö birta öðru hverju roku-
• fréttir um framboðsmál
ISjálfstæöisflokksins i
Reykjavik: Albert fer fram
sér, Albert býður sig ekki
• fram.Albertvarneyddurinn
Iá listann með úrslitakostum
osfrv., Albert fær að vera
forseti borgarstjórnar eða
■ ekki. Þjóðviljinn hefur aö
Imestu sparað sér þessar
vangaveltur, og sýnir þaö
hversu þekking blaösins á
■ innviðum Sjálfstæðisflokks-
Iins er orðin næm. Stöðumat
blaösins er þeim mun betra
en Timans og Alþýöublaös-
• ins, aö Þjóöviljinn hefur alla
Ifæöingarhrið Ihaldslistans
gert ráð fyrir að lokaniður-
staðan yrði að Albert sæti
■ sem fastast þrátt fyrir allt.
| Trufl og rugl
■ „Látum þá tala, en trufla
Iokkur ekki. Látum þá skrifa,
en rugla okkur ekki”, segir
Albert i Mogganum i gær og
■ er nú sóknar- og sameining-
Iarhugur í karli. Þjóðviljinn
hefur hvorki reynt aö trufla
né rugla ihaldið með skrifum
■ um framboðsmal þess. Enda
• er blaðiö hæstánægt með
IDavið borgarstjóraefni, og
telur affærasælast að kljást
við Sjálfstæöisflokkinn klof-
• inn i einu lagi.
| Tvö framboð
j í flokki
I Hinsvegar getur blaðið
f upplýst lesendur sina I full-
, um trúnaði að svo mikið er
Ivist aö Davið Oddsson og Al-
bert Guðmundsson geta
aldrei unnið saman. Þaö
, veröa þvi tvö framboð i ein-
Ium flokki hjá íhaldinu i
Reykjavik. Þessvegna geta
menn beöið þess sem eins
, helsta skemmtiatriðis kom-
Iandi kosningabaráttu, þegar
Davið og Albert taka að
sverja hver örðum hollustu-
, eiða. Það verða meineiöar
■ miklir.
Davið
Albert
I
Hola í höggi
Það var kátt hérna á dögun-
um I bandarisku Menningar-
höllinni við Neshaga. Dagblaðið
segir aö þar hafi staöið yfir ár-
leg „Bandarisk pútt-bikar-boðs-
keppni á teppi” — „American
Cup Invitation Rug Putting
Turnament” og góð verðlaun i
boði fyrir aö elta golfkúlu um öll
gólf. Upplýsingaþjónustu
Bandarfkjanna með glas f ann-
arri hendi og kylfu i hinni. Þetta
ku vera skrambi mikil kúnst og
ekki á færi nema hraustustu
manna.
Af myndum I Dagblaðinu má
rdða að þarna hafi verið saman
komið mikið mannval, bæöi
kunnra golfleikara og annarra
sem þekktari eru fyrir að fara
holu i' höggi fyrir bandariska
hagsmuni á hinum pólitiska
vettvangi heldur en á golfvellin-
um.
Palli púttari
Tommi á teppinu var illa
fjarri góðu gamni á teppi Menn-
ingarstofnunar Bandarikjanna,
ef m arka má myndir, en ftokks-
bræður hans Palli púttari Jóns-
son i Morgunpósti og Tómas
púttari Karlsson hjá utanrikis-
ráðuneytinu létu sig ekki vanta.
Úr viðskiptaráðuneytinu var
mættur „gólfsjúklingurinn”
Þórhallur Asgeirsson. Og þarna
var púttaö daglangt og allir
skemmtu sér vel, segir Dag-
blaðið. Er ekki að efa að tiltæki
af þessu tagi eru vel til þess fall-
in að mýkja hugina og skapa já-
kvætt hugarfar i garö utanrikis-
stefnu bandalagsþjóöar okkar
Bandarikjanna.
Stórveldisdindill
Þaö er erfitt að gera Morgun-
blaðinu til hæfis.Einu gildir hve
mjög Þjóöviljinn gagnrýnir
stjórnarfariö i Austur-Evrópu
og valdastefnu Sovétrikjanna —■
i Morgunblaðinu skal þaö heita
að Alþýðubandalagið og Þjóð-
viljinn séu á Moskvuh'nunni.
Morgunblaðiö heldur sliku
dauöahaldi i gamla heimsmynd,
að það getur ekki fyrir nokkurn
mun hugsaö sér annaö en aö
Þjóðviljinn verji Rússa og
Mogginn Kana. Ef lesendur
Morgunblaðsins kæmust al-
mennt aö þvi að einungis það
hagar sér eins og stórveldadind-
ill væri illa komið fyrir blaðinu.
Túlkunarafrek
Einstök túlkunarafrek eru
framinásiðum Morgunblaðsins
til þess aö sanna þá kenningu að
Þjóöviljanum sé hlýtt til sov-
éskrar utanrikisstefnu. Siðasta
stórafrekiö er túlkun stakstein-
ars á forystugrein Þjóöviljans
sl. miðvikudag. „Söguleg fyrir-
sögn” segir Staksteinar og
heldur áfram: „Forystugrein
Þjóöviljans i gær bar yfirskrift-
inga „Óhreinu börnin i frjálsa
heiminum”. í greininni er
stundað sú fræöigrein sem þeim
Þjóðviljamönnum er kærust
þegar þeir fjalla um alþjóða-
mál, sem sé siðferðilegur
samanburður á Bandarfkjunum
og Sovétrikjunum. Niðurstaöa
slikra fræðiiðkana er ávallt hin
sama i Þjóðviljanum: Sovétri'k-
in eru fviö viðkunnanlegra risa-
veldi en Bandarikin. En hver
eru þá „óhreinu börnin i frjása
heiminum” — jú það eru þeir
sem fallast ekki á þessa niður-
stöðu. Nú eru meira að segja
italskir kommunistar komnir i
hæop hinna „óhreinu”.Þjóövilj-
inn vil með leiöara sinum i' gær
staðfesta að hann eigi alls ekki
samleiö með hugmyndafræð-
ingum Italskra kommúnista I
átökum þeirra við Kreml-
verja.”
Vanviröa
við lesendur
Ef einhverjum yrði það á að
lesa umræddan leiðara i Þjóð-
viljanum myndi hann óttast um
geöheilsuStaksteinars, eða amk
ráðleggja honum að leita sér
lækninga við lesblindu. Svo yfir-
gengileg er túlkunin aö þvi
verður vart trúað að hún sé
merki um greindarskort. Mikiö
fremur má ætla að hér sé
Morgunblaöiö rétt einu sinni að
vanvirða lesendur sina með þvi
að álykta sem svo að þeir séu
upp til hópa imbesil sem gleypi
allt hrátt, hversu vitlaust sem
það er.
—ekh