Þjóðviljinn - 19.03.1982, Blaðsíða 1

UOWIUINN
Föstudagur 19. mars 1982—64. tbl. 47. árg.
HeimsœkjumHelguvík
og „ vamarsvœðin ”
Herstöövaandstæbingar fjölmcnna á Keflavlkurflugvöll og „varn-
arsvæðin” á morgun. Lagt verður af stað frd Umferöarmiðstööinni
kl. 13.30. Skipuiagsmáiá „varnarsvæðum” og nágrenni veröa kynnt
i ferðinni. Mönnum erráðlagt aðbafa með sér nesti og myndavéiar.
Þátttakendureru beðnir um aö tilkynna þátttöku I dag isima 17966 á
milli kl. 15 og 18.
Heimta svör fyrir klukkan fjögur í dag!
Engin afgreiðsla undir
hótunum Bandaríkjahers
segir Hjörleifur Guttormsson, og tekur sér frest fram yfir helgi
Ég þarf ekki að hafa um það mörg orð, að
islenskum stofnunum eða ráðuneytum verða ekki
settir neinir úrslitakostir af bandariskum
hernaðaryfirvöldum eða handbendum þeirra, sagði
Hjörleifur Guttormsson, iðnaðarráðherra þegar við
ræddum við hann i gærkvöldi um þær hótanir
bandariska sjóhersins, sem kynntar voru i kvöld-
fréttum ríkisútvarpsins i gær.
Ifréttum rikisútvarpsins var haft eftir forstöðumanni „Varnarmála-
deildar” islensku utanrikisráðuneytisins, að bandariski sjóherinn
krefðist þess, að Orkustofnun hæfi boranir við Helguvik nú þegar.Þeim
boðum hefur einnig verið komið á framfæri við Orkustofnun frá B.
Johnson, hinum bandariska verktaka ameriska sjóhersins, aö hafi
Orkustofnun ekki gefið svör varðandi afnot tækja stofnunarinnar fyrir
kíukkan fjögur i dag, — þá verði samningum væntanlega rift!
Hjörleifur Guttormsson hafði ennfremur þetta um máliö að segja:
Siðdegis i dag var lokið við það hér i ráðuneytinu að fara yfir þá
samninga, sem Almenna verkfræðistofan og Orkustofnun gerðu sin á
milli 10. mars s.l. og ég hafði fyrirhugað að gera orkumálastjóra grein
fyrir niðurstöðum af athugun ráðuneytisins á morgun (föstudag). Við
höfum ymislegt við þessa samninga að athuga, en þó tel ég að þvi mætti
kippa ilagmeð góðum viljaaf hálfuaðilaog þaðá ekki löngum tlma. —
En siðan fékk ég af þvi frétt i gegnum útvarpið i kvöld, að Orkustofnun
hefðuveriðsettireinhverjir úrslitakostir af hálfu „bandariska sjóhers-
ins” annað hvort kæmi jákvætt svar um verkbyrjun fyrir klukkan 16 á
morgun, eða bandariskir verktakar hrifsuðu til sin rannsóknir vegna
oliugeyma við Keflavik. Með slikum aðförum verða engin boð flutt á
milli islenskra aðila I þessu máli. Ég mun taka mér tima fram yfir
helgi og kannski lengur til að sjá, hvort von er á eðlilegu andrúmslofti i
kringum þetta mál, eða hvort hér á að rikja gjörningaveður ofstopa-
manna, sem telja sig geta sett islenskum ráðamönnum úrslitakosti.
Þeir sem breytt geta rás þessara viðburða eru skammt undan, þótt
boðin komi frá Pentagon, og nú er að sjá undir hvaöa bagga þeir kjósa
að hlaupa.
k.
Þessir strákar voru að koma úr skólanum þegar ljósmyndarinn hitti
þá þarsem þeir munduðu snjóboltana. Ljósm. — eik —
Steinullarverksmiðjan:__________________________________
TIDaga iðnaðarráðherra um Sauðárkrók
A fundi rikisstjórnarinnar I gær
lagði Hjörlcifur Guttormsson,
iðnaðarráðhcrra fram tillögu um
að sú stcinullarverksmiöja, sein
áformaö hcfur verið að reisa
verði byggð á Sauðárkróki. Deilt
hefur verið um staðsetningu
verksiniðjunnar og i þeim efnum
verið rætt fyrst og freinst um tvo
staði, Sauðárkrók og Þorláks-
höfn. Með lögum, sem samþykkt
voru i fyrravor var rikisstjórninni
heimilað að taka þátt i stofnun
hlutafélags er reisi og reki stein-
ullarverksmiðju, en þar var ekki
kveðið á um hvar vcrksmiðjan
skyldi rcist.
Við spurðum Hjörleif Gutt-
ormsson um tillögu hans i rikis-
stjórninni i gær og var svar hans 1
14.000 til 15.000 tonna verksmiðja,
sem byggði á óvissum út-
flutningsmöguleikum.
Steinullarfélagið á Sauðár-
króki hefur um lengri tima miðað
sinar áætlanir viö slika minni
verksmiðju, og innanlandsmark-
aðinn sem burðarás. Ég lét það
koma fram er ég mælti fyrir
frumvarpi um steinullarverk-
smiðju s.l. vor, að ég teldi rétt að
fyrst yrði látiö reyna á, hvort út-
flutningur þætti vænlegur, — en
reyndist svo ekki vera þá bæri að
lita á minni verksmiðju fyrir inn-
lendan markað. — Mat sérfræð-
inganna, Harðar Jónssonar og
Vilhjálms Lúðvikssonar, á þeim
gögnum sem Jarðefnaiðnaður h.f.
I Þorlákshöfn lagði fram
varðandi markað erlendis var að
sá markaður væri ótryggur. Til-
laga min nú tekur mið af þeim
fyrirheitum sem ég gaf, þegar
málið var lagt fyrir Alþingi i
fyrra. Ég tel möguleika á úr-
vinnslu jarðefna mun fjölþættari
á Suðurlandi en i Skagafirði,
þannig að sunnanlands verði hægt
að koma upp öðrum fyrirtækjum
á þessu sviði, þótt steinullarverk-
smiðjan gangi þeim úr greipum.
Til að auðvelda Jarðefnaiönaði
h.f. frumkvæði i þeim efnum hef
ég gert að tillögu minni, að allur
kostnaður þeirra vegna undir-
búnings að stofnun steinullar-
verksmiðju i Þorlákshöfn verði
endurgreiddur af rikissjóði, og
þvi fé varið til undirbúnings
annarra iðnfyrirtækja á Suður-
landi. Þetta tel ég sanngirnismál
miðað við farveg málsins á
undanförnum árum.
Ég geri mér grein fyrir þvi, að
þessari tillögu minni um stað-
setningu verður ekki plls staðar
fagnað, en fram heíur komið frá
keppinautunum báðum, aö þeir
leggi áherslu á aö ákvörðun i
málinu verði flýtt, þannig að sá
þeirra sem missi af þessum vagni
geti snúið sér að öðrum verkefn-
um. Ég lái þingmönnum Suöur-
lands, ekki, þótt þeir lýsi óánægju
sinhi með þessa tillögu, sem ég tel
hins vegar að hafi góðan stuðning
i rikisstjórninni, þótt enn hafi
ekki reynt á það með formlegum
hætti.
Blönduvirkjun:
Landvemd- \
armenn eru |
bjartsýnlr j
Landverndarmönnum úr ,
Húnavatns- og Skaga- ■
fjaröarsýslum, sem verið I
hafa á ferö hér syðra til við- I
ræðna við ráöherra, þing- ,
flokka og fleiri vegna ■
Blönduvirkjunar, til að vinna I
tillögum slnum og breyting- I
um á virkjunartilhögun „
fylgi, voru bjartsýnir um að ■
þeir hefðu haft erindi sem I
erfiði, þegar fréttamaður I
Þjóðviljans ræddi við þá i ,
gær.
Þórarinn Magnússon, for- I
ingi hópsins sagðist von- 1
góður um að þeirra tillögur !
yrðu teknar til endurskoð- I
unar. Sagði hann Svavar I
Gestsson, félagsmálaráð- J
herra hafa gefið þeim vilyrði !
fyrir þvi aö tillögur land- I
verndarmanna yrðu skoð- I
aðar betur. Hann sagöi þá *
landverndarmenn telja sig !
geta fært rök að þvi að virkj- |
unarleið 1 væri ekki 10% I
hagkvæmari en leið 2 eins og *
haldið er fram og þar með !
væru forsendur fyrir leið 1 I
brostnar.
Málstað þeirra land- *
verndarmanna sagði Þórar- .
inn eiga samúð meðal þing- I
manna, og sagðist hann teija I
marga þeirra ganga um með 1
vonda samvisku vegna þessa .
máls. Þá sagði hann að I
Náttúruverndarráð myndi I
taka málið fyrir á fundi sin- J
um eftir helgi en ráðið héldi .
þvi fram að það hafi aldrei I
verið beðið um að gera uppá I
milii virkjunarleiða. Þá J
hefur Landvernd verið ásök- ■
uð fyrir aðgeröaleysi ; mál- I
inu. 1 ljós hefði komiö að I
þetta væri rangt, Landvernd J
hefði ályktað i málinu fyrir 4 ■
árum og sú ályktun stæöi I
óhögguð og væri þeim land- |
verndarmönnum fyrir norð- J
an i vil. —S.dór. ■
þetta:
— Þetta mál heíur verið all-
lengi á döfinni og ég veit að marg-
ir hafa beðiö meö óþreyju eftir
þvi að mitt sjónarmið kæmi
fram. Ég hef talið skylt að vanda
undirbúning málsins og fá fram
sem flest viðhorf og upplýsingar
er málið snerta. Niðurstaða sér-
fræöinga varðandi framleiðslu-
áform keppinautanna lá fyrir rétt
fyrir siðustu áramót, og var i
aðalatriðum sú, að ekki væri rétt
að treysta of mikið á útflutning,
og að litil verksmiðja með um
6000 tonna framleiöslu á ári skil-
aði meiri framlegð og væri
traustara fyrirtæki heldur en
Þorlákshöfn betri segja Garðar og lón
Að sjálfsögöu voru þing-
menn Suðurlandskjördæmis allt
annað en hressir meö að iðnaöar-
ráöhcrra skuli haf a lagt til I rikis-
stjórninni aö Sauöárkrókur verði
fyrir valinu þegar reisa skuli
steinullarverksmiðju. Garðar
Sigurösson þingmaður Alþýðu-
bandalagsins I Suðurlandskjör-
dæmi sagði I gær að Hjörleifur
Guttormsson iðnaðarráðherra
hefði ekki þingflokk Alþýðu-
bandalagsins óskiptan á bak við
sig i þessum tillöguflutningi.
Þá sagði Garðar, að ljóst væri
að frá hagkvæmnissjónarmiði
væri Þorlákshöfn heppilegri stað-
ur fyrir steinullarverksmiðjuna.
Flutningskostnaður sá sem reikn-
að væri meö frá Sauðárkróki og
Rikisskip ætlar að annast væri
ekki nema 1/5 hluti raunverulegs
flutningskostnaðar og að auki
þyrfti bætta hafnaraÓ,'töðu og tvö
ný skip. Þegar ráðherra talar um
aðbætaSunnlendingum þetta upp
með þvi að greiða þeim undir-
búningskostnaðinn og nota þá
peninga til að koma af staö ein-
hverjum öðrum iönaði, þá eru þaö
myndir af skýjaborgum, og ég er
handvíss um aö þegar menn hafa
skoöað þetta mál ofan í kjölinn,
verður Þorlákshöfn fyrir valinu,
annaö væri glapræði, sagði Garð-
ar.
Jón Helgason, þingmaður
Framsóknarflokksins i Suð-
url.kjördæmi sagði að ákvörðun
iðnaðarráðherra hefði valdiö sér
vonbrigöum. Við Sunnlendingar
teljum öll skynsamleg rök mæla
meö þvi' aö Þorlákshöfn verði
fyrirvalinu. Og þegar kemur upp
staða eins og þessi aö tveir staöir
keppa um það sama veröur auð-
vitaö hagkvæmnissjónarmið að
Framhald á 14. siðu