Þjóðviljinn - 07.04.1982, Síða 7

Miðvikudagur 7. aprll 1982 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 7
Mikia athygli vakti
uppátæki Castrós á Kúbu
fyrir nokkrum árum er
hann tók þá ákvörðun að
fresta jólahaldi lands-
manna sinna um
nokkra mánuði til að
bjarga sykuruppsker-
unni. Hann komst sumsé
að þeirri niðurstöðu að
það væri hagkvæmara
fyrir afkomu þjóðarbús-
ins á Kúbu að fresta jól-
unum!
Nokkrir af stjórnarherrum Eimskips hf. Forstjórinn, stjórnarformaöurinn og fulltrúi rikisvaldsins.
Þegar Elmskipafélagið
frestaði áramótunum
eða hvemig á að
koma út með
tap 1 stað gróða...
Stjórnarmenn Eimskfpa-
félags íslands hf. hafa nú allir
sem einn, gerst sporgöngumenn
leiðtogans mikla og frestaö ára-
mótunum hjá sér um 14 daga.
Þetta kom fram á aðalfundi
félagsins, sem haldinn var 2.
april sl. og segja þeir stjórnar-
herrar að þetta hafi verið gert i
samráði við endurskoðendur
félagsins ,,að miða uppgjör við
gengi islensku krónunnar 14.
janúar sl. Við þá gengisfellingu
varð félagið fyrir gengistapi að
upphæð 40 milljónir króna. Ef
siðasta gengi á árinu 1981 væri
notað hefði orðið hagnaður af
rekstri félagsins”.
Halidór H. Jónsson stjórnar-
formaður Eimskips segir i for-
mála að ársskýrslu félagsins,
sem lögð var fyrir aðalfundinn
að á „árinu 1981 hefur enn orðið
tap á rekstri félagsins, þrátt
fyrir aukna hagkvæmni i
rekstri. Er reiknað tap ársins
1981 samtals 21 milljón króna.
Veldur þar mestu mikill tap-
rekstur fyrri hluta ársins 1981
og mikið gengistap vegna
gengislækkunar islensku krón-
unnar i ársbyrjun 1982. Hár
vaxtakostnaður hefur einnig
haft slæm áhrif á afkomu fyrir-
tækisins. Stjórn félagsins tók þá
ákvörðun, að við uppgjör ársins
1981 skyldi miðað við hið ný-
skráða gengi 14. janúar sl. og
telur, að með þvi fáist réttari
mynd af afkomu og hag fyrir-
tækisins”.
Hvaö segja lögin um
tekjuskatt?
Þetta sagði Halldór H. Jóns-
son og Hörður Sigurgestsson
itrekað sem eðlilega málsmeð-
ferð. En hvað segja Lög um
tekjuskatt og eignarskatt nr. 75
frá 1981. í 76 grein þeirra segir
svo: „Skuldir i erlendum verð-
mæli skal telja á sölugengi i árs-
>«k”. Það stendur sumsé ótvi-
rætt i lögum sem Utgefin hafa
verið á Alþingi Isiendinga að
þetta ráðslag þeirra Eimskipa-
félagsmanna að fresta áramót-
unum hjá sér um 14 daga, er
óiöglegt’ athæfi.
Tap á rekstri — enginn
tekjuskattur
Hvaö er hér að gerast? Hvers
vegna gripur sómakært fyrir-
tæki til slikra bragða? Hvað er I
húfi?
Hér er fyrst og fremst verið
að hagræða tölum i uppgjöri til
þess að komast hjá þvi að greiða
tekjuskatt. Eimskipafélag ís-
lands hefði nefnilega þurft að
greiða tæplega 1000 milljónir
gamalla króna i tekjuskatt til
rikissjóðs ef hagnaðurinn hefði
orðið 19 milljónir, eins og hann I
raun varð, hvað sem bókhalds-
tilfærslum liftur. í lögum um
tekjuskatt segir m.a. að 25% af
hagnaði fyrirtækis megi leggja
til hliðar i varasjóð, 65% af af-
gangi hagnaðar greiðist til
rikissjóðs i formi tekjuskatts!
75% . af hagnaðinum upp á 19
Frádráttur frá dgnum
76: gr.
Frá eignum, sbr. 73. gr., skal draga skuldir skattaðila. Með skuldum í þessu sambandi
teljast áfallnar verðbætur á höfuðstól þeirra. Skuldir í erlendum verðmæli skal telia á sölu-
eeneiLárelok/ril skulda teljast öll opinber gjold er varða viðkomandi reikningsár, þó ekki
pau gjöld sem lögð eru á tekjur eða hreina eign á næsta ári eftir lok reikningsárs.
Frá eignum aðila, sem um raíðir í 4. tl. 3 gr., má einungis draga skuldir sem beint eru
tengdar starfsemi þeirra hér á landi.
Frá eignum aðila, sem um rasðir í 5.—8. tl. 3. gr., má einungis draga skuldir sem á
eignum þessum hvíla.
77. gr.
Lögaðilum skv. 2. gr. er heimilt að draga frá eignum sínum, sbr. 73. gr., hlutafé,
stofnsjóði og nafnskráð stofnfé. ^ a ^ <
milljónir (búið að draga frá til-
leggið i varasjóðinn) gerir 14,3
milljónir. 65% af þvi skal greið-
ast sem tekjuskattur og það
gera 9,3 milljónir rúmar, eða
tæpur milljarður gamalla
króna.
Þáttur ríkisskattstjóra
Einn aí kjörnum endurskoð-
endum Eimskips er Sigurbjörn
Þorbjörnsson rikisskattstjóri.
Hann hefur ásamt öðrum lagt
blessun sina yfir þá ákvörðun
stjórnar félagsins að miða upp-
gjör við 14. janúar 1982. Hins
vegar segir svo i leiðbeiningum
sem hann hefur gefið út varð-
andi meðferð á gjaldeyri i skatt-
framtali: „Reitur 04,—Hér
skal aðeins færa peningaeign i
erlendum gjaldmiðli I árslok.
Fjárhæðin skal tilgreind i is-
lenskum krónum og miðast við
kaupgengi um áramót”. Hér
kemur það enn og aftur af-
dráttarlaustfram að skuldir eða
innistæður I erlendum. gjald-
miðli, skulu i uppgjöri miðast
við áramót, eða 31. desember
þessa árs. Einhverjar aðrar
dagsetningar eins og 1. april ell-
egar 14. janúar eru þess vegna
markleysa og ólöglegar við-
miðanir.
Var ekkert gengi til um
áramót?
Nú hafa forráöamenn Eim,-
1. tafla. Skráð sölugengi hjá Seðlabanka íslands frá 21/12 til 20/1 1982')
Uppgjör Eimskips
er nú miðað við
14. janúar 1 982
að því er erlendar
skuldir varðar.
Verður skatt
skýrslan miðuð
við árslok eða
kannski 1. apríl?
skips m.a. borið þvi við að þeir
hafi notað gengi 14. janúar
vegna þess að ekkert gengi hafi
verið til um áramótin. Sjálfsagt
fara þeir hér að leiðbeiningum
endurskoðanda sins (sem er
fyrrverandi skattrannsóknar-
stjóri islenska rikisins). En hér
er ekki farið rétt með. Vissulega
lá skráð gengi fyrir á gamlárs-
dag og má m.a. sjá þá skrán-
ingu i Hagtölum mánaðarins,
febrúar 1982, en Seðlabanki ls-
lands gefur það ágæta rit út.
Skráninguna á gamlársdag áttu
sumsé stjórnarherrar Eimskips
að nota ef eitthvað er að marka
þau lög sem Alþingi hefur sett
og þær reglugerðir sem em-
bættismenn rikisins hafa mótað.
Er óskabarn þjóðarinnar
að stela undan?
Það sem hér hefur gerst er i
stuttu máli þetta: Eimskipa-
félag Islands skuldar einhverjar
tilteknar fjárhæðir I erlendri
mynt um áramótin siðustu, sem
vissulega er eðlilegur hlutur þar
sem félagið stendur i marghátt-
uðum viðskiptum við útlönd.
Fyrirsjáanlegt var að hagnaður
yrði af rekstri fyrirtækisins,
væri miðað við áramót. Það
hefði þýtt talsverðan tekjuskatt
þess i rikissjóð, eða allt að 1000
milljónum gamalla króna.
Ráðið til að sleppa við þennan
skatt var þvi að láta gengissig
14 fyrstu daganna i janúar sl.
hækka svo hinar erlendu skuldir
að i stað hagnaðar kæmi fyrir-
tækið bókhaldslega út með tapi.
Þetta tókst og útkoman varð tap
á rekstri upp á 21 milljón króna.
Og fyrirtæki greiða auðvitað
énga skatta af tapinu!
Nú skal hér gefinn ákveðinn
fyrirvari. Þessi reikningsskil,
sem hér hafa verið til umræðu,
gilda um ársskýrslu sem lögð
var fram á aðalfundi félagsins i
siðustu viku. Vel má vera að
fyrirtækið taki allt annan pól i
hæðina þegar það skilar upp-
gjöri sinu til skattyfirvalda og
sé þvi alls ekki á þeim buxunum
að komast hjá greiðslu tekju-
skattsins, en þá hlýtur sá að
spyrja sem ekki veit: til hvers
er þá þessi skollaleikur?
Áhrif á afkomu
rikissjóös
Ekki munu vera dæmi þess að
islensk fyrirtæki geti hagrætt
uppgjörsdegi sinum eins og
þeim kemur best, enda ótvirætt
ólöglegt athæfi. En ef Eim-
skipafélag Islands getur leikið
þennan bókhaldsleik þá má
spyrja nokkurra spurninga:
Hvaða áhrif hafa svona reikn-
ingsskilaaðferðir á önnur fyrir-
tæki i landinu sem eins færu að?
Leyfist t.d. innflutníngs-
versluninni i heild að taka einn
lið, sem er erlendar skuldir, út
úr uppgjöri og miða við ein-
hverja tilbúna dagsetningu,
sem kemur fyrirtækjunum
best?
Hefði Eimskipafélag íslands
fariðeins að ef það hefði átt inn-
eignir i erlendum bönkum eða
annars staðar i stað skulda?
Hve miklu má rikissjóöur
vænta að hann tapi i bein-
hörðum peningum ef öll fyrir-
tæki i iandinu tækju upp á slik-
um reikningskúnstum ?
Og siðast en ekki sist hljóta
menn að spyrja:
Ætlar óskabarn þjóðarinnar
að stunda opinber skattsvik?
Bandar. Sterlings- Dönsk Norsk Sœnsk Hollensk V-Þýskl Svissn. Franskur
dollar pund króna króna króna Jlorina mark franki franki
A. Dagleg 1 1 1 1 1 1 1 1 1
skráning:
21/12 1981 ... 8,255 15,503 1,1131 1,4134 1,4744 3,3027 3,6095 4,5122 1,4257
22/12 8,235 15,486 1,1159 1,4071 1,4755 3,3126 3,6270 4,5485 1,4344
23/12 8,234 15,566 1,1138 1,4064 1,4746 3,2982 3,6189 4,5341 1,4308
24/12 8,237 15,576 1,1124 1,4074 1,4758 3,2932 3,6159 4,5383 1,4291
28/12 8,238 15,557 1,1155 1,4058 1,4763 3,2867 3,6271 4,5451 1,4299
29/12 8,228 15,580 1,1138 1,4077 1,4755 3,2978 3,6247 4,5509 1,4316 '
30/12 8,217 15,625 1,1134 1,4058 1,4747 3,2957 3,6246 4,5549 1,4334
31/12 8,185 15,652 1,1189 1,4094 1.4774 3.3205 3.6418 4.5548 1.4372
14/1 1982 .... 9,439 17,547 1,2559 1,6069 1,6751 3,7427 4,0986 5,0632 1,6138),
15/1 9,439 17,623 1,2560 1,6091 1,6757 3,7486 4,1012 5,0898 1,6151
18/1 9,468 17,653 1,2465 1,6046 1,6710 3,7159 4,0696 5,0706 1,6028
19/1 9,439 17,830 1,2615 1,6149 1,6816 3,7606 4,1218 5,1181 1,6210
20/1 9,439 17,816 1,2551 1,6058 1,6761 3,7464 4,1066 5,0932 1,6142
Meðalgengi:
Desember.. 8,214 15,664 1,1221 1,4196 1,4820 3,3199 3,6370 4,5261 1,4371
Jan.-des. .. 7,262 14,579 1,0186 1,2633 1,4304 2,9119 3,2134 3,7160 1,3350
Frétta-
slcýring
Valþor
Hlööversson
skrifar