Þjóðviljinn - 03.06.1982, Blaðsíða 8

8 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 3. júní 1982
Kleppsspítali 75 ára
Aöalbyggingin á Kleppi var teiknuö af Guöjóni Samúelssyni húsa-
meistara og þykir meö fegurri húsum. Tekin inotkun áriö 1929.
12 stöðum
//Hið nýja geðveikrahæli
að Kleppi/ sem hafið var
að reisa á síðasta ári, er nú
tekið til starfa. Yfirlæknir
þess er ráðinn Þórður
læknir Sveinsson/ en hann
hefur stundað sérnám í
geðsjúkdómum."
Þannig hljóðar klausa í
einu Reykjavíkurblaðanna
það merka ár 1907 þegar
Kleppsspítali tók formlega
til starfa. Síðan eru liðin
rétt 75 ár og mikið vatn
runnið til sjávar. Starf-
semin hófst inn við sundin
með aðeins 50 rúmum en
sökum þess hve geðlæknis-
fræðin var skammt á veg
komin í þann tíð, útskrif-
uðust fáir og þetta rými
varð þess vegna innan tíð-
ar yfirfullt. En þróunin
hafði byrjað og varð ekki
stöðvuð.
Upphaf
geðhjúkrunar
í bæklingi sem út var gefinn i
tilefni 75 ára afmælis Klepps-
spitala segir m.a.: „Þorgrimur
Johnsen héraöslæknir ritaöi á
ársskýrslur sina 1871: Ég leyfi
mér við þetta tækifæri að geta
þess aö engir sjúklingar hér á
landi eru svo illa settir sem hinir
geðsjúku, þar sem ekki er að
finna eitt einasta geöveikra hæli
hér á landi, og þekki ég mörg
dæmi þess að vegna þessara að-
stæðna og til þess að gera þannig
sjúklinga hættulausa, hafa menn
neyðst til þess að gripa til þeirra
villimannlegu aðgerða að loka
sjúklingana inni i þröngum köss-
um meö litlu opi fyrir framan
andlitið. Þessir kassar eru siðan
settir inn i eitthvert útihús til þess
að sjúklingarnir trufli ekki ró
annarra.” Svo voru mörg orð
Þorgrims Johnsen héraðslæknis
fyrir 111 árum siðan.
Við gengum á fund Þórunnar
Pálsdóttur hjúkrunarforstjóra á
Kleppsspitala og báðum hana aö
greina lesendum Þjóöviljans frá
þeirri starfsemi sem i dag færi
fram á sjúkrahúsinu. Þórunn var
önnum kafin við að leiðbeina á
námskeiði fyrir nýráðið starfs-
fólk, en sú regla skapaöist fyrir
nokkrum árum að allt starfsfólk
sem réði sig til Kleppsspitala
gengi i gegnum vikunámskeið til
aö kynnast starfsemi sjúkrahúss-
ins og þeim vettvangi sem það
væri að hasla sér völl á. Þórunn
varð þó vel við bón okkar um við-
tal og viö spurðum hana fyrst
hversu margir sjúklingar væru
nú vistaðir á Kleppsspitala:
Fjölþætt
starfsemi
— Sjúklingar eru um það bil 325
talsins, en þessi tala er nokkuð
breytileg frá degi til dags.
Við skiptum starfsemi Klepps-
spitala i fjóra meginþætti. Endur-
hæfingardeildir eru 2, langvistun-
Þórunn Pálsdóttir hjúkrunarforstjóri á Kleppsspitala: svona stórt sjúkrahús er auövitaö alltaf i deigl-
unni og eitthvað aö gerast. Ljósm. —eik
Nýja dagdeildin á Kleppsspitala veröur vel búin aö öllu leyti og ætti ekki aö fara illa um vistmenn og
starfsfólk þegar þar aö kemur. Iðnaðarmenn voru aö störfum og veriö aö koma húsgögnum fyrir þegar
okkur bar að garði.
Fjölþætt
starfsemi á
Þau Unnur Ingólfsdóttir félagsráögjafi og Ólafur Jóhann Jónsson læknir voru mætt til starfa á nýju dag-
deildinni að Kleppi. Auk þeirra munú þar starfa Ingibjörg Baldursdóttir deildarstjóri, Oddi Erlingsson
sálfræðingur og Guöný Hauksdóttir hjúkrunarfræöingur.
ardeildir eru 10 talsins, móttöku-
deildir eru 3 og deildir fyrir á-
fengissjúklinga eru 3 talsins.
Þessi starfsemi fer fram hér inn á
Kleppi en einnig annars staöar en
þá f tengslum við starfsemina
hér. Auk þess heyrir undir geð-
deild rikisspftalanna, geðdeild
barnaspítala Hringsins við Dal-
braut og geðdeild Landspftalans
sem tók til starfa 1979.
Starfsemin er sumsé ekki á ein-
um staö?
— Nei öðru nær, hún fer fram á
12 mismunandi stöðum og er þá
bæöi rekin af okkur beint en einn-
ig af öðrum aöilum en undir okk-
ar læknis- og hjúkrunareftirliti.
Hér innanbæjar höfum við
Kleppsspitalann sjálfan, geðdeild
Landspitalans, deild i Laugarási
sem tók til starfa 1971, 2 deildir i
Hátúni 10 og lOa, sem tóku til
starfa 1972-1973, 2 deildir að
Flókagötu 29 og 31, sem tóku fyrst
til starfa 1963, deild að Reynimel
55, en fyrrverandi forstöðumaöur
Kleppsspitalans Guðriður Jóns-
dóttir, færöi honum að gjöf hús-
eign sina þar og eru vistaðir 9
sjúklingar, og svo geödeild
barnaspitala Hringsins að Dal-
braut þar sem eru að jafnaöi 15-20
börn i geðhjúkrun.
Utan Reykjavikur rekum við
22ja manna deild fyrir áfengis-
sjúklinga aö Vifilstöðum, en hún
tók til starfa 1976. í samvinnu við
aðra aöila rekum við svo heimili
fyrir 11 sjúklinga að Fellsenda i
Dölum, 12 sjúklinga heimili i
samvinnu við Hjálpræðisherinn
að Bjargi, 7 sjúklinga deild rek-
um við að Úlfarsá og svo höfum
við samvinnu viö As i Hveragerði
um starfsemi deildar þar fyrir
40-50 sjúklinga. Þá eru einnig ailt-
af nokkrir sjúklingar I heima-
hjúkrun viðs vegar um landiö og
er sú starfsemi algjörlega undir
eftirliti spftalans og reyna læknar
og hjúkrunarfræðingar að heim-
sækja þessa sjúklinga nokkrum
sinnum á ári að jafnaði.
Auk þessarar starfsemi eru
reknar þrjár göngudeildar, tvær
fyrir geðsjúka og ein fyrir áfeng-
issjúklinga.
Yfirstjórn allra þessara deilda
er hin sama?
— Já, skipulagslega séð. Yfir-
læknar spitalans eru þeir Lárus
Helgason og Tómas Helgason en
yfirlæknir áfengisdeildanna sér-
staklega er Jóhannes Bergsveins-
son. Hjúkrunarforstjóri er Þór-
unn Pálsdóttir.
Hversu marga starfsmenn þarf
til aö reka svona umfangsmikla
starfsemi?
— Þaö eru um 430 stöðugildi
sem við höfum grunnheimildir
fyrir en auk þess koma svo til
starfsmenn til afleysinga I barns-
burðarfrlum, vegna veikinda og
þess háttar.
Ný dagdeild
Nú voruö þiö aö opna nýja dag-
deid viö spitalann. Hvers vegna
var ráöist i stofnun deildarinnar?
— Við höfum alltaf haft stóran
hóp af dagsjúklingum sem voru
bundnir við spitalann eftir aö þeir
voru útskrifaðir. Komu þeir þá oft
að morgni og voru fram yfir
kvöldmat. Markmiöið með dag-
deildinni er að taka mesta þung-
ann af deildum spitalans hvað
þetta varöar og auðvitað að veita
þessum sjúklingum sem oft þurfa
mikla aðhlynningu og styrk eftir
að þeir útskrifast, betri þjónustu.
Og hversu marga getur deildin
vistaö?
Þórunn Hreggviösdóttir hjúkrunarfræöingur sýndi okkur glæsilegar vistarverur á deild I, en þar hafa
nýlega fariö fram gagngerar breytingar á húsnæöinu.
Fimmtudagur 3. júní 1982 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 9
Þórunn hjúkrunarforstjóri sýnir okkur eitt sérstaklcga útbúinna nudd-
baöa sem komiö hefur veriö fyrir á dagdeild Kleppsspltalans.
— Hér geta með góðu móti
dvalist daglangt 15-20 sjúklingar
en auk þess getur dagdeildin tekiö
hluta af þeirri þjónustu sem hing-
að til hefur veriö I höndum göngu-
deildarinnar sem tók til starfa i
þjónustuálmu spitalans 1972.
Eru fleiri nýjungar á döfinni I
starfsemi Kleppsspitala, Þór-
unn?
— Svona stórt sjúkrahús er
auðvitað alltaf i deiglunni og
margt að gerast. Við eigum eftir
að taka I notkun hluta þessa húss
sem dagdeildin verður i, en þar er
einnig eldhús spitalans og mat-
salur starfsfólksins. Þá eru á döf-
inni margvislegar breytingar á
aðalbyggingunni sem er frá árinu
1929. Húsaskipan þar er oröin
mjög úrelt og meö þeim breyting-
um sem fyrirhugaðar eru, von-
umst viö til þess að geta verulega
bætt aöstöðu bæði fyrir sjúklinga
og starfsfólk.
Vöntun
á fjármagni
Er búiö aö veita fjármagni til
þeirra breytinga?
— Nei, þessa nýju skipan er bú-
iðað hanna og samþykkja en eng-
in loforð hafa enn fengist fyrir
fjármagni úr rikissjóði til að
framkvæmdir geti hafist. I þessu
sambandi vil ég geta þess að mik-
illiiluti þeirra nýframkvæmda og
breytinga sem farið hafa fram
hér að Kleppi, hefur veriö kostað-
ur af viðhaldsfé spitalans og til
dæmis byggðum viö barnaheim-
ilið hér úti á Skafti og hluta dag-
deildarinnar, fyrir viöhaldsfé ein-
göngu. Við eigum á að skipa hæfu
og nýtnu starfsfólki sem hefur
getað látið endana ná saman með
þvi að litla fé sem viö höfum feng-
ið til útlátasamra framkvæmda á
borð við þessar.
Við göngum með Þórunni Páls-
dóttur hjúkrunarforstjóra
Kleppsspitalans um húsin og hún
sýnir okkur þær gifurlegu breyt-
ingar sem farið hafa fram á ýms-
um deildum spitalans. Við látum
myndirnar tala sinu máli en vilj-
um spyrja fjármálaráöherra
vorn i lokin: væri okkur ekki sómi
i aö veita auknu fjármagni til
starfsemi Kleppsspitalans i
minningu þeirra sem ruddu
brautina fyrir 75 árum?
— v.
Ingibjörg Jóhannesdóttir starfsstúlka i býtibúri á deild I á Klepps-
spitala viö gamla en hentuga lyftu á hennar yfirráöasvæöi.