Þjóðviljinn - 18.08.1982, Qupperneq 5

Miövikudagur 18. ágúst 1982 ÞJÓÐVILJINN — SIDA 5
Ætli byggingaverkamenn séu nokkuð yfirborgaðir?
Eða skyldi þetta vera þekkt í verslunum og skrifstofum?
Eða ef til vill viðar?
Frá minu sjónarhorni var
þetta mikil leiksýning. Eins og
My Fair Lady, eða Ofvitinn, en
aldrei eins og Dans á rósum.
Þessi leiksýning, sem ég var, og
er raunar enn, þátttakandi i
heitir Samningarnir. Sýningin
fer fram i Karphúsinu frá
morgni til kvölds og stundum
§ólarhringum saman án hvild-
ar. Non stop eins og það heitir i
kiámiðnaðinum.
Ég hef með öðrum orðum ver-
ið i samninganefnd fyrir
óhreinu börnin hennar Evu. Þið
kannist ef til vill betur við okkur
sem byggingamennina. Ég tek
Sjónarhorn
Ásmundur
Hilmarsson skrifar
sögöu þeir i leiðaranum, hús-
byggjandinn (neytandinn) kem-
ur hvergi nærri og fær bara að
borga. En elskulegi neytandi,
hvar varst þú þegar samning-
arnir voru gerðir við flugmenn,
verslunarmenn, bygginga-
verkamenn... ??? Og hver borg-
aði brúsann?
Og nú fara hjólin að snúast.
Viö byggingamenn höfðum ver-
ið einir i 3ja daga verkfalli i
maimánuði. Þaö hafði ekki þau
áhrif að við næðum samningum.
En svo aðeins meö þvi að Vinnu-
veitendasambandið brást trún-
aði meistara tókst að fá þá til
Bakvið Pótemkintjöldin
þátt i þessari leiksýningu vegna
þess að ég þekki enga betri að-
ferð. En maður getur verið
óánægður með meðleikarana og
handritið lika þrátt fyrir það.
Annar þáttur —
stöðvið
þessa menn
Við erum stödd i rullunni þar
sem er miður maimánuöur.
Fyrsta þætti er semsagt lokið.
Félagi Gvundur er með sitt fólk
allt i skotgröfunum. Samning-
arnir komnir i strand, allt fast,
Verkamannasambandið vill
þriggja flokka hækkun fyrir allt
sitt fólk umfram aðra hópa. En
svo fer að rofa til og þá kemur
sprengjan. STOÐVIÐ ÞESSA
MENN stóð i leiðara Dagblaðs-
ins og Visis. Leynisamkomulag
byggingamanna hefur sett
samningana i strand sagði i
fréttum útvarpsins. Bygginga-
menn fá, samkvæmt leynisam-
komulaginu, meira en aðrir,
sögðu þeir hjá Vinnuveitenda-
sambandinu. Meira en aðrir?
Var búið að semja i miðjum
mai? Já, það má segja það. A
þeim tima höfðu flestir gert sér
grein fyrir þvi, að samkomulag
yrði um svokallaðan núllsamn-
ing, þ.e.a.s. sami kaupmáttur á
árinu 1982 og var á árinu 1981.
Þessi núllsamningur var i stór-
um atriðum svona — og berðu
hann saman við það sem raun-
verulega varð 1. júli: 4% kaup-
hækkun og hæsta aldursþrep
yrði 10% hærra en byrjunarlaun
auk cinhverra tilfærslna milli
flokka.
Þetta hefði gefið félagsmönn-
um Verkamannasambandsins
meiri hækkun en öörum vegna
þess, að þeir höfðu lægri starfs-
aldursþrep en aðrir. Verslunar-
mönnum gæfi þetta samkomu-
lag einna minnst vegna þess að
þeir höfðu á þessum tima 10%
fyrir hæsta aldursþrep. Leyni-
samkomulagið? Jú, það var
þannig tilkomið, aö formaður
samninganefndar bygginga-
meistara hafði lýst fyrir Vinnu-
veitendasambandsmönnum
hver væri skoðun sin á þvi á
hvaða nótum væri hægt að ná
samkomulagi við bygginga-
menn. Og Dagblaðið og Visir
sagði i leiðara frá þvi hve óvið-
felldið hlutverk byggingameist-
ara væri — þeir lifa á þvi að
selja vinnu annarra. Ég sem
hélt það væri þannig með alla
atvinnurekendur meira og
minna. Kannski ég sé farinn að
ryðga i fræðunum.
Þeir semja við sjálfa sig,
þess að ganga til samninga af
alvöru. Og þá er sest við i 4 sól-
arhringa og samningar nást 14.
júni. (Hvernig kemur það heim
og saman, að vera með leyni-
samkomulag og þurfa svo nær
sleitulausar vökur i 4 sólar-
hringa til að ná samningum?)
Ó heilagur Franz, skilur þú
þetta? Við sprengjum með þvi
að gera ekki samninga og svo
sprengjum við með þvi að gera
samninga. Býr eitthvað undir?
Félagi minn einn sagði við
mig að þetta samkomulag kæmi
ekki i veg fyrir neina samninga.
Það kemur aðeins i veg fyrir
það að hægt veröi að gera lé-
legra samkomulag. Og sú var
raunin. Auk þess óformlega
samnings er var orðinn til fyr-
ir hvitasunnuna, fékk verkafólk
hækkun um einn flokk og starfs-
aldursþrep uppá 12,5%. Illar
tungur segja að 2,9% frádrátt-
urinn af visitölunni 1. septemb-
er og siðan 2,2% hækkunin til
allra annarra en byggingar-
manna 1. janúar, sé'til þess að
ná sér niðri á þeim. En þið vitið
hvað menn geta verið illgjarnir
ihugsun, þetta getur varla veriö
satt?
Grand finale —
Hver fékk mest?
Og þá er þaö finale. Hver fékk
mest? Byggingamenn auðvitað,
þeir fengu 10% við undirskrift,
segja visir menn, en félags-
menn ASl fengu 7-8%. Þó þeir
sömu visu menn segi að félags-
menn Verkamannasambands-
ins hafi fengið 11,95% hækkun
þá er það ekki haft i hávegum,
þá skemmast leiktjöldin. Þegar
lagt er mat á launahækkun
byggingamanna er reiknað út
frá Vinnumarkaöskönnun
Kjararannsóknarnefndar, sem
var plagg sent út til atvinnurek-
enda einna til að svara, og þar
kom i ljós að svo og svo stór
hluti byggingamanna væri yfir-
borgaður um ein 15%. En þær
niðurstöður eru aðeins notaöar
við útreikninga á hækkun bygg-
ingamanna og engra annarra.
Það er látið lita svo út sem engir
aörir séu yfirborgaðir.
Ætli byggingaverkamenn séu
nokkuð yfirborgaðir? Eða
skyldi þetta vera þekkt i versl-
um og skrifstofum? Eða ef til
vill viðar?
Æi já, þetta er allt ein stór
leiksýning með eintómum Pót-
emkintjöldum, og allir leikend-
urnir leika tveim skjöldum.
Stundum er þetta eins og að
spila á spil meö spekingslegum
svip og taka i nefiö. En það eru
áhöld um það hver dregur
svarta pétur...
Úr Dritvík á Snæfellsnesi. „Kerling" sem horf ir til hafs.
— Ljósm. ráa.
Reykvikinga-
félagið
endurreist
og stofnað Vina-
félag Árbæjarsafns
Aö undanförnu hefur
verið rætt um stofnun
vinafélags Árbæjarsafns
og endurreisn Reykvík-
ingafélagsins. Algengt er
erlendis, að vinafélög
starfi með söfnum. Er
aðalmarkmið þeirra að
auka tengsl milli safnanna
og almennings. Stundum
taka þau þátt i verkefnum
safnanna og styðja þau við
innkaup á munum, enda
hafa söfn oft naum
f járráð.
1 Reykjavik var stofnað Reyk-
vikingafélag áriö 1940. 1 félaginu
rikti mikill áhugi á sögu borgar-
innar. Meðal annars söfnuðu
félagsmenn fjölda gamalla ljós-
mynda en það safn var siðan af-
hent Minjasafni Reykjavikur,
sem nú er Arbæjarsafn.
Þá hafði félagið einnig forgöngu
um varðveislu Arbæjarsafns, eins
og kápumynd Spegilsins frá sept.
1948 ber meö sér. Þar má þekkja
sr. Bjarna Jónsson, Svein
Þórðarson, Einar Erlendsson,
Hjört Hansson og Guörúnu Arna-
dóttur, sem öll voru forgöngu-
menn félagsins.
Nú eru mörg ár liðin siðan
félagið hélt sinn siðasta fund en
áhugi hefur vaknað á þvi að
endurvekja það og um leið að
stofna Vinafélag Arbæjarsafns.
Undirbúningsnefndin væntir þess
að gamlir félagsmenn mæti á al-
mennan fund til að ræða þessi
mál, að Hótel Borg miðvikudag-
inn 18. ágúst n.k. kl. 20.30,-mhg