Þjóðviljinn - 05.10.1982, Blaðsíða 5

Þriðjudagur 5. október 1982 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 5
Sinfóníuhljómsveit Islands
Ymsar nýjungar
eru í undirbúmngi
Brynja Benediktsdóttir, höfundur og leikstjóri, Sigurður Rúnar, höfund-
ur tónlistar, Margrét Ákadóttir, álfkona, Árni Blandon, Gosi, og Brynjólf-
ur Bjarnason, framkvæmdastjóri AB, sem gefur bókina út.
í júlí sl. tók til starfa ný
stjórn, sem fer með málefni Sin-
fóníuhljómsveitar íslands í
sainræmi við nýsett lög um
hljómsveitina. Samkvæmt þeim
lögum er hljómsveitin nú sjálf-
stæð stofnun, með sjálfstæðan
fjárhag og lýtur sérstakri
stjórn.
- Það er þýðingarmikið fyrir
hljómsveitina, að þessi iög skuli nú
hafa verið samþykkt, sagði Hákon
Sigurgrímsson stjórnarformaður
Sinfóníuhljómsveitarinnar á fundi
fréttamanna og stjórnarinnar laust
fyrir síðustu helgi. - Þau eiga að
skapa hljómsveitinni mun traustari
grunn en áður og möguleika til
stærri átaka. Meðal annars hefur
hljómsveitin nú getað leigt sér nýtt
heimili, sem ætti að geta orðið til
stórra bóta þótt síst skuli vanþakk-
að það athvarf, sem hljómsveitin
hefur átt hjá Ríkisútvarpinu.
Núverandi stjórn Sinfóníu-
hljómsveitarinnar skipa: Hákon
Sigurgrímsson, formaður, skipað-
ur af menntamálaráðherra,
Haukur Helgason, hagfræðingur,
frá fjármálaráðuneytinu, Jón Þór-
arinsson, tónskáld, frá Reykjavík-
urborg, Guðmundur Jónsson,
söngvari, frá Ríkisútvarpinu og
Gunnar Egilson, klarinettu-
leikari, frá starfsmönnum hljóm-
sveitarinnar. Framkvæmdastjóri er
Sigurður Björnsson. Verkefna-
valsnefnd skipa: Jón Stefánsson,
söngstjóri, formaður, Jean Pierre
Jacquillat, Guðný Guðmundsdótt-
ir, Einar Jóhannesson, Hjálmar
Ragnarsson, Jón Örn Marinósson
og Páll Ásmundsson.
Þegar nýja stjórnin og verkefna-
valsnefndin tóku til starfa var þeg-
ar búið að skipuleggja áskriftartón-
leikana fyrir þetta starfsár. Aðal-
hljómsveitarstjóri í vetur verður
Jean-Pierre Jacquillat og mun
hann stjórna 10 tónleikum, Páll P.
Pálsson stjórnar tvennum og Guð-
mundur Emilsson, Leif Segerstam,
Klauspeter Seibel og Nicolas Brait-
hwaite einum tónleikum hver. Inn-
lendir einleikarar verða: Lárus
Sveinsson, Edda Erlendsdóttir,
Sigurður I. Snorrason, Rut Ingólfs-
dóttir, Guðný Guðmundsdóttir og
Stefnt að því að gefa
semflestum kostáað
njóta vandaðrar
tónlistar
Sigríður Vilhjálmsdóttir, en er-
lendu einleikararnir verða píanó-
leikararnir Peter Honohoe Eugen
List, Philip Jenkins og Gabríel
Tacchino, Konstantin Kulka fiðlu-
leikari, sellóleikararnir Gisela
Depkat og Nina Flyer, trompet-
leikarinn vestur-íslenski Rolf
Smedvig og einsöngvarinn David
Rendall. Ennfremur mun Söng-
sveitin Filharmonía syngja á einum
tónleikum og taka þátt í konsert-
flutningi óperunnar Tosca, þar sem
með aðalhlutverk fara m.a. Sieg-
linde Kahman og Kristján Jó-
hannsson. Fyrirhugaðar eru þrjár
uppfærslur á verkinu í Reykjavík.
Fyrir nýju stjórninni lá það verk-
efni m.a. að gera starfsáætlun fyrir
hljómsveitina á nýbyrjuðu starfs-
ári, kanna möguleika á nýjungum í
tónleikahaldi, sem miði að því að
hljómsveitin nái til stærri hlustend-
ahóps, skipulegja tónleikaferðir,
skólatónleika og ýmsa þætti aðra í
starfi hljómsveitarinnar. Ósjaldan
verður þess misskilnings vart að
eina verkefnið, sem hljómsveitin
annist, sé að leika á 16 áskriftartón-
leikum í Háskólabíói, en því fer
víðs fjarri að svo fé. Auk áskriftart-
ónleikanna eru í vetur fyrirhugaðir
fjölskyldutónleikar, kammertón-
leikar, tónleikaferðir út um land,
framhaldsskólatónleikar, ' heim-
sóknir í grunnskóla, sjúkrahús, ell-
iheimili og vinnustaði, svo sem
frekast verður við komið. Til tals
hefur komið að opna æfingar þann-
ig að fólk geti komið og fylgst með
því, hvernig æfingar fara fram.
Fyrstu skólatónleikarnir verða 26.,
27., 28. og 29. okt., alls 8 tónleikar
eða tvennir á dag.
Starfsárið hófst með ferð hljóm-
sveitarinnar um Norður- og
Austurland, fyrri hluta septemb-
ermánaðar. I þeirri ferð hélt
hljómsveitin 13 tónleika á 11 dög-
um við meiri hrifningu og betri að-
sókn en nokkru sinni fyrr. Alls
mun tala hljómleikagesta hafa far-
ið vel yfir 3 þús. í þessari ferð. Ala
ráðamenn hljómsveitarinnar með
sér þá von að þessi vel heppnaða
ferð megi verða upptaktur að
ánægjulegu starfsári fyrir tónlistar-
unnendur jafnt sem hljómsveitina
sjálfa.
Fyrstu áskriftartónleikar Sin-
fóníuhljómsveitarinnar á þessu
starfsári verða fimmtudaginn 7.
okt. n.k. Síðan 21. okt., 4. nóv.,
18. nóv., 2. des., 6. jan.,20. jan. og
3. febr. Stjórnandi á fjórurn fyrstu
tónleikunum verður Jean-Pierre
Jacquillat, sá er vann Tsjækovskí-
keppnina í Moskvu í sumar. Ein-
leikari á tónleikunum 7. okt. verð-
ur píanistinn Peter Donohoe og er
ærið önnum káfinn, eins og slíkir
menn raunar gjarnan eru, þvf 6.
okt. leikur hann í London, þann 7.
á íslandi og 8. í Antverpen. Verk-
efni: Pfanókonsert nr. 1 og Sin-
fónía nr. 6. Aðrir tónleikar verða
svo kynntir í tæka tíð.
Fastir áskrifendur að tónleikum
Sinfóníuhljómsveitarinnar voru
513 í fyrra en eru nú orðnir 600 og
fjölgar stöðugt. Aðgöngumiðar í
lausasölu eru í Bókabúð Lárusar
Blöndal, Skólavörðustíg 2, Bóka-
verslun Sigfúsar Eymundssonar,
Austurstræti 18 og í Háskólabíói
alla tónleikadaga eftir kl. 19.
- mhg.
„Gosi” á
bók-og á
Það er orðið alllangt síðan ís-
lenskt barnaleikrit hefur komið út
á prenti, en nú hefur verið bætt úr
því og það myndarlega. Almenna
bókafélagið er nú að gefa út leikrit
Brynju Benediktsdóttur, „Gosa”
og jafnframt gefur Studíó Stemma
út plötu með öllum söngvum úr
sýningunni.
I fyrra gaf Almenna bókafélagið
út leikritið „Dags hríðar spor” og
sagði Brynjólfur Bjarnason hjá AB
á blaðamannafundi að það hefði
glögglega komið í ljós að talsverð-
ur markaður væri fyrir leikrit, en á
báðum þessum tilvikum eru sviðs-
leiðbeiningar og annað með
leiktextanum, auk fjölda mynda.
Brynja Benediktsdóttir leikstjóri
og höfundur sagði ennfremur að
hún vonaðist til að krakkar í
skólum og áhugaleikfélög, gætu
nýtt sér bókina því miklir mögu-
leikar eru á að leika atriði úr
leikritinu, þótt ekki sé mikill tækni-
útbúnaður fyrir hendi. Þá er ekki
lakara að hafa plötuna og söngtext-
ana við höndina, en tónlistin er
plötu, í
fjölimiim
mjög fjölbreytt og skenrmtileg.
Þau Brynja og Sigurður Rúnar,
sem semur og útsetur tónlistina,
sögðu á blaðamannafundinum að
samvinna þeirra hefði hafist fyrir
mörgum árum, er þau unnu saman
að uppsetningu „Hársins”. Síðan
hafa þau unnið mörg verk í sam-
einingu, þar sem Brynja hefur séð
um leikstjórn, en Sigurður um tón-
list. Hlutverkin í Gosa eru öll
samin fyrir ákveðna leikara og
lögin sömuleiðis. Gosi hefur verið
tekinn upp aftur í Þjóðleikhúsinu
og var fyrsta sýning nú um helgina.
Sú breyting er þó orðin að Gísli
Rúnar fer með hlutverk leikhús-
stjórans vonda í stað Flosa Ólafs-
sonar, sem er í starfsleyfi.
Ekki er gert ráð fyrir að margar
sýningar verði á leikritinu í Þjóð-
leikhúsinu núna, en í fyrra var
verkið sýnt alls 40 sinnum. Önnur
sýning verður um næstu helgi, en
þeir sem vilja kynnast spýtukarlin-
um Gosa enn betur ættu að ná sér í
plötuna eða bókina.
„Siðferðilegur grundvöllur
Israelsríkis er brostinn ”
„Hernaðarstefna Begins
er raunverulegur fasismi”
Hvaöa „gyöingahatari“ lætur hafa slík orð eftir
sér? Enginn annar en gyðingurinn Bruno Kreisky,
kanslari Austurríkis, og það áður en fjöldamorðin í
Beirút áttu sér stað. Hér er því ekki um einhverja
óyfirvegaða yfirlýsingu í kjolfar slíkra voðaatburða
að ræða.
Hvernig er komið fyrir Þjóð-
viljanum, þegar Árni Bergmann,
einn afritstjórum blaðsins, sérsig
tilknúinn, ekki einungis að hnýta
athugasemd við þá mynd af Hitl-
er og Begin, sem birtist með grein
í Þjóðviljanum 28. sept. s.l., þar
sem á ljósan hátt er rakið hvaða
fjármálaöfl standa að baki ísra-
elsríki, heldur telur Árni greini-
lega svo mikið við liggja að kveða
slíka „villukenningu“ niður að
hann ritar daginn eftir í Þjóðvilj-
ann rúmlega hálfsíðu grein, þar
sem hann með mikilli vandlæt-
ingu .ásakar ungmennin, sem
greinina rita, um hinn „versta
smekk“ að leyfa sér þá ósvinnu
að sýna fasistanna Hitler og Beg-
in hlið við hlið.
í grein Árna er sú slóttuga leið
farin að viðurkenna að allt sé
raunar satt og rétt, sem í
greininni stendur um fjármagns-
streymi til ísrael. En þetta sé bara
ekkert betra annars staðar! Síðar
er minnst á „glötuð tækifæri“ ís-
lendinga til að leggja sitt lóð á
vogarskálina til að refsa þeim
ríkisstjórnum, sem sekar gerast
um óhæfuverk. Þannig er málinu
almennt drepið á dreif. Ekki sé
vogandi að líkja slíkum ríkis-
stjórnum við fasisma, þar sem
það geti orðið til álitsauka
gengnum fasistastjórnum! Og að
lokum rúsínan í pylsuendanum:
Að aðgerðir gegn n'kisstjórn ísra-
els, t.d. stjórnmálaslit, bæru
keim af gyðingafjandskap, sem
leynist í kristinni menningu!
Þetta síðasttalda tekur Kreisky
einmitt fyrir í viðtali, sem við
hann var haft í stórblaðinu The
Guardian og þaðan sem ofan-
skráð upphafsummæli eru eftir
honum höfð. Kreisky segir m.a.:
„Ég er gyðingur og andstæð-
ingur zionisma. Ég trúi ekki á
þessa þjóðernisstefnu. Égget hitt
Arafat að máli, þótt Ted Heath
eða Mitterrand geti það ekki.
Þeir yrðu strax sakaðir um gyð-
ingahatur. Gyðingar sjá gyðing-
ahatara í hverju horni. Enginn
getur sakað mig um neitt slíkt.
Nánustu ættingjar rnínir féllu
fyrir böðlum Hitlers. Þeim var út-
rýmt“. Og að lokum sgir Kreisky
um Begin: „Hálf-fasisti er sá
maður, sem trúir á leiðir sem eru
ólýðræðislegar, sem trúir á styrj-
Sveinn Aðalsteinsson: Hvernig er
komið fyrir Þjóðviljanum?
aldir og á kynþáttaaðskilnað.Pal-
estínumenn í ísrael eru aðskilinn
kynþáttur. Þeir hafa nánast engin
réttindi, hvorki efnahagsleg né
stjórnmálaleg og yfir þeim drott-
nar ísraelsher. Nú eru ísraels-
menn í stríði. Það er það eina sem
þeir geta gert. Þeir vilja ekki setj-
ast á friðarstól og semja við Pal-
estínumenn. Þetta er fasistisk af-
staða, ég hika ekki við að kalla
hana því nafni. Þetta er raunver-
ulegur fasismi, fasismi er ekki
aðeins Hitler gegn gyðingum,
fasismi er ofbeldisverknaður.“
Hér þarf í sjálfu sér engu við að
bæta, - nema ef vera kynni ein-
hverri hallærislegri athugasemd
frá ritstjóra Þjóðviljans. Ogþó, -
undirritaður, gamall stuðnings-
maður Þjóðviljans, verður að
segja, að skrif Þjóðviljans um
alþjóðamál á síðustu árunr, hafa
valdið honum vaxandi vonbrigð-
um. Á árum áður var almennt
viðurkennt, að þeir menn sem
gerst fylgdust með alþjöðamálum
skrifuðu í Þjóðviljann. Nú virðist
hinsvegar svo rnikil einangrunar-
stefna ríkjandi hjá ráðamönnum
Þjóðviljans, að hrein hending er
að sjá sæmilega grein um erlend
málefni þar. Tilvitnanir í fyrr-
nefnda Guardian grein eru tekn-
ar úr dagblaðinu Tímanum frá
26. sept. sl. (með góðfúslegu leyfi
ritstjóra), en í því blaði má oft sjá
erlendar greinar og fréttaskýring-
ar, sem tæplega fengjust birtar í
Þjóðviljanum.
Sveinn Aðalsteinsson.