Þjóðviljinn - 21.12.1982, Qupperneq 4

4 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN. Þriðjudagur 21. descmber 1982
UOOVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýös-
hreyfingar og þjóðfrelsis
Utgefandi: Otgáfufélag Þjóöviljans.
Framkvæmdastjóri: Eiður Bergmann.
Ritstjórar: Árni Bergmann, Einar Karl Haraldsson, Kjartan Ólafsson.
Umsjónarmaður Sunnudagsblaðs: Guðjón Friðriksson.
Auglýsingastjóri: Sigríður H. Sigurbjörnsdóttir
Afgreiðslustjóri: Baidur Jónasson.
Blaðamenn: Álfheiður Ingadóttir, Helgi Ólafsson, Lúðvík Geirsson, Magnús
H. Gíslason, Ólafur Gíslason, Óskar Guðmundsson, Sigurdór Sigurdórsson,
Þórunn Sigurðardóttir, Valþór Hlöðversson.
íþróttafréttaritari: Víðir Sigurðsson.
Útlit og hönnun: Andrea Jónsdóttir, Guðjón Sveinbjörnsson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Atli Arason
Handrita- og prófarkalestur: Elías Mar, Gisli Sigurðsson, Guðmundur Andri
Thorsson.
Auglýsingar: Áslaug Jóhannesdóttir, Ólafur Þ. Jónsson
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Jóhannes Harðarson.
Simavarsla: Sigríður Kristjánsdóttir, Sæunn Óladóttir Kristín Pétursdóítir.
Húsmóðir: Bergljót Guðjónsdóttir.
Bilstjóri: Sigrún Bárðardóttir.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, Gunnar Sigmundsson.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir.
Útkeyrsla, afgreiðsla og auglýsingar: Síðumúla 6 Reykjavík, sími 8 13 33
Umbrot og setning: Prent.
Frentun: Blaðaprent h.f.
Ábyrg
fjármálastjórn
• Á laugardag var gert hlé á störfum Alþingis og kemui
þingiö saman til funda á ný eigi síðar en 17. janúar n.k.
• Á síöustu dögum þingsins tókst að afgreiða ýms meiri-
háttar mál, þrátt fyrir þá pólitísku sjálfheldu sem sett hefur
svip á störf þingsins á þessum vetri.
• Þar er fyrst að nefna fjárlög fyrir árið 1983, sem samþykkt
voru á laugardag. Þetta eru fjórðu fjárlögin, sem samþykkt
eru síðan Kagnar Arnalds tók sæti fjármálaráðherra, en á
þcim tíma hefur ríkissjóður verið rekin hallalaust, og jafn-
vægi ríkt í ríkisbúskapnum þrátt fyrir margvíslegar svipting-
ar í efnahagsmálum okkar og þjóðarbúskap. Á sama tíma og
hallinn í ríkisbúskap helstu iðnríkja Vesturlanda nemur nú
4% af þjóðarframleiðslu viðkomandi ríkja að jafnaði, sem
hjá okkur myndi samsvara 14-15% af ríkisútgjöldum, þá
helur Island skorið sig úr með hallalausum ríkisbúskap á
undanförnum árum. Hallalaus ríkisbúskapur og full atvinna
fyrir alla verkfæra menn eru björtu hliðarnar í okkar efna-
hagslífi, sviö þar sem við á krepputímum höfum náð yfir-
burða árangri miðað við flestar aðrar þjóðir.
• Þcgar Ragnar Arnalds settist í stól fjármálaráðherra fyrir
nær þremur árum voru ríkisfjármálin enn mjög bágborin
eftir óráðssíutímabil Matthíasar Á Mathiesen, fjármálaráð-
herra Sjálfstæðisflokksins 1974 til 1978. í ráðherratíð Matt-
híasar, þegar Geir Hallgrímsson var forsætisráðherra, fór
skuld ríkissjóðs við Seðlabankann stöðugt vaxandi og komst
í 5,2% af þjóðartekjum, en það samsvarar nær 1600 miljörð-
um á meðalverðlagi ársins 1982 og um 2000 milljómim á
verðlagi nú í lok ársins. Nú hefur nær öll þessi skuld verið
greidd upp og fyrir liggur að á árunum 1979 til 1981 að
báðum meðtöldum greiddi ríkissjóður í vexti og afborganir
af óráðssíuskuld Matthíasar og Geirs um 1400 miljónir
króna. Þessi upphæð samsvarar fjárveitingum, eins og þær
verða á næsta ári samkvæmt fjárlögum, til allra grunnskóla,
dagvistarstofnana, íþróttamannvirkja, sjúkrahúsa,
heilsugæslustööva, hafnarframkvæmda og flugmála saman-
lagt, - ekki bara í eitt ár, heldur í þrjú og hálft ár.
• Meö þetta í huga er máske ekki von, að mikið fjármagn
hal'i verið l'yrir hendi til verklegra framkvæmda á vegum
ríkisins á síðustu árum, og hefur þó margt verið vel gert á því
sviöi í tíð núverandi ríkisstjórnar.
• Á næsta ári er búist við verulegum samdrætti í tekjum
ríkissjóðs af völdum kreppunnar og sjást þess greinileg
merki við fjárveitingar til verklegra framkvæmda á árinu
1983. Hins vegar gera fjárlögin ráð fyrir, að hér verði haldið
uppi óskertri félagslegri þjónustu á næsta ári, og er það
vissulega meira en hægt er að segja hvað slík mál varðar hjá
flestum okkar nágrannaþjóða. Líka á þessu sviði sker ísland
sig úr.
• Þegar Ragnar Arnalds tók við störfum fjármaálaráðherra
var aðkoman bágborin eins og áður var lýst. Alþýðubanda-
lagið eð;i forverar þess í íslenskum stjórnmálum höfðu aldrei
fyrr átt fjármálaráðherra úr sínum röðum. Margir pólitískir
andstæðingar Alþýðubandalagsins spáðu því í febrúar 1980
að nú myndi þó fyrst keyra um þverbak í fjármálum íslenska
ríkisins, þegar stjórn þeirra væri komin í hendur svo
„ábyrgöarlausra" stjórnmálaafla. Nú tæpum þremur árum
síðar liggur það fyrir sem söguleg staðreynd, að allir slíkir
spádómar hafa orðið viðkomandi spámönnum mjög ræki-
lega til skammar.
• Þótt deilt sé um margt varðandi störf og stefnu ríkis-
stjórnarinnar, þá mun það samdóma álit, að fjármálum
ríkisins hafi verið vel stjórnað síðan Ragnar Arnalds varð
fjármálaráðherra.
• Auk afgreiðslu fjárlaganna voru ýms önnur mikilvæg
stjórnarfrumvörp afgreidd sem lög frá alþingi nú síðustu
daga þingsins fyrir jól.
• Þar má m.a. nefna lög um lengingu orlofs og um málefni
aldraóra, en þau mál bæði heyra undir ráðuneyti Svavars
Gestssonar og hefur hann haft forgöngu um flutning þeirra.
k.
klippt
Kjaftháttur
og brennivín
Iðuiega fara kapítalistarnir í
hár saman þegar samkeppnin
harðnar. 1 síðdegisblaðinu um
helgina segir Tommi sem rekur
skemmtistaðinn Villta tryllta
Villa, að hann neyðist brátt til að
Hláturkrókar
eftir prófkjör
Eftir prófkjörið hjá Sjálfstæð-
isflokknum hefur íhaldið í borg-
inni átt erfitt með að brosa, elotta
_________x
loka staðnum af því svo fáir sæki
hann. Ástæðan er sú að aðrir
skemmtistaðir sem selja brenni-
vín höfði fremur til unglingana
heldur en Villti tryllti Villi þar-
sem sér ekki vín á nokkrum
manni. Segir Tómas Tómasson
að velflestir krakkanna í Sigtúni
séu undir tvítugu. Hann lái þeim
ekki að fara þangað þarsem þau
þurfi ekki að borga nema 30
krónur í inngangseyri og á boð-
stólum sé brennivín einsog hver
vill.
Sigmar í Sigtúni segir hins veg-
ar að þetta sé „haugalýgi" hjá
Tomma. „Ef Tommi ætlar að
vera með svona rógburð og full-
yrðingar væri kannski rétt að gera
könnun hjá honum“. Og síðar:
„Þegar krakkar 13, 14 og 15 ára
fara þangað inn með vín ætti
drengurinn bara að passa sig að
vera ekki með kjaft“.
Svona, svona, engan asa góðir
drengir. Það koma unglingar á
eftir þessum unglingum og lengi
má græða á unglingi þó hann
eldist. Eða út á hvað gengur þetta
stríð?
og hlæja. Hugmyndaríkur
iðnrekandi í Gunnarsarmi Sjálf-
stæðisflokksins hefur hafið
framleiðslu á S-Iaga hláturkrók-
um fyrir Geirsarm flokksins.
Notkun þeirra er ráðlögð sérstak-
lega við lestur Reykjavíkurbréfs,
leiðara og Staksteinars í Morgun-
blaðinu. Krækt er í munnvikin og
upp í eyru. Ef menn vilja af lítil-
læti sínu framkalla svokallað
Helguvíkurglott (þarsem íhalds-
stjórn og framsóknar- er gefin til
kynna), þá þurfi þeir einungis að
nota annan krókinn. Með-
fylgjandi er skýringarmynd.
Kitlfjöður
fyrir kerfiskalla
Þá hefur klippara borist til
eyrna að virðuleg herrafataversl-
un í miðbænum hafi nú á boðstól-
um sérhannaða skyrtu fyrir alvör-
urnenn í kerfinu. Skyrtan er með
áfestri kitlfjöður sem fer af stað
og kitlar við handapat viðkom-
andi. Bent er á að forystunienn
Sjálfstæðisflokksins hafi lært í
sjónvarpsframkomuskóla flokks-
ins að leggja áherslu á orð sín
með því að hreyfa hendurnar ótt
og títt framan í áhorfendur. Þá
vill gjarnan gleymast að brosa
alþýðlega við áhorfendum vegna
þess að handapatið krefst ein-
beitni af hálfu þessara manna. Nú
hefur samsagt verið fundið upp
ráð til að framkalla þetta bros
með handapatinu.
Fyrsta sending mun vera upp-
pöntuð af stjórnmálaskóla Sjálf-
stæðisflokksins og einhverjum
köllum í ráðuneytunum. _óg
Morgunblaðið
vill meira
Bolli Héðinsson hagfræðingur
ritar grein íTímann um hræringar
í íslenskum blaðaheimi. Þar kem-
ur fram að Morgunblaðið mun
hyggjast stækka og auka við út-
gáfuna enn frá því sem nú er, og
finnst þó flestum nóg um:
„í deiglunni mun vera að gefa
þar út daglega ógnarfjölda ofan á
það sem fyrir er, aukablöð og lit-
myndir, auk útgáfu á mánudög-
um. Við slíka þenslu er ekki
heiglum hent að keppa og síst á
færa þriggja lítilla blaða er berj-
ast nú þegar í bökkurn við að
halda úti því, sem út er gefið.
Hver verður framtíð þeirra við
slíkar aðstæður?"
Hvað er
til ráða?
„Á meðan Morgunblaðið get-
ur í einu og öllu yfirboðið „litlu"
blöðin nieð slíkum hætti í krafti
fjármagnsins, þá gera smærri
blöðin aldrei annað en klóra í
bakkann. komast aldrei með
tærnar þarsem Morgunblaðið
hefur hælana hvað útbreiðslu
snertir".
Kemst Bolli að þeirri niður-
stöðu að svarið við þessu ofur-
veldi Morgunblaðsins gæti hugs-
anlega verið sanrvinna blaðanna
þriggja Alþýðublaðs/Þjóðvilja/
Tímans unt útgáfu blaðs í sam-
keppni við Morgunblaðið. „Ef
samvinna blaðanna yrði svo náin
að um algjöra sameiningu yrði að
ræða mætti hugsa sér afsprengið
sem afar óhefðbundið dagblað".
Yrði annars vegar búið svo um
hnútana að blöðin þrjú hefðu
eigin síður til umráða og hins veg-
ar að þar starfaði ritstjórn óháð
þeim þremur öflum sem standa
að blaðinu.
Hverjar yrðu
viðtökurnar?
Um viðtökurnar segir greinar-
höfundur
„Spurning er, hvernig auglýs-
endur munu bregðast við blaði
sem þessu og hvort fjármagnið,
sem frá þeim streymir, gæti ráð-
ið útslitum um, hvort það yrði
Mbl. eða hið þríeina blað, er yrði
ofan á. Þar réði samúð lesanda og
þjóðarinnar og engin vafi væri á.
að hið þríeina blað nyti slíks um-
fram Mbl.
Frá byrjun mætti búast við all-
stórum áskrifendahópi, sem jafn-
vel væri reiðubúinn að kaupa
blaðið, a.m.k. fyrst um sinn, ein-
ungis til að styðja það í viðleitni
þess gegn Mbl. En einnig er.ekki
fráleitt að ætla að rúm sé fyrir tvö
stór morgunblöð á íslenskum
blaðamarkaði".
Mótvœgi við
hœgri pressuna
Hvað sem mönnum finnst um
þann kost sem Bolli Héðinsson er
hér að reifa, sem mótvægi við
hægri pressuna, Morgunblaðið
og DV, þá er það Ijóst að sífellt
fleiri gera sér grein fyrir því hvers
konar ógnun hægri pressan er
gagnvart frjálsri skoðanamyndun
í landinu.
Og séð í því ljósi eru allar hug-
myndir sem skert gætu ofurveldi
Morgunblaðsins og síðdegis-
blaðsins þess virði að verða rædd-
ar og reifaðar.
Hitt er svo grunvallaratriði að
aldrei má það henda að sósíalist-
ar á íslandi hafi ekkert málgagn.
-óg