Þjóðviljinn - 04.01.1983, Qupperneq 4

'4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriðjudagur 4. janúar 1983
UOOVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýös-
hreyfingar og þjóðfrelsis
Utgefandi: Útgáfufélag Þjóöviljans.
Framkvæmdastjóri: Eiöur Bergmann.
Ritstjórar: Árni Bergmann, Einar Karl Haraldsson, Kjartan Ólafsson.
Umsjónarmaður Sunnudagsblaös: Guöjón Friðriksson.
Auglýsingastjori: Sigríður H. Sigurbjörnsdóttir
Afgreiðslustjóri: Baldur Jónasson.
Blaðamenn: Álfheiöur Ingadóttir, Helgi Ólafsson, Lúðvik Geirsson, Magnús
H. Gíslason, Ólafur Gíslason, Óskar Guömundsson, Sigurdór Sigurdórsson,
Þórunn Siguröardóttir, Valþór Hlööversson.
íþróttafréttaritari: Viöir Sigurösson.
Útlit og hönnun: Andrea Jónsdóttir, Guöjón Sveinbjörnsson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Atli Arason
Handrita- og prófarkalestur: Elías Mar, Gísli Sigurösson, Guömundur Andri
Thorsson.
Barist um
kaupmáttinn
• Fróðlegt er að virða fyrir sér þann boðskap, sem fram
kemur í áramótagreinum formanna stjórnmáíaflokkanna,
og í forystugreinum dagblaðanna um nýliðin áramót.
• Athygli vekur, að af hálfu Alþýðuflokksins, Framsóknar-
flokksins og Sjálfstæðisflokksins er boðuð mikil kjaraskerð-
ing á næsta ári umfram þá vísitöluskerðingu, sem átti sér stað
þann 1. des. sl., og reyndar afnám allra verðbótagreiðslna á
laun.
• Algerlega andstætt viðhorf kemur hins vegar fram í ára-
mótagrein Svavars Gestssonar, formanns Alþýðubanda-
lagsins, en hann leggur áherslu á, að almennt launafólk hafi
nú þegar tekið á sig þá kjaraskerðingu, sem óhjákvæmileg
var vegna minnkandi þjóðartekna á þessu og síðasta ári og
frekari kauplækkun hjá almenningi geti ekki verið á dag-
skrá.
• Kjartan Jóhannsson, formaður Alþýðuflokksins, hefur
það helst til málanna að leggja, að hér þurfi að verða sams
konar kaflaskil og við upphaf „viðreisnarstjórnarinnar“ árið
1960, þegar Sjálfstæðisflokkurinn og Alþýðuflokkurinn
tóku höndum saman um að banna allar verðbætur á laun
með lögum. Þannig voru þau „kaflaskipti“, sem formaður
Alþýöuflokksins vill taka til fyrirmyndar nú, og kallar
frjáls* Steingrímur Hermannsson, formaður Framsóknar-
flokksins, heldur sig við sama heygarðshorn og segir í sinni
áramótagrein, að takist ekki samkomuleg um verulega við-
bótarskerðingu verðbóta á laun, þá kunni að reynast nauð-
synlegt að afnema verðbótagreiðslur með öllu. Innan ríkis-
stjórnarinnar hafa forystumcnn Framsóknar lengi haldið
uppi kröfum um mun meiri kaupskerðingu heldur en orðin
er, og nú er hótað með afnámi allra verðbóta á laun.
• Sjálfstæðisflokkurinn lætur sinn hlut ekki eftir liggja í
þessum samstillta þríflokkakór. I forystugrein Morgun-
blaðsins á gamlársdag er vitnað sérstaklega í nýleg ummæli
Jóhannesar Nordal á opinberum vettvangi, þar sem seðla-
bankastjórinn talar um lífsnauðsyn þess „að afnema með öllu
hið vélgenga verðbótakerfi“. Og Morgunblaðið tekur undir
og segir, að „hugmynir sem þessar hljóti að koma mjög til
álita í kosningabaráttunni“!
• Reyndar voru þessar „hugmyndir“ sjálfur kjarninn í leift-
ursóknarboðskap íhaidsins fyrir síðustu þingkosningar, -
þetta gamla að banna allar verðbætur á laun, - en þá leist nú
kjósendum ekkert á boðskapinn. Hér er því ekkert nýtt á
ferð, en það merkilega er að talsmenn allra þriggja and-
stöðuflokka Alþýðubandalagsins skuli nú um þessi áramót
svona rækilega samstilltir um að boða algert bann við verð-
bótum á laun og þá gífurlegu kjaraskerðingu, sem þar hlyti
að fylgja. - Þessu ættu menn að veita nána athygli nú við
upphaf kosningaárs og draga rökréttar ályktanir.
• Það er líka einkar athyglisvert að talsmenn þessara sömu
flokka, - þeir sem sjá ekkert úrræði í efnahagsmálum, nema
allsherjar bann við verðbótum á Iaun, - þeir eru jafnframt
allra manna ákafastir við að boða frjálst verðlag, frjálsa
verslunarálagningu, frjálsan innflutning og ótakmarkað
frelsi í viðskiptalífinu yfirleitt. Höftin og bönnin eiga sem sagt
bara að snúa að kaupinu og kjörum almennings en „frelsið“
að ríkja hjá hinum, sem ekki hafa sitt lifibrauð af launum.
• Alþýðubandalagið heldur því ekki fram, að einfalt sé að
verja eða bæta kjör almennings, þegar þjóðartekjur fara
minnkandi. Alþýðubandalagið hefur talið óhjákvæmilegt að
fallast á 6% lækkun kaupmáttar almennra launa vegna álíka
minnkunar þjóðartekna á mann á síðasta ári. En slagurinn
stendur um það, hvort iækka eigi launin miklu meira en
samdráttur þjóðartekna gefur tilefni til.
• Á árinu 1976 voru þjóðartekjur á mann aðeins 2% lægri
en 1974, en kaupmáttur kauptaxta hafði lækkað um 19% að
jafnaði frá 1974 til 1976, og er þá miðað við meðaitaiskaup-
mátt beggja áranna. Þannig stjórnaði Geir Hallgrímsson
með aðstoð Framsóknar. Þannig vilja þeir stjórna, sem nú
heimta afnám allra verðbóta á laun. Slíkt mun Alþýðu-
bandalagið aldrei samþykkja.
-k.
Auglýsingar: Áslaug Jóhannesdóttir, Ólafur Þ. Jónsson
Skritstofa: Guörún Guövarðardóttir, Jóhannes Haröarson.
Símavarsla: Sigríöur Kristjánsdóttir, Sæunn Óladóttir Kristín Pétursdóitir.
Húsmóðir: Bergljót Guöjónsdóttir.
Bílstjóri: Sigrún Bárðardóttir.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, Gunnar Sigmundsson.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir.
Útkeyrsla, afgreiðsla og auglýsingar: Síöumúla 6 Reykjavík, sími 8 13 33
Umbrot og setning: Prent.
Frentun: Blaöaprent h.f.
klippt
Friðarboð-
skapur
formannsins
Hann Geir okkar Hallgríms-
son er ekki af baki dottinn þar-
sem hann ríður friðarhrossi og
sátta- í Sjálfstæðisflokki. Og eins-
og við er að búast hefur formaður
stærsta stjórnmálaflokksins í
landinu útsýn yfir heimsmál öll,
þaðan af hrossinu. Um Nató
hernaðarbandalagið segir Geir í
áramótagrein sinni í Mogganum:
„Reynslan af Atlantshafsband-
alaginu sýnir okkur Vestur-
Evrópubúum, að í okkar hluta
heims hefur friður ríkt frá
stofnun bandalagsins og því er
það sannmæli, sem ég hef áður
haft á orði, að Atlantshafsbanda-
lagið eru mikilvægustu friðar-
samtök, sem við íslendingar
tökum þátt í“.
Svart og hvítt
Þegar stjórnmálamaður af
þessari stærðargráðu ríður sátta-
hrossi og ber stokkinn ótt og títt,
þá er farið hratt yfir. Og þarsem
löndin bruna hjá með turna sína
og hallir torveldar hraðinn iðu-
lega að maðurinn sjái hin ýmsu
litbrigði jarðar; fyrirsjónum hans
rennur allt saman í eitt (rautt ef
því er að skipta). Til einföldunar
skiptir hann því heiminum í svart
og hvítt, austur pg vestur,
lýðræðisríki og „I baráttu
austurs og vesturs, einræðis og
lýðræðis, hefur og blandast sá
vandi sem felst í stöðu þróunar-
landa og þróaðra ríkja.“ Sjaldan
hefur nokkrum stjórnmálamanni
heppnast að orða gegndarlaust
arðrán, himinhrópandi óréttlæti,
hungur og skelfingu á jafn kurt-
eislegan, já, penan hátt og Geir
Hallgrímssyni í þessum orðum.
>>
þá eru þœr
af hinu illa((
Maður sem telur hernaðar-
bandalag vera helstu friðarhreyf-
ingu og friðarvon mannkynsins
hlýtur að komast að þessari
niðurstöðu:
„Berjist friðarhreyfingarnar
fyrir einhliða afvopnun, þá eru
þær af hinu illa og til þess vísastar
að auka ófriðarhættuna og yfir-
gang einræðis- og ofbeldisafla."
Um áramótin hefur borið tölu-
vert á áróðri á þessum nótum.
Gefið er í skyn og jafnvel sagt
hreint út, að friðarhreyfingar séu
á mála hjá KGB og sönnun þess
felist í viljanum til einhliða af-
vopnunar. Að vísu er nú logið
uppá friðarhreyfingarnar að þær
vilji einungis einhliða afvopnun
Vesturveldanna. Staðreyndin er
sú að þær vilja algera afvopnun,
frystingu þeirra kjarnorkuvopna
sem til eru og síðan afvopnun í
beinu framhaldi. En einhvers
staðar verður að byrja og friðar-
hreyfingar hafa tekið fyrir sitt
nánasta umhverfi. Þess utan hafa
þær skotið rótum í austur-
Evrópu, þó að Geir Hallgrímsson
hafi ekki heyrt um það.
Staðreyndin er hins vegar sú,
að þeir sem tala á þann veg að
einhliða afvopnun sé af hinu illa,
eru yfirleitt þeirrar skoðunar að
ógnarjafnvægi bjargi friðnum.
Slíkir menn hljóta t.d. að vera á
þeirri skoðun, að Sovétríkin megi
ekki
Pólitískar víddir
og siðferðislegar
Hjá Geir Hallgrímssyni kemur
enda í ljós, að tilgangurinn helgi
meðalið, að Bandaríkin kynnu að
vera svo kappsöm í vígbúnaði til
að láta Sovétríkin springa af
mæði í hlaupinu. Þessi geðslegi
þankagangur hefur oftsinnis
komið fram hjá Weinburger
varnarmálaráðherra Bandaríkj-
anna og Geir okkar Hallgrímsson
er ekki minni maður: „Sú von að
úr vígbúnaði Sovétmanna dragi
kann þó fremur að byggjast á því
að efnahagslegur vanmáttur
þeirra sé slíkur, að þeir geti ekki
undir meiri vígbúnaði staðið...“
Tungumál hins
vopnaða friðar
Jamm, svona er talað á þeim
bæjunum. Um fjárhagslega byrði
almennings á vesturlöndum
vegna vígbúnaðaræðisins segir
Geir Hallgrímsson formaður
Sjálfstæðisflokksins: .en sú
byrði er eins og stendur það verð
sem borgararnir verða að greiða
fyrir það frelsi sem ríkir í vestræn-
um lýðræðisríkjum". Það þarf
ekki einu sinni að koma með til-
vitnun frá ráðamönnum austur
þar. Þeir nota nákvæmlega sömu
rök, Geir Hallgrímsson og Yuri
Andropov, þegar vopnin eru
annars vegar. -óg
Dettur Ólafur
- vinnur Dollý?
Tíminn hæðist að Guðmundi
G. Þórarinssyni á forsíðu ára-
mótablaðsins. Þar er hann sýndur
með erkifjanda sínum í einhVerj-
um skrípabúningi og lesendur
hljóta að spyrja hvað þetta á að
þýða. Kunnugir telja að fjármál-
aidíkan frá skransölu hersins og
Kristni Finnbogasyni hafi viljað
gera háðung Guðmundar sem
mesta og þess vegna viljað þessa
mynd.
Sá flokkur sem forðum vildi
„íslandi allt" er nú svo á sig kom-
inn að vilja leggja allt í sölurnar
til að Ólafur Jóhannesson frá
Helguvík verði oddviti framsæk-
inna Reykvíkinga. Sagt er að
Helguvíkurdátinn hafi neitað að
þiggja fyrsta sætið nema kona
fylgi í kaupbæti í annað sæti.
Framsóknarmaður sem leit við á
ritstjórnarskrifstofu sagði að vel
gæti svo farið að Ólafur sjálfur
dytti fyrir Dollý Nilsen.

Hvað á að gera
við Harald?
Skransala hersins, sem er með
traustustu innviðum Framsókn-
arfélagsins í Reykjavík, ku hafa
staðið fyrir framboði
Helgurvíkur-Ola að þessu sinni
ásamt með fjármálakh'kunni al-
ræmdu. Frambjóðendur Isgarco
þurfa litlu að kvíða í framtíðinni,
þeim eru sætin tryggð. En hvað á
að gera við Harald? Tekur hann
við þeim kaleik sem Ólafi þókn-
ast að rétta að honum? -ój