Þjóðviljinn - 08.03.1983, Qupperneq 11

Þriðjudagur 8. mars .1983 ÞJÓÐVILJINN—-SÍÐA 15.
Af skemmtilegri könnun í Kópavogi:
Jafnréttishugmyndimar
fylgja
kaupi
„Jafnréttiskönnun meðal
launþega í Kópavogi vorið
1962” heitir skýrsla sem
Jafnréttisnefnd Kópavogs
hefur nýveriö sent frá sér. Þetta
eru niðurstöður könnunar, sem
Friðrik Þór Guðmundsson,
þjóðfélagsfræðinemi, gerði á
vinnustöðum í Kópavogi vorið
1982 á launum, kaupauka,
stéttarfélagsvirkni, viðhorfum
og fleiru. Skýrslan er 44 bls. að
lengd ístærðinni A4 og íhenni
er margt taflna. Úrvinnslan er
skemmtileg hjá Friðriki Þór og
segja má að skýrslan sé
nauðsynleg handbók
jafréttissinna. Hérverðurgerð
stuttlega grein fyrir henni.
Kaupaukar miklu
algengari
meðal karla
í könnuninni kom í ljós, að
kaupaukar - bónus, yfirborganir
og álögur ýmiss konar - eru mikl-
um mun algengari meðal karla en
kvenna. Um 40 prósent þeirra
karla, sem svöruðu, kváðust fá
kaupauka, en 26 prósent kvenn-
anna.
Friðrik Þór kannaði einnig
kaupaukann með tilliti til
launanna. Við þá könnun kom í
ljós, að kaupaukar voru miklum
mun tíðari meðal þeirra sem hærri
laun höfðu en meðal hinna — hjá
körlunum. Meðal kvenna var lítill
munur. Séu launin tekin saman í
fjóra launaflokka og þeim síðan
steypt saman í tvo lítur þetta dæmi
svona út:
100%
50% -
63%
32%
31%
BM
1’ lo:\
67%
*
8
‘íStir
vmofh
67%
36%

Ko:
m
IM
4. launa-
flokkur
3. launa-
flokkur
2. launa-
flokkur
1. launa-
flokkur
Hugmyndir karla um jafnrétti kynjanna eru ótrúlega tengdar launum þeirra, eins og sést greinilega á þessu
súluriti. Til skýringar skal þess getið, að 4. launaflokkur er lægsti flokkurinn og 1. launaflokkur sá hæsti.
Engin kona var í hæsta flokknum.
Karlar
Konur
Launa- Kaup- Ekki Kaup- Ekki
flokkur auki kaupauki auki kaupauki
3 og 4 24% 76% 24% 76%
1 og 2...., 53% 47% 27% 73%
Friðrik Þór segir: „Af þessu má
ráða, að meðal fólks í launalægri
flokkunum (þ.e. 3 og 4) er kynferði
ekki ákvarðandi um hvort það fær
kaupauka eða ekki, því hlutföllin
þar eru hin sömu. Hins vegar fær
mun hærra hlutfall karla í launa-
hærri flokkunum kaupauka en
konur í samsvarandi flokkum. Því
má segja, að við höfum ákveðna
vísbendingu um að hlutfall kvenna
sem kaupauka fær sé nokkuð óháð
launum þeirra yfirleitt, en hins veg-
ar er greinilegt að það eru launa-
hærri karlarnir sem fremur fá
kaupauka en hinir launalægri.
Skiptir þetta sköpum því við mun-
Vörubílstjóra
félagið
Þróttur
tilkynnir
Hér meö er auglýst eftir framboöslistum til
stjórnar og trúnaðarmannaráðs 1983.
Hverjum framboöslista skulu fylgja meömæli
minnst 16 fullgildra félagsmanna.
Framboösfrestur rennur út mánudaginn 14.
mars 1983 kl. 17 og skal listum skilaö á skrif-
stofu félagsins.
Kjörstjórn.
Hver vill leigja
hús í Noregi í eitt ár?
Einbýlishús til leigu á rólegum stað 46 km frá Þránd-
heimi. Aðeins fjölskyldufólk kemur til greina. Húsið
leigist með húsgögnum ef óskað er. Húsaleiga 2000,-
kr. norskar á mánuði. Leiga fyrir notkun á húsgögnum
3 - 400 kr. norskar á mánuði. Bílaskipti gætu einnig
komið til greina.
Nánari upplýsingar gefur:
EDDA FJELLHEIM
7320 Fannrem, Noregi
sími 74-82859.
um að um 25% karlanna lentu í
Lfl. 1 og 2, en aðeins um 13%
kvennanna.”
(Undirstr. eru Þjv.).
Því smærri vinnu-
staðir því meiri
launamismunur
í könnuninni eru raktar helstu
ástæður launamismunar milli kynj-
anna. Þar kemur m.a. fram, að
launamismunurinn hafi verið mest-
ur í verslun/viðskiptum, en þar eru
konur einmitt fjölmennar og
„kvennagreinar” eru almennt
miklu verr borgaðar en karlagrein-
ar. Þá vinna konur að jafnaði
styttri vinnutíma, þannig að heild-
arlaunin eru lægri. Hið opinbera,
ríki og bær, hefur jafnara launabil
en tíðkast í einkarekstrinum.
Eitt af því sem sérstaka athygli
vekur og ég minnist ekki að hafa
séð áður er það, að samband er á
milli stærðar vinnustaðarins og
launanna. Friðrik Þór segir: „Kon-
urnar störfuðu að jafnaði á fá-
mennari vinnustöðum. Og við höf-
um vísbendingu um að einmitt á
þeim vinnustöðum sé launamis-
munurinn á milli kynjanna einna
mestur (undir 26 manns), og jafn-
framt að þar séu laun karlanna að
jafnaði hæst, en að jafnaði hæst hjá
konum á vinnustöðum milliflok-
ksins, 26-45 manna.”
Jafnréttishug-
myndir og launin
f könnuninni var spurt: „Telur
þú að á þínum vinnustað ríki jafn-
rétti kynjanna?” Svarmöguleikar
voru þrír: já, nei og óákveðin(n).
56 prósent karlanna svöruðu
spurningunni játandi og um 37
prósent kvennanna. 26 prósent
karlanna svaraði neitandi og um 18
prósent voru óákveðnir. Um 42
prósent kvennanna svaraði
neitandi og 21 prósent voru ó-
akveðnar. Ef þau óákveðnu eru
undanskilin lítur dæmið þannig út,
að um 68 prósent karlanna taldi að
jafnrétti kynjanna ríkti á sínum
vinnustað og 47 prósent kvenn-
Friðrik Þór lét þó ekki hér við
sitja. Hann tengdi svörin launun-
um og viti menn: því hærri sem
launin eru þeim mun fleiri eru á því
að jafnrétti ríki - þeim mun fleiri
karlar að segja.
Súluritið sem fylgir greininni
segir hvernig málið leit út.
-ast
Kirkfan
sendlr mat
tll PóUands
I janúar var dreift á vegum Hálp-
arstofnunar kirkjunnar 200 tonn-
um af ærkjöti tU Póllands og 1.
mars voru 100 tonn til viðbótar
send af stað. Er dreiflngin í sam-
vinnu við kaþólsku kirkjuna þar í
landi.
Hjálparstofnunin Rauði Kross-
inn og ríkissjóður lögðu fram fé til
kaupa á kjötinu, en eftirstöðvar af
söfnunarfé úr Póllandssöfnuninni
frá fyrra ári, sern Hjálparstofnunin
ásamt Alþýðusambandi íslands og
kaþólsku kirkjunni á íslandi stóðu
að, runnu til þessa verkefnis. Fyrir
flutning á kjötinu greiðir A1
kirkjuráðið.
Þá hefur Hjálparstofnunin geng-
• ið frá kaupum á 60 tonnum af salt-
aðri síld, sem send verður til dreif-
ingar í Póllandi seinni hluta þessa
mánaðar eða í byrjun apríl. Al-
kirkjuráðið lagði frarn fé til kaupa
á síldinni.
Hjálparstofnun kirkjunnar hef-
ur þar nreð staðið að matvælasend-
ingum til Póllands er nemur tæpum
600 tonnum, en grundvöll að þess-
um hjálparsendingum hefur ís-
lenska þjóðin lagt með frjálsum
framlögum sínum.
Bóka
mark
aðirinn
Góðar
bækur
Gamalt
veró

Bókamarkaóurinn
HÚSGAGNAHÖLLINNI,
ARTÚNSHÖFÐA