Þjóðviljinn - 16.03.1983, Side 7

Útgefendur stofna SÚT
Útgefendur helstu útgáfufyrirtækja tímarita á landinu stofnuðu
nýverið samtök, sem bera einfaldlega nafnið Samtök útgefenda
tímarita og skammstafast því „SÚT“. Munu þetta vera fyrstu
samtök tímaritaútgefenda sem stofnuð eru hérlendis, en á þessu ári
eru liðin rétt 210 ár frá því fyrsta íslenska tímaritið var gefið út. Var
það „Islandske Maaneds Tidender“, sem Magnús Ketilsson sýsl-
umaður í Dalasýslu stóð að.
Blaðamannafélag íslands, sem nú er 85 ára gamalt, var stofnað
af útgefendum og ritstjórum fréttablaða. Útgefendur drógu sig
nokkrum árum síðar út úr félaginu og hafa ekki komið saman í félag
á ný fyrr en að SÚT er komið á laggimar. Hlýtur það að hafa verið
orðið löngu tímabært, að slíkur málsvari útgefenda væri fyrir hendi,
t.d. vegna samskipta við samtök blaðamanna, auglýsenda, opin-
berra aðila o.fl. slíkra.
Stjórn SÚT er skipuð fjórum mönnum og koma þeir hver frá sínu
útgáfufyrirtæki. Formaður er Þórarinn Jón Magnússon frá SAM-
útgáfunni, varaformaður Sigurður Sigurðsson frá útgáfunni Um
land allt, ritari Hilmar B. Jónsson frá Gestgjafanum og gjaldkeri
SÚT er Magnús Hreggviðsson frá Frjálsu framtaki.
*
Allt hjúkrunarnám í H.I.
„Hver er fagleg og félagsleg staða hjúkrunarfræðinga á Hjúkrun-
arfélagi íslands?“ hét ráðstefna, sem Reykjavíkurdeild Hjúkrun-
arfélags íslands gekkst fyrir daganna 4.-5. mars sl. Tilefni ráðstefn-
unnar var fyrri samþykkt félagsins að stefna beri að því að allt nám í
hjúkrun flytjist til Háskóla íslands eigi síðar en 1985.
Á ráðstefnunni voru flutt 11 framsöguerindi um stöðu hjúkrunar
í heilbrigðisþjónustunni og málefni hjúkrunarfræðinga í H.F.Í. og
síðan fóru fram umræður og vinna í hópum.
Fjöldi hjúkrunarfræðinga í H.F.Í. var um síðustu áramót 1941.
Eftirspurn eftir hjúkrunarfræðingum er mikil með vaxandi
heilbrigðisþjónustu og sífelldur skortur á þeim á vissum stöðum,
bæði við stærri hjúkrunarstofnanir og víða í dreifbýlinu.
Ráðstefnan hvatti því alla hjúkrunarfræðinga til að leggja sitt af
mörkum til að hægt verði að sinna þörf samfélagsins á hjúkrun.
Á ráðstefnunni kom fram, að tilkoma námsbrautar í hjúkrunar-
ffæðum við HÍ hafi reynst vera lyftistöng í menntuparmálum hjúkr-
unarfræðinga og að það bæri að vinna að sameiningu þessara
tveggja félaga, hjúkraunarstéttinni til framgangs. Þá kom og fram,
að hraða bæri undirbúningi að því að brýna nauðsyn til að HÍ nyti
góðs af fyrra starfi Hjúkrunarskóla íslands.
Ráðstefnan þakkar þann stuðning sem almenningu sýndi stétt-
inni síðastliðið vor í kj arasamningum og hvatti til aukinnar umræðu
í fjölmiðlum um hjúkrun í heilbrigðisþjónustunni.
Fræðslumiðstöð iðnaðarins
með öfluga starfsemi
18 námskeið voru haldin að tilhlutan eða með stuðningi
Fræðslumiðstöðvar iðnaðarins fyrsta starfsár hennar, þar af 6
tvisvareðaoftar.Markmiðið með starfi Fræðslumiðstöðvarinnar er
að stuðla að fjölbreyttu framboði eftirmenntunarnámskeiða í
iðnaði og safnar hún, í samstarfi við tæknistofnanir iðnaðarins og
samtök á vinnumarkaðnum, upplýsingum um þarfir á menntun og
þjálfun í ymsum starfsgreinum og framleiðir síðan námskeið eða
styður námskeiðahald annarra, aðallega með frágangi námsgagna.
Samstarfið hefur tekist með ágætum og má nokkuð marka áhuga á
starfsemi Fræðslumiðstöðvarinnar og þörfina fyrir hana á því, að í
upphafi nýs starfsárs í byrjun vetrar lágu fyrir 130 beiðnir og
hugmyndir að nýjum námskeiðum.
Fjölmörg námskeið eru á dagskrá vorannar hjá Fræðslu-
miðstöðinni í byggingar- og tréiðnaði, fataiðnaði, málmiðnaði,
rafiðnaði og fleiri greinum, bæði námskeið, sem haldin hafa verið
áður og tilraunanámskeið. Af námskeiðum, sem fyrirhuguð eru á
næstu mánuðum, þe. mars eða apríl, má nefna flísalögn (á Akur-
eyri), niðurlögn steinsteypu, rekstrarbókhald, viðgerðir á
steypuskemmdum, tímamælingar í fataiðnaði, fræsing I og III,
sjálfskiptingar í bifreiðum og vökvakerfi II.
Bæklingar með nánari kynningu á námskeiðunum kemur út
reglulega á haustönn og vorönn og er sendur til samtaka og stofn-
ana iðnaðarins, en einnig má fá upplýsingar og skrá menn til
þátttöku í námskeiðum hjá Fræðslumiðstöðinni íKeldnaholti, síma
83200. Þar er ennfremur hægt að kaupa handbækur þær sem nám-
skeiðunum fylgja.
Sveit MH sigraði í tólfta sinn
A-sveit Menntaskólans við Hamrahlíð sigraði örugglega i skák-
keppni framhaldsskóla sem haldin var í húsakynnum Taflfélags
Reykjavíkur um helgina. ló. sveitir, þar af tvær utan af landi,
mættu til leiks og var keppnisfyrirkomulag með þeim hætti að
tefldar voru sjö umferðir eftir Monrad kerfi. Á-sveit MH hlaut 26V2
vinning af 28 mögulegum eða nálega 95% vinningshlutfall. Keppni
þessi var fyrst haldin árið 1971 og hefur sveit frá MH ávallt sigrað ef
undan er skilið citt ár er sveit frá Menntaskólanum í Reykjavík bar
sigur úr býtum.
Sigursveit MH var skipuð þeim Jóhanni Hjartarsyni, Róbert
Harðarsyni, Hrafni Loftssyni, Lárusi Jóhannessyni og Páli
Þórhallssyni sem var varamaður. Þess má geta að MH sendi fimm
sveitir í keppnina.
í 2. sæti varð A-sveit MR, hlaut 19 vinninga og í 3. - 4. sæti varð
A-sveit Flensborgarskóla og B-sveit MH. Hlutu báðar sveitirnar 17
vinninga. í 5. sæti kom svo sveit Garðaskóla með I6V2 vinning.
Bestum árangri á 1. borði náði Jóhann Hjartarson, hlaut 6V2
vinning af 7 mögulegum. Hann tefldi fyrir A-sveit MH. Á 2. borði
náði Arnór Björnsson, MR, 100% vinningshlutfalli, hlaut 7 vinn-
inga af 7 mögulegum. -hól.
Námskeið í meðferð prjónavéla
Námskeið í meðferð sjálfvirkra prjónavéla verður haldið hjá Trefj-
adeild ITÍ dagana 15.-18. mars n.k. og fer fram í húsakynnum
deildarinnar, Vesturvör 27, Kópavogi, kl. 9-17. Námskeiðið er
ætlað vélgæslufólki og verður aðaláhersla lögð á grundvallaratriði í
prjóni, stillingu og meðferð prjónavéla, munsturgerð og fleira.
Leiðbeinendur verða prjónatæknarnir Yngvi Guðmundsson og
Logi Guðjónsson.
Þátttökugjald er 2.900 kr., námsgögn, matur og kaffi innifalið.
Þátttaka tilkynnist til Yngva Guðmundssonar, Trefjadeild ITÍ í
síma 91-42411 og veitir hann allar nánari upplýsingar.
Miðvikudagur 16. mars 1983' ÞJÓÐVII.JINN — SH>Á 7
,ySamtök óháðra ríkja er
stærsta friðarhreyfingin í
heiminum í dag“, er haft eftir
Indiru Gandhi, forseta
samtakanna eftir fundinn sem
leiðtogar um eitt hundrað
óháðra ríkja sóttu i Nýju Delhi í
síðustu viku. Kannski er það
einmitt stærð þessara samtaka
sem hefur gert þau jafn
máttvana og raun ber vitni, en
innan þeirra hafa þjóðir þriðja
heimsins reynt að sameinast um
kröfunaumnýja
efnahagsskipan í heiminum og
sjálfstætt frumkvæði óháðra
ríkja til að tryggja frið og
stöðva vígbúnaðarkapphlaup
stórveldanna.
Fundurinn í Nýju Dehli varð að
viðurkenna það með óbeinum
hætti, að krafa sú sem sett var fram
og samþykkt sem viljayfirlýsing
á allsherjarþingi Sameinuðu þjóð-
anna 1974 um „nýja efnahags-
skipan í heimtnum“ þar sem meira
tillit væri tekið til þarfa þróunar-
ríkjanna hefur ekki náð fram að
ganga og viðleitni samtakanna til
Indira Gandhi: Samtök óháðra rikja eru stærsta friðarhreyfing í heimin-
um i dag með um helming mannkynsins innan sinna vébanda.
Leiðtogafundur óháðra ríkja í Nýju Dehli:
Raunsærri afstaða
til Vesturveldanna
og aukið innbyrðis
samstarf
þess að tryggja frið og stuðla að
afvopnun hefur ekki heldur réynst
ýkja árangursík til þessa,
Þær andstæður sem uppi eru
meðal margra landa þriðja
heimsins hafa í mörgum tilfellum
reynst sterkari en það sem sam-
einar þau. Engu að síður gildir sú
regla innan samtakanna, að engin
samþykkt er þar gerð nema um
hana sé samkoinub.g. Því hafa
sa.nþykktii samtakanna eðlilega
oft á sér mjög almennt orðalag, þar
sem forðast er að kryfja málin of
djúpt.
Engar ölmusur
heldur skynsemi
í ályktun fundarins um efna-
hagsmál er krafist skipulagsbreyt-
inga innan Alþjóðabankans og
Alþjóða gjaldeyrissjóðsins er verði
til þess að draga úr eftirliti þessara
banka með fjármagnsmillifærslum
til þróunarlandanna, auk þess sem
bent er á að nauðsyn aukinnar þró-
unaraðstoðar og nýrra samninga
um erlendar skuldir margra fá-
tækra þróunarríkja.
„Við biðjum ekki um ölmusur eða
góðgerðarstarfsemi, heldur um
heilbrigða skynsemi í efnahagslegu
tilliti“, sagði Indira Gandhi, og
voru orð hennar túlkuð þannig að
forsenda viðræðna á milli norðurs-
ins og suðursins væri sú að Vestur-
lönd gerðu sér grein fyrir að raun-
verulegs efnahagsbata þar væri
ekl'i að vænta nema tilkomi sam-
vir.na við ríki suðursins.
Það var reyndar Fidel Castro
sem hélt þessu fyrst fram í ræðu
þeirri er hann flutti á allsherjar-
þingi Sameinuðu þjóðanna 1979 er
hann talaði fyrir hönd Samtaka
óháðra ríkja og boðaði að efnahags-
kreppur iðnríkjanna yrðu ekki
lengur leystar með styrjöldum, og
því yrði að leysa þær með samvinnu
við þróunarlöndin þannig að þau
gætu jafnframt myndað þann
markað sem þróunarríkin þurfa nú
svo mikið á að halda fýrir umfram-
framleiðslugetu sína.
Sameiginleg
ábyrgð
í ályktun fundarins er einnig tal-
að um ábyrgð Sovétríkjanna og
Austurevrópu á þátttöku í lausn
þessa vanda. Það hafa löngum ver-
ið viðbárur Sovétríkjanna að það
væri í verkahring hinna gömlu ný-
lenduvelda að bæta fyrir arðrán sitt
á nýlendunum og þá vanþróun sem
það hefði haft í för með sér. Ýmsir
fulltrúar hinna óháðu ríkja hafa
hins vegar orðið til þess að gagn-
rýna Sovétríkin fyrir aðgerðarleysi
þeirra og afskiptaleysi. Haft er eftir
indverskum hagfræðingi að Sovét-
ríkin og fylgiríki þeirra láti staðar
numið við munnlegar stuðnings-
yfirlýsingar, en þegar að því komi að
grípa til raunhæfra aðgerða dragi
þau sig í hlé sem hlutlaus áhorf-
andi. Sovétríkin hafi þannig ekki
viðurkennt hina sameiginlegu
ábyrgð ríkja heimsins á vanþróun-
inni, og aðstoð Sovétríkjanna til
þróunarríkja sé ekki síður bundin
pölitískum skilyrðum en aðstoð
Bandaríkjanna.
Afstaðan til
Sovétríkjanna
Mörgum þótti á sínum tíma að
Samtök óháðra ríkja hefðu sveigt
frá óhæði sínu þegar Fidel Castro
var kosinn forseti samtakanna á
fundinum í Havanna 1979, en hann
hafði þá lýst því yfir að Sovétríkin
væru hinn „eðlilegi bandamaður“
óháðu ríkjanna.
Síðan hefur ýmislegt gerst, sem
veikt hefur stöðu Sovétríkjanna
gagnvart hinum óháðu ríkjum,
ekki síst innrásin í Afghanistan.
Samþykkt sú sem gerð var um
Afghanistan-málið á fundinum
endurspeglar kannski frekar þann
ágreining sem ríkir um málið innan
samíakanna en hinar raunverulegu
aðstæður. Málamiðlunin var sú að
ekki var minnst á Sovétríkin í því
sambandi en íhlutun í innri málefni
landsins hins vegar fordæmd.
Samtökin hafa reynst vanmegn-
ug að stilla til friðar á milli írans og
írak og í ályktuninni er varla
minnst á þá styrjöld.
Ályktun fundarins fordæmir
hins vegar með hörðum orðum
vaxandi íhlutun Bandaríkjanna í
málefni Rómönsku Ameríku og
lýsir yfir stuðningi við Argentínu í
deilunni um Malvinas-eyjar.
Vígbúnaðar-
kapphlaupið
í ályktun fundarins er einnig að
finna áskorun til stórveldanna um
að láta banna notkun á og ógnanir
með kjamorkuvopnum, og segir í
ályktuninni að stöðva beri alla
framleiðslu og uppsetningu slíkra
vopna tafarlaust og hefja allsherjar
afvopnun, sérstaklega á kjamork-
uvopnum.
Ýmislegt bendir nú til þess að
friðvænlégar horfi í Asíu en áður.
Bætt sambúð Sovétríkjanna og
Kína á þar hlut að máli, en einnig
eru nú að hefjast viðræður á milli
stjórna Indlands og Pakistan um
friðar- og samstarfssamning, sem á
að leggja níður ævagamlar deilur
ríkjanna. Þá hafa stjómir Víet-
nam, Laos og Kampútseu boðið
upp á viðræður við ASEAN-ríkin
um Kapútseudeiluna án þess að
setja það sem skilyrði að stjórn
Heng Samrin í Kampútseu verði
viðurkennd.
Indverjar lýstu miklum á-
hyggjum yfir vígbúnaði Bandaríkj-
anna á Diego Garcia-eyjum á Ind-
landshafi og var sú krafa sett fram
að eyjan yrði á ný færð undir stjórn
Mauritíus.
Meira raunsœi
Það er áút fréttaskýrenda að
fundurinn í Nýju Dehh hafi ein-
kennst af meira raunsæi en áður,
sérstaklega hvað varðar möguleika
samtakanna til að hafa áhrif á efna-
hagsþróunina. Lögð var aukin
áhersla á innbyrðis samstarf hinna
óháðu ríkja þannig að þau mættu
eflast af eigin krafti til frekari á-
hrifa. Bera ýmsir vonir til þess að
með Indiru Gandhi í forsetastóli
eigi samtökin eftir að eflast til frek-
ari áhrifa til aukins efnahagslegs
réttlætis og tryggingu friðar í
heiminum.
61g./inf.,DN.