Þjóðviljinn - 27.05.1983, Qupperneq 6

6 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 27. maí 1983
Hart deilt um fræðslustjóramálið í borgarstjórn
Brambolt í hefndarskyni
Sagt frá umræðum í borgarstjórn Reykjavíkur
Allt er þetta brambolt Sjálfstæð-
isflokksins einungis vegna þess að
menntamálaráðherra leyfði sér að
skipa annan fræðslustjóra í
Reykjavík en meirihluti borgar-
stjórnar hafði velþóknun á, sagði
Sigurjón Pétursson þegar fræðslu-
stjóramálið var til umræðu í borg-
arstjórn í sl. viku. Aðrir borgarf-
ulltrúar tóku í sama streng.
Sigurjón Pétursson sagði ein-
kennandi fyrir vinnubrögð meiri-
hluta að fylgja ekkí þessum breyt-
ingatillögum úr hlaði í borgar-
stjórn. Rakti hann í stuttu máli
sögu þessa máls, allt frá því
menntamálaráðherra skipaði As-
laugu Brynjólfsdóttur fræðslu-
stjóra, en meirihluti fræðsluráðs
•(4) mælti með Sigurjóni Fjeldsted
borgarfulltrúa í þá stöðu. Minni-
hluti ráðsins (3) mælti með Ás-
laugu sem ráðherra skipaði. Slíkar
skipanir eru næsta algengar þegar
ekki munar meiru og ekkert til-
tökumál. Meirihluti borgarstjórn-
ar hafði þá strax í frammi hótanir
um að breyta skipulagi yfirstjórnar
fræðslumála og var skipuð þriggja
manna nefnd, af borgarráði til að
semja við menntamálaráðuneytið
um slíkar breytingar. í nefndinni
áttu sæti Markús Örn Antonsson
(sem einnig er formaður fræðslu-
ráðs),Ragnar Júlíusson borgarfull-
trúi og dr. Bragi Jósefsson sem
einnig eiga báðir sæti í fræðsluráði.
Markús Órn og Ragnar eru skip-
aðir sem fulltrúar meirihluta en dr.
Bragi var kosirin í nefndina sam-
kvæmt samkomulagi um nefndar-
kosningarsem Kvennaframboðið,
Framsóknarflokkur og Alþýðu-
flokkur gerðu með sér.
Sigurjón iagði áherslu á að mikil
leynd hefði hvílt yfir störfum þess-
arar nefndar og hún hafi ekki gefið
neina skýrslu til borgarráðs eða
fræðsluráðs á m'eðan á þessari
samningagerð stóð. Nefndin
skilaði áliti fyrir skömmu, þarsem
gert er ráð fyrir að verkefni núver-
andi fræðslustjóra verði falin öðr-
um, og að búin verði til ný yfir-
stjórn fræðslumála í Reykjavík.
Hrokafull afstaða
Borgarfulltrúar Alþýðubanda-
lagsins lögðu fram frávísunartil-
lögu á borgarstjórnarfundinum
þarsem segir ma.
„Samkvæmt samdóma áliti
tveggja lögfræðinga og mennta-
málaráðherra stríðir samkomu-
lagið gegn lögum, og hefur reyndar
þegar verið hafnað af ráðherranum
í bréfi til borgarstjóra dagsettu í
gær.
Loks eru efnislegir annmarkar á
samkomulaginu svo alvarlegir að
fráleitt er að samþykkja það. Vís-
ast í því efni til greinargerðar
fræðslustjóra, dags. 11. þ.m. og
áðurnefnds bréfs menntamálaráð-
herra.“
Æruleysi
og múgsefjun
Davíð Odsson sagði að sam-
komulagsdrögin hefðu verið gerð
með vitund og vilja menntamála-
ráðherra. Viðbrögð hans með bréfi
til borgarstjóra væri út í hött. Hann
væri að ómerkja orð og athafnir
undirmanna sinna í menntamála-
ráðuneytinu og það væri ódrengi-
leg framkoma og dæmalaus. Fyrir-
komulagið á yfirstjórn fræðslumála
hefði áður verið bundið við pers-
ónu eins manns. Pað væri óeðlilegt
að ríkisstarfsmaður einsog fræðslu-
stjóri réði yfir 700 borgarstarfs-
mönnum. Menntamálaráðuneytið
hefði viðurkennt þetta og þess
vegna gengið til viðræðna við full-
trúa borgarinnar með vitund og
vilja ráðherrans. Hann hefði hins
vegar nú gert samstarfsmenn sína
ærulausr. með hinu dæmalausa
plaggi. Þar segir að þyrfti breytingu
á lögum, - þetta er óskiljanlegt hjá
þessum blessaða manni, þetta er
bara bull, sagði borgarstjórinn í
Reykjavík.
Þá sagði Davíð að Alþýðubanda-
lagið hefði reynt að skapa múgsefj-
un um þetta mál. „Það gekk meira
að segja svo langt að halda fund“.
Þar voru mættir 19 manns, sagði
Davíð.
Davíð Oddsson sagði enn frem-
ur að ekkert pukur og engin leynd
hefðu verið í þessu máli. í samn-
inganefnd borgarinnar hefðu verið
fuíltrúar bæði meirihluta og
minnihluta. Þá sagði hann að
fræðslustjóri hefði unnið að þesu
máli af miklum heilindum.
Menntamálaráðherra hefði skrifað
bréf sittán þess að nokkur starfs-
maður ráðuneytisins hefði verið
honum til ráðuneytis. Hann hefði
skrifað þetta bréf án þess að nokk-
ur embættismaður hefði fengið að
sjá það. Þá lagði Davíð fram bókun
þarsem segir að borgarstjórn feli
borgarstjóra að sjá um framkvæmd
þessa máls, þ.e. að samningsdrögin
taki gildi.
Markús Örn Antonsson formað-
ur fræðsluráðs og nefndarmaður í
samninganefndinni, sagði að
samninganefndin hefði ákveðið á
" sta.fundi sínum að taka einungis
Ofangreindar ástæður eru víta- ffúx yfirstjórn fræðslumála. Á
skuld fullnægjandi til að bafna todi fræösluráðs hefði venö lyst
samkomulaginu, én við þær bætist./ ýfir sérstakri ánægju með störf
að nær állir hagsmunáaðilar, sem ' samningamanna borgannnar og
rnálið snertir, hafa verið sniþ- ’þar héfð| engin ágreintngsefm ver-
gengriiráhinnósvífnastahátt.Sér- »<!• Á fúndum neftidannnar haft
staklega er ámælisverð hin .hroka- aldrei komið ahnaö frarn en rað-
fulla afstaða meirihluta frædslu- her/á hefð. fylgst með gangt mala
ráðs, sem m.a. hefur tvfyegí's neít- Q£ fræðslustjöra hefdi venð kynnt
að að ieita umsagnar sámtaka wðurstaða nefridanmfaT. Sátnn-
skólamanna í Reykjavík um sam- inganefndin hetði s
komulagið. Þessi málsmeðferð ein fræði
sér mundi næg..........
samkomulaginu
Gerður Steinþórsdóttir sagði að
fræðslustjóri hefði fyrst tekið þetta
mál upp af eigin frumkvæði í
fræðsluráði en ekki fyrir tilstuðlan
samningamanna borgarinnar sem
ættu þó allir sæti í fræðsluráði. Til
þess hefði verið ætlast að samn-
inganefndin hefði mjög víðtækt
verkefnasvið til að ræða við starfs-
menn ráðuneytisins, en hins vegar
hefði sú orðið raun á að einungis
yfirstjórn hefði verið til umfjöllun-
ar og þá til þess að klekkja á
fræðslustjóra. I ítarlegri ræðu sinni
kom Gerður víða við í sögu þessa
máls. Kom t.d. fram að fræðslu-
stjóri hefði ekki aðgang að gögnum
fræðsluráðs, þrátt fyrir að sam-
kvæmt orðanna hljóðan eigi hún að
vera framkvæmdastjóri ráðsins.
Minnti Gerður á að með
samþykktinni í fræðsluráði um
ágætt starf nefndarinnar væru
nefndarmenn að gefa sjálfum sér
einkunn. Breytingarnar sem fælust
í þessum tillögum væru þess eðlis
að krefðust gjörbreytinga á gild-
andi lögum.
Á skákborði
valdanna
Guðrún Jónsdóttir sagði þetta
mál dæmigert fyrir alla framkomu
meirihluta borgarstjórnar. Meiri-
hlutinn kynni ekki að fara samn-
ingaleiðina í neinu máli. Og í þessu
máli gerðist það aftur að ekki væri
litið á fólk einsog manneskjur held-
ur sem dauða hluti á skákborði
valdanna. Skipti engu máli hvernig
þetta bitnaði á fólki bara ef það
þjónaði valdahvötum manna.
Breytingar á skipan fræðslumála
sem hér væri um að ræða væru t.d.
ekki komnar vegna sparnaðar eða
vegna þess að einhver hagsmuna-
samtök eða einhver viðkomandi
hópa hefði viljað breytingar ein-
mitt í þessa veru. Málsmeðferðin
væri fyrir neðan allar hellur.
Guðrún ítrekaði að dr. Bragi
væri ekki fulltrúi Kvennafram-
boðsins í þessari nefnd heldur til
kominn í nefndina vegna áðurn-
efnds samkomulags um nefndar-
kosningar.
Allt væri þetta mál með eindæm-
um. Valdníðslan og hrokinn væri
slíkur hjá meirihluta borgarstjórn-
ar að hvað eftir annað kallaði á
dómsmál. Spurði Guðrún hvort
meirihlutinn vildi nú ekki doka við
og ieita álits óvilhallra lögfræðinga
áður en lengra væri haldið á þessari
braut. Gerði Guðrún síðan grein
fyrir bókun fulltrúa Kvennafram-
boðs um mótmæli við þessum
gjörningi. Bent er á í þeirri bókun,
að breytingarnar feli ekki í sér bætt
skólahald í Reykjavík né fjárhags-
legan ávinning. Þær hafi ekki
hlotið neina umfjöllun viðkomandi
starfshópa og vafasamt hvort þær
samrýmist lögum. Þá var lögð fram
-tillaga frá Kvennaframboðinu um
frestun afgreiðslu málsins þartil
umsagnir hefðu borist.
Auka

við báknið
Þorbjörn Broddason sagði það
einkennilegan málflutning að segja
að íslensk lög, en um embætti
fræðslustjóra er kveðið á í lögum,
séu bundin við persónu eins manns
einsog borgarstjóri hafi haldið
fram. Sagðist Þorbjörn þakka fyrir
það að sumir Sjálfstæðismenn væru
nægilegar heiðarlegir til að viður-
kenna það, að þetta mál sé til kom-
ið vegna þess að menntamálaráð-
herra skipaði annan mann en þeir
vildu í embætti fræðslustjóra. Það
væri í sjálfu sér eðlilegt að skiptar
skoðanir væru um það hver ætti að
hljóta slík embætti, hins vegar væri
með öllu óskiljanlegt eftir að búið
væri að veita það að koma af stað
slíkum hamagangi. Rifjaði Þor-
björn einnig það upp, að formaður
fræðsluráðs (Markús Örn) hefði
ekki þorað að láta fara fram leyni-
lega atkvæðagreiðslu á sínum tíma
um það með hverjum skyldi mælt í
embætti fræðslustjóra. En talið er
að þá hefðu flokksbönd Sjálfstæð-
ismanna ekki haldið. Þá sagði Þor-
björn það vera miðlungi smekklegt
hjá borgarstjóra að kalla málflutn-
ing manns „bara bull“, að honum
fjarstöddum. Þá benti Þorbjörn á
misræmi í málflutningi borgar-
stjóra og formanns fræðsluráðs af
þessu máli. Gagnrýndi hann hörð-
um orðum málsmeðferð alla í
þessu máli og kvað hörkuna og
óbilgirnina gagnvart Áslaugu
Brynjólfsdóttur vera óþolandi. Af
hverju í ósköpunum hefðu þessar
tillögur ekki verið sendar skóla-
stjórum, kennurum og sálfræði-
deild skóla? Það væri svo táknrænt,
að samningamennirnir hefðu sam-
þykkt sjálfshól f fræðsluráði. Til-
lögurnar væru að hluta til lögleysa,
þær fælu í sér kostnaðarauka fyrir
borgina og væru í rauninni í þá veru
að auka við báknið. Með tímanum
gætu þessar breytingar orðið til
þess að vald sé dregið inní mennta-
málaráðuneytið sem nú er fyrir
utan það. Máske það væri ein skýr-
ingin á því hvers vegna starfsmenn
ráðuneytisins samþykktu þetta?
Kristján Bencdiktsson sagði að
dr. Bragi hefði verið fulltrúi Al-
þýðuflokksins og sjálfs sín í þessari
riefncf en ekki annara flokka. Át-
áldi Kristján svo borgarstjóra og
meiríhluta Sjálfstæðisflokks fyrir
framgöngu í þessu máli öllu/Ó-
maKlegum gíluryrðum borgar-
stjóra úm menntamálaráðherra
vísaðj hann til föðurhúsanna og
sagði nóg komiö af yfirgangi og of-
, forsi þessa meirihlufa. Vitnaði
1,1 R
Kristján m.a. til álits tveggja lög-
fræðinga sem telja að breytingarn-
ar samræmist ekki gildandi lögum.
Sigurður E. Guðmundsson lýsti
sig sammála áliti dr. Braga og Sjálf-
stæðisflokknum í þessu máli.
Ragnar Júlíusson sagði að Krist-
ján Benediktsson hefði trúlega vél-
ritað bréf ráðherra eða væri jafnvel
höfundur þess. Þá sagðist hann vita
fyrir víst að ekki hefðu verið nema
19 manns á fundi Alþýðubanda-
lagsins um fræðslustjóramálið,
hann hefði meira að segja nöfn
þeirra sem sóttu fundinn.
Adda Bára Sigfúsdóttir sagði að
skipti máli hvort samningur af
þessum toga væri lögleysa eða ekki
- og þessi væri það. Hér-væri um að
ræða einfalda ofsókn á hendur
embættismanni sem ekki væri
Sjálfstæðismaður. Einungis vegna
þess að ráðherra hefði skipað í
embætti fræðslustjóra í óþökk hins
almátka meirihluta. Með breyting-
um væri verið að búa til tvær stofn-
anir úr einni. Þá vakti Adda Bára
sérstaka athygli á því að í tillögun-
um væri gert ráð fyrir að starfs-
menn sálfræðideildar skóla fari af
ráðningu hjá borgarsjóði miðað
við 31 júlí nk. en ráðuneytið endur-
áði þá alla „eða að hluta“. Hvort
það gæti í rauninni verið meiningin
að fækka þessum starfsmönnum
sem yfrið nóg verkefni hefðu fyrir?
Snuðrað um
fólk?
Þorbjörn Broddason sagði mál-
flutning Ragnars Júlíussonar um
fundarsókn hjá Alþýðubandalag-
inu vera í meira lagi furðulegan.
Væri vart hægt að skilja yfirlýsing-
ar Ragnars öðruvísi en sem svo að
þeir hefðu sent snuðrara á fundinn
til að skrifa niður nöfn manna.
Þetta væri fáheyrð framkoma og
spurning hvort ekki varðaði við
lög. Væri þetta undarlegasta og
ómerkilegasta yfirlýsing sem hann
hefði heyrt í borgarstjón.
Davíð Oddsson sagði að þetta
hefði verið opinn fundur og því
ekkert eðlilegra en menn vissu
hversu margir hefðu sótt hann.
Markús Órn Antonsson rakti
m.a. símtal sem hann hefði átt við
einn samnefndarmann sinn, sem er
deildarstjóri í menntamálaráðu-
neytinu og hefði hann aðgætt hvort
menntamálaráðherra hefði haft
einhvern sér til ráðuneytis við sam-
ingu bréfsins til borgarstjóra.
Hefði hann tjáð sér að svo væri
ekki.
Gerður Steinþórsdóttir sagði
m.a. að ekki væri ólíklegt að við-
komandi starfsmenn ráðuneytisins
væru óhæfir sem slíkir. Hér væri
um fáheyrðan dónaskap að ræða.
Síðan voru tillögur Kvenna-
framboðs og Alþýðubandalags
felldar en samþykkt að fela borg-
arstjóranum framkvæmd breyting-
anna efirleiðis. Borgarfulltrúi Al-
þýðuflokksins, Sigurður E. Guð-
mundsson greiddi atkvæði með
Sjálfstæðismönnum.
-óg