Þjóðviljinn - 12.08.1983, Side 8

8 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 12. ágúst 1983
Sigurður Thoroddsen
Listmálarinn
Framhald af 7. siöu.
sem í jafn ríkum mæli og Sigurður
Thoroddsen hafa lifað lífinu eftir
hinu forna heilræði
Glaður og reifur
skyli gumna hverr
uns sinn bíður bana.
Að geta það er hverjum manni
mikil gæfa.
Sigurður Thoroddsen var tví-
kvæntur. Fyrri kona hans var Jako-
bína Margrét Tuliníus. Þau slitu
samvistum; eignuðust fjögur börn.
Síðari kona hans er Asdís
Sveinsdóttir, og lifir hún mann sinn
ásamt fjórum börnum þeirra.
Við Jóna vottum frú Ásdfsi,
börnum þeirra og börnum Sigurðar
af fyrra hjónabandi innilega
samúð. Blessuð sé minning Sig-
urðar Thoroddsen.
Jakob Björnsson.
Félagi okkar Sigurður Thorodd-
sen verkfræðingur er látinn. Hann
varð nýlega áttatíu og eins árs og
hafði því lifað og verið virkur þátt-
takandi í mesta breytingarskeiði ís-
lensks þjóðlífs, þegar þjóðfélagið
umhverfðist úr tiltölulega einföldu
hægfara samfélagi frumyrkja í
margslungið meira og minna tölv-
ustýrt iðnaðarævintýri, þar sem
fæstir geta gert sér grein fyrir
breytingum og þróun næsta árs,
hvaðjíá lengra fram. Hvort mann-
líf á Islandi hefur batnað að sama
skapi er þó meira álitamál. Til þess
að halda áttum í slíkum gjörning-
urn þarf víst bjargfasta trú á mál-
stað manneskjunnar hér í heimi.
Sigurður fæddist á Bessastöðum
á Álftanesi 24. júlí 1902, þriðji
vngstur þrettán barna þeirraTheo-
dóru og Skúla Thoroddsens, og að
honum gengnum er systkinahópur-
inn allui. Haustið 1908 fluttist fjöl-
skyldan í Vonarstræti 12 og þaðan
átti Sigurður flestar bernskuminn-
ingar, sem hann rifjaði reyndar oft
upp. Þar mótuðust margar þeirra
hugmynda og þau lífsviðhorf, er
hann taldi best. í Vonarstræti var
látlaus samkeppni, þar sem togast
var á um flest málefni sem ein-
hverju þóttu varða, og þeir sem
minna máttu sín í orði eða æði urðu
vægðarlítið að gjalda. Slíkt
gleymdist Sigurði aldrei. Hann
vildi vera fremstur meðal jafn-
ingja. Skólabrautin upp í gegnum
menntaskóla þótti víst sjálfsögð á
heimilinu þótt hverjum og einum
væri nokkuð í sjálfsvald sett hvað
hann gerði. Hvað síðan tæki við var
hins vegar óljósara, og ekki minnt-
ist Sigurður á að neitt sérstakt hefði
orðið til þess að hann valdi verk-
fræði.
Sigurður kom heim 1927 að
loknu námi í byggingarverkfræði
og hóf þegar störf. Akur verk-
fræðinnar var þá lítt plægður og því
nauðsyn góðrar yfirsýnar í fræðun-
um og ekki síður yfir landshætti.
Árið 1932 hóf Sigurður Thorodd-
sen rekstur eigin verkfræðistofu og
var hann brautryðjandi á því sviði
hérlendis. Reyndar hafði hann svo
lítið að gera fyrstu tvö árin, að
hann las læknisfræði með vinn-
unni. Stofu þessa rak Sigurður síð-
an sleitulaust í 43 ár til 1975, þótt
með ýmsum mikilsverðum
breytingum væri. Þannig stofnaði
hann ásamt samstarfsmönnum sín-
um' sameignarfélag um rekstur
Verkfræðistofu Sigurðar Thorodd-
sens árið 1962. Hann var fram-
kvæmdastjóri félagsins til 1975, er
því var breytt í hlutafélag, Verk-
fræðistofu Sigurður Thoroddsens
hf. Sigurður hætti að mestu af-
skiptum af verkfræðistörfum 1977
eftir 50 ára starf.
Sigurður var snjall verkfræðing-
ur, en sýslaði auk þess við býsna
margt. Hann var gæddur stálminni
og svo athugull var hann að fátt fór
fram hjá honum. Hann hafði þann
hátt á að setja vandamál í undirvit-
undina, og vitja lausna þegar á
þurfti að halda. Hann var marg-
fróður í náttúrufræðum, skógrækt-
armaður og umhverfisverndar-
sinni, þótt hið síðarnefnda vægist
stundum á við virkjanafrumkvöð-
ulinn. Hann var teiknari góður,
málaði mikið í tómstundum og hélt
nokkrar málverkasýningar. Sig-
urður var jafnan í ljúfu skapi og
stundum leiftrandi fyndinn, en
hann átti sér sitt einka orðfæri sem
ekki hentar öðrum. Samkomu-
maður var hann góður og jafnan
hrókur alls fagnaðar þar sem við
átti.
Sigurður kom nær daglega á
Verkfræðistofuna, allt fram á síð-
asta dag. Jafnvel kvöldið, sem
hann var fluttur á sjúkrahúsið, reis
hann upp í Ármúlanum og hafði
við orð, að ekki kæmi hann víst við
á stofunni í það skiptið.
Stofan verður ekki söm eftir að
Sigurður er hættur að koma við. En
/ vfð'Vbnúm að arfurinn eftir þann
fágæta mannkostamann megi
endast okkur sem þar störfum og
þeim sem taka við. Við þökkum þá
gæfu að hafa átt Sigurð Thorodd-
sen að félaga og vini, og vottum
vandamönnum hans dýpstu samúð
okkar.
Starfsfélagar á Verkfræðistofunni.
Sigurður Thoroddsen er látinn
81 árs að aldri. Með honum er
genginn einn af frumkvöðlum ís-
lenskrar atvinnusögu, fyrsti ís-
lenski verkfræðingurinn sem bar
titilinn ráðgjafarverkfræðingur
með rentu. Æviferill Sigurðar
verður ekki rakinn hér, aðeins
staldrað við hlutdeild hans að fé-
lagsmálum ráðgjafarverkfræðinga.
Sigurður var fæddur að Bessa-
stöðum 24. júlí 1902. Hann setti á
fót eigin verkfræðistofu árið 1932
og á grunni hennar starfar enn
verkfræðistofa, sem ber nafn hans.
25 árum síðar finnst Sigurði vera
orðið tímabært að sameina ráðgjaf-
arverkfræðinga í sérstöku félagi að
erlendri fyrirmynd. Hann stóð í
bréfaskriftum um þetta hugðarefni
sitt við danska ráðgjafarverk-
fræðinginn Sören Rasmussen og
FIDIC - alþjóðafélag ráðgjafar-
verkfræðinga - þegar á árinu 1958.
Á þessum árum hafði Sigurður
nánast einn þá stöðu hér á landi og
starfsferil að baki sem samrýmst
gat kröfum FIDIC um sjálfstæði,
reynsluog þekkingu. Ensporgöng-
umennirnir voru að slíta barns-
skónum sem sjálfstæðir ráðgjafar-
verkfræðingar. Þann 26. febrúar
1961 var félagið stofnað af þrem
verkfræðingum. Fyrst í stað bar
það heitið Félag verkfræðilegra
ráðunauta, en tveim árum eftir
stofnun félagsins var nafni þess
breytt í Félag ráðgjafarverk-
fræðinga. Sigurður varð fyrsti for-
maður félagsins og gegndi því starfi
í sex ár.
Tengslin við alþjóðafélagið FI-
DIC rofnuðu aldrei, enda var Sig-
urður þeirrar skoðunar að íslensk-
um ráðgjafarverkfræðingum væri
mikill akkur í að tengjast félags-
böndum við erlenda starfsbræður.
Þegar haustið 1962 sat Sigurður
fyrsta samráðsfund norðurlandafé-
laga innan FIDIC. Félag ráðgjaf-
arverkfræðinga varð hins vegar
ekki fullgildur aðili að FIDIC fyrr
en á aðalfundi þess félags í París í
maí 1964. Sigurður sat það ár aðal-
fund FIDIC í fyrsta sinn.
Félag ráðgjafarverkfræðinga
gerði Sigurð Thoroddsen að
heiðursfélaga árið 1979 fyrir for-
göngu hans að stofnun félagsins.
Að leiðarlokum kveðja ráðgjafar-
verkfræðingar brautryðjanda með
virðingu og þökk. Félag ráðgjaf-
arverkfræðinga sendir eiginkonu
Sigurðar og öðrum aðstandendum
dýpstu samúðarkveðjur.
Félag ráðgjafarverkfræðinga.
Minning
Ingólfur
kennari
Þórðarson
Fæddur 19. jan. 1921
Dáinn 4. ágúst 1983
Hann var alinn upp við sjó,
ungan dreymdi um skip og sjó
Árið 1945,þegar ég hóf kennsluí
Stýrimannaskólanum í Reykjavík,
kenndi ég aðeins í fyrsta bekk, en
síðla næsta skólaárs varð ég að taka
að mér kennslu í efri bekkjum
vegna veikinda samkennara míns,
Einars Jónssonar. Á munnlegu
prófi í farmannadeild þá um vorið
veitti ég athygli nemanda sem ég
hafði ekki séð í tímum hjá mér en
stóð sig ágætlega. Þessi nemandi
hét Ingólfur Þórðarson. Ástæðan
fyrir því að hann hafði ekki sést í
tímum var sú að hann var svo slæm-
ur í baki að hann treysti sér ekki til
að sitja langtímum í skólastofu í
kennslustundum. - þá var því mið-
ur aflagður sá siður að skrifa stand-
andi við púlt.
Fyrst Ingólfur gat ekki setið í
tímum brá hann á það ráð að fara á
sjó en lesa jafnframt námsefni far-
manna til prófs. Um þetta leyti var
veidd að vetri til síld í Hvalfirði og
hér á Sundunum við Reykjavík.
Það var því ekki langt að fara á
sjóinn. Arið 1944 hafði Ingólfur
Iokið fiskimannaprófi, hafði áður
gagnfræðapróf frá Neskaupstað.
Um þetta leyti voru fiskveiðar að
eflast hér við land og aðsókn vax-
andi að Stýrimannaskólanum.
Haustið 1947 gerðist Ingólfur
stundakennari við skólann í stýr-
mannafræðum en var sumarið 1948
við framhaldsnám í Fanö
Navigation-skole í Danmörku.
Hann lauk þó ekki prófi þar vegna
slæmsku í baki, fékk þar þó nokkra
bót á því meini.
Ingólfur var síðan fastur kennari
við Stýrimannaskólann í Reykja-
vík frá 1948-82 er hann hætti að
eigin ósk þar sem hann hafði þá rétt
til eftirlauna.
Jafnhliða kennslu á vetrum
stundaði Ingólfur sjó á sumrum.
fyrst stýrimaður og skipstjóri á
fiskiskipum, einkum á síldveiðum,
en síðan í mörg ár skipstjóri og
skytta við hvalveiðar. Úr því starfi
fór hann í land í síðastliðnum mán-
uöi og á Borgarspítalann vegna
sjúkleika og andaðist þar 4. ágúst
síðastliðinn.
Þó að Ingólfur væri ekki að öllu
leyti heilsuhraustur gegndi hann
þannig tvöföldu starfi um ævina,
kennslu á vetrum og sjómennsku á
sumrum. Hann var þó engan veg-
inn hálfur í starfi því að báðum
þessum störfum sinnti hann af frá-
bærri atorku. Ég var aldrei með
Ingólfi á sjó en ég get fuliyrt að
hann sló ekki slöku við kennsluna.
Kannski er kennsluháttum hans
best lýst í gamankvæði sem frændi
hans, Bjarni Runólfsson, orti um
kennarann 1951, en Bjarni var þá
nemandi ískólanum. Spaugið segir
oft best sannleikann með vissum
afföllum:
Eldsnemma á morgnanu er ofurlítil von,
að vér fáum hraðsamtal við Ingóíf
Pórðarson.
Bullsveittur með bœgslagangi berst við
vanda /tann
að byrla ögn af segulskekkju ofan í
náungann.
Ingólfur var alltaf fyrstur á
morgnana á vettvang til kennslu,
glaður og reifur. Hann var frábær-
lega skemmtilegur samkennari.
Það var aldrei nein lognmolla í
frímínútum í kennarastofunni þeg-
ar Ingólfur lét í ljós álit sitt á
mönnum og málefnum. Hann tal-
aði tæpitungulaust en var þó aldrei
rætinn. Það hafði góð áhrif á
heilsuna að heyra Ingólf hlæja, og
hann hló oft. Slíkir samferðamenn
um ævina eru ómetanlegir.
Ingólfur lét sér ekki nægja að
sinna einungis kennslu og sjó-
mennsku. Hann var einnig virkur í
félagsmálum, allmörg ár gjaldkeri
Slysafélags íslands og um sinn for-
maður Skipstjóra- og stýrimanna-
félagsins Öldunnar.
Ingólfur var Austfirðingur að
ætt, fæddur á Krossi í Berunes-
hreppi í Suður-Múlasýslu, 19. jan-
úar 1921, sonur hjónanna Þórðar
útvegsbónda Bergsveinssonar,
bónda í Urðarteigi við Berufjörð,
Skúlasonar, og konu hans Jóhönnu
Matthildar Bjarnadóttur Runólfs-
sonar, bónda í Kálfafelli í Suður-
sveit. Föður sinn missti Ingólfur
þegar hann var fjögurra ára.
Árið 1945, 5. október, kvæntist
Ingólfur Guðrúnu Friðrikku Jóns-
dóttur, f. 28. febrúar 1921. Þau
eignuðust 3 börn: Grétar Kerúlf, f.
3. febrúar 1945, nú skipstjóri á
Höfn í Hornafirði,Hrefna f. 22. júlí
1948. húsmóðir í Mosfellsveit og
Pétur Hafsteinn,' f. 22. október
1957, íþróttakennari á Akranesi.
Ég kynntist Friðrikku konu Ingólfs
lítið en þau virtust mjög samrýnd
og um margt lík, bæði létt og þægi-
legíviðmóti. Húnandaðist 12. júní
1979. Faðir hennar, Jón Kerúlf
Guðmundsson er enn á lífi, vist-
maður á Hrafnistu. Ég sendi börn-
urn þeirra hjóna og öðrum
aðstandendum innilegar samúðar-
kveðjur.
Helgi J. Halldórsson
Koivisto:
Svæðis-
hugmyndin
er ekki
úr sögunni
Kjarnorkuvopnalaust svaeði á
Norðurlöndum er valkostur sem á-
reiðanlega verður reiknað með í
framtíðinni til að skapa öryggi í
þessum heimshluta - hvað sem
líður þeim ágreiningi sem nú er
uppi meðal ríkisstjórna Norður-
landa um þetta mál.
Svo segir Mauno Koivisto, for-
seti Finnlands eftir fund forsætis-
ráðherra í Helsinki, þar sem Svíar
og Finnar tóku vel í hugmyndir um
slíkt svæði en Natóríkin dauflega.
Koivisto viðurkenndi, að mál
sem þetta yrði að skoða í stærra
samhengi að því leyti tii, að risa-
veldin yrðu að eiga nokkurn hlut
að máli. En það þýddi ekki að á-
kvörðun um slíkt mál væri í þeirra
höndum.
Q.
co
f'* %
4 %
jmS
MM sjálfra okkar
vegna!
Ú\Z
IFERÐAR