Þjóðviljinn - 16.05.1984, Side 6

6 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Miðvikudagur 16. maí 1984

Krafa Rannsóknarlögreglunnar um varðHald:
Rökstuðningi áfátt?
Einsog fram kemur í viðtali við
Ágúst Jónsson hjá Sakadómi
Reykjavíkur annars staðar hér í
opnunni þá er mögulegt að kveða
upp úrskurð um gæsluvarðhald á
grundvelli tveggja ákvæða: annars
vegar ef hin kærði er líklegur til að
hljóta minnst tveggja ára fangelsis-
dóm; hins vegar ef það er talið
nauðsynlegt tii að verja aðra árás-
um hins kærða.
Rannsóknarlögregla ríkisins,
sem fór fram á gæsluvaröhaldið
byggöi hins vegar kröfu sína ein-
ungis á fyrra ákvæðinu, en ekki á
því að mögulegt væri að hinn
ákærði kynni, meðan hann gengur
laus, að ráðast á fleiri konur.
Ágúst Jónsson sakadómari var
spurður hvort að kynni að hafa
breytt úrskurði hans ef Rannsókn-
arlögreglan hefði byggt kröfu sína
líka á seinna ákvæðinu en hann
vildi engu um það svara.
En einsog einnig kemur fram hér
í blaðinu í dag kváðu heimildir
Þjóðviljans að í greinargerð ríkis-
saksóknara með áfrýjun sinni á
synjun um gæsluvarðhald hins
kærða sé einmitt þeirri röksemd
beitt að fyllstu öryggissjónarmiða
sé ekki gætt með því að láta hann
ganga lausan.
Ýmsum kann því að koma
spánskt fyrir sjónir að Rannsókn-
arlögreglan skyldi ekki hafa byggt
kröfu sína á þeim möguleika að
hinn kærði gæti hugsanlega haft í
frammi ofbeldi við fleiri konur,
einkanlega þar sem hann réðst ekki
á eina, heldur tvær konur. Af þeim
sökum hafði Þjóðviljinn tal af Þóri
Oddssyni hjá
Rannsóknarlögreglunni og spurði
hvort sú staðreynd að krafan var
ekki byggð á þessu þýddi að
Rannsóknarlögregla ríkisins teldi
að ekki væri nauðsynlegt að verja
aðrar konur fyrir þessum tiltekna
manni sem nú væri kærður um
nauðgun og árás. Þórir Oddsson
svaraði því á eftirfarandi hátt:
„Við skulum bara segja að ég sé
þeirrar skoðunar að krafan einsog
hún var sett fram hefði átt að vera
tekin til greina, ég tel að það hafi
verið öll skilyrði til þess - og ég tel
satt að segja að í þessu ákveðna
tilviki hafi ekki verið hægt að nota
ákvæðið um að hirtn kærði kynni að
vera hættulegur öðrum. Mér sýnist
á úrlausnum Hæstaréttar í svipuð-
um málum að fyrir þurfi að liggja
miklu meiri vitneskja um hinn
kærða, bæði persónuleika, árásar-
girni og þess háttar, til að hægt sé
Þórlr Oddsson vararannsóknarlög-
reglustjórl ríklslns: „Krafan um
gæsluvarðhald, einsog hún var sett
fram, hefðl átt að vera tekin til
grelnau.
að draga þær ályktanir að þessi
maður muni ef til vill reynast um-
hverfi sínu hættulegur. Kærði hef-
ur á sínum ferli ekki sætt kærum
fyrir neitt það atferli sem rennt gæti
stoðum undir slíkar órökstuddar
ályktanir sem réttlæti beitingu
þessa ákvæðis." _ ÖS
Sakadómari um synjun varðhalds
••
Oryggissjónarmiö ekki metin
Ágúst Jónsson aðalfulltrúi hjá
Sakadómi Reykjavíkur var sá
sem af hálfu Sakadóms synjaði
beiðni Rannsóknarlögreglu ríkis-
ins um gæsluvarðhald á hinum
ákærða í nauðgunarmálinu.
Einsog hefur komið fram í fjöl-
miðlum byggðist afstaða Ágústs á
því að með hliðsjón af
dómsniðurstöðum í nauðgun-
armálum væri ekki fullvíst að
hinn ákærði hlyti tveggja ára
dóm, yrði hann sekur fundinn.
En annað tveggja ákvæða sem
lögum samkvæmt heimila gæslu-
varðhald er að líklegt sé að hinn
ákærði verði dæmdur f tveggja
ára fangelsi hið minnsta. Við
höfðum tal af Ágúst í síma í gær
og spurðum hann á hvaða rökum
úrskurður hans væri grundaður.
„Ég ætla ekki að fara að rök-
styðja minn úrskurð fyrir blaða-
manni. Mitt mat kemur fram í
þessum dómi. Hins vegar má
minna á það sem kom fram í svari
dómsmálaráðherra við fyrirspurn
Kristínar Kvaran fyrr í vetur, og
Sigríður Dúna vitnaði til í hádeg-
isútvarpinu, að algengasta refs-
ing í nauðgunarmálum er 12- 18
mánuðir."
- En hér um mann að ræða
sem réðst að líkindum ekki bara á
eina konu heldur tvær?
„Það er náttúrlega bara þess
dómara að meta refsinguna sem
verður endanlega með þetta mál,
hann mun þá ákveðá hver ref-
singin verður".
Telur þú, með hliðsjón af því
að synjað var um gæsluvarðhald
yfir hinum ákærða, að fyllstu ör-
yggissjónarmiða sé gætt sem
skyldi?
„Það fer eftir því hvemig á það
er litið. Það eru mismunandi að-
stæður sem geta leitt til gæslu-
varðhalds. í þessu tiltekna máli
er byggt á heimild til gæsluvarð-
halds ef ætla má að refsing varði
að minnsta kosti tveggja ára fang-
elsi, á það reyndi í þessu máli og
það er öllum kunnugt hvert mitt
mat var á því. Svo er aftur önnur
heimild til að úrskurða gæslu-
varðhald, og það er þegár talið er
nauðsynlegt að beita varðhaldi til
að verja aðra fyrir árásum. En
krafa Rannsóknarlögreglunnar
var ekki byggð á því.“
- Ef krafan hefði verið byggð á
því, hefðirðu þá mögulega brugð-
ist öðru vísi við?
„Það skal ég ekkert segja um“.
-ÖS
Maður sem uppvís varð að kynferðisafbrotum við
telpur gengur enn laus þrátt fyrir að dómur er fallinn
15 mánaða fangelsis-
dómur dugar ekki til
Dómarinn sendir málið ekki frá sér
Maður nokkur í Reykjavík var í
desember dæmdur fyrir kynferð-
isfbrot gegn ungum telpum. Þegar
dómur uml5 mánaða fangelsisvist
féll var liðið hálft ár frá því að ríkis-
saksóknari kærði manninn. Nú,
hálfu ári eftir að dómur féll í mál-
inu hefur hann enn ekki verið send-
ur til dómsmálaráðuneytisins sem
sér um að afplánun fari fram.
Fullorðinn maður í Reykjavík
varð í fyrra uppvís að því að hafa
haft mök við hátt á þriðja tug
telpna á aldrinum 12 til 15 ára.
Hann hafði í fyrstu lokkað þær til
maka við sig en síðan haft sitt fram
með hótunum. Játning hans lá
strax fyrir. Samt tafðist málið í 5
mánuði hjá ríkissaksóknara. Hann
sendi það frá sér í maí 1983.
Þann 14. desember 1983 var
maðurinn dæmdur í 15 mánaða
fangelsi, óskilorðisbundið. Dóm-
ari var Jón Abraham Ólafsson.
Hann hefur enn ekki sent dóminn
til dómsmálaráðuneytisins. Það
þýðir að ekki er enn hægt að
fullnægja fangelsisúrskurðinum.
„Þegar dómur kemur tii okkar
boðum við menn í afplánun eftir 3
eða 4 vikur. Síðan er hægt að sækja
um frest allt upp í 8 mánuði. Þessi
dómur hefur ekki borist okkur“,
sagði Þorsteinn Jónsson í
dómsmálaráðuneytinu.
Jón Abraham Ólafsson var
dómari í máli mannsins sem
haföl mök við tugi smástelpna.
Hann hefur ekki sent dóminn frá
sór.
Maðurinn,sem sat inni í stuttan ,
tíma eftir að hann varð uppvís að '
ódæðisverkunum gengur því enn {
laus, hálfu ári eftir að dómur var ;
kveðinn upp og meira en ári eftir
játningu. - jp 1
Synjun gæslu-
varðhalds:_
Hvers
vegna
áfrýjar
ríkis-
sak-
sóknari?
Einsog kunnugt er af fréttum
synjaði Sakadómur Reykjavíkur
gæsluvarðhaldi í nauðgunarmálinu
sem gerð eru skil hér í opnunni.
Ríkissaksóknari hefur áfrýjað
synjuninni til Hæstaréttar, og síð-
degis í dag eða fyrripartinn á morg-
un mun hann gera Hæstarétti grein
fyrir þeim rökum sem liggja að
baki áfrýjuninni.
Þórður Bjömsson ríkissaksókn-
ari taldi í viðtali ekki tímabært að
birta þau atriði sem koma fram í
greinargerðinni. Þjóðviljinn hefur
hins vegar komist að því eftir öðr-
um leiðum hvaða rök Iiggja áfrýj-
uninni til grundvallar.
í fyrsta lagi er talið að of mikillar
varfæmi gæti hjá Sakadómi í sam-
bandi við mat á hugsanlegri refs-
ingu hins kærða. En gæsluvarðhald
má úrskurða ef talið er líklegt að
refsing kærða muni ná að minnsta
kosti tveimur ámm. Sakadómur
taldi hins vegar að svo myndi ekki
verða í þessu máli.
í öðm lagi var talið að öryggis-
sjónarmiða væri ekki gætt sem
skyldi þar sem um er að ræða mann
sem uppvís er að háskalegu fram-
ferði, sem til að mynda mætti hugs-
anlega rekja til geðræns kvilla og
því talið betra að hafa manninn í
traustri gæslu þangað til búið er að
ganga úr skugga um það.
í þriðja lagi er rannsókninni alls
ekki lokið, þó hún sé langt gengin,
og því er talið heppilegra að láta
hinn kærða ekki ganga lausan að
sinni.
Þetta em þau atriði sem sam-
kvæmt heimildum Þjóðviljans
munu koma fram í greinargerð
Þórðar Bjömssonar ríkissaksókn-
ara sem væntanlega verður birt
fjölmiðlum í dag. - ÖS