Þjóðviljinn - 08.12.1984, Qupperneq 2

FRÉTTIR
Sjávarútvegur
Einkarekstur á undanhaldi
Frétt Þjóðviljans i gær um upp-
gang SÍS í sjávarútvegi hefur
að vonum vakið mikla athygli.
Þjóðviljinn leitaði til SH í gær og
innti Guðmund H. Garðarsson
blaðafulltrúa eftir hvað ylli því að
SÍS sækir á en SH dalar.
„Líttu bara hér á S-Vestur
svæðið þar sem við höfum verið
mjög sterkir. Á þessu svæði hefur
orðið gífurlegur samdráttur í
framleiðslu. Á Akranesi var einu
húsi lokað, það er minni fram-
leiðsla hjá ísbirninum í Reykja-
vík í ár en í fyrra. Hjá BUR er
minni framleiðsla í ár en í fyrra.
Bæjarútgerð Hafnarfjarðar er
lokuð. Isstöðinni í Garðinum
hefur verið lokað, í Keflavík
brann í fyrra eitt frystihús, sem
var hjá okkur.“
En hvers vegna er samdráttur á
þessu svœði en ekki hjá SÍS?
„Einkareksturinn þolir verr þá
erfiðleika sjávarútvegsins sem nú
eru, heldur en félagsrekstur sem
rekinn er í skjóli samvinnu-
hreyfingarinnar. í öðru lagi er
það ekki þolað með sama hætti
að einkarekstur standi ekki í
skilum, eins og félagsrekstur sem
er í tengslum við samvinnu-
hreyfinguna. Svo er það stað-
reynd sem ég skal standa við hvar
sem er að einkarekstur í sjávarút-
vegi hefur ekki fengið sambæri-
legan stuðning frá kerfinu og
stjórnmálaaflinu í landinu eins og
félagsreksturinn sem hefur feng-
ið hliðarstuðning til að mæta erf-
iðleikum. Þá vil ég einnigminna á
það sem Halldór Ásgrímsson
sjávarútvegsráðherra sagði fyrir
rúmu ári á þingi LÍÚ. Hann sagði
að samdráttur í sjávarútvegi ætti
fyrst að koma fram á S-Vestur
svæðinu vegna þess að þar væru
atvinnumöguleikar fólks meiri en
úti á landi. Er það ekki einmitt að
koma fram núna? Af hverju selur
BÚR togara, af hverju lokar
BÚH?“, sagði Guðmundur H.
Garðarsson.
-S.dór
Skógerð
Einir skór
120 ný störf
Sjávarútvegur
Það er eins á sjó og landi:
einkapungarnir springa
fyrst.
21% framleiðsiuaukning
hjáSÍS
Við íslendingar framleiðum
um 60 þús. pör af leðurskóm á ári
hverju. Að framleiðslunni vinna
40-50 manns. Talið er að hver ís-
lendingur kaupi að meðaltali
tvenn pör af leðurskóm árlega.
Ljóst er því að mikið flytjum við
inn af þessum fótabúnaði.
Ef Islendingar tækju sig nú
saman um það að kaupa, hver og
einn, þótt ekki væri nema eitt par
af íslenskum skóm árlega þá
leiddi það af sér 120-150 ný störf
við skóframleiðsluna. Gjald-
eyrissparnaðurinn væri kannski
einnig einhvers virði. -mhg
Kvikmyndir
Fyrstu 11 mánuði þessa árs hef-
ur orðið 21% framleiðslu-
aukning á frystum sjávarafurð-
um hjá Sjávarafurðadeild SIS og
þar af er aukningin mest í þorski
eða 33%, sagði Sigurður
Markússon framkvæmdastjóri
Sjávarafurðadeildar SÍS í samtali
við Þjóðviljann í gær.
Sigurður sagði að aukning í
Vakti samfellt
þrjá sólariiringa
Kvikmyndin sem Óskar Gísla-
son tók um stofnun lýðveldis á
Islandi fyrir fjörutíu árum hefur
verið kópéruð að nýju og er í dag
sýnd boðsgestum. Þetta var fyrsta
sýningarmynd Óskars og var
frumsýnd þremur dögum eftir
stofnun lýðveldis en hefur síðan
legið ósýnd í fórum höfundar. Er-
lendur Sveinsson cndurklippti
myndina og hljóðsetti, en hún var
upphaflega þögul.
Kvikmyndin tekur um 40 mín-
útur. Hún hefst á útifundi æsku-
lýðsfélaganna 14. maí ’44 í
Reykjavík, síðan er greint frá
lýðveldiskosningunum og að-
draganda hátíðahalda. Megin-
hluti myndarinnar lýsir Þingvall-
ahátíðinni sjálfri og hátíðahöld-
unum í Reykjavík daginn eftir.
Þjóðviljinn átti við höfund
stutt spjall í tilefni fertugsafmælis
myndarinnar og endurgerðarinn-
ar og við spurðum hinn 83 ára
gamla Nestor íslenskra kvik-
mynda um tildrög Lýðveldis-
hátíðarmyndarinnar.
-Mér þótti þetta merkilegur
viðburður og var búinn að á-
kveða að sýna myndina opinber-
lega, - var einn við þetta og kost-
aði það sjálfur að öllu leyti. Það
vissu fáir af því að ég ætlaði að
taka þessa mynd. Þetta var ekki í
neinum tengslum við hin opin-
beru hátíðahöld.
Hvernig tókst þér að sýna
myndina fullbúna á þriðja degi
eftir hátíðahöldin?
-Ég hafði aðstöðu til að fram-
kalla filmurnar undireins, á
kvöldin og á nóttunni; vakti sam-
fellt í þrjá sólarhringa. Svo var
límingin, - já, það sem nú er
kölluð klipping-, það var enginn
tími til svefns.
Myndin var svo sýnd í Gamla
bíói á hverju kvöldi í viku eða tíu
daga, og síðan fór ég með hana
hér um nágrennið, til Hafnar-
fjarðar til dæmis, og Keflavíkur.
Svo sýni ég hana ekki öll þessi
ár fyrr en núna í vetur að mér
dettur í hug að sýna hana aftur á
afmælinu. Það herti mig að ég
fékk styrk frá Þjóðhátíðarsjóði til
að búa til nýja kopíu, og hjá
Kvikmyndasafni íslands.
Myndin var upphaflega tekin
þögul, en útvarpið hafði tekið
alla hátíðina uppá band, þannig
að það var hægt að setja allar
ræður og allt tal inní myndina, og
eins tónlistina, - einsog það sé
tekið um leið.
Þetta er fyrsta myndin sem þú
sýnir opinberlega. En hafðirðu
ekki fengist við kvikmyndun
áður?
—Jú, ég var búinn að kvik-
mynda áður, þetta var hobbí með
ljósmynduninni. Viðburðir hér í
Reykjavík, og svo ættingjar og
kunningjar. Það brann allt-
saman, ég var með þetta í her-
bergi uppá lofti heima hjá mér og
hafði þar aðstöðu, og þar kom
upp eldur og allar filmurnar
brunnu. Sé mikið eftir því.
Nýju kvikmyndirnar, Óskar,
hvernig líst þér á?
-Mér líst ágætlega á þær. Menn
eru vel skólagengnir og kunna til
sinna verka núna, - mér líst mjög
vel á þetta. Aftur á móti finnst
mér vera heldur mikil fram-
leiðsla. Ég álít að þrjár til fjórar
kvikmyndir á ári sé alveg nóg, -
nema hægt sé að koma þeim út til
sýninga. En það hlýtur að koma
að því og reyndar er þegar komið
að því.
Hefurðu séð þessar myndir all-
ar?
-Já ég hef séð þær allar. Þeir
eru svo elskulegir að bjóða mér
alltaf á frumsýningarnar hjá sér.
-m
frystingu karfa væri 14%, í ufsa
7% og í grálúðu 46%. Aftur á
móti hefði orðið samdráttur í
framleiðslu ýsuflaka um 28%.
I þessu sambandi benti Sigurð-
ur á að þrátt fyrir samdrátt í afla
uppúr sjó ætti þessi framleiðslu-
aukning sér stað hjá Samband-
inu. Vildi hann þakka þetta
mikið nýrri tækni sem frystihús
Sambandsins hefðu tekið upp
með lausfrystingu, sem gerir það
að verkum að hráefnið er alltaf í
besta gæðaflokki. Varðandi sölu-
starfsemi Sambandsins ytra sagði
Sigurður að þeir hefðu verið af-
skaplega heppnir með starfsfólk,
sem stjórnar þeim málum ytra.
S.dór
„Ég hef tekið ansi mikið á hana þessa." Óskar með gamla tökuvél franska,
„Beaulieu". Mynd: -eik
Borgarbókasafn:
Útlánskort hækka í 250 kr.
Miðstjórnar-
fundur um
helgina
Miðstjórnarfundur Alþýðu-
bandalagsins verður haldinn í
dag og á morgun. Þetta er fyrsti
fundur nýkjörinnar miðstjórnar.
Á fundinum verður kosin ný
framkvæmdastjórn, utanríkis-
málanefnd og fjallað verður um
niðurstöður ASÍ-þingsins.
Enn hcldur meiri hluti Sjálf-
stæðisflokksins áfram að
hækka ýmsa almenna þjónustu og
nú hefur verið ákveðið að hækka
verð á útlánskortum Borgarbók-
asafnsins úr 200 í 250 krónur.
Síðan 1982 hafa því útlánskortin
hækkað úr 30 í 250 krónur eða
meira en áttfalt. Adda Bára Sig-
fúsdóttir sagði á borgarstjórnar-
fundi í fyrrakvöld að nú væri svo
komið að fátækt fólk væri farið
að snúa frá vegna þess hve gjaldið
væri hátt.
Borgarfulltrúar Alþýðubanda-
lagsins létu gera bókun og í henni
stendurm.a.: BorgarfuIItrúar Al-
þýðubandalagsins telja að afnot
af bókakosti á Borgarbókasafn-
inu eigi að vera ókeypis og má í
því sambandi minna á að lslend-
ingar hafa undirritað yfirlýsingu
Menningar- og vísindastofnunar
SÞ um almenningsbókasöfn sem
gerð var árið 1972. í þeirri sam-
þykkt er tekið fram að allir skuli
eiga þess kost að notfæra sér
þjónustu bókasafns sér að kostn-
aðarlausu.“
Davíð Oddsson sagði að þessi
samþykkt væri ætluð fátæku fólki
í þriðja heiminum en það væri út í
bláinn hér að fara eftir samþyk-
ktum einhverra delinquenta úti í
heimi, eins og hann orðaði það.
-GFr
2 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 8. desember 1984