Þjóðviljinn - 13.12.1984, Blaðsíða 11

______________VIDHORF __________
Radarstöð á Vestf jörðum
eftir Kristin H. Gunnarsson
Rifjum fyrst upp kafla í bænar-
skrá Vestfirðinga:
„Samviska okkar neyðir okkur
til að mótmæla framkomnum
hugmyndum um byggingu rat-
sjárstöðvar á Vestfjörðum,
vegna þess m.a. að við erum
þeirrar skoðunar, að þær auki á
vígvæðingu þjóðanna, sem stefn-
ir jarðarbyggð í geigvænlega
hættu. - Við álítum að voðinn fel-
ist ekki aðeins í beitingu vígbún-
aðarins heldur ali tilvist hans
jafnframt á tortryggni, ótta og
hatri og við óttumst að fjárfest-
ingar í umræddum stöðvum hér á
landi kalli á fjárfrekar mótfram-
kvæmdir annars staðar. Slíka
sjálfvirkni síaukins vígbúnaðar
ber að stöðva.“
Er einhver þeirrar skoðunar að
Sovétríkin svari ekki auknum
vígbúnaði af hálfu Bandaríkja-
manna og NATO?
Má minna á að fjárveitingar til
hernaðarmála hafa aukist veru-
lega undanfarin 4 ár í Bandaríkj-
unum. Ennfremur að Sovétmenn
ætla að auka fjárframlög sín um
12% á næsta ári.
Má ennfremur minna á að á
hverri mínútu er varið einni
milljón dollara til hernaðarmála
og að hvert mannsbarn, sem fæð-
ist í þennan heim, fær um fjögur
tonn af vopnadrasli.
Er ekki öllum kunnugt um að
auk alls kyns „hefðbundinna“
vopna eiga stórveldin hvort um
sig nægar kjarnorkubirgðir til að
tortíma jörðinni mörgum sinnum
reikningslega. Eru vopn fram-
leidd til þess að nota þau ekki? Er
ekki öllum ljóst að jörðinni verð-
ur ekki tortímt nema einu sinni?
Má ekki öllum vera ljóst að
birgðir tortímingarvopna hjá
hvorú stórveldi um sig eru nægi-
legar til að „tryggja öryggi“ þess
gagnvart hinu stórveldinu?
Hafa menn hugleitt að í stað
þess að stórveldin reyni sífellt að
skáka hvort öðru með árásarkerf-
um og gagnárásarkerfum væri
hyggilegra að huga að þjóðum
þriðja heimsins? Þjóðum sem eru
þjakaðar af offjölgun, fátækt,
hungursneyð, styrjöldum (fjár-
mögnuðum af stórveldunum) og
arðráni hins iðnvædda heims.
Þjóðum, þar sem grundvöllur er
fyrir valdatöku einhvers brjálæð-
ings. Þjóðum, sem sumar hverjar
ráða yfir kjarnorkuvopnum,
þrátt fyrir eymd þegnanna.
Hvaðan kom þessum þjóðum
þekking og fé til að framleiða slík
ógnarvopn?
Vitnum aftur í bænarskrá Vest-
firðinga:
„Við getum heldur ekki varið
fyrir samvisku okkar, að frekara
fjármagni verði varið til vígbún-
aðar meðan sultur og vannæring-
arsjúkdómar hrjá hálft
mannkynið."
Kostnaður við hvora radarstöð
um sig er áætlaður 30 til 35
milljónir dollara. Það eru 1200 til
1400 milljónir króna. Með öðrum
orðum 1,2 til 1,4 milljarðar
króna. Auk þess á að endurnýja
búnað í þeim stöðvum sem fyrir
eru. Þetta var kynnt í fréttatíma
sjónvarps síðastliðinn þriðjudag.
Man einhver eftir næstu frétt
strax á eftir? Hún var um hung-
ursneyð í Eþíópíu. Sex milljómr
manna á vergangi. Tvær milljónir
manna berjast við hungurvofuna.
Mörg hundruð þúsund barna.
Sveltandi móðir í Eþíópíu, af-
ganskur flóttamaður, stríðshrjáð
líbönsk fjölskylda, tugmilljónir
Bandaríkjamanna sem lifa við
kjör undir fátæktarmörkum;
hvað skyldi þetta fólk hugsa ef
það mætti heyra um það fé, sem
vestrænar þjóðir, fyrirmynd
heims í lífskjörum, velferð og
lýðræðislegum stjórnarháttum,
og umfram allt að eigin mati fyrir-
mynd í kristilegu siðgæði,
mannkærleik, útvörður hins góða
gegn hinum illu öflum í heimin-
um, eiga aflögu til að reisa sjón-
auka á fjalli? Skyldi það hvarla að
nokkrum að verið sé að setja kíki
fyrir blinda augað?
Man það nokkur að desember
er mánuður friðar og kærleika?
Reynum að gera okkur grein fyrir
heildarmyndinni. Athugum hvað
er ákveðið eða áformað í vígbún-
aði hér á landi til að tryggja „ör-
yggi“ okkar.
Ný flugstöð (1500-2000
milljónir króna) - bensín- og olí-
ubirgðastöð í Helguvík - Awacs
flugvélar - Kc-135 eldsneytisflu-
gvélar - F-15 orrustuflugvélar -
sprengjuheld flugskýli - niður-
grafin stjórnstöð, sem á að geta
staðist 7 daga allsherjarstríð og
eiturefnaárás - ný flugbraut -
aukning á flugi P-3 Orion flug-
véla - nýjar radarstöðvar - end-
urnýjun á tækjabúnaði þeirra
radarstöðva, sem fyrir eru.
Síðan er okkur sagt að verið sé
að endurnýja það sem fyrir er,
engin aukning á vígbúnaði og
jafnvel að nýjar framkvæmdir
séu nauðsynlegar til þess að spara
(radarstöðvar).
Þessu öllu til viðbótar kemur í
ljós að bandaríski flotinn hefur
heimild til að setja upp kjarn-
orkuvopn á íslandi á ófriðartím-
um án vitundar íslendinga.
Hafa menn velt því fyrir sér
hvað íslendingar vita f raun um
tilgang og eðli hernaðar-
mannvirkja á íslandi, hverju ís-
lendingar ráða um notkun
þeirra?
Hver ræður yfir íslandi?
Kristinn H. Gunnarsson er skrif-
stofumaður og bæjarfulltrúi í Bol-
ungarvík.
Pessu öllu til viðbótar kemur í Ijós að bandaríski
dk
flotinn hefur heimild til að setja upp kjarnorku-
vopn á íslandi á ófriðartímum án vitundar ís-
lendinga. Hafa menn veltþvífyrir sérhvað ís-
lendingar vita í raun um tilgang hernaðar-
mannvirkja á íslandi? Hver rœðuryfir íslandi?
Vladimir Ashkenazy í píanótíma hjá kennara sínum Anaidu Sumbatian í Mos-
kvu árið 1948.
Bókin um Ashkenazy
Vaka hefur nú sent á markað
bókina Ashkenazy - austan tjalds
og vestan, samtalsbók Jaspers
Parrotts við píanósnillinginn
heimskunna Vladimir Ashken-
azy.
Bókin kemur nú í haust sam-
tímis út hjá Vöku og Collins-
forlaginu í London, og telst slíkt
til tíðinda í bókaútgáfu hérlendis.
Þá hefur ýmislegt af efni bók-
arinnar þegar fyrir útkomu henn-
ar vakið athygli og orðið frétta-
efni erlendis og til þess verið vitn-
að í íslenskum fjölmiðlum. Má í
því sambandi nefna tengsl Vla-
dimirs Ashkenazys við sovésku
leynilögregluna KGB á námsár-
um hans í Mosvku.
Vladimir Ashkenazy fjallar í
bókinni í fullri hreinskilni um líf
sitt og tónlistarferil í Sovétríkjun-
um og á Vesturlöndum. Hann
ræðir um veru sína á íslandi og
afskipti sín af íslensku menning-
arlífi. Tónlist, stjórnmál og sam-
ferðamenn eru til umfjöllunar á
síðum bókarinnar og víða komið
við. Þýðandi er Guðni Kolbeins-
son.
Bókin Ashkenazy — austan
tjalds og vestan skiptist í 15 kafla
og er samtals 226 síður. í henni er
einnig skrá yfir hljómplötur með
leik Ashkenazys. Þá eru í bókinni
allmargar myndir úr lífi þeirra
Þórunnar og Vladimirs Ashken-
azys.
Laufið grœnt
Fyrsta skáldsaga
Erlends Jónssonar
Bókaútgáfan Örn og Orlygur
hefur gefið út fyrstu skáldsögu
Erlends Jónssonar. Nefnist hún
Laufi grœnt. Áður hafa komið út
eftir Erlend fjórar ljóðabækur,
útvarpsleikrit, bókmenntasaga
og fieira.
Skáldsagan Laufið grænt segir
frá ellefu ára gömlum dreng sem
býr með fráskilinni móður sinni í
litlu húsi í Vesturbænum. Frið-
helgi heimilisins er rofin með
Töff lýpa
á föstu
Ný bók eftir
Andrés
Indriðason
Mál og menning hefur sent frá
sér bókina Töff týpa á föstu eftir
Andrés Indriðason. Þetta er
sjálfstætt framhald af bókunum
Viltu byrja með mér? og Fjórt-
án... bráðum fimmtán. Anna
Cynthia Leplar teiknar myndir í
bókina.
Haustið sem Elías Þór byrjar í
8. bekk hafa orðið mikil umskipti
ílífihans, hann er fluttur í nýtt
hverfi með mömmu sinni og byrj-
ar í nýjum skóla. Þar af leiðir að
hann þarf að sýna nýjum félögum
hvað hann getur þó að hann viti
varla sjálfur hver hann er, hvort
hann er barn eða fullorðinn,
harður af sér eða huglaus. Best
væri að geta sýnt krökkunum
hana Evu, hlaupaspíruna af
Skaganum, þá gætu þau ekki
lengur efast um að Elías er töff
týpa á föstu! Og þá getur líka ver-
ið að Elías komist að því hver
hann er.
heimsóknum mikils metins borg-
ara. Drengurinn lítur þennan
kunningsskap óhýru auga, en
móðirin sendir drenginn í sveit og
fer sjálf í sólarlandaferð. Dvölin í
sveitinni reynist drengnum við-
burðarík. Minnisstæðasti atburð-
ur sumarsins verður skemmtun
sem haldin er um verslunar-
mannahelgina þar í grenndinni.
Þar birtist mannlífið drengnum í
allri sinni ólgu og fjölbreytni.
Hafnar-
fjarðar
Bókaútgáfan Skuggsjá, Hafn-
arfirði, hefur gefið út þriðja bindi
af Sögu Hafnarfjarðar 1908-1983,
sem Asgeir Guðmundsson sagn-
fræðingur hefur skráð í tilefni af
75 ára kaupstaðarafmæli Hafn-
arfjarðar, sem var 1. júní 1983.
Þetta er lokabindi Sögu Hafnar-
fjarðar. Það er um fjórðungi
stærra en fyrri bindin, sem út
komu á síðasta ári, eða 35 arkir
(560 bls.). Samtals eru öll þrjú
bindin um 1500 bls. að stærð með
um 1200 Ijósmyndum, gömlum og
nýjum, auk korta og uppdrátta.
I þriðja bindi Sögu Hafnar-
fjarðar 1908-1983, sem nú er
komið út, er þetta efni: Stéttarfé-
lög. Félagsstarfssemi. Menning-
armál. Félags- og æskulýðsmál.
Húsnæðismál. Verslun og við-
skipti. Vegamál og samgöngur.
Nokkrar bæjarstofnanir. 75 ára
afmæli Hafnarfjarðarkaupstað-
ar. Æviágrip bæjarfulltrúa og
bæjarstjóra. Eftirmáli. Tilvitnan-
ir og heimildir. Nafnaskrá. Ör-
nefnaskrá. Heildarefnisyfirlit.
Fyrir utan hinn mikla fróðleik
um Hafnarfjörð, sem texti ritsins
hefur að geyma, segir hið mikla
magn ljósmynda, korta og upp-
drátta sína sögu, en margar ljós-
myndanna hafa aldrei fyrr birst á
prenti.
Fimmtudagur 13. desember 1984 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 11
KRAKKAR MÍNIR
KOMIÐ ÞIÐ SÆL
vfSKl
■V-
Jólavísur ÞorsteinsÖ. Steph-
ensen og jólasveinamyndir
Halldórs Péturssonar.
Jólasveinar.
Góö gjöf í skó þægu barnanna.
Nú geta afar og ömmur rifjað upp
jólasveinavísurnar með barna-
börnunum.
Verð kr. 247.00
Ný útgáfa fyrir nýja kynslóð
IjrtgaM UNUHUSI VEGHÚSASTÍG 5 SÍMI 16837